بخشی از مقاله
چکیده
در آغاز قرن بیست و یکم، جامعه بشری با پدیده ای نه چندان جدید روبروست. به نام جرم سازمان یافته فرا ملی که در عصر دهکده جهانی در سراسر گیتی حضور دارد و با استفاده از اقتصاد جهانی شده و نظام سرمایه داری، تهدید بزرگی برای جامعه بشریت و کشورها و دولت ها محسوب می شود. شبکه های جرایم سازمان یافته ی فراملی بدلیل گستردگی حیطه فعالیت و سرمایه های عظیم، برای فرار و در امان ماندن از مجازات و کیفر، مقامات کشورهای مختلف را فاسد و فساد را در جهان گسترش می دهند.
برای جلوگیری از فعالیت های جنایتکارانه این سازمان ها، و ایجاد امنیت و کاهش تهدیدات این سازمان ها لازم است اجماع بین المللی شکل بگیرد و کشورها همسو با یکدیگر با تدوین سیاستهای کیفری مناسب و تقویت ابزارهای مبارزه با این گونه جرایم و با همکاریهای پلیسی، قضایی و اداری و سرانجام با انجام اصلاحات اجتماعی و اقتصادی، سیاسی و فرهنگی موثر برای ریشه کنی این پدیده گام بردارند.
1 -مقدمه
همزمان با رشد و توسعه علم و فن آوری در عرصه جهانی و شکل گیری اقتصاد جهانی، پدیده خطرناک جرایم سازمان یافته شکل گرفته که امنیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جوامع را با تهدید روبرو کرده است.
با توسعه و گسترش جهانی شدن اقتصاد شاهد تاثیرات مثبت و منفی آن در خصوص گسترش جرایم سازمان یافته فراملی هستیم. از طرفی جهانی شدن اقتصاد باعث گسترش جرایم در سطح بین المللی شده و مرزهای حاکمیت ملی کشورها را بی اثر کرده و فساد اداری را در لایه ها و سطوح مختلف برخی از کشورها گسترش داده و از سوی دیگر امروزه، هم سویی بشریت در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، توجه ویژه به پدیده جرایم سازمان یافته را ضروری نموده و تدبیر جهانی برای مبارزه با آن صورت گرفته است. معضلات ناشی از بزهکاری در سطح دنیا ، نه تنها کشور محل وقوع جرم را دچار بی نظمی می سازد، بلکه جامعه جهانی را با ناامنی و مهمتر از آن ، ترس از ناامنی مواجه می نماید.
حال با توجه به این دغدغه ها آیا نباید به دنبال یافتن راه کارهای مشترک درسطح جهانی بود؟
برای مقابله با این شبکه ها و سازمانهای لازم است تا مبارزه با این جرایم نیز سازمان یافته و در سطح جهانی شکل بگیرد.
در این مقاله سعی خواهیم کرد اجماع نظر در خصوص مبارزه با جرایم سازمان یافته فرا ملی را که در جامعه بین المللی شکل گرفته تبیین نماییم.
1 -تعریف مفاهیم و ادبیات نظری
تعریف های زیادی از جرم سازمان یافته ارایه شده است که با وجود تفاوت هایی که دارند از حیث مفهوم مشترک هستند. یکی از مناسب ترین آن ها تعریفی است که بر اساس آن جرم سازمان یافته عبارت است از یک سری معاملات غیر قانونی که توسط مجرمان متعدد برای یک دوره مستمر صورت می گیرد و هدف از این معاملات کسب امتیازات اقتصادی و قدرت سیاسی است در صورتی که برای کسب قدرت اقتصادی لازم باشد؛ این تعریف که نسبتاً جامع و مانع است، با تعریف مبسوط دیگری که جرم سازمان یافته را اقدام مجرمانه غیر ایدئولوژیک می داند که توسط گروهی از افراد که تعامل اجتماعی نزدیک به هم دارند ارتکاب می یابد و هدف از آن به دست آوردن منفعت و قدرت است - Abadinsky, 2000; 5 - ، کامل تر می گردد.
