بخشی از مقاله
چکیده:
شهادت، نعمت و هدیه خداوند و شهدا پارههای نور، تبلور نیایش و تجسم عظمت در فراخنای تاریخاند و مهمترین تجلی شهادتطلبی در دوران دفاع مقدس نمایان گذشت. از این رو پرداختن به وصایای شهدای دفاع مقدس به عنوان مهمترین ارزش فرازمانی و فرامکانی جهت دهنده پیشرفت در نظام اسلامی دارای اهمیت فراوانی است. لذا این مقاله در پی آن است تا بر مبنای روش نظریه داده بنیاد به تحلیل محتوای وصایای شهدا در دفاع مقدس جهت تعقل، تفکر و بهرهگیری از آن بپردازد. پژوهش حاضر بر مبنای ماهیت تحقیق از نوع اکتشافی و بر مبنای دستاورد تحقیق کاربردی است.
جامعه آماری وصایای 1100 دانش آموخته دانشگاه افسری امام علی - ع - است که تعداد 30 وصیت نامه با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردید. بر اساس نتایج بدست آمده ایجاد زمینههای خوب همچون شرایط دوران انقلاب که بر اساس مبارزه با ظلم ستم شاهی شکل گرفت، ولایت مداری آحاد ملت عظیم ایران و عملکرد عالی امام خمینی به عنوان ولی فقیه در رهبری انقلاب اسلامی و تربیت خانوادگی ایرانیان و همچنین داشتن ویژگی های ارزشی در بین ملت ایران بخصوص جوانان پاک همچون اعتقاد راسخ به عاشورا، ظهور حضرت مهدی و مقوله اصلی خدا محوری باعث ارتقاء سطح آگاهی و بصیرت، دشمن ستیزی و دفاع در مقابل ظلم گردید و همه این موارد باعث شهادت طلبی و عشق به شهادت گردید و شهادت طلبی و روح معنویت گرایی شهدا هم که ریشه در فرهنگ عاشورا و انتظار مهدویت دارد. منجر به این شده تا هویت جدیدی در بین مردم ایران اسلامی به صورت مستمر شکل بگیرد که مبنای آن ایمان بیشتر به خدا و ارزشهای اسلامی بوده و هست
-1 مقدمه
تجاوز و دفاع دو روی زشت و زیبای سکه جنگ و کارزار هستند که خاستگاه آنها قدرت طلبی و برتری جویی از یک سو و ستمستیزی و عدالت خواهی از سوی دیگر بوده است. جاه طلبان از راه جنگ درصدد گسترش دامنه نفوذ خویش بوده و عدالت خواهان نیز ناچار برای دفاع از عزت، شرف و انسانیت به دفاع روی آورده و در برابر تجاوزکاران میدان کارزار را رها نکردهاند تا مبادا فساد و تباهی پهنه گیتی را در نوردد و زمین با همه پهنا و گسترهاش برای شایستگان و وارستگان تنگ گردد.
دفاع مقدس جمهوری اسلامی ایران در برابر تجاوز رژیم بعث عراق و حامیان استعمارگر او در وافع روی زیبای سکه جنگ و کارزار بود که حاوی محموعه با ارزشی از دانش و تجربه دفاعی و همچنین ذخایر و دستاوردهای حاصل از عملکرد شهدا می باشد که خداوند متعال به حرمت خون شهدای والامقام و به پاس فداکاری و ایثارگریهای رزمندگان آن دوران، نصیب نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و نیروهای مسلح آن کرد.
لذا ضرورت دارد زمینههای لازم فراهم گردد تا هر چه بیشتر این ذخایر با ارزش به عنوان ارزش فرازمانی و فرامکانی جهت دهنده پیشرف ایرانی اسلامی، مستند گردد تا توسط آحاد افراد در نظام اسلامی به ویژه آحاد کارکنان نیروهای مسلح مورد بهرهبرداری کامل قرار گیرد. از این رو محقق با در نظر گرفتن موارد فوق و اهمیت و ضرورت توجه به شهدای دفاع مقدس، فواید و مزایای فراوان بکارگیری و بهرهبرداری صحیح از وصیت نامه آنان که در عرصه دفاع مقدس تدوین گردیده، موضوع تحقیق خود را، تحت عنوان »تحلیلی بر وصیتنامه شهدای دفاع مقدس به عنوان مهمترین ارزش فرازمانی و فرامکانی جهت دهنده پیشرفت« قرار داده است.
