بخشی از مقاله
چکیده :
امروزه صنعت توریسم به عنوان یک مقوله مهم و تاثیر گذار در اقتصاد جهانی پذیرفته شده است و کشورهای مختلف جهان برای رسیدن به توسعه ی پایدار در این راستا تلاش می کنند .صنعت گردشگری به عنوان زمینه و گستره موثری در توسعه اقتصادی ،اجتماعی و مسایل زیست محیطی و کالبدی و فرهنگی در شهرها مطرح می باشد و می تواند جهت شکوفایی اقتصادی ، ارتباطات فرهنگی بین شهرهای مختلف ملی و بین المللی و نیز جهت حفاظت از محیط زیست شهری گامهای موثری در راستای تحقق توسعه پایدار شهری بردارد .
در این راستا مکان های فرهنگی و از جمله مکان ها و یادمان های شهدا و مناطق عملیاتی دفاع مقدس با داشتن عملکردهای فرهنگی و مذهبی دارای پتانسیل بالایی جهت تبدیل به مکان هایی پایدار جهت گردشگری می باشند که توجه و اهمیت مسئولین امر را جهت پایداری و دوام بیشتر گردشگری را در سطح ملی و بین المللی می طلبد . در این مقاله ضمن تاکید بر گردشگری دفاع مقدس و معرفی آثار به جای مانده از دفاع مقدس سعی شده است با استفاده از مدل swot عوامل و موانع موثر بر پایداری گردشگری دفاع مقدس در استان کرمانشاه مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد .
مقدمه :
امروزه صنعت گردشگری به اندازهای در توسعه اقتصادی - اجتماعی کشورها اهمیت دارد که اقتصاد دانان آن را صادرات نامرئی نام نهاده اند صنعت توریسم از صنایعی است که در سالهای اخیر به سرعت گسترش یافته و در ردیف یکی از بزرگترین منابع درآمد جهان در آمده است جاذبه های گردشگری متناسب با میزان جذابیت خود می توانند گردشگران را به سوی خود جذب کنند در این زمینه ساختار جاذب این پدیده ها دارای اهمیت است در شروع قرن بیست و یکم گردشگری به یکی ار پردرآمدترین فعالیت ها در دنیا تبدیل شده است که در واقع آمیزه ای از فعالیت های مختلف است که به صورت زنجیره ای در جهت خدمات رسانی به گردشگران انجام می گیرد.
بنابراین گردشگری شامل تمام پدیده ها و روابط حاصل از تعامل گردشگران - عرضه کنندگان و ارائه دهندگان محصولات گردشگری - دولتها و جوامع میزبان در فرایند جذب و پذیرایی از گردشگران می باشد ا توجه به اینکه ساختار اقتصادی ایران بعد از اکتشاف و بهره برداری از منابع نفتی به شدت متکی به نفت و درآمد ارزی حاصل از آن بوده است و تلاش های صورت گرفته برای خروج از این وضعیت و اتخاذ سیاست های اقتصادی غیر نفتی موفقیتی نداشته است اینک به جای منابع نفتی در کشور نیازمند استفاده از تمامی امکانات و قابلیت های گردشگری هستیم .یکی از مهمترین ابعاد گردشگری ایران می تواند گردشگری مربوط به دفاع مقدس باشد .
گردشگری جنگ - دفاع مقدس - به عنوان یکی از قابلیت های توسعه در استان های درگیر جنگ تحمیلی دارای جایگاه ویژه ای است بیش از بیست و چهار سال از اتمام جنگ تحمیلی میگذرد اما نه تنها آثار آن را در شهر و اقصی نقاط شهرهای مرزی میتوان دید بلکه مناطق عملیاتی و یادمانهای شهدا علاوه بر مصادیق بارزو ملموس در دل و جان این مردمان با یادآوری رشادت های و جنگاوری جوانان و فرماندهان و مردمان این کهن سرزمین ماندگار است .
