بخشی از مقاله
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین سبک های فرزند پروری والدین با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه شهر ری بود. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و توصیفی پیمایشی و از نوع همبستگی میباشد.جامعه ی مورد نظر شامل والدین کلیه ی دانش آموزان دختر و پسر پایه ششم ابتدایی شهر ری در سال تحصیلی 96-95 بوده است. حجم نمونه مطابق با جدول مورگان - 1972 - ، 300 نفربرآورد گردید. شیوه نمونه گیری تصادفی و به روش خوشه ای بود، بدین ترتیب که شهر ری به سه منطقه محله اصلی تقسیم و از هر محله 2 مدرسه و از هر مدرسه، والدین 50 نفر از دانش آموزان انتخاب شدند.و در نهایت 300 نفر نمونه انتخاب گردید ابزار تحقیق سبک فرزندپروری بامریند - 1998 - برای شناسایی هر یک از سه سبکوالدینی - اقتدار منطقی، مستبد و آزادگذار - بوده که قبلاً روایی آن مورد تایید اساتید و خبرگان قرارگرفته بود و پایایی آن به کمک روش ضریب آلفای کرونباخ مقادیر 0/86 بدست آمد که نشان دهندهاعتبار و پایایی پرسشنامه های مذکور بود. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون های آماریرگرسیون و ضریب همبستگی پیرسون به کمک نرم افزار spss تحلیل گردید. نتایج پژوهش نشان دادکه که بین سبک فرزندپروری و پیشرفت تحصیلی رابطه معنادار وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیزنشان می دهد که سبک فرزندپروری مقتدر منطقی در پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش-آموزان نقش معنادار دارد و حدود 53.5 درصد واریانس پیشرفت تحصیلی بر اساس سبک فرزند پروری والدین قابل پیش بینی است. و رابطه منفی و معنی دارای بین سبک های فرزند پروری مستبدانه ، سهل گیرانه و بی اعتنا با پیشرفت تحصیلی مشاهده شده است .
مقدمه
هر خانوادهای شیوههای خاصی را در تربیت فردی و اجتماعی فرزندان خویش به کار میگیرد، این شیوهها که شیوه های فرزندپروری2 نامیده می شوند متأثر از عوامل مختلف از جمله عوامل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و ... می باشد - هاردی و همکاران3، . - 1993 شیوه های فرزندپروری یک عامل تعیین کننده و اثرگذار است که نقش مهمی در آسیب شناسی روانی و رشد فرزندان بازی می کند. طبق دسته بندی بامریند شیوه های تربیتی والدین در یکی از سبک های فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهل گیرانه قرار می گیرد. والدین مستبد معمولا دارای تعامل سرد همراه با کنترل زیاد با فرزندان هستند، در حالی که والدین مقتدر، کنترل همراه با رابطه گرم و پاسخگویی به فرزندان را شیوه خود می دانند. در مقابل والدین سهل گیر از فرزندان خود انتظارات اندکی داشته و هیچ گونه کنترل و پاسخگویی هم نسبت به آنان ندارند - رجایی و همکاران، . - 1387
