بخشی از مقاله
هدف از مقاله حاضر، تحلیل ارتباط بین بکارگیری رایانش ابری و بهبود چابکی سازمانی در بانک رفاه کارگران، است. در مدل مفهومی پژوهش حاضر، متغیر چابکی سازمانی در برگیرنده معیارهایی از قبیل: انعطافپذیری بانک با محیط؛ نحوه پاسخگویی و اغنای مشتری در بانک؛ وجود فرهنگ تغییر در بانک؛ سرعت ارائه خدمات بانک؛ یکپارچگی و همکاری در بانک؛ کیفیت بالا و بهبود خدمات بانک؛ تجهیز شایستگیهای اصلی و انسانی بانک؛ و متغیر تکنولوژی رایانش ابری در برگیرنده معیارهایی از قبیل: .1 کاهش هزینهها؛ .2 بهبود انعطافپذیری و مقیاسپذیری؛ .3 افزایش بهره وری؛ .4 خدمت سریعتر به مشتریان؛ .5 برقراری روابط با مشتری؛ .6 تناسب مدل پیادهسازی رایانش ابری، است به منظور تحلیل ارتباط بین بکارگیری رایانش ابری و بهبود چابکی سازمانی در بانک رفاه کارگران واحد تولیدی، از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. از مهمترین نتایج پژوهش حاضر، می توان به این مورد اشاره نمود که همبستگی و رابطه معناداری بین شاخصهای متغیر چابکی سازمانی و بکارگیری رایانش ابری در بانک رفاه کارگران وجود دارد. در پایان پژوهش، به کارشناسان و مدیران IT بانک رفاه کارگران، پیشنهاداتی ارائه می شود.
با وقوع انقلاب »فناوری اطلاعات«، در دهه 1990 و شکلگیری جامعه اطلاعاتی و شبکهها و همچنین رشد و توسعه سریع فناوری برتر، بخصوص در حوزه ارتباطات، کامپیوتر و مهندسی، الگوی رشد اقتصاد جهانی تغییرات اساسی کرده است. در نتیجه این تحولات، دانش به عنوان مهمترین سرمایه تلقی گردیده و جایگزین سرمایههای مالی و فیزیکی در اقتصاد جهانی شده است. از سمت دیگر، چابکی به معنای توانایی حرکت و تفکر به صورت سریع , آسان و هوشمندانه است سازمان چابک ,یک کسبوکار باسرعت، سازگار و آگاهانه است که قابلیت سازگاری سریع در واکنش به تحولات و وقایع غیرمنتظره پیشبینی نشده، فرصتهای بازار و نیازمندیهای مشتری را دارد. در چنین کسبوکاری , فرآیندها و ساختارهایی یافت میشود که سرعت، انطباق و استحکام را تسهیل کرده و دارای سازماندهی هماهنگ و منظمی است که توانایی نیل به عملکرد رقابتی در محیط تجاری کاملاً پویا و غیرقابل پیشبینی را دارد و البته این محیط با کارکردهای کنونی سازمان نیز بیتناسب نیست. چابکی به توانایی تولید و فروش موفقیتآمیز دامنه گستردهای از محصولات کمهزینه، باکیفیت، زمانهای تاخیرکوتاه اشاره میکند.
