بخشی از مقاله
چکیده
امروزه هر سازمانی دارای سرمایه های متعدد مادی و غیر مادی می باشد، اما نیروی انسانی با اهمیت ترین و اساسی ترین سرمایه ی هر سازمان محسوب می شود و در حقیقت کلید موفقیت یا عدم موفقیت آن سازمان به شمار می آید، بنابراین برنامه ریزی برای این منبع عظیم برای هر سازمانی بسیار با اهمیت خواهد بود و کارایی و اثربخشی این برنامه ریزی زمانی افزونتر خواهد بود که در راستای اهداف و استراتژی کلی سازمان باشد.
در تحقیق حاضر به منظورتدوین مدلی برای برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی شرکت سیمان صوفیان اقدام به بررسی کلی شرکت در زمینه ی ابعاد ماتریس swot یعنی فرصت ها و تهدیدات محیطی و نقاط قوت و ضعف داخلی گردید، سپس با روشن شدن این ابعاد وزن دهی به آنها صورت پذیرفت .
به حسب میانگین عوامل یاد شده ماتریس ارزیابی عوامل خارجی و داخلی برای شرکت مذبور تشکیل شد. با تجزیه و تحلیل ماتریس های swot و جداول ارزیابی عوامل خارجی و داخلی وبررسی اسناد راهبردی شرکت مانند چشم انداز و سند ماموریت مناسبترین استراتژی برای شرکت سیمان صوفیان استفاده از استراتژی های تهاجمی تشخیص داده شد ، و از آنجاییکه هدف اصلی ما تدوین استراتژی و ارایه ی مدل برای منابع انسانی شرکت سیمان صوفیان بود با ترکیب ادبیات مدیریت استراتژیک و برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی ،استفاده از استراتژی تهاجمی مایلز و اسنو برای شرکت سیمان صوفیان پیشنهاد گردید و مدل جامعی برای برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی شرکت مذکور ارایه گردید.
.1مقدمه
پیشنیاز یک جامعه توسعه یافته برخورداری از سازمانهای توسعه یافته است و سازمانهای توسعه یافته نیز قدرت و اقتدار واقعی خود را به واسطهی وجود منابع انسانی متعهد و متخصص به منزلهی سرمایههای استراتژیک به دست می آورند
اهمیت عامل انسانی و نقش منحصر به فرد او به منزلهی یک منبع استراتژیک و طراح و مجری نظامها و فراگردهای سازمانی جایگاهی بمراتب والاتر از گذشته یافته است تا جایی که در تفکر سازمانی پیشرفته از انسان به مثابه مهمترین منبع و دارایی برای سازمان یاد میشود.بدین لحاظ، امروزه سازمانها برای بقاء، انتظام و بالندگی خود میکوشند از طریق منابع انسانی فرهیخته در گسترهی جهانی به رشد سریع، بهبود مستمر، کارآمدی، سودبخشی، انعطافپذیری، انطباقپذیری، آمادگی برای آینده و برخورداری از موقعیت ممتاز در عرصهی فعالیت خود نایل شوند.
بدون این کیفیتها، سازمانها واقعاً غیرممکن است که بتوانند در مواجهه با بهترینها به صورت رقابتی و اثربخش عمل کنند.به زعم بارون و کرپس منابع انسانی کلید موفقیت یا شکست سازمانی به شمار میآید. از این لحاظ، خط مشی ها، شیوه ها و کارکردهای منابع انسانی باید در مجموع مقید به استراتژی سازمانی باشد و مدیران و رهبران سازمانها نسبت به مسائل آن درک درستی داشته و در مورد پیامدهای آن حساس باشند
سازمانهای اثربخش بیش از پیش پی برده اند که هرچند عوامل گوناگونی در عملکرد آنها نقش دارد ولی نقش عامل انسانی مهمترین عامل است. صرفنظر از اندازه یا ماهیت یک سازمان، فعالیتهایی که انجام میشود و محیطی که در آن عمل میشود، موفقیت یک سازمان از طریق تصمیماتی که کارکنان آن میگیرند و رفتارهایی که برای انجام آنها ترغیب میشوند، تعیین میشود. از این رو، یک منبع حیاتی برای مزیت رقابتی غالباً داشتن هوشمندانهترین طراحی محصول یا خدمات، بهترین برنامهی بازاریابی، فنّاوری یا مدیریت مالی با شم بسیار قوی نیست؛ بلکه برخورداری از سیستمهای متناسب برای جذب، انگیزش و مدیریت منابع انسانی سازمان است