-2 مبانی نظری و پیشینه تحقیق
با توجه به اینکه محقق در این پژوهش به دنبال بررسی و تحلیل محتوای وصایای شهدا در دفاع مقدساست، لذا در این مبحث ابتدا به مبانی نظری تحقیق پرداخته شده و سپس در باره پیشینه تحقیق بحث شده است.
الف - مبانی نظری تحقیق
در بحث مبانی نظری تحقیق به تبیین مفاهیم و متغیرهای مرتبط با بحث مانند: »شهید «، »شهادت«، »فرهنگ شهادت«، »شهدا«، »دانشگاه افسری امام علی - ع - «، »دفاع مقدس« و »شهدای دانش آموخته دانشگاه افسری در دفاع مقدس« پرداخته شده است - شهید: شهید از ماده شهود و شهادت است. شهود هم به معنی حضور است و هم به معنی علم ویقین و هم به معنی معاینه و شهادت مشاهده است. شهید در لغت به معنی گواه است و در اصطلاح به کسی گویند که در راه خدا کشته میشود. قطره خون شهید نزد خدا از بهترین قطرات است. شهید از سوال قبر مصون است و فشار قبر ندارد. شهید حق شفاعت دارد
اگر فردی مرگی را انتخاب کند که دارای دو مشخصه »کشته شدن در راه خدا« و »مرگ آگاهانه« باشد شهید محسوب میشود
اگر شور یک عارف عاشق پروردگار را با منطق یک نفر مصلح ترکیب کنید، از آنها منطق شهید در میآید خون شهید برای همیشه در رگ-های اجتماعی میجوشد
- شهادت: »شهادت، نعمت و هدیه خداوند است«
شهادت اوج قله فداکاری و از آثار جهاد و عطیه خداوند به مجاهدان است
شهادت، زندگانی جاودانه یافتن، اوج و عروجی تعالی است. شهادت تکامل ایمان و نهایت خلوص قلبها است. شهادت مردن تحمیلی نیست، انتخاب آزادانه و آگاهانه و خلوص عاشق و معشوق است
شهادت گزینش مرگ سرخ همراه با شناخت و آگاهی و بر مبنای آزادی و اختیار در مبارزه علیه موانع تکامل و انحرافات فکری است که مجاهد با منطق، شعور و بیداری آن را انتخاب می-کند - مجله حضور، ش . - 68 :18 شهادت فنا شدن انسان برای نیل به سرچشمه نور و نزدیک شدن به هستی مطلق است. شهادت عشق به وصال محبوب و معشوق در زیباترین شکل است .
شهادت مرگی از راه کشته شدن است که شهید آگاهانه و به خاطر هدف مقدس و به تعبیر قرآن »فی سبیلاالله« انتخاب میکند
شهادت مرگ نیست رسالت است و جان دادن نیست، تولد است، سکوت نیست، فریاد است، تنفر نیست عشق است و نهایتا عروج از عالم ملک به عالم ملکوت و پیوستن به معبود است -
از دیدگاه اسلام، شهادت در راه خداوند متعال آنقدر مقام عالی و پراهمیت و زیبایی داشته و دارد که اولیای خداوند و برگزیدگان او هم چون علی بن ابیطالب - ع - و فرزندان شان مانند امام حسین - ع - و امام جعفر صادق - ع - و.... آرزوی شهادت در راه خدا را مینمودند
- فرهنگ شهادت: فرهنگ شهادت یعنی»سیره شهداء، نحوه و اثرگذاری آن در جامعه« و به عبارتی، تمامی آثار باقی مانده از شهید، اعم از معنوی مثل باورها، اعتقادات، رفتارها، اهداف و دیگر وجوه الهام گرفته از قرآن و آموزه-های معصومان - ع - و آثار مادی آن مانند تربت پاک شهید، وسایل شخصی، اسامی خیابانها، مراسم مربوط به شهید، آثار مکتوب و آن چیزی که ملموس و قابل مشاهده بوده و یادآور شهید و شهادت باشد، مربوط به فرهنگ شهادت است. در فرهنگ شهادت، پیام شهداء و شهادت محور اصلی رفتار است و امام حسین - ع - الگوی شهید و شهادت است. در این فرهنگ ارزشها، هنجارها، نمادها و آداب و رسوم منبعث از عاشورا و کربلاست و شهادت قله رفیع پایداری در برابر دشمنان خداست
