بخشی از مقاله
چکیده
تاثیر منفی آلودگی صوتی در ترازهای مختلف تائید شده است. حدود استاندارد برای انواع کاربریها شامل مسکونی، تجا ری-مسکونی، تجاری-اداری، مسکونی-صنعتی و صنعتی برای دو دوره مقادیر استاندارد آلودگی صوتی شبانه و روزانه وجود دارد . در این مطالعه شناسایی درجات پراکنش فشار متوسط صدای شبانه در سطح شهر هشجین از استان اردبیل و شناسایی کانونهای آلوده مد نظر بوده است.
روش مورد استفاده شامل نمونه برداری میدانی در ٍِ ایستگاه نمونه برداری در قالب شبکه تصادفی سیستماتیک در محدوده مصوب شهری با فواصل متر و بهره مندی از قابلیتهای نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی جهت تهیه نقشه هم پراکنش تراز فشار متوسط صدا بر اساس استاندارد سازمان حفا ظت محیط زیست در شبکه وزنی - - A و تحلیل پهنه های هم تراز فشار صدا در نرم افزار excel با آزمون مربع کای و آزمون فرض صفر در سطح اطمیان درصد بود. نتایج بیانگر رد فرض صفر و وجود پهنه های با درجات آلودگی صوتی متفاوت در دامنه دسی بل بود که در قالب نقشه رقومی و تدابیر لازم جهت کاهش این تراز صوتی در کانونهای آلاینده صوتی تهیه گردید.
مقدمه
رعایت این ضوابط برای همه نویسندگان محترم آلودگی صدا یک معظل زیستمحیطی در بسیاری از نواحی شهری است . ترافیک عامل اصلی این منبع صدا است. وجود شواهدی که آلودگی صدا میتواند اثرات منفی بر سلامت افراد داشته باشد، کانون پژوهشها جهت درک بهتر از مشکلات ناشی از آلودگی صدا و کنترل آن شده است. آلودگی صدا خطرات جدی بر سلامت دارد و دامنه آن از رنجش تا مرگ است
از جمله تاثیر منفی آلودگی صوتی شدید میتوان کاهش رشد درصدی تنباکو در مزرعه]ٍ[ و بروز بسیاری از بیماریهای عصبی ، از خواب پریدن ها، سردرد، سرگیجه، کاهش گرمای پوست، کاهش واکنش مقاومتی پوست، تنگی نفس به خاطر پاره شدن و کاهش رگهای خونی، اختلال در نظم سوخت و ساز بدن، افزایش فشار خون، کری موقتی و حتی دائمی را ذکر نمود
از ساده ترین و محسوس ترین عوارضی که سر و صدا برای انسان به ارمغان می آورد از دست دادن قدرت شنوایی است . اثرات غیر مستقیم صدای ناخواسته بر روی انس ان عبارت است از حساسیت عصبی، تحریک پذیری شدید، گرفتگی عظلانی، شوک عصبی، خستگی روحی و جسمی، سرگیجه، مالیخولیا، ترس و اضطراب، عصبیت، آلرژی، از دست دادن تعادل بدن، تمایل به خودکشی و قتل، ضعف قوه بینایی، ضعف قوه جنسی، امراض قلبی، تورم معده، یبوست و سوء هاضمه است
در یک مطالعه در شهر valladolid اسپانیا بیانگر درصد اختلال در خواب بود که درصد از صدای ترافیک رنج میبردند و ماموران راهنمایی و رانندگی بالاترین گروه آسیبپذیر از اختلال در خواب، گفتگو، عصبانیت، سردرد و سرگیجه، خستگی زودرس و ضعف عظلانی بودند
مطالعه ای در ایستگاه در شهر sylhet در ایام کاری از ساعت صبح الی شب سطح صدا اندازه گیری شد. در تمام ایستگاهها سطح صدا بیشتر از حد مجاز بود و در کل موارد سطح صدا در مجاورت مناطق مسکونی و بیمارستان و آموزشی بیشتر از سطح مجاز دسی بل در مجاورت جاده های اصلی بود و ٍِ درصد ساکنان مناطق مسکونی از صدای تاشی از ترافیک جاده ناراضی بودند
در مطالعه دیگر در شهر messina در َِ ایستگاه نمونه برداری از جریان ترافیک بیانگر بیشتر بودن صدا از استانداردهای محیط زیست در دوره روزانه بود و در کل ایستگاهها دسی بل بیشتر از استاندارد بود
در مطالعه دیگر بررسی آلودگی صدای محیطی در شهر curitiba در ایستگاه اندازه گیری میانگین تراز معادل صوت - leq - تعیین شد که در آن ایستگاه در مناطق مسکونی ایستگاه در مناطق مخلوط ایستگاه در مناطق خدماتی، ایستگاه در مناطق تجاری و ایستگاه در مناطق صنعتی بود. نتایج بیانگر بیشترین آلودگی صوتی در شهر curitiba مربوط به بخش صنعتی است. قوانین و استانداردها و آئین نامه ها یی نیز در قوانین، مقررات، ضوابط و استانداردهای محیط زیست انسانی ذکر گردیده است.
