بخشی از مقاله
چکیده
در بسیاری از مواقع دستیابی به اهداف آموزشی، از طریق آموزشهای مستقل، بسیار آسانتر و امکان پذیرتر از روشهای سنتی دیگر است. بویژه اگر روش آموزشی مستقل، به طور صحیح به کار گرفته شود، روحیه استقالل یادگیرندگان در اجرای فرآیندهای آموزشی، تقویت می شود. به همین منظور در دنیای امروزی، از روشهای نوین تدریس برای دستیابی به این هدف استفاده می گردد. استراتژی مهم در اینگونه از روشهای آموزشی، شاگرد محوری است. این نوع از آموزش همچنین شامل فراهم آوردن شرایطی است که در آن یک سازمان یا یک گروه، بتوانند دارای تواناییها و مهارتهای خودآموزی شوند. برنامه های انعطاف پذیری در چنین روشهای آموزشی وجود دارند که باعث می شوند تا یادگیرنده در یک فضای مناسب، از یک ریتم آموزشی خاصی، برخوردار گردد.
امروزه روشهای نوین تدریس باعث می شوند تا اشتیاق جهت کسب مهارتهای تخصصی، ارتقاء و پیشرفت در دستیابی به مواد آموزشی و افزایش انگیزش و مشارکت در به کارگیری روشهای نوین در یادگیری مشاغل حرفه ای و پیچیده، در افراد یادگیرنده توسعه پیدا کند. در این مقاله سعی بر آن شده است، عالوه بر بررسی اجمالی مفاهیم مربوط به روشهای نوین تدریس، به انواع آن نیز به طور خالصه پرداخته شود. برخی از این روشها عبارتند از: مدل رفتاری، بازخورد نظیر به نظیر، پروژه بازی، بازی استعاره ای، داستان سرایی، روش عملکردی و روش سبدی.
مقدمه
آموزش یکی از مسائل بسیار مهم در نظام های تعلیم و تربیت است. منظور از آموزش، فرآیند دو سویه یاددهی-یادگیری اطالعات، مهارتها و نگرشهای مثبت درباره موضوعی است که متناسب با گروه سنی خاص و در شرایط زمانی معین به اجرا در آمده است. شناخت و آگاهی مدرسان از نظریه های یادگیری و روشهای تدریس اهمیت ویژ ه ای دارد. با وجود اینکه روشهای تدریس متعددی وجود دارد ولی در این مقاله بر انواعی از آن تمرکز شده است که بوسیله روشهای غیرمستقیم به انجام می رسند. امروزه با بررسی های انجام شده مشخص شده است که روشهای مبتنی بر صالحیت و شایستگی در سیستم های آموزشی سطوح باال با این هدف تدوین و ایجاد شده اند تا میزان انگیزش و تاثیرگذاری یادگیری را در قالب ساختارهای تکنولوژیکی، افزایش دهند. این روشها درصدد هستند تا قالبهای آموزشی مبتنی بر صالحیت را در سطوح پیشرفته و حرفه ای ارائه دهند.
روشهای مبتنی بر صالحیت حرفه ای یا همان روشهای مستقل یا غیر مستقیم، می توانند در مجموعه آموزشهای شخصی به افراد ارائه گردند که از سویی می توانند تعیین کننده میزان مولد بودن در زمینه امور حرفه ای و نیز دانش های مورد نیاز در این زمینه باشند. در این راستا مهارتها و تواناییهای فردی و تجارب شخصی نیز می تواند تاثیر گذار باشد. در این مورد، می توان اینگونه بیان کرد که روشهای مبتنی بر صالحیت حرفه ای با روشهای سنتی آموزشی متفاوت بوده و عالوه بر آنکه بر مبنای دانش و آگاهی است، تواناییهای شخصی، و تجارب فردی را نیز نیازمند می باشد، تا در نهایت بتواند یک ساختار یکپارچه از مباحث آموزشی را مورد استفاده قرار داده و فردی را که از این ساختار آموزشی استفاده می کند، از علوم مورد نظر وی، بهره مند سازد. این نوع از آموزشها تاکید فراوانی بر تمرینهای شخصی افراد یادگیرنده داشته و در کنار آن میزان باالیی از اعتماد به نفس در افراد مورد آموزش را نیز نیازمند می باشد.
چنین تعریفی از روشهای مبتنی بر صالحیت حرفه ای باید دارای پیش زمینه هایی باشد که بوسیله آن بتواند تغییرات اساسی را در سیستم آموزشی و تدریس در دانشگاه ها را ایجاد کرده و روشهای نوین تدریس را به اساتید دانشگاه ها ارائه نماید. این موضوع باعث خواهد شد تا در این فضای آموزشی، اساتید به دنبال تدریس دروس دانشگاهی، از طریق روشهای مفهومی باشند. در این راستا می توان گفت که تمارینی همچون، ارائه کنفرانس از سوی دانشجویان، ارائه توضیحات و نیز انجام تمارین کالسی از سوی آنها، می تواند بسیار کمک کننده باشد. با این حال باید گفت که در این زمینه محدودیتهایی نیز وجود دارد و بروز این محدودیتها در زمانی خواهد بود که مفاهیم بسیار پیچیده باید مورد تدریس قرار گیرند.