در سالهای اخیر به برنامهریزی منابع انسانی به منزلهی ابزاری که میتواند به گونهی مستقیم اهداف و استراتژیهای سازمانی را با اهداف و برنامههای منابع انسانی متصل کند، توجه شده است. برنامهریزی استراتژیک منابع انسانی یکی از مهمترین عناصر در موفقیت برنامههای مدیریت منابع انسانی محسوب میشود.برنامهریزی اثربخش منابع انسانی نخستین مولفهی کلیدی برای ایجاد استراتژی منابع انسانی است
بدون دیدگاه استراتژیک نسبت به مجموعه فعالیت های مدیریت منابع انسانی، اثربخشی سازمانی لازم اتفاق نخواهد افتاد.از این رو، ترکیب استراتژیهای کسب و کار و فعالیتهای مدیریت منابع انسانی به عاملی اساسی برای رقابتگرایی سازمانها تبدیل شده و با توجه به استراتژی سازمانی است که مختص میشود به چه نوع برنامهریزی منابع انسانی،استخدام ،پرداخت حقوق و مزایا،آموزش و ... برای دستیابی به اهداف سازمانی نیاز است.همچنین از آن جایی که نیروی انسانی به عنوان مهمترین منبع استراتژیک سازمان به شمار میآید، اتخاذ استراتژیهای مناسب برای آن میتواند مزیت رقابتی قابل ملاحظهای را فراهم ساخته و دستیابی به اهداف سازمانی را تسهیل و تسریح نماید
اکنون این مساله روشن گردیده که به منظور رسیدن به اهداف استراتژیک سازمان استفاده کارا و اثربخش از منابع انسانی امری ضروری است، بدین منظور در تحقیق حاضر اقدام به مطالعه نقاط قوت و نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدات محیطی شرکت سیمان صوفیان کرده، تا مطلوبترین استراتژی را برای منابع انسانی شرکت مذکور تهیه کنیم، تا از حداکثر توان و ظرفیت نیروی انسانی در جهت رشد و تعالی سازمان و تأمین اهداف شرکت سیمان صوفیان استفاده شود. در مجموع براساس آنچه بیان گردید سوالهای پژوهش به شرح زیر تنظیم شده اند.
-1 برنامهی استراتژیک کلی شرکت سیمان صوفیان چگونه است؟
-2 وضعیت موجود برنامهریزی استراتژیک منابع انسانی شرکت سیمان صوفیان چگونه است؟
-3 وضعیت مطلوب و بهینهی برنامهریزی استراتژیک منابع انسانی شرکت سیمان صوفیان با توجه به منطق همردیفی استراتژی منابع انسانی با استراتژی کلی سازمان چگونه است؟
.2روش تحقیق
این تحقیق از نظر هدف، از نوع تحقیقات کاربردی می باشد و از لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات و داده ها یک تحقیق توصیفی از نوع موردی است. که در قالب آن، تدوین مدل برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی شرکت سیمان صوفیان در راستای استراتژی کلی سازمان مدنظر بوده است. جامعه مورد مطالعه در پژوهش حاضر کلیه ی کارکنان رسمی شرکت سیمان صوفیان می باشد که تعداد آنها برابر 183 نفر می باشد. برای تعیین حجم نمونه از جدول - کرجسی و مورگان - استفاده شده است. بنابر اطلاعات جدول فوق تعداد نمونه ی تحقیق حاضر 123می باشد .بنابراین اقدام به توزیع 135 عدد پرسش نامه گردید که 125عدد از آنها برگشت داده شد.
.3ابزار اندازه گیری
برای جمع آوری اطلاعات در این پژوهش از ابزار پرسشنامه به شرح زیر استفاده شده است.
ابزار تحقیق در این پژوهش، پرسشنامه است. در مرحله ی اول با استفاده از فرم نظرخواهی که در میان سرپرستان و مدیران ارشد شرکت سیمان صوفیان توزیع و جمع آوری گردید، اقدام به تدوین و مشخص نمودن فرصت ها، تهدیدات، نقاط قوت و نقاط ضعف شرکت مذکور شد، سپس در مرحله ی دوم با استفاده از اطلاعات مرحله ی قبلی، پرسش نامه طراحی شده و در اختیار کارکنان قرار گرفت تا نسبت به تکمیل آنها اقدام گردد. برای سنجش روایی پرسش نامه ها از نظر متخصصین و کارشناسان استفاده شده است. بدین صورت که پرسش نامه ها در اختیار اساتید و متخصصان قرار گرفت که با توجه به نظرات افراد یادشده پرسش نامه از روایی کافی برخوردار می باشد.