خانواده اولین پایه گذار شخصیت و ارزش ها و معیارهای فکری است که نقش مهمی در تعیین سرنوشت و سبک و خط مشی زندگی آینده فرد دارد و اخلاق و صحت و سلامت روانی فرد تا حدود بسیاردر گروآن است.واکنش افراد در دوران نوجوانی نسبت به محیط خود بالطبع تحت تاثیر موازین اجتماعی و فرهنگی گروهی است که در میان آن بزرگ شده است - احدی و محسنی،. - 1386 بنابراین حفظ ارتباط مثبت بین والدین و نوجوان می تواند انگیزه وی را در مورد آنچه به موفقیت تحصیلی اش مربوط می شودافزایش دهد - شاملو،. - 1386 شیوه های تربیتی والدین و روشهای انضباطی آنان بی تردید تحت تاثیر خصوصیات شخصیتی و سیستم اعتقادی آنان است.والدین سالم و بالغ در مقایسه با والدین نابالغ و ناسالممعمولاً با حساسیت و مهربانی بیشتری به نیازها و اشارات کودکان توجه می کنند و این نوع فرزندپروری امنیت عاطفی، استقلال، توانش اجتماعی و موفقیت هوشی کودکان را تشویق می کند - بلسکی، لرنرو اسپاینر، . - 1984 پیشرفت تحصیلی در طی حدود یک قرن گذشته یکی از مسائل مهم در روان شناسی و علوم وابسته بوده است . - - prenuzicand furnham 2003 پیشرفت تحصیلی تقریبا"در اکثر پژوهشهای انجام شده در این زمینه در شکل کمی آن با معدل دروس فرد در مدرسه یا دانشگاه یا هر محیط آموزشی دیگر که فرد در آن تحصیل می کند سنجیده می شود - مهر افروز،. - 1378دامنه بسیار گسترده ای از متغییر های فردی ،اجتماعی و خانوادگی و فرهنگی با پیشرفت تحصیلی مرتبط است . بعضی از پژوهشگران بر اهمیت متغییرهای فردی در این زمینه تاکید می کنند .به عنوان مثال کمیلر و همکاران - 2005 - اعتقاد دارند که فرد در دنیای امروزی برای ورود به جامعه و روبرو شدن با موقعیت های مختلف آن دارای ویژگیهای شخصیتی و فردی خاصی است و این ویژگیهای فردی و شخصیتی هم تحت تاثیر مسائل گسترده تر جامعه بوده است و هم بر آنها تأثیر می گذارد .
ازآنجا که فرزندان هر خانواده، آینده سازان مملکت هستند، پیشرفت تحصیلی آنها امری است که پس از سلامت جسمی و روانی ، ازاهمیت ویژه برخورداراست. حال با توجه به اینکه فرزندان در محیط خانواده رشد می یابند و تربیت می شوند. بنابراین الگوی تربیتی والدین نقش مهمی در پیشرفت تحصیلی فرزندانشان دارد. پیشرفت تحصیلی به معنای مقدار یادگیری آموزشگاهی فرد است به طوری که بتوان آنها را در دو مقوله کلی عوامل مربوط به "تفاوتهای فردی و زندگی خانوادگی" و "عوامل مربوط به مدرسه و نظام آموزش و پرورش" مورد مطالعه قرار داد. پیشرفت تحصیلی به جلوه ای از وضعیت تحصیلی دانش آموز یا دانشجو اشاره دارد که این جلوه ممکن است نشان دهنده نمره یک دوره، میانگین نمرات برای مجموعه ای از دوره ها در یک درس یا میانگین نمرات دوره های مختلف باشد. بنابراین یافته های پژوهشی که در این زمینه انجام گرفته است نشان می دهد که شیوه های تربیتی والدین به طور مستقیم و غیر مستقیم نقش مستقیمی در پیشرفت تحصیلی نوجوانان دارد - ولترز ،. - 1988 بنابراین با توجه به مطالب فوق ، مساله اساسی پژوهش حاضر بررسی شیوه های تربیتی والدین با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مدارس شهرری می باشد و اینکه کدام یک از سبک های تربیتی پیش بینی کننده پیشرفت تحصیلی می باشد؟
مبانی نظری
بطور کلی خانواده ها ، برای تربیت فرزندان خود یکی از روشهای سلطه گری ، وابستگی شدید و سهل انگاری را که به اختصار توضیح داده می شود بکار می برند.
سلطه گری: 4 این روش شامل ایجاد محدودیتهای زیاد در رفتار ، گفتار و کردار فرزند در زمینه رعایت نظافت ، مراقبت از وسایل ، سکوت ، اطاعت ، بروز احساسات و... ازسوی والدین است والدین سلطه گر ممکن