بر اساس تعاریف آئین نامه اجرایی نحوه جلوگیری از آلودگی صوتی، صدا یا صوت عبارت است از امواج طولی که از ارتعاش سریع اجسام و مواد اعم از جامد و مایع و گاز تولید میشود و آلودگی صوتی عبارت است از پخش و انتشار هر گونه صوت و صدا و ارتعاش مربوط بیش از حد مجاز و مقرر در فضای باز - غیر پوشیده - و حد مجاز آلودگی صوتی که استاندارد آلودگی صوتی هم نامیده میشود، عبارت است از میزان و مشخصات ویژه ای که با توجه به اصول حفاظت محیط زیست و بر مبنای واحد اندازه گیری صدا برای منابع مولد آلودگی صوتی و فضای مورد انتشار و محیطهای مختلف تعیین میشود و واحد اندازه گیری صدا و یا صوت دسی بل میباشد که در شبکه وزنی - A - اندازه گیری میشود و عامل آلودگی صوتی که به اختصار عامل آلودگی نیز نامیده میشود عبارت است از هر شخص حقیقی که اداره یا تصدی منابع ثابت و هدایت منابع سیار مولد آلودگی صوتی را خواه برای خود یا به نمایند گی از طرف شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی دیگر بر عهده داشته و یا شخصا به طرق مختلف عامل ایجاد آلودگی است.
در این قوانین منابع و کانونهای آلودگی صوتی که به اختصار منابع آلوده کننده نامیده میشود عبارت است از: نیروگاهها و پالایشگاهها کارخانه ها و کارگاهها وسایل نقلیه موتوری اعم از هوایی، دریایی، زمینی و وسایل نقلیه موتوری فرودگاهها، پایانه های حمل و نقل و توقفگاههای دائمی وسایل نقلیه موتوری تعمیرگاههای وسایل نقلیه موتوری و آن دسته از واحدهای صنفی که فعالیت آنها با آلودگی صوتی ملازمه دارد. میادین تیر و محلهای تمرین نظامی سایر منابع مانند ژنراتورها و موتورهای تولید برق، استقرار بلندگوهها در اماکن عمومی و محوطه های غیر سرپوشیده
تعاریف برای این کاربریها وجود دارد:
پهنه مسکونی:
پهنه ای است که کاربری غالب آن مسکونی و کارکرد اصلی آن سکونت بوده و کاربری های مربوط به فعالیت های پشتیبان برای تامین نیازهای زوزمره و اولیه ساکنین محلات را نیز در خود جای داده است . در پهنه سکونت، تامین آسایش و امنیت ساکنین، مبنای انتخاب کاربری های مجاز به استقرار در این پهنه است. تنوع در پهنه های مسکونی ناشی از وجود تفاوت بارز در تراکم ساختمانی، ابعاد قطعات مسکونی، تعداد طبقات، تعداد واحد مسکونی در هر هکتار، عرض معابر و مانند آنها است.
پهنه تجاری-مسکونی:
مشتمل بر قسمت هایی از شهر است که از رشد خزنده فضاهای کار و فعالیت در بافتهای مسکونی پدید آمده و از استقرار توامان کارکردهای سکونت و کار و فعالیت شکل گرفته است.
پهنه تجاری-اداری:
شامل قسمتهایی از شهر است که عمدتا دارای کاربری تجاری صرف و یا کاربری های مرتبط با آن باشد - مانند بازارها، پاساژها و ... -
پهنه مسکونی-صنعتی:
این پهنه مشتمل بر قسمتهایی از شهر است که وجه غالب آن کار و فعالیت، به ویژه کاربری های تجاری بوده و سکونت در آن ممنوع، یا محدود و تابع نظم عمومی کار و فعالیت است. این پهنه زیر پهنه های اصلی متمایزی را در بر میگیرد که در هر یک غلبه یکی از وجوه تجاری، اداری، خدماتی، صنعتی یا اختلاطی از آن ها در مقیاس های متفاوت شهری بارز است.
پهنه صنعتی:
پهنه ای است دارای کاربری صنعتی که طبق ضوابط محیط زیست استقرار آن ها در محیط شهر مجاز نبوده و بر اساس مطالعات زیستمحیطی لازم است با فاصله ای مناسب بیرون شه ر یا نواحی مسکونی قرار گیرد . کشتارگاه های مزاحم شهری،کاربریهای کارخانه ای، تولیدی و خدمات صنعتی عموما در این محدوده واقع هستند
سه طبقه از منابع آلاینده شامل کارخانه ها و کارگاهها و وسایل نقلیه موتوری اعم از هوایی، دریایی، زمینی و وسایل نقلیه موتوری و تع میرگاههای وسایل نقلیه موتوری و آن دسته از واحدهای صنفی که فعالیت آنها با آلودگی صوتی ملازمه دارد در سطح شهر قابل رویت و فعالیت است. اندازه گیری تراز معادل صدا Leq بهترین شاخص برای به دست آوردن متوسط تراز فشار صوت متغیر است . برای تعیین تراز صدا از منابع صوتی متغیر نظیر صدای ناشی از ترافیک که با زمان تغییر میکند، تراز معادل صدا بر حسب دسی بل مناسبترین مقیاس است
بر این اساس اقدام به شناسایی پهنه هایی از محدوده مصوب شهری که ترازهای متفاوت از آلودگی صوتی را دارند جهت تدابیر مدیریتی نمودیم.