این آثار که در حال حاضر هدف سفر کاروان راهیان نور است اما این ظرفیت را دارد تا گردشگران بسیاری را به خود جذب کند و گردشگری جنگ میتواند کارکردهای اجتماعی و فرهنگی گوناگونی را در جامعه داشته باشد که تسهیل در جریان هویت بخشی به جامعه بویژه جوانان از جمله مهمترین کارکردهای آن است. و حتی اگر بتوان تبلیغات مناسبی در سطح بین المللی ارائه نمود امید است که باعث جذب توریست خارجی و علاقمندان خاص به این موضوعات را داشته باشیم .
این تحقیق از نوع کیفی ، کاربردی و توسعه ای و روش آن توصیفی - تحلیلی و پیمایش است . برای جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز از بررسی های اسنادی و کتابخانه ای و مطالعات میدانی استفاده و با توجه به اطلاعات به دست آمده به معرفی و بررسی جاذبه ها ، امکانات ، خدمات و وضعیت گردشگری استان کرمانشاه با تاکید بر آثار دفاع مقدس در منطقه پرداخته سپس برای تجزیه و تحلیل داده یافته ها از مدل swot استفاده شده است برا ی تدوین جدول استراتژیک swot ابتدا نقاط قوت و ضعف داخلی و فرصت ها و تهدید ها را مورد بررسی قرار داده و برای هریک جدولی جداگانه تنظیم گردید .
در زمینه تحلیل مدیریت گردشگری مدل های مختلف کمی و کیفی وجود دارد در میان مدل های کیفی یکی از کارآمد ترین مدل ها مدل swot می باشد این عوامل در واقع حروف اختصاری چهار عامل تحلیلی در این مدل می باشند که عبارتند از :قوت ها ،ضعف ها ، فرصت ها ، و تهدیدها در این مدل تحلیل قوت ها و ضعف ها در محیط درونی و تحلیل فرصت ها و تهدید ها برای محیط بیرونی انجام می شود این مدل می تواند مرحله ی اولیه از یک تحلیل با هدف نهایی ارائه و اتخاذ سیاست های لازم برای تناسب میان عوامل داخلی و خارجی می باشد .در این مدل یک استراتژی مناسب باعث می شود قوت ها و فرصت ها به حداکثر و ضعف ها و تهدید ها به حداقل برسند . بنابراین برای دستیابی به راهبردهای مناسب برای توسعه ی گردشگری نقاط قوت و ضعف فرصت و تهدیدها در چهار حالت کلی ZR ، VW ،ZW ، VR پیوند داده می شوند و گزینه های استراتژی مناسب از میان آن ها انتخاب می شوند .
نتایج :
موزه دفاع مقدس کرمانشاه:
موزه و مرکز فرهنگی دفاع مقدس کرمانشاه این موزه در پشت پارک شیرین در خیابان امیرکبیر واقع است که ادوات مختلف جنگی و تصاویر و آثار شهدا در آن به معرض دید علاقمندان گذاشته شده ؛ این مرکز در دوران دفاع مقدس ، پناه گاه مردم بی دفاع در برابر حملات هوایی دشمن بوده که در 26 اسفندماه 1366، مورد هدف هواپیماهای دشمن قرار گرفت و عدهای از مردم شهر به شهادت رسیدند. این مرکز، با داشتن غرفه های مختلف و کتابخانهیتخصصی، اولین مرکز فرهنگی دفاع مقدس در غرب کشور می باشد.
تنگه چهارزبر :یادمان عملیات مرصاد
تنگه چهارزبر در 35 کیلومتری غرب کرمانشاه و در جاده اصلی کرمانشاه - اسلام آباد معروف به راه کربلا قرار دارد، این تنگه، دروازه ای اصلی ورود به شهرکرمانشاه از سمت غرب میباشد که جاده ترانزیتی کرمانشاه - خسروی، از این تنگه میگذرد. در سوم مرداد 1367 نیروهای سازمان مجاهدین - منافقین - با پشتیبانی ارتش بعث عراق، پس از عبور از مرزهای جمهوری اسلامی ایران در محور قصرشیرین-سرپل ذهاب، بدون درگیری جدی تا اسلام آباد پیشروی کردند. و سپس به طرف کرمانشاه ادامه حرکت دادند. در شرق تنگه چهارزبر رزمندگان اسلام راه را بر آنان مسدود ساخته و درگیری را آغاز نمودند.