با وجود این که در تعریف های ذکر شده، جرم سازمان یافته بر فعالیت های مجرمانه خاص اطلاق می گردد، در تعریف های دیگری با مسامحه، جرم سازمان یافته بر گروه ها و سازمان مجرمانه مرتکب این گونه جرایم اطلاق شده
است
این تعریف ها که عموماً توسط جرم شناسان ارایه شده است، در مواردی آن چنان با هم در تضاد هستند که گروهی از جرم شناسان ارایه یک تعریف روشن و دقیق در ابتدای تحقیق را ممکن ندانسته و تبیین آن را تنها در خلال تحقیق امکان پذیر می دانند
در عین حال، تعریف مناسبی که می تواند مشکل تشتّت در تعریف ها را تا حدی بر طرف کرده و در مرحله عمل به کار گرفته شود تعریفی است که توسط سازمان پلیس جنایی بین المللی - اینترپل - ارایه شده است. بر اساس این تعریف،جرایم سازمان یافته به فعالیت های غیر قانونی گروهی مجرمانه با ساختار یک پارچه و متحد اطلاق می شود که هدف اساسی آن از این فعالیت ها به دست آوردن پول از این راه بوده و غالباً با ایجاد ترس و فساد ادامه حیات می دهد
این تعریف هم چنین از کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه جرایم سازمان یافته و فراملی مصوب سال 2000 مشهور به کنوانسیون پالرمو استنباط می شود. در این کنوانسیون جرایم سازمان یافته به جرایم شدید یا جرایم خاص پیش بینی شده در کنوانسیون پالرمو اطلاق می شود که توسط گروهی متشکل از سه نفر یا بیش تر و با هدف تحصیل مستقیم یا غیر مستقیم منفعت مالی یا مادی برای مدتی ارتکاب می یابد
با توجه به تعریف های متعددی که از جرم سازمان یافته ارایه گردید، به نظر می رسد تعریف زیر تعریفی جامع
است که بر گرفته از تعریف های بالا بوده و می تواند به عنوان معیاری مناسب برای مباحث بعدی مورد توجه قرار گیرد:
جرم سازمان یافته عبارت از فعالیت های غیر قانونی و هماهنگ گروهی منسجم از اشخاص است که با تبانی باهم و برای تحصیل منافع مادی و قدرت، به ارتکاب مستمر مجرمانه شدید می پردازند و برای رسیدن به هدف از هر نوع ابزار مجرمانه نیز استفاده می کنند
2 -سازمان های مرتکب جرم
برای بررسی جرایم سازمان یافته، ابتدا لازم است به بررسی ویژگی های سازمان های مرتکب که در بیش تر منابع جرم شناسی مربوط به سازمان مجرمانه مرتکب جرایم سازمان یافته مورد تأکید قرار گرفته ، بپردازیم.
ویژگی سازمان های مرتکب جرم :
.1 غیر ایدئولوژیک بودن سازمان یا گروه مجرمانه
این ویژگی به این معنا است که یک گروه جرم سازمان یافته، جرایم را تنها با اهداف اقتصادی و کسب منافع مادی انجام می دهد و به ارزش های مذهبی و سیاسی دلبستگی ندارد. هدف این گروه تنها کسب پول و قدرت و منفعت مادی است. هر چند ممکن است گاهی دست به مبارزات سیاسی هم بزنند. اما هدف اساسی آن ها تقویت و گسترش قدرت اقتصادی، لغو قوانین مغایر با اهداف مجرمانه و اقتصادی خویش و تصویب قوانین تسهیل کننده فعالیت های خاص و سرانجام به دست آوردن قدرت های اجرایی و غیره برای حفاظت و مصونیت سازمان و اعضای آن در مقابل اجرای عدالت است.
.2 وجود سلسله مراتب
از آن جا که جرایم مورد بحث به صورت سازمان یافته ارتکاب می یابد، وجود سازمانی فعال که قابلیت طراحی، تبانی، هدایت و ارتکاب جرم را داشته باشد، ضروری است.
