بخشی از مقاله
چکیده
کمربند کوهزایی زاگرس با روند شمالغرب-جنوبشرق بخشی از سیستم برخوردي آلپ هیمالیاست که علاوه برچینها گسلها از جمله ساختارهاي مهم آن به شمار میروند. منطقه مورد مطالعه درشمال غرب شهرستان دوره چگنی در لرستان واقع شده است. در این مقاله سعی شده است به بررسی ساختاري منطقه پرداخته شود بخشی از کار با استفاده از تکنیکهاي سنجش از دور بر روي تصویر ماهوارهاي لندست7 و تصحیحاتی به همراه فیلترگذاري صورت پذیرفت و پس از پردازش تصویر ماهوارهاي، با نتایج حاصل در پیمایشهاي صحرایی براي گسل ها و شکستگی ها انطباق داده شد .
از نتایج چنین بدست می آید که غالب گسلها و شکستگیها با روند شمالغرب- جنوبشرق است همروند با راندگیها و گسلهاي امتدادلغز چپگرد در منطقه میباشند و هم چنین همروند با محور تاقدیس خانه سرخ می باشد این گسل ها باعث جابه جایی ساختاریی در منطقه شده اند و سه روند فرعی، شمالی- جنوبی، شرقی- غربی و شمالشرق- جنوبغرب است علاوه براین به منظور تحلیل هندسی تاقدیس خانه سرخ پیمایش هایی انجام پذیرفت که نشان می دهد که این چین نامتقارن یک چین از نوع جدایشی می باشد که با توجه به این موضوع خمیدگی موجود در محور این تاقدیس دلالت بر وجود گسلش پنهان در منطقه را دارد. بررسی فشارش در منطقه دال بر این می باشد که ابتدا چین وگسلهاي تراستی و سپس گسلهاي امتدادلغز در منطقه تشکیل شدهاند. وجود گسلهایی که رسوبات کواترنري را قطع میکنند دلیلی برگسلش فعال منطقه میباشد.
-1 مقدمه
کمربند کوهزایی زاگرس با روند شمالغرب- جنوب شرق و با طول تقریبی 1800 کیلومتر از ترکیه به سمت جنوبشرقی ایران گسترشیافتهاست، که در بخش میانی سیستم برخوردي آلپ- هیمالیا قرارگرفتهاست. زاگرس به مناطق ساختاري با روند موازي با صفحهي سوچور تقسیمبندي شدهاست، - شکل - 1که توسط لیتولوژي مشخص و سبک ساختاري مشخص میشود، و توسط گسلهاي با مقیاسمنطقهاي همچون راندگی اصلی زاگرس، گسل زاگرس مرتفع و گسل پیشانی کوهستان از هم جدا میشوند
علاوه بر چین ها، گسلها از جمله ساختارهاي مهم در زاگرس بهشمارمیروند لرستان بخشی از زاگرس چینخورده است که روند کلی آن همراستا با زون راندگیها است. مرز شمالشرقی آن محدود به مرز جنوبی زون راندگی ها و مرز شرقی آن منطبق بر خمش بالا رود و مرز غرب- شمالغربی آن منطبق بر جنوبیترین تاقدیس زاگرس است که بر نوار مرزي ایران - عراق منطبق است
منطقه مورد مطالعه در بخش میانی ناحیه لرستان در شمال غرب فرو افتادگی دزفول قرار دارد - شکل . - 1 این محدوده در 58 کیلومتري شمالغربی شهر خرمآباد و در بخش شمال غربی شهرستان دورهچگنی و در بخش شمالی شهرستان کوهدشت در استان لرستان و بین عرضهاي جغرافیایی33 •50´ 59 /99€ تا02 /08€ 33 •26´ شمالی و طولهاي جغرافیایی47•31´ 36/45€ تا47•49´ 13/ 28€ شرقی واقع شدهاست.
از نظر چینه شناسی این محدوده داراي سازند هاي اواخر کرتاسه تا الیگوسن و در برخی نقاط رسوبات عهد حاضر می باشد. که سازند هاي آسماري با سن الیگوسن- میوسن و تله زنگ با سن پالئوسن- ائوسن از جمله واحد هاي کوهساز منطقه می باشد که مورفولوژي آن را تحت تأثیر قرار داده است و قدیمی ترین سازند رخنمون یافته در هسته تاقدیس خانه سرخ در این منطقه، با سازند گورپی - کرتاسه - متناظر می باشد
شکل . 1 کمربند چین خورده- رانده زاگرس . موقعیت منطقه مورد مطالعه با مستطیل سیاه رنگ مشخص شده است. با اندکی تغییر بر گرفته ازHomke et al , 2009 منطقه مورد مطالعه توسط پژوهشگرانی مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش ها در محدوده تکنیک هاي سنجش از دور و تحلیل هاي ساختاري برروي گسل ها و تاقدیس هاي منطقه لرستان می باشد
عناصر ساختاري، ابزار هاي مهم شناخت دگریختی ها و دست یابی به الگوي دگریختی ناحیه اي هستند. دست یابی به این مهم ، جز از راه تحلیل دقیق ویژگی هاي هندسی و جنبشی ساختار ها، ممکن نیست. بر مبناي برداشتها و بررسیهاي صحرایی انجام شده در محدوده مورد مطالعه مشخص شد که گسل ها و چین خوردگی ها، از جمله ساختار هاي اصلی کنترل کننده دگرریختی منطقه مورد مطالعه هستند.
از آنجا که کمربند چین خورده-رانده زاگرس واجد ذخایر عظیم هیدروکربوري است و اکثر تله هاي نفتی تاقدیسی هستند، بررسی هندسه و سبک ساختاري آن ها و ارتباط گسل ها با تاقدیسها حائز اهمیت می باشد. این پژوهش کوششی در راستاي چنین بررسی بر روي تاقدیس خانه سرخ و تحلیل شکستگی ها وگسل هاي منطقه و تأثیر این شکستگی ها بر چین خوردگی منطقه می باشد.
شکل .2 نقشه زمین شناسی منطقه مورد مطالعه. برگرفته از .Macleod, 1972 موقعیت تاقدیس خانه سرخ در تصویر مشخص شده است.
-2مواد و روشها
در این تحقیق براي مطالعه ساختاري منطقه به بررسی چین بزرگ مقیاس و ریز چینها، گسل ها و درزه هاي موجود در منطقه پرداخته شده است. در این جا از تصویر ماهواره اي سنجنده ETM از ماهواره لندست 7 به صورت داده هاي رقومی کمک گرفته و در کنار این تکنیکهاي سنجش از دور، دادههاي عملیات صحرایی نیز تفسیر شده است. در ابتدا جهت شناسایی، ترسیم و آنالیز خطوارهها نرم افزارهاي ENVI4.3 و ER Mapper 7.01 استفاده شده است