با توجه به پیشرفت فناوری اطلاعات در همه عرصهها در دهه اخیر و همچنین تأثیر بسزای ارائه خدمات نوین بانکداری، در همه زمینهها و استفاده از خدمات الکترونیک امری است، که مکمل زندگی انسانها شده است و میتواند هزینه، زمان و خیلی از فاکتورهای زندگی را تغییر دهد به طور کلی مزایای بانکداری الکترونیک را میتوان از دو جنبه مشتریان و موسسات مالی مورد توجه قرارداد . از دید مشتریان میتوان به صرفه جویی در هزینه ها، صرفه جویی در زمان، دسترسی به کانالهای متعدد و دسترسی به سرویسها و خدمات بانکی در تمام مدت شبانه روز، اشاره کرد . از دید موسسات مالی میتوان به ویژگیهایی همچون ایجاد و افزایش شهرت بانکها در ارائه نوآوری، حفظ مشتریان علی رغم تغییرات مکانی بانکها، ایجاد فرصت برای جستجوی مشتریان جدید در بازارهای هدف،گسترش محدوده جغرافیایی فعالیت و برقراری شرایط رقابت کامل را نام برد. با توجه به بیان مزایای بکارگیری سرویسها و خدمات بانکداری الکترونیک، میتوان به چالشهای پیرامون پیاده سازی سرویسها و خدمات بانکداری الکترونیک از جمله، هزینههای سنگین راه اندازی و پشتیبانی سرویسها و خدمات بانکداری الکترونیک، ارائه سرویسها و خدمات متنوع و متعدد متناسب با نیاز کاربران،توسعه پذیری سرویسها و خدمات بر اساس تغییرات نیاز کاربران و یا تغییرات تکنولوژی، داشتن نیروهای انسانی متخصص و متبهر در زمینه راه اندازی و پشتیبانی سرویسها و خدمات بانکداری الکترونیک و رصد کردن تمامی تراکنشهای موفق و ناموفق و ارائه سرویسهای امنیتی قدرتمند جهت مقابله با نفوذ هکرها و جلوگیری از افشای اطلاعات محرمانه مشتریان اشاره نمود یکی از فناوریهای روز دنیا که میتواند نقش کلیدی در حل برخی از چالشهای فراروی موسسات مالی و بانکی در ارائه مطلوب سرویسها و خدمات بانکداری الکترونیک به کاربران ایفا نماید، فناوری رایانش ابری میباشد نیاز به استفاده از این فناوری به خصوص در ارائه سرویسها و خدمات بانکداری الکترونیک به جهت مزایای بسیار زیادی که این فناوری برای کاربران خود ایجاد میکند از جمله افزایش ضریب اعتماد و اطمینان به جهت دریافت سرویس مد نظر در کوتاهترین زمان و بهترین کیفیت، کم کردن هزینه ها، مدیریت و کنترل آسان و قدرتمند بر روی منابع و سرویسها، افزایش ضریب امنیتی سیستم و موارد دیگر، به گواه کاربران و شرکتهای بزرگ دنیا، بیش از پیش احساس میشود .
دیدگاه رایانش ابری با ارائه سخت افزار و نرم افزار به صورت نامحدود و همچنین فراهم نمودن بستر اینترنت به منظور ارایه خدمات بانکی، باعث شده است که هزینهها به شدت کاهش یابد و انعطاف پذیری و نوآوری در مقابل تغییرات افزایش یابد. سرعت فزاینده تغییرات فناورانه از یک سو، و تغییر ماهیت تقاضای مشتریان و تشدید رقابت بین سازمانها از سوی دیگر باعث شده است که سازمانها به شدت به دنبال کسب مزیتهای رقابتی جدید برای برتری بر رقبا و تأمین بهتر نیاز مشتریان باشند .در این موضوع به نظر میرسد حرکت به سوی ایجاد سازمانهایی که از سرعت و انعطاف پذیری بالایی در پاسخ محیط متغییر، ناپایدار و پیش بینی ناپذیر برخوردارند راه حل جدید و حیاتی است . حصول چنین اهدافی در سایه مفهوم جدیدی به نام چابکی سازمانی به دست میآید .از این رو در این تحقیق به بررسی تأثیر تکنولوژی رایانش ابری بر چابکی سازمانی و به تبع آن به دنبال تعیین ارزش و اهمیت چابکی سازمانی به مثابه محور اساسی سرعت پاسخ گویی و انعطاف پذیری سازمانی در مقابل تغییرات ایجاد شده میگردیم گارتنر پیش بینی کرد که بیش از 60 از بانک در سراسر جهان تبدیل به ابر خواهد شد تا سال 2016 و به نوبه خود که از آن را برای دستیابی به دادههای بزرگ مورد استفاده قرار میدهد. که بیشتر مقرون به صرفه است .
