بخشی از مقاله
چکیده
تربیت افراد بطور کلی از دغدغههای مهم خانوادهها و دستاندرکاران تربیت است. تربیت دینی علاوه بر تأثیر در اصلاح فرد، در هدایت جامعه به سمت جامعهی آرمانی نیز اهمیت دارد. در جامعهی امروزی با توجه به شرایط خاص ارتباطی و تأثیرپذیری افراد از دیگر فرهنگها، به ویژه فرهنگهای سلطهگر که به دنبال به چالش کشیدن فرهنگهای اصیل جوامع هدف هستند؛ تربیت دینی با چالشهایی مواجه میباشد.
در این مقاله هدف ما پاسخ این سؤال است که آیا با توجه به مشکلات تربیتی کشورهای اسلامی امکان تربیت با معیارهای اسلامی وجود دارد؟ در جواب، با استفاده از روش تحلیلی و اسنادی ابتدا چالشهای تربیتی جامعهی امروزی را بیان میداریم. سپس اصول و روشهای تربیت دینی را تبیین و وظایف افراد جامعهی عصر انتظار را روشن میکنیم ودر نهایت با توجه به این روشها و راهکارهای تربیتی نتیجهای که گرفتهایم این است که تربیت دینی در عصر حاضر ممکن است و از بین رفتن مرزها به سبب انقلاب ارتباطات، مانعی در مسیر اهداف تربیتی دینی نیست.
مقدمه
هیچ تمدن و امتی به کمال و شکوه انسانیت نمیرسد مگر در پرتو یک نظام تربیتی صحیح که متناسب با فطرت بشر بوده باشد. ساختن و داشتن جامعه سالم اسلامی، به ساختن و داشتن افراد سالم و مسلمان نیاز دارد. گام اول برای نیل به چنین هدفی، معرفت افزایی و تعلیم افراد جامعه اسلامی آن هم مبتنی بر آموزههای اصیل اسلامی و با اصول و روشهای صحیح تربیتی آن می باشد.
در شرایط این عصر با شکلگیری جریان سکولاریسم تمامیت خواه، جامعه بشری شاهد پیدایش جهالت عجیبی است که در دورههای تاریخی کمنظیر است. در این دوره ایدوئولوژیهایی پیدا شدند که به طورکامل خدا را نفی میکردند و جایی برای مذهب ودین قائل نبودند.
انقلاب علمی در قرن 17 رخ داد. براساس آن تنها روش معتبر در حصول شناخت نسبت به جهان، روش علمی است. بسیاری از حقایق وجود-شناختی مطرح شده در دین، با چنین ضابطهای تکذیب میشود. چنین وضعیتی زمینه را برای تردید و تکذیب اصول تربیتی دین فراهم میکند.
بهترین نظام تربیتی در عصر حاضر برای جامعه اسلامی ، نظام تربیتی مبتنی بر پرورش افراد مهدی باور که سرشار از امید و پویایی و تحرک هستند، میباشد. این در حالی است که رسوخ اندیشه سکولاریزم در جامعهی ما، این خطر را در پی دارد که مهدویت از یک افق روشن انسانساز و اصول تربیتی مبتنی برآن که پیش روی جامعه شیعی ماست؛ به یک ایده ذهنی تقلیل پیدا کند.
تحقیقات علمی در رابطه با شیوه های تربیتی در جامعهی امروز ما روشن می کند که شیوه های شناختی مربوط به تربیت بر جنبههای عاطفی و عملی آن غلبه دارد. بخش عمده ای از برنامههای تربیتی ما که در غالب کتاب های دینی در نظام آموزشی ما مورد استفاده قرار میگیرد، تنها به ارائه صرف برخی حقایق و بایدها و نبایدها میپردازد؛ بدون اینکه تفکر، تأمل و عملی در متربیان ایجاد کند. همچنین بخشی از مربیان تربیتی ما از کارایی لازم برای انجام آموزش های تربیتی برخودار نیستند.
آموزش مفاهیم دینی و تربیت نسل حاضر با توجه به شرایط خاص عصر انتظار نیازمند آگاهی و به کارگیری یک مجموعه اصول و روش های صحیح و کارامد است که بدون توجه به این اصول، احتمال انحراف فکری و گمراهیهایی در باور افراد وجود دارد. در تحقیق حاضر اصول و روش های تربیتی صحیح در جهت آموزش و تربیت جامعه اسلامی عصر انتظار بیان شده است.
سوال تحقیق آیا با توجه به مشکلات تربیتی کشورهای اسلامی امکان تربیت با معیارهای اسلامی وجود دارد؟
برای تربیت دینی از چه اصولی می توان استفاده نمود؟ برای تربیت دینی از چه روشهایی می توان استفاده نمود؟
هدف تحقیق هدف تحقیق آن است که با معیارهای اسلامی مشکلات تربیتی کشورهای مسلمان را درمان کنیم.
هدف تحقیق بیان اصولی است که به کمک آنها تربیت دینی تحقق یابد. از دیگر اهداف تحقیق بیان روشهایی است که در تربیت دینی موثر است. ضرورت تحقیق در جامعهی امروزی با توجه به شرایط خاص ارتباطی و تأثیرپذیری افراد از دیگر فرهنگها، به ویژه فرهنگهای سلطهگر که به دنبال به چالش کشیدن فرهنگهای اصیل جوامع هدف هستند، تربیت دینی با چالشهایی مواجه میباشد.
-1مفاهیم
1-1 دین
1-1-1 تعریف لغوی دین معنای دین عبارت است ازانقیاد، خضوع، پیروی،اطاعت،تسلیم وجزا.
این واژه به معنای عادت، حکم و جزا هم ذکر شده است. همچنین به معنای ایمان به خدا یا خدایان که عالم را آفریده اند؛ نظام ویژه عبادت و ایمان مبتنی بر آن و موضوع مورد علاقه شدید آمده است.
صاحب مقاییس اللغه معنای نخستین دین را اطاعت و انقیاد می داند.
این کلمه بین زبان ایرانی و سامی مشترک است و به معنای کیش ، وجدان، داوری و آیین به کار می رود
1-1-2تعریف اصطلاحی دین علامه طباطبایی دین را منهج و روش زندگی معرفی می نماید و از آن به روش و سنت اجتماعی یاد میکند.به عنوان مثال میفرماید: » دین راه زندگی است که آدمی آن را به ناچار در دنیا می پیماید
استاد شهید مرتضی مطهری میگوید: » دین، مکتبی است که از مجموع عقاید، اخلاق و مقررات اجرایی تشکیل شده است و هدف آن راهنمایی انسان برای سعادتمندی است که خداوند برای هدایت بشر فرستاده است
از نظر علامه محمد تقی جعفری ، دین متشکل از اعتقادات و احکام است که از جانب خداوند متعال برای هدایت بشر نازل کرده است
آیت الله مصباح یزدی میگوید: » دین در اصطلاح، به معنی اعتقاد به آفریننده ای برای جهان ، انسان و دستور العملهای متناسب با این عقاید است. از این رو کسانی که مطلقا معتقد به آفرینندهای نیستند و پیدایش پدیده های جهان را تصادفی و یا صرفا معلول فعل و انفعالهای مادی و طبیعی میدانند، بی دین نامیده می شوند
دین عبارت است از مجموعه گزارههای معتبر ، این گزارهها میتوانند در یک متن مشخص مکتوب مانند قرآن ، تورات و انجیل و یا به صورت شفاهی از طریق معتبر نقل شده باشند.
