بخشی از مقاله
چکیده :
هدف این تحقیق بررسی میزان آسیب پذیری زنجیره تامین و احتمال انواع ریسک های زنجیره تامین می باشد. تحلیل مبتنی بر بررسی 15 کارخانه تولید کننده از میان 70 کارخانه است که در صنعت خودروی ایران اجرا شد . پس از بررسی آسیب پذیری زنجیره های تأمین بطور کلی و بررسی محرکهای اصلی ریسکهای زنجیره تأمین، این مقاله، ریسکهای زنجیره تأمین را با تحلیل احتمال رخ دادن آنها و تأثیر بالقوه آنها بر زنجیره تأمین شناسایی می کند. و در نهایت تحلیل های تجربی نشان میدهند که زنجیره های تأمین آسیب پذیر تلقی می شوند ، همچنین احتمال وقوع ریسک های زنجیره تامین خارجی به مراتب بیشتر از ریسک های زنجیره تامین داخلی می باشد و نیز ریسکهای زنجیره تأمین داخلی تأثیر بیشتری را به نسبت ریسک های زنجیره تامین خارجی نشان خواهند داد.
- 1 مقدمه
تغییرات سریع و اجتناب ناپذیر دنیای امروز به دلیل پدیده ی جهانی شدن و پیشرفت سریع علوم در ابعاد اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی و صنعتی به ویژه در دو دهه ی اخیر تحولات فناورانه ی شگرفی را در زمینه های اطلاعات و ارتباطات به همراه داشته است
سرعت و شتاب این تغییرات در ابعاد مختلف ، مدیران را به بهبود فرآیندهای داخلی سازمان ها و شرکت ها در جهت حفظ توان بقا در جهانی که هر روز رقابتی تر می شود ، رهنمون ساخته است
سازمان ها به شیوه های مختلف به باز بینی و بازنگری استراتژی های خود پرداخته و رمز بقا را در رضایتمن دی هرچه بیشتر مشتریان خود یافتند . لذا شرای رقابت پذیری ، انعطاف پذیری و تنوع محصولات مورد توجه سازمان های تولیدی قرار گرفت . در این راستا یکی از فلسفه هایی که مورد توجه قرار گرفت فلسفه ی " مدیریت زنجیره تامین " - SCM - بوده است
افزایش روز افزون رقابت پذیری و تلاش برای بقای سازمان ها که با نزدیک شدن ارتباطات و پیشرفت در فناوری اطلاعات حاصل شده است ، سبب تعریف و طراحی چنین نگرشی گردید . در محیطهای تجاری که با پیچیدگی و عدم قطعیت زیاد توصیف میشود ، شرکتهای تولید کننده مجبورند تا زنجیره های تأمینشان را به نحو موثری در جهت افزایش بازده و واکنش پذیری مدیریت کنند .
فاجعه هایی مثل 11سپتامبر ، طوفان کاترینا یا سونامی در 2004 باعث جلب توجه به این موضوع شده اند . همچنین مشکلات روزمره ای مثل از دست دادن تأمین کننده یا مشکلات کیفی نی ز باعث مهم شدن مدیریت ریسک زنجیره تأمین شدند . هدف آن کاهش تأثیر منفی اختلالهای بیرونی است و تلاش میکند تا ریسکهای خاص موجود در زنجیره های تأمین را مدیریت کند
مثلاً این موضوع در صنعت اتومبیل از طریق استفاده از مفاهیم پرکاربردی مانند نظام تولید به موقع و نظام تولید منظم برای ایجاد زنجیره های تأمین ناب می باشد
مقالات متعددی به اثرات رویدادهای خارجی بر زنجیره های تأمین و شرکتهای درون زنجیره می پردازند . به ویژه، فاجعه ها و پیامدهایشان، باعث جلب توجه به ریسک زنجیره های تأمین در سالهای گذشته شده است . برای مثال، پس از حملات تروریستی 11 سپتامبر 2001، فورد و تویوتا تولید را در کارخانه های تولیدیشان در ایالات متحده بعلت تاخیرا ت زیاد در تحویل قطعات وارد شده از کشورهای خارجی متوقف کردند. در دسامبر 2001، لندرور بدلیل ورشکستگی تنها تامین کننده شاسی یکی از تولیداتش دچار مشکل گردید
. و تنها با هزینه بالای حسن نیت لندرور توانست نه ماه اختلال در نظم تولید و نیز از دست دادن 1500 شغل وضعیت را برگرداند. هدف اصلی این مقاله تحلیل وضع یت موجود مدیریت ریسک زنجیره تأمین در ایران مبتنی بر تحقیق اجرا شده در صنعت اتومبیل است . بطور خاص، هدف، بررسی ارتباط ریسکهای مختلف از نظر احتمال وقوع و تأثیر بالقوه بر زنجیره تأمین است . در این تحقیق 15 کارخانه تولیدکننده قطعات خودرو با استفاده از توزیع پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفتند . پس از بررسی آسیب پذیری زنجیرههای تأمین بطور کلی و بررسی محرکهای اصلی ریسکهای زنجیره تأمین، این مقاله، ریسکهای زنجیره تأمین را با تحلیل احتمال رخ دادن آنها و تأثیر بالقوه آنها بر زنجیره تأمین شناسایی میکند. با استفاده از نتایج این مقاله میتوان گام هایی در جهت بهبود هرچه بیشتر صنعت اتومبیل ایران برداشت.
- 2 ادبیات موضوع
-1-2 زنجیره تامین
نیاز ها و علایق مشتریان می تواند شامل کاهش قیمت ، تحویل به موقع ، کیفیت مناسب و غیره باشد . مدیریت زنجیره تامین نگرشی است که بر مبنای آن ارضای این نیاز ها نه فق از طریق محصول نهایی که تحویل مشتری می گردد ، بلکه توس سایر تامین کنندگان بالا دستی نیز صورت می گیرد . به عبارت دیگر در این نگرش نه یک تامین کننده ، بلکه تعدادی از تامین کنندگان مد نظر قرار می گیرند . این توالی تامین کنندگان در راستای ارضای نیاز یک مشتری ، زنجیره تامین نام دارد . مدیریت زنجیره تامین هدایت و راهبری کلیه اعضای زنجیره تامین را به صورتی یکپارچه و هماهنگ بر عهده دارد
شرکتها برای تحقق الزامات رقابت ، از طریق اجرای شدید مفاهیمی مانند افزایش بازده در فرآیندهای زنجیره تأمین تلاش می کنند . - 6 - هر چه شبکه پیچیده تر باشد ، ارتباطات و سطوح میانی بیشتری وجود خواهد دا شت و آسیب پذیری بالاتر خواهد بود . - 7 - همینطور، جهانی سازی ریسکهای زنجیره تأمین را افزایش می دهد زیرا جنبههایی مثل ریسکهای حمل و نقل ، ریسکهای فرهنگی یا ریسکهای نرخ مبادله ارز ، اهمیت پیدا می کنند . - 8 - مدیریت زنچیره تامین نتیجه تکاملی مدیریت انبارداری است . در دهه 60 کارشناسان با مطالعه بر روی رابطه داخلی بین انبارداری و حمل و نقل و یکپارچه سازی آنها قادر به کاهش موجودی خود شدند که حاصل این مطالعات مدیریت توزیع نام گرفت
