بخشی از مقاله
چکیده
هدف این پژوهش بررسی بعد شکل و ظاهر داستان در دختران نوجوان افسرده و غیر افسرده با استفاده از آزمون اندریافت موضوع از نقطه نظر بهنجار و نابهنجاراست. با این آزمون ،یکپارچگی شاخصه های تحولی افسردگی نوجوان و بزرگسال با یک رویکرد روانپویشی ،جهت سنجش تفاوت نوجوان افسرده و فاقد افسردگی و تعیین تصور آنان از خود مورد بررسی قرار می گیرد. جامعه آماری این پژوهش شامل 313 دانش آموزان دختر مقطع اول دبیرستان 17-16 - سال - ،شهرستان جوین بودند که با آزمون سلامت روانی رفتاری آموزش و پرورش - - 1387 غربال شدند . سپس با توجه به نتایج ، تعداد 30 نفر - 15 نفر دارای علایم افسردگی و 15 نفر فاقد علایم افسردگی - در دوگروه ملاک و گواه جایگزین شدند.
سپس سه لوح 9GF، 12BG و 19 آزمون اندریافت موضوع به شکل کیفی جهت تشخیص علائم بکارگرفته شد.یافته های پژوهش نشان داد که علائم تشخیصی در بعد شکل و ظاهر داستان در دو گروه متفاوت است. دانش آموزان گروه نوجوان واجد افسردگی - ملاک - اغلب ظاهر داستان را به شکل عجیب و غریب، تیره و تار، فرد یا قایقی در حال غرق شدن و فردی تنها در کلبه بیان می کنند و گروه دانش آموزان نوجوان فاقد افسردگی - گواه - ، داستان را خوب و روشن، کلبه ای که در آن خانواده زندگی می کند و افراد با هم هستند. که بطور کلی داستان ها در گروه ملاک تیره بختانه و همراه با تنهایی و مرگ، و در گروه گواه خوش یمنی و همراه باهم بودن است. این تفاوت ها مشخص نمود که نگرش گروه ملاک بیشتر منفی و گروه گواه مثبت است.
کلمات کلیدی : آزمون اندریافت موضوع، تحلیل کیفی داستان ها، آزمون سلامت روانی رفتاری آموزش و پرورش، لوح های 9GFو12BGو 19، بعد شکل و ظاهر داستان .
مقدمه
افسردگی دوره نوجوانی موضوعی بحث برانگیز است.برخی مؤلفین آن را در چارچوب تحولات بهنجار نوجوان توجیه می کنند، حال آنکه، برخی دیگر علاقمندند که آن را بر اساس یک فرایند ناصحیح ،به ویژه در رده سایکوتیک، تعریف کنند. ولیکن، بهتر است که این موضوع را با دو جلوه مشاهده کنیم: افسردگی یا حساسیت به افسردگی در چارچوب تحولات بهنجار دوره نوجوانی و نیز افسردگی واقعاًمرضی که مشابه افسردگی بزرگسال می باشد. - امانوئلی و آزولی، . - 63:2009 تفاوت این دو نوع ، در مدت زمان و شدت همراهی علائم افسردگی با نوجوان است.مشکل تشخیص اختلالا عاطفی در کودکان و نوجوانان - که معمولاً در یک پیوستار بین بهنجار و نابهنجار قرار می گیرد - ، فقط با یک نظر تحولی قابل حل است.
اینکه تشخیص دهیم که دانش آموز نوجوان افسردگیش مرضی است، به ما کمک می کند که اقداماتی در جهت رفع اُفت تحصیلی و ارتباطات اجتماعی او انجام دهیم . تفکیک تشخیص بهنجار از نابهنجار ، می تواند هم با روش کمی و هم با روشکیفی صورت می گیرد.در این پژوهش ما باشیوه کیفی به این مبحث پرداخته ایم . با توجه به اینکه تشخیص اختلالات، اکثرا بر اساس آزمون های عینی و بر اساس محورهای DSM صورت می گیرد ، از آزمون TAT، که تصویری یکپارچه و منسجم از کل شخصیت ارائه می دهد، استفاده نمودیم .کاسترو - 2006 - در مورد تشخیص علائم فوق الذکر در آزمون TAT ، توضیحات خودرا در5 سطح - تصور از خود و نگرش به آزمون ، ارتباط با واقعیت، شکل و ظاهر داستان ،،موضوع و رابطه موضوعی و نیازها ، مکانیسم های دفاعی - مطرح نموده است .