از دیدگاه اسلام، شهادت در راه خداوند متعال آنقدر مقام عالی و پراهمیت و زیبایی داشته و دارد که اولیای خداوند و برگزیدگان او هم چون علی بن ابیطالب - ع - و فرزندان شان مانند امام حسین - ع - و امام جعفر صادق - ع - و... آرزوی شهادت در راه خدا را مینمودند
- شهدا: شهدا شور و عشق و حیاتند، سرود حماسه و هدفند، شهدا صداقت عصاره ایثار، خلاصه خلوص، پارههای
نور، تبلور نیایش و تجسم عظمت در فراخنای تاریخاند. شهدا، پروانههای وادی صداقتاند و عاشقان کعبه وصال که پرهای خود را با اولین شعبههای شمع معرفت و سیر الیاالله سوزاندند و مسافر آسمانها شدند تا راه آسمانی شدن برای فرزندان وطن باز شود
شهدا کشته شدگان در راه خدا و یا افراد برجسته ای که روز قیامت شاهد و گواه اعمال انسان ها هستند
شهدا اولین کسانیاند که وارد بهشت میشوند و همه به مقام آنها غبطه میخورند . شهدا شمع محفل بشریتاند و میتوانند برای همه بهترین الگوها و راهنمایان در زندگی و رسیدن به سعادت باشند. آنان در بهترین سن و سال زندگی بدور از هرگونه چشمداشتی به تقدیر و تشکر، با نثار جان خویش در دفاع از کیان و وطن خود از دیگری گوی سبقت را ربوده و شهد شیرین شهادت را به کام خود کشیدند تا با عزت و آزادگی در پیشگاه خداوند متعال حاضر شوند. شهیدان با کمال ساده زیستی و با کمترین توقع از اطرفیان و جامعه خود، به دور از هرگونه تجملات و تشریفات دنیا را فروختند تا در عوض از پروردگار خویش آخرت را بستانند و درود و رحمت خداوند بر آنان باد
- دانشگاه افسری امام علی - ع - : دانشگاه افسری امام علی - ع - نقطه آغازین وارد شدن به عرصه ایثار و شهادت و دور شدن از وابستگیهای است که انسان را از مسیر حرکت به سوی نور و روشنایی و سیر الی االله باز میدارد، دانشگاه افسری دروازه ورود به ارتش است؛ مکانی است که آینده ارتش جمهوری اسلامی ایران در آن رقم زده می-شود و ضامن حفظ و بقای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران میگردد
- دفاع مقدس: دفاعی هشت ساله در برابر رژیم متجاوز بعث عراق و همه حامیان استعمارگر او بود. در وافع نوعی جهاد اسلامی و با مأموریت دفاع بود، دفاع از سرزمین اسلامی و مردمان آن، دفاع از اسلام بود که در شکل انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی متبلور شده بود، دفاع برای بیرون راندن متجاوز از مناطق اشغالی و دفاع بعد از وقوع حمله دشمن بود، دفاع در مقابل منافقین و پیمان شکنان بود - لغو یکجانبه قرارداد الجزایر و حضور منافقین در کنار صدام - و دفاع از جان و مال بود
- شهدای دانش آموخته دانشگاه افسری در دوران دفاع مقدس: این شهدا در شمار شهدای ارتش که شمار آن بیش از هزار شهید می باشند که همگی از فارغ التحصیلان و یا دانشجویان دانشگاه افسری بودند. آنان همانند دیگر شهدای دوران دفاع مقدس در بهترین سن و سال زندگی بدور از هرگونه چشمداشتی به تقدیر و تشکر، با نثار جان خویش در دفاع از کیان و وطن خود از دیگری گوی سبقت را ربوده و شهد شیرین شهادت را به کام خود چشید.
