بخشی از مقاله
چکیده
امروزه تخصیص بهینه منابع به بخش های کلیدی وسودآور اقتصادی برحسب الویت ها در روند توسعه اقتصادی ودستیابی به رشد پایدار مقوله ایی اجتناب ناپذیر وضرورتی اساسی محسوب می شود.شناسایی بخش های کلیدی ضمن جلوگیری از پراکندگی سرمایه گذاری ها منجر به هدفمندشدن فعالیت های اقتصادی والویت گذاری مناسب در تخصیص منابع محدود می شود.
دراین مقاله ابتدا جداول داده-ستانده سال 1392استان کردستان به صورت 65بخش به کمک روش غیرآماری - مختلط - تهیه وسپس براساس آن ساختار اقتصاد استان,به ویژه بخش های کلیدی آن,مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است.
برآورد جداول داده-ستانده منطقه ایی به روش آماری پرهزینه است. درنتیجه ,پژوهشگران از روش های غیرآماری استفاده می نمایند. تفکر تنظیم جدول داده-ستانده منطقه ایی,اولین بار توسط لئونتیف برای یک منطقه ,سپس توسط ایزارد برای دومنطقه ودر نهایت توسط خانم پلانسکی برای چند منطقه مطرح شده است.
نتایج حاصل از این جدول داده-ستانده نشان می دهد که بعد از بدست آوردن شاخص انتشار وحساسیت ,می توان بخش های کلیدی را مشخص کرد.بخش های کلیدی استان ,بخش هایی هستند که شاخص انتشار وحساسیت بالای یک دارند.سرمایه گذاری کردن در بخش های کلیدی موجب رشد اقتصادی ونفوذ سرمایه به دیگر بخش هاخواهدشد.
مقدمه
رشد اقتصادی یکی از اصلی ترین شاخص هایی است که در ارزیابی وضعیت توسعه یافتگی یک کشور اهمیت دارد و در بسیاری از اسناد فرا دستی برنامه های توسعه مورد تاکید است.به منظور دستیابی به رشد اقتصادی برحسب این که در چه بخش هایی از اقتصاد سرمایه گذاری شود مسیر های متفاوتی وجود دارد.میزان رشد اقتصادی نیز به توانمندی وکارایی بخش هایی که در آن سرمایه گذاری صورت می گیردبستگی دارد.
سرمایه گذاری در بخش های کلیدی فعالیت ها یا صنایعی است که دارای بیشترین پیوندهای پسین وپیشین با سایر بخش های اقتصاد است. - جهانگردوحسینی - 1392,درواقع هسته ی اصلی برنامه ریزی توسعه را تخصیص منابع کمیاب بر مبنای الویت ها تشکیل میدهد.
براین اساس لازم است به گزینش بخش های کلیدی که به نگرش متوازن رشد بلند مدت کمک می کند توجه شود.به علت اینکه سرمایه مورد نیاز برای سرمایه گذاری در تمامی بخش ها به طور همزمان وجود ندارد. - جهانگرد, - 1381سرمایه گذاری باید در بخش های منتخب اقتصاد صورت گیرد.تاصرفه جویی های اقتصادی به حداکثر برسند.زیرا با تمرکز منابع تولیدی در بخش های کلیدی امکان ایجاد انگیزه بیشتری برای رشد سریع تر تولید,درآمد واشتغال نسبت به سایر حقوق تخصیص منابع فراهم می گردد
هیرشمن معتقد است که توسعه اقتصادی فرآیند مداومی دارد که بارشد بخش پیشتاز وایجاد ارتباط بین این بخش وسایر بخش های اقتصادی ایجاد می شود.این توالی تازمانی که اقتصاد وارد رشد مداوم شود,ادامه خواهد یافت
باتوجه به محدودیت منابع درکشورهای توسعه یافته ودر حال توسعه ,گسترش همزمان بخش ها امکان پذیر نمی باشد.در ایران نیز سرمایه گذاری های پراکنده در طول برنامه های توسعه بعد از انقلاب دربخش های مختلف اقتصادی باعث کاهش بازدهی برای اقتصاد از لحاظ تولید درآمد واشتغال گردیده است.
روش های سهم مکانی روز به روز تکامل وگسترش یافته تا آخرین روش آن توسط فلگ وهمکاران - Flegg A.T.et al 1995&1997 - بانام سهم مکانی فلگ با تاکید بربخش تخصصی معرفی شده است.هرچند این روش نسبت به سایر روش های قبلی سهم مکانی نتایج قابل قبول تری نسبت به واقعیات داشته است ولی هنوز ایرادات و مشکلات خاص خود رادارد.استفاده از این روش که تنها با ورود آمار واطلاعات خام وارد مباحث ریاضی می شود.می تواند نتایج قابل قبولتری و حتی نتایج معکوسی دهد.اقتصاد دانان منطقه ایی باید همواره نتایجی که از این روش به دست می آید با آمار و اطلاعات خام تست کنند
جدول داده ستانده کاربردهای فراوانی در برنامه ریزی منطقه ایی دارد.این جدول که ارتباط عرضه وتقاضا را بین طیف وسیعی از فعالیت های اقتصادی نشان میدهد. - میلروبلیر, - 2009 قادر است بخش های پیشرو وکلیدی را در سطح ملی یا منطقه نشان دهد.برای تهیه وتنظیم این جدول در منطقه روش های مختلفی وجود دارد که ازآنها می توان به روش های آماری ,غیرآماری ونیمه آماری اشاره نمود.
ازآنجا که تهیه جداول داده-ستانده آماری امری پیچیده و زمان براست,معمولا از روش های غیر آماری و یا نیمه آماری برای برآورد جدول داده-ستانده منطقه استفاده می نمایند. - فلگ ,هانگ و توسعه - .لازم به ذکر است که روش سهم مکانی به گروه های مختلفی تقسیم می شود که از آنها می توان به - MFLQ'AFLQ'FLQ'CiLQ'SLQ آزادی نژاد، - 1391 اشاره نمود.
جدول داده –ستانده دراصل یک تکنیک آماری قوی وموثر است که در قالب آن تحلیل اقتصادی متکی به تعادل عمومی ,امکان پذیر می شود. آفرینش و اشاعه این تکنیک را مرهون اقتصاددانان برجسته - واسیلی لئونتیف - هستیم.
