بخشی از مقاله
چکیده
این مقاله با هدف شناسایی سبک و شیوههای زندگی مورد توجه شبکه منتو در برنامه »منوتو پلاس« نگارش یافته است. الگوی نظری - تحلیلی سبک زندگی بر اساس نظریات جامعهشناسان کلاسیک و مدرن از جمله زیمل، وبلن، وبر و بوردیو بوده و چارچوب نظری استفاده شده برای تحلیل دادههای بدست آمده نظریه یادگیری اجتماعی و جامعه پذیری بوده است.
در این تحقیق مقولههای مصرف فرهنگی، نحوه گذران اوقات فراغت، ارزشهای اجتماعی، گروههای مرجع به روش تحلیل محتوا و تکنیک پرسشنامه معکوس مورد بررسی قرار گرفتهاند. برای نمونهگیری از میان قسمتهای پخش شده برنامه »منوتو پلاس« از روش نمونه گیری طبقه ای استفاده شد که از مجموع 120 برنامه پخش شده در فصل تابستان و پاییز 1395، 60 برنامه - یک هفته آماری - انتخاب و بررسی شد.
نتایج نشان داد که در برنامه "من و تو پلاس"با استفاده از رویکرد سرگرمی و در قالب گزارش شیوه زندگی جدیدی به مخاطبان معرفی میشود. سبک و شیوه زندگی انگلیسی ایرانیان مقیم انگلستان همواره مورد تاکید و توجه برنامه سازان بوده است و موسیقی و فیلمهای غربی از جمله کالاهای فرهنگی هستند که در این برنامه به عنوان الگوی مصرف فرهنگی معرفی شدند.
طرح مسئله
در عصر حاضر که موسوم به عصر ارتباطات و عصر سوم رسانه هاست، فناوریهای مختلف اطلاعاتی و ارتباطاتی با چنان سرعتی رو به گسترش است که چالشهای عمدهای را در بعد فرهنگی و اجتماعی در کشورهای مختلف رقم زده است. از زمانی که ماهواره وارد خانههای ایرانیان شد، طیف گستردهای از شبکههای ماهوارهای مورد توجه و استقبال مخاطبان قرار گرفت.
در عصر حاضر شبکههای ماهوارهای در زمینه اینکه فرد در حوزههای متفاوت چه گزینههایی دارد و چه انتخاباتی میتواند داشته باشد، به مخاطب اطلاعات میدهند. شبکههای ماهوارهای نقش مهمی در تبلیغ و معرفی سبکهای زندگی مختلف دارند. طیف سبکهای زندگی با گونههای آرمانی که در شبکههای ماهوارهای مطرح میشوند شاید محدود باشند ولی گسترده تر از سبکهای زندگیای هستند که افراد قاعدتا در زندگی روزمره خود در قالب آنها جای میگیرند .
سبک زندگی را میتوان شیوه زندگی طبقات و گروههای اجتماعی مختلف جامعه تعبیر کرد که در آن افراد جامعه با پیروی از الگوهای رفتاری، باورها، هنجارها و ارزشهای اجتماعی یا انتخاب نمادهای فرهنگی و منزلتی خاصی ،تعلقات خود را نسبت به آن هویدا میکنند
به دلیل نبود آمار دقیق و روشن نمیتوان حجم استفاده از شبکههای ماهوارهای را در ایران تعیین کرد. اما با عنایت به آمار ارایه شده توسط نهادهای مرتبط از جمله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره استفاده 71 درصدی شهروندان تهرانی از ماهواره، میتوان حدس زد که تعداد زیادی از خانوادههای ایرانی، مخاطب این شبکههای ماهوارهای هستند. به لحاظ فنی در 159 مدار تلویزیونی در کل جهان، 203 ماهواره تلویزیونی فعال است که از این تعداد در 80 مدار قابل دریافت در ایران، یکصدماهواره تلویزیونی یعنی نیمی از ماهوارههای جهان قرار دارد. این تعداد ماهواره ها، امکان تماشای حدود 18000 شبکه تلویزیونی را در ایران فراهم میآورد. با رسیورها و دیشهای معمولی میتوان تا نزدیک 2000 کانال ماهوارهای را در ایران با کیفیت بالا دریافت کرد.
شبکههایی که اکثر قریب به اتفاق برنامههای آنها با سنت و فرهنگ ایرانی و اسلامی در تضادند و اثرات مخرب روحی و روانی بر مخاطبین ایرانی میگذارند درکنار هزاران شبکه ماهواره ای،32 شبکه فارسی زبان نیز به پخش برنامه برای خاطبان میپردازند.شبکه من و تو یک شبکه متنوع و سرگرم کننده فارسی زبان وابسته به گروه تلویزیونی مرجان است که در 28 اکتبر 2010 راه اندازی شد. این شبکه به پخش برنامههای سرگرم کننده فرهنگی و تفریحی به زبان فارسی میپردازد و برنامههای خود را از شهر لندن پخش میکند.