بنابراین این باور رایج است که به جهت دستیابی به روشهای نوین تدریس و استفاده از تکنولوژیهای روز، آموزشهای جدید باید بر فعالیتهای دانشجویان متمرکز باشد و به عبارت دیگر باید بصورت خودآموز مطرح گردند تا دانشجویان بوسیله تمارین فردی و کسب تجربه های آموزشی که بصورت مستقل به دست می آورند، مفاهیم درسی را به خوبی و با تالش خود به دست بیاورند. این موضوع باعث خواهد شد تا دانشجو در انتخاب تمارین انجام شده توسط خود، حق انتخاب داشته و در نتیجه دارای انعطاف پذیری زیادی در انجام فعالیتهای درسی خود باشد. در همین راستا می توان مشاهده کرد که دانشجو در محیطی به دور از استرس و نیز با ریتم آموزشی مشخصی، به یادگیری دروس می پردازد.
امروزه به منظور دستیابی به اهداف آموزشی در سطوح باالی تحصیلی و به منظور کسب موفقیت بیشتر در این زمینه، باید از روشهای تدریس نوین نام برده و کاربرد و روشهای انجام آن را به تفصیل بیان کنیم. روشهایی که با افزایش انگیزه یادگیری در دانشجویان و با استفاده از ابزار نوین آموزشی، به یادگیری هرچه بیشتر دانشجویان کمک خواهد کرد. در نتیجه چنین تالشهایی و استفاده از چنین سیستم هایی، تقویت دانش دانشجویان به خوبی انجام شده، گروههای کاری بوسیله خود دانشجویان تشکیل شده و تعامل بین دانشجویان جهت یادگیری بیشتر افزایش پیدا می کند. در اینجا به صورت کلی به برخی روشهای نوین در زمینه آموزش و تدریس پرداخته و به توضیح روشهایی خواهیم پرداخت که از نظر ریشه شناسی و ساختار ادبیاتی دارای کاربرد و مزیتهای فراوانی هستند.
روش های نوین تدریس: توصیفاتی از این روش و نقش آنها
تعلیم
تعلیم یکی از روشهای آموزشی است که در آن مهارتها و دانش فرد بر اساس فعالیتهای مداوم و یا برخی بازیهای فکری، افزایش و توسعه می یابد. روش مذکور این امکان را برای استاد فراهم می آورد تا با استفاده از مهارتهای و تواناییهای فرد در زمینه یادگیری مبحث مورد نظر، بازخورد رفتاری و ذهنی دانشجو را مورد مشاهده و ارزیابی قرار دهد. این روش زمانی دارای بهترین نتیجه خواهد بود که استاد اطمینان حاصل کند که همه دانشجوها در فعالیت آموزشی شرکت کرده باشند. تعلیم می تواند مقدمات روابط حرفه ای آموزشی بین دانشجویان را فراهم کرده و باعث شود تا آنها با یکدیگر همکاری بیشتری را داشته باشند . تعلیم معموال در مراحل متعددی مورد انجام قرار می گیرد.
پیش زمینه
یکی از این مراحل در روش تعلیم، مرحله پیش زمینه می باشد. در این مرحله فضایی پر از همکاری و محیطی آرام برای فرایند آموزشی در نظر گرفته می شود. در ادامه، استاد حضور خود را به دانشجویان اعالم کرده و از ابزار موجود در جهت آموزش مباحث درسی به دانشجویان بهره می گیرد. همچنین استاد، اهداف آموزشی مورد انتظار را به دانشجویان توضیح داده و از آنها انتظار همکاری در جهت رسیده به آن اهداف آموزشی را خواهد داشت.
کاوشگری
در این مرحله از روش تعلیم برای هر دوره تحصیلی از یک منبع درسی، که دارای اولین کالس آموزشی است، مورد استفاده قرار می گیرد. در این مرحله گروههای دانشجویان با استاد خویش و نیز با یکدیگر در تعامل بوده و بدین طریق مهارتهای علمی و درسی خود را افزایش می دهند. در این مرحله دانشجویان به شناخت کامل از یکدیگر رسیده و سطح همکاری باالیی را با یکدیگر خواهند داشت. در گروههای تشکیل شده مثال با ارائه بازی مصاحبه، مرا بشناس، و کارتهای تجاری را مبادله کن، می توان اعضاء شرکت کننده را به همکاری در جهت اهداف آموزشی وا داشت و در نهایت باعث شد تا آنها احساس خوبی را از آموزشهای ارائه شده داشته باشند. هدف از این مرحله کمک به پدیدار شدن انضباط ذهنی و مهارت های الزم برای سوال پرسیدن و پاسخگویی به سوال هایشان است. این مرحله از بیان مسئله، ذهن دانشجویان را به چالش کشیده و آنها نمی توانند نسبت به مسئله مطرح شده بی تفاوت باشند.
