بخشی از مقاله
چکیده
فعالیت های بخش کشاورزی وابستگی زیادی به تبادل اطلاعات در بین و مابین کشاورزان و نیز تعداد وسیعی از سایر کنشگران دارد، که از وظایف اساسی سامانه ترویج کشاورزی کشور است. از سوی دیگر از بعد مدیریتی، مدیران حوزه ستادی وزارت جهاد کشاورزی نقش مهمی در تصمیمسازی، تصمیم گیری، برنامه ریزی و مدیریت بخش کشاورزی کشور، شامل سیاستگذاری و مدیریت راهبردی ترویج کشاورزی دارند .
بنابراین استفاده از فناوریهای ارتباطاتی و اطلاعاتی جهت آگاهی به روز آنها از بخش مربوطه و نیز ارتقاء دانش و مهارت این قشر، همگام با آخرین پیشرفتهای علمی امری ضروری به نظر میرسد که این امر در راستای ارتقاء بهره وری نظام سیاستی و مدیریتی کشور بخصوص در زمینه ترویج است.
با توجه به اهمیت موضوع، تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر براستفاده مدیران حوزه ستادی وزارت جهاد کشاورزی از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی انجام شد. جامعه آماری تحقیق حاضر، شامل کلیه مدیران حوزه ستادی وزارت جهادکشاورزی در سال 1388 بود، که به صورت همه شماری اطلاعات لازم از طریق تکمیل پرسشنامه گرد آوری شد.
نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که میانگین استفاده از ابزار فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط مدیران حوزه ستادی وزارت جهاد کشاورزی در سال 1388 حدود 235 دقیقه در روز بود، یعنی هر نفر روزانه بطور متوسط مجموعاّ حدود 3/9 ساعت از این فناوری استفاده می کرد. بین سن و سطح تحصیلات مدیران با میزان استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات تفاوت معنی دار - در سطح احتمال 1 درصد - وجود داشت، بطوری که استفاده مدیران جوان از این فناوری بیشتر بود.
داشتن وقت کافی و اطلاع رسانی در زمینه معرفی مزایا و کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات به مدیران تأثیری بر میزان استفاده آنها از فناوری اطلاعات و ارتباطات نداشت. همچنین بین مدیران میانی و پایه از نظر استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات تفاوت وجود داشت. با توجه به اینکه میزان استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط حدود 53 درصد جامعه مورد نظر در دامنه خوب و عالی قرار گرفت، به نظر می رسد در این مطالعه، میزان استفاده از این فناوری توسط مدیران حوزه ستادی وزارت جهاد کشاورزی که حدود 4 ساعت بود، در حد مطلوبی بوده و نتیجه مناسبی در راستای مجازی سازی نظام ترویج در آینده است.
مقدمه
امروزه فناوری اطلاعات به عنوان یکی از مهمترین محورهای توسعه در جهان به شمار میآید، به شکلی که بسیاری از کشورهای جهان، توسعه فناوری اطلاعات را به عنوان یکی از مهمترین زیرساختهای پیشرفت خود قرار داده اند
اصطلاح فناوری اطلاعات و ارتباطات برای توصیف فناوریهایی به کار می رود که ما را در ضبط، ذخیره سازی، پردازش، بازیابی، انتقال و دریافت اطلاعات یاری می کند
در این میان، رشد خیره کننده فناوری اطلاعات و ارتباطات و بخصوص ابزارهایی مانند اینترنت، اتوماسیون اداری و بانک اطلاعات باعث ارایه یک ابزار جدید مستعد جهت توسعه سازمانی شده است
از سوی دیگر بخش کشاورزی اهمیت زیادی در اقتصاد کشور دارد، بطوریکه حدود 23 درصد از جمعیت کشور در این بخش به فعالیت مشغول هستند و14 درصد از تولید ناخالص ملی به خود اختصاص داده است
با توجه به اهمیت اطلاعات و نقش مهم ترویج کشاورزی در اطلاع رسانی و نیز سرعت و حجم بی سابقه تولید اطلاعات جدید ، بدون استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی نمی توان در امر اطلاع رسانی و فراهم آوردن اطلاعات مناسب و مورد نیاز برای افراد موفقیت قابل توجهی بدست آورد، لذا استفاده از این فناوری ها در مدیریت بخش ترویج کشاورزی امری ضروری و حیاتی جلوه می کند.
از طرفی نیز استفاده از این فناوری ها در فعالیت های مدیران حوزه ستادی وزارت جهاد کشاورزی، می تواند کمک زیادی در امر به کارگیری این فناوری برای پیشبرد اهداف ترویج کشاورزی داشته باشد. استفاده از فناوری های ارتباطاتی و اطلاعاتی جهت آگاهی به روز از بخش مربوطه و نیز ارتقاءدانش و مهارت افراد در بخش کشاورزی همگام با آخرین پیشرفت های علمی امری ضروری جلوه می کند
فناوری اطلاعات و ارتباطات میتواند چشمگیری در اثر بخشی این سامانه داشته باشد. بدون شک افزایش توانمندی مدیران حوزه ستادی وزارت جهاد کشاورزی ارتباط مستقیمی با به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در کلیه شئونات کارکردی بخش کشاورزی و افزایش کاربرد آن در کلیه سطوح منابع انسانی وزارت خواهد داشت، به گونه ای که در چشم انداز بلندمدت میتوان به بهره گیری این بخش از سامانههای هوشمند مبتنی بر فناوری اطلاعات در انتقال دانش فنی به کشاورزان با سرعت بالا، ارتقاء بهره وری، اصلاح الگوهای کشت، تنظیم بازار و قیمت گذاری توزیع نهادها، تحقق کشاورزی دقیق و پیاده سازی سامانه های کنترل کیفیت، کاهش فقر روستایی و توسعه پایدار اشاره نمود.
به نظر می رسد، در حال حاظر از ظرفیت و قابلیت های فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی استفاده بهینه و درخور بخش کشاورزی صورت نمیگیرد و بنابراین به منظور دستیابی به سطح مناسبی از استفاده از این فناوری و سرعت بخشیدن به روند حرکتی بخش کشاورزی در توسعه کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات، نخست باید عوامل تأثیر گذار در استفاده از این فناوری شناسایی گردد، تا با برنامه ریزی مناسب نسبت به رفع عوامل مانع و نیز بهبود عوامل موثر بر افزایش میزان استفاده از فناوری اطلاعات، اقدام کرد.
پژوهش حاضر نیز سعی بر آن دارد تا با کشف پاسخ مستدل به مسئله بیان شده، عوامل موثر برمیزان استفاده از فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی مدیران حوزه ستادی وزارت جهاد کشاورزی شناسایی، تحلیل و راهکار لازم را ارایه نماید.
روکارت و تریسی1 در سال 1982 برای افزایش استفاده مدیران از فناوری اطلاعات در دهه 1980 میلادی نسبت به قبل سه دلیل ارائه کرد. اول اینکه ترمینال های متناسب با نیازهای کاربران با بهای قابل قبولی در دسترس قرار گرفته است.