اما با وجود مزایای شناخته شده از محاسبات ابری، % 75 از بانکها در اروپا استفاده از سیستمهای بانکی متمرکز را کمرنگ کرده اند. علیهذا تا کنون مقاله یا پژوهش دانشگاهی از بعد تئوریک و نیز با روشهای کمی پژوهش عملیاتی به تجزیه و تحلیل و استفاده از تکنولوژی رایانش ابری در صنعت بانکداری و تأثیر آن بر چابکی و افزایش توانمندی عملیاتی، سازمانی پویا مانند بانک در کشور توجه نکرده است. در این پژوهش تلاش میشود تا جنبه جدید و نوآورانه تأثیر رایانش ابری در اجرای موفق چابکی سازمانی در بانک رفاه کارگران مورد بررسی قرار گیرد . در واقع، با توجه به بررسیهای انجام شده در پایگاههای اطلاعاتی Scopus، ScienceDirect، Springer، ایران داک، پایگاه استنادی جهان اسلام و نیز پایاننامههای موجود در دانشگاههای تهران و تربیت مدرس، تاکنون پژوهش مشابهی به منظور بررسی تأثیر تکنولوژی رایانش ابری بر چابکی سازمانی در صنعت بانکداری، انجام نشده است.
مبانی نظری
پیدایش مفاهیم اساسی رایانش ابری به دهه 1960 بازمیگردد. زمانی که جان مک کارتی اظهار داشت که »رایانش ممکن است روزی به عنوان یکی از صنایع همگانی سازماندهی شود«تقریباً. تمام ویژگیهای امروز رایانش ابری - تدارک الاستیک، ارائه به صورت یک صنعت همگانی، برخط بودن و توهم دسترسی به عرضه نامحدود - به همراه مقایسه با صنعت برق و شکلهای مصرف عمومی و خصوصی و دولتی و انجمنی را پارک هیل داگلاس در کتابی که با عنوان »مشکل صنعت همگانی رایانه« در سال 1966 مورد بررسی قرار داد - یعقوبی, شکوهی و جعفری، - 1393 و - هاشمی و صفائی، . - 1390 واژه ابر در واقع بر گرفته از صنعت تلفن است به این گونه که کمپانیهای ارتباطات راه دور که تا دهه 1990 تنها خطوط نقطه به نقطه اختصاصی ارائه میکردند، شروع به ارائه شبکههای خصوصی مجازی با کیفیتی مشابه و قیمتهای کمتر نمودند. نماد ابر برای نمایش نقطه مرزی بین بخشهایی که در حیطه مسئولیت کاربرند و آنهایی که در حیطه مسئولیت عرضهکننده بکار گرفته میشد. رایانش ابری مفهوم ابر را به گونهای گسترش میدهد که سرورها را نیز علاوه برزیر ساختهای شبکه در بر گیرد. سایت آمازون با مدرن سازی مرکز داده خود نقش مهمی در گسترش رایانش ابری ایفا کرد. بعد از حباب دات-کام آنها دریافتند که با تغییر مرکز دادههای خود - که مانند اغلب شبکههای رایانهای در بیشتر اوقات تنها از 10 ظرفیت آن استفاده میشد و مابقی ظرفیت برای دورههای کوتاه اوج مصرف در نظر گرفته شده بود - به معماری ابر میتوانند بازده داخلی خود را بهبود بخشند.
آمازون از سال 2006 امکان دسترسی به سامانه خود از طریق وب سرویسهای آمازون را بر پایه رایانش همگانی ارائه کرد. در سال 2007، گوگل وای بی ام به همراه چند دانشگاه پروژه ای تحقیقاتی در مقیاسی بزرگ را در زمینه رایانش ابری آغاز نمودند. در اواسط سال 2008 شرکت گارتنر متوجه وجود موقعیتی در رایانش ابری شد که برای »شکل دهی ارتباط بین مصرفکنندگان خدمات فناوری اطلاعات، بین آنهایی که این سرویسها را مصرف میکنند و آنها که این سرویسها را میفروشند« بوجود میآید - ازه و همکاران، . - 2016 در واقع، رایانش ابری1مدل رایانشی بر پایه شبکههای رایانهای مانند اینترنت است که الگویی تازه برای عرضه، مصرف و تحویل خدمات رایانشی - شامل زیرساخت، نرمافزار، بستر، و سایر منابع رایانشی - با به کارگیری شبکه ارائه میکند. »رایانش ابری« از ترکیب دو کلمه رایانش و ابر ایجاد شده است. ابر در اینجا استعاره از شبکه یا شبکهای از شبکههای وسیع مانند اینترنت است که کاربر معمولی از پشت صحنه و آنچه در پی آن اتفاق میافتد اطلاع دقیقی ندارد - مانند داخل ابر - در نمودارهای شبکههای رایانهای نیز از شکل ابر برای نشان دادن شبکه اینترنت