در این تحقیق به منظور تعیین پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده گردیده است. این روش برای محاسبه ی هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری که خصیصه های مختلف را اندازه گیری می کند به کار می رود.
.4یافته ها:
-1برنامه ی استراتژیک کلی شرکت سیمان صوفیان چگونه است؟
برای پاسخ به این سوال از روش بررسی اسناد راهبردی شرکت سیمان صوفیان استفاده می شود. تجزیه و تحلیل برنامه ی استراتژیک کلی شرکت سیمان صوفیان یافته های زیر را در بردارد.
-1 بیانیه ی ماموریت شرکت سیمان صوفیان: شرکت سهامی عام کارخانجات سیمان صوفیان، به عنوان یکی از پشتوانه های مهم توسعه و آبادانی در شمال غرب کشور، با تولید و عرضه ی انواع سیمان، خدمت به مشتریان را، رسالت اصلی خود می داند. شرکت با اتکا بر کارکنان توانمند خود به عنوان منبعی سرشار از تلاش و پویایی و بهره گیری از قابلیت های علمی و فنی آنها و با تکیه بر کارنامه ی درخشان سوابق عملکردی خود و با الهام از تعالیم الهی، حفظ محیط زیست و اتخاذ تدابیر ایمنی محیط کار، ارتقا و تعالی روز افزون را وجهه ی همت خود قرار داده و خلق ارزش برای مشتریان و سایر ذی نفعان را جوهره ی فعالیت های خود می داند.
کسب و کار ما در بیانیه مذکور ضمن انعکاس فعالیتهای مهم سازمان ، بسترها و زمینه های مورد نظر جهت تخصیص و تمرکز منابع سازمان را مشخص نموده است.
-2 چشم انداز شرکت سیمان صوفیان : حالت و جایگاه مطلوب کسب و کار ما از طریق سند چشم انداز ترسیم می شود. چشم انداز ما مقصد و وضع آتی سازمان ما را مشخص نموده ، شرایطی که با شرایط امروز سازمان متفاوت می باشد. شرکت سیمان صوفیان با آگاهی از شرایط رقابتی آتی صنعت سیمان کشور و لزوم دستیابی به رشد و توسعه همه جانبه و پایدار ، جهت حفظ منافع ذینفعان شرکت ، چشم انداز قرار گرفتن در بین پنج شرکت برتر سیمان کشور را برای خود برگزیده است.
-3 ارزشهای شرکت: ارزشهای کسب و کار ما که حاوی اعتقادات و باورهای ما میباشد بترتیب زیر است: هدفمندی: تعیین اهداف و ایجاد انگیزه جهت دستیابی به آنها.
کیفیت:عملکرد ممتاز در تمامی فعالیتها و رعایت استانداردهای کیفی محصول. بهبود مستمر: ارتقاء مداوم سیستم ها و فرایندها بها دادن به ذینفعان: توجه به نظرات ذینفعان شرکت و ارتباط موثر با آنان.
مشتری مداری: توجه جدی به نیازهای مشتریان و جلب رضایت آنها.
کار تیمی: نگرش فرایندی در انجام فعالیتها؛ جلب مشارکت و توانمندسازی همکاران؛ ایجاد ارزش های مشترک و فرهنگ اعتماد.
توجه به اخلاقیات در کار:صداقت و امانتداری؛ تبعیت به قوانین و مقررات؛ حفظ اموال و دارایی های شرکت، توجه به مسئولیت اجتماعی.
حفظ محیط زیست: آسیب نرساندن به محیط زیست.
یادگیری: حمایت از رشد فردی و حرفه ای همکاران؛ اشتراک و انتقال دانش و تجربیات فی مابین.
نتیجه گیری: دست یافتن به نتایج مطلوب؛ جلب نظر تمامی ذینفعان بطور متوازن
شرکت سیمان صوفیان از طریق جاری سازی ارزشهای مذکور در تمامی عملیات سازمانی نیل به فرهنگ سازمانی مطلوب را هدف قرار داده است.
-2 وضعیت موجود برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی شرکت سیمان صوفیان چگونه است؟