با نگاهی به محتوای برنامههای ساخته شده در این شبکه، عمده ترین فعالیت رسانهای آن را ارائه الگویی جدید از سبک زندگی میتوان بر شمرد. یکی از برنامههای فرهنگی این شبکه برنامه »من و تو پلاس« است که جذابترین رویدادهای شهر لندن و سایر نقاط جهان را به تصویر میکشد.این برنامه از معدود برنامه هایی است که به طور دائم از شبکه پخش می شودو تقریبا از ابتدای تاسیس این شبکه پخش برنامه من و تو پلاس آغاز گشته و همچنان نیز ادامه دارد.
به نظر می رسد این برنامه با توجه به رویکرد فرهنگی و اجتماعی خود مخاطب هدف برنامه را قشر متوسط و تحصیل کرده جامعه قرار داده است. این برنامه با درک محدودیتهای اطلاع رسانی در حوزههای فرهنگی و هنری در برنامههای صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، با تهیه گزارشهای خبری از فستیوالها و نمایشگاهها در صدد رفع نیاز مخاطبان برمیآید و خود را به عنوان مرجع فرهنگی و هنری معرفی میکند. حال سوال این است که برنامه »من و تو پلاس« چه شیوه و سبک زندگی را به مخاطبان معرفی میکند.
موضوعات و سوژههای پخش شده در این برنامه کدامند. و ارزشها و مرجع مورد تاکید برنامه »منوتو پلاس« چیست. بر این اساس شبکه ماهوارهای من و تو نقش مهمی در تبلیغ و معرفی سبکهای زندگی مختلف دارند. طیف سبک های زندگی که در این شبکه مطرح میشوند گستردهتر از سبکهای زندگیای است که افراد در زندگی روزمره خوددر قالب آنها جای میگیرند. شبکه من و تو در تلاش است تا نوع خاصی از سبک زندگی را جهانی کند.
به عبارت دیگر این شبکه با مخاطب قرار دادن طبقه متوسط جامعه خواسته یا ناخواسته بر روی شیوه زندگی مردم به ویژه جوانان اثر میگذارند. نگارنده معتقد است شبکه من و تو توانسته است با بهرهگیری از مجریان جوان و قرار گرفتن در کنار مخاطب - توجه به نام شبکه - ، در میان مخاطبان فارسی زبان جایگاه ویژهای بیابد. بنابراین در این مقاله برآنیم تا به مولفههای مورد توجه در برنامه »من و تو پلاس« بپردازیم و سبک و شیوههای زندگی مورد توجه این برنامه را مورد مطالعه قرار دهیم.
پیشینه پژوهش
این بخش تحقیقهای مشابه با موضوع و دغدغه این مقاله آورده شده است:
»بررسی مؤلفههای سبک زندگی در تبلیغات تجاری تلویزیون.« عنوان تحقیقی است که دکترمحمدرضا رسولی، درمرکز تحقیقات سازمان صدا و سیما انجام داده است. نویسنده در این تحقیق، با استفاده از روش تحلیل محتوا. 370 نمونه آگهی در سالهای 79-77 را تجزیه و تحلیل کرده است و نشان میدهد که مؤلفههای سبک زندگی مبتنی بر قشربندی اجتماعی در تبلیغات تلویزیونی بیشترین فضا را دارد. مهمترین ارزش مطرح در تبلیغ برای سبک زندگی مرفه، مبتنی بر رفاه، ثروت، زیبایی و برای طبقات پایین جامعه مبتنی بر کار و تلاش بوده است.
" بررسی مؤلفههای سبک زندگی در فیلمهای سینمایی دهههای 60، 70 و 80 سینمای ایران" عنوان پایان نامه خانم غزاله بی بک آبادی در مقطع کارشناسی ارشد علوم ارتباطات ازدانشگاه آزاد تهران مرکز میباشد.
این پژوهش به شناسایی مؤلفههای سبک زندگی در فیلمهای سینمایی سه دهه سینمای ایران با تکیه بر رسانه سینما و اهمیت و مفهوم سنت و مدرنیته در تحولات جامعه ایرانی میپردازد. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش تحلیل محتواست. و اهداف تحقیق توصیف دقیق مؤلفههای سبک زندگی و مشخصات فیلمهای سینمایی مورد بررسی این پژوهش در سه دهه 60، 70 و 80 بوده است.یافتههای این پژوهش حاکی از آن است که بهطور کلی سبک زندگی سنتی و الگوی رفتار فرهنگی در فیلمهای این سه دهه غالب بودهاند و عمدتاً در فیلمهای سینمایی دهه 60 و 70 سبک زندگی سنتی در دهه 80 سبک زندگی مدرن نشان داده شده است.
"مقایسه سبک زندگی در سریالهای خانوادگی تلویزیون و خانوادههای طبقه متوسط تهرانی" عنوان پایان نامه فاطمه بابایی، در مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تهران می باشد.