سطح شکل و ظاهر داستان در افراد واجد افسردگی چنین بیان شده است : داستانهای کوتاه، ناقص، مبهم و کلیشه ای در قالب این سطح می گنجند. داستان خودش را به ندرت از گذشته و آینده تعریف می کند، و سرانجام داستان تیره و اندوهبار است. زبان داستان، مملو از افعال مجهول است - راپاپورت و همکاران ، 1946؛ بلاک و آبرامس،. - 1997تفسیر آزمون یا کارت های خاص آزمون بر اساس محتوا و تحلیل گفتمان آزمودنی از داستانهایی که تعریف می کند، اتکا میکند. اینتفسیر دو دیدگاه را در بر می گیرد: -1 دیدگاه تفسیری مدرسه فرانسوی - - EFP که بیشتر نظرات روان تحلیلگری را پایه ریزی می کندوداستان های بیان شده در لوح ها را گواهی برای نحوه تجزیه و تحلیل و شیوه تفکر آزمودنی می داند - بروله- فولار، - 97:1988 و -2 دیدگاه تفسیری مدرسه آمریکای - - EPA که بر روی روانشناسی »من« تأکید می کند و بیان می کند که داستان ها، رابطه علی بین پدیده های روانی آزمودنی و اجبارهای بیرونی بر وی را نشان می دهد - بلاک و آبرامز، . - 24:1997
در این پژوهش، ما سعی می کنیم که این دودیدگاه را ترکیب کنیم،. زیرا دو رویکرد فرانسوی و آمریکایی در روش شناسی تفسیری با هم همسو هستند و فقط از حیث چارچوب نظری با هم تفاوت هایی دارند.در پژوهش امانوئلی و آزولی - 2009 - معلوم شد که که سه علامت از طریق لوح های TAT می توانند متمایز کننده افسردگی بهنجار از نابهنجار باشند که از جمله موارد آن، تمایز فرد از موضوع، سرمایه گذاری خوددوستدارانه و موضوعی، ویژگی های بازدارندگی می باشند.در پژوهش کاسترو - 2006 - ، در سطوح تصور از خود، بین فردی و از دنیای اطراف، معلوم شد که بین افراد افسرده و غیر افسرده در لوح های TAT تفاوت وجود دارد.
بدین صورت که افراد افسرده، نگرش هایی چون دیدگاه منفی نسبت به خود و یک فقدان حرمت خود، داستان تیره و اندوهبار، بازداری و یا حتی ارجاع کم به واقعیت در این لوح ها منعکس می کنند.شابرت - 2003 - دریافت که در این لوح ها، ابعاد افسردگی و خوددوستداری آزمودنی، خود را از طریق واکنش به یک موضوع طرد و به از دست دادن موضوع و یا حتی ازطریق عدم امکان ارتباط موضوعی در داستانها نشان می دهند.بطور کلی، با استناد به مطالب و پژوهشهای مورد اشاره، به نظر می رسد .بررسی شکل و ظاهر داستان میتواند در شناسایی افراد در معرض ابتلا به افسردگی و در نهایت راهبردهای مداخله ای فراگیر و اثربخش نقشی شایان توجه داشته باشد .بنابراین، پژوهش حاضر با مقایسه افراد افسرده و عادی، تلاش دارد شکل و ظاهر داستان را در این دو گروه بررسی نماید.
روش کار
این پژوهش برای تحلیل کردن داستان های کارتهایTAT در دو گروه دارای اختلال افسردگی و فاقد افسردگی ، از روش همبستگی کمک می گیرد. در این روش، متغیرهای وابسته - سطح تعارض های روانی، تصور از خود، ... - بوسیله کارت ها، مشخص می شوند. روش همبستگی با رویکرد کیفی و با طرح گواه- ملاک اجرا می شود. در این رویکرد، با روش تحلیل داستان دو گروه افسرده و غیر افسرده را از حیث علائم تشخیصی در کارت های9GF, 12BG و 19 آزمون TAT مورد بررسی قرار می دهد. در تحلیل داستان حکایت هایی که شرکت کنندگان بیان می کنند، منبع اصلی و اولیه اطلاعات به شمار می آید - هومن، . - 39:1391
جامعه آماری این پژوهش شامل 313 دانش آموزان دختر مقطع اول دبیرستان 17-16 - سال - ،شهرستان جوین که با آزمون سلامت روانی رفتاری آموزش و پرورش غربال شدند. ملاک انتخاب دانش آموزان در این دو گروه، کسب امتیاز بالاتر از متوسط - گروه ملاک - 1 و یا پائین تر از متوسط - گروه گواه - 2 در خرده مقیاس افسردگی آزمون سلامت روانی رفتاری بود.با نتیجه این آزمون، تعداد 108 و نیز تعداد 204 نفراز دانش آموزان به ترتیب می توانستند در گروه ملاک و گواه قرار بگیرند.از میان آنها، برای هر گروه بطور تصادفی 15 نفر از دانش آموزان که مایل به گذراندن آزمون اندریافت موضوع بودند، انتخاب شدند.
برای اجرای آزمون، بر اساس ترجمه کتاب راهنمای سنجش مارنات - 1390 - ، بعد از هماهنگی های لازم با مدارس ، طی جلسه ای جداگانه برای هر آزمودنی ، کارت هایی به صورت جداگانه ارائه می شود ، تا در مهلت زمانی 5 دقیقه ، داستانی بسازد و توضیح دهد چه گروه ملاک در این تحقیق، گروهی است که به دلیل کسب امتیاز بالاتر از متوسط، واجد اختلال افسردگی می باشد. 1 گروه گواه در این تحقیق، گروهی است که به دلیل کسب امتیاز پائین تر از متوسط، فاقد اختلال افسردگی می باشد.2
