بخشی از مقاله
چکیده
در جامعه ما تعبیر »تربیت اسلامی« در میان تعابیری از این قبیل ،ازهمه مانوس تر و موجه تر است زیرا چنین به نظر می رسد که مهمترین نقش دین اسلام تربیت افراد آدمی بوده است . بی تردید هیچ دینی به اندازه ی اسلام به تعلیم و تربیت اهمیت نداده است. ارزش و اعتباری که قرآن برای تعلیم و تربیت قائل شده است در سیره پیامبر - ص - و امامان معصوم - ع - نیز جلوه کرده است کارکردهای اصلی آموزش و تربیت باید به سوی دست یابی به شناخت ها، عواطف و رفتارهای دینی سوق داده شود.
بنابراین دریک نظام آموزشی که مبانی، اصول وقواعد کلی آن، گرفته شده از دین الهی و معارف دین شناختی است، معنا و مفهوم تربیت و مؤلفه های آن نیز باید براساس آموزه های دینی- اسلامی و معنوی، مورد بررسی و تبیین قرار گیرد.
دراین تحقیق با روش تحلیلی و توصیفی به تبیین اصول تربیت اسلامی و موضع گیری های اسلام درزمینه جهانی شدن پرداخته است .
مقدمه
اسلام به عنوان تنها دینی که تمام شئون حیات انسانی را در بر می گیرد خود از فرهنگی غنی و پر بار برخوردار است که مبتنی بر وحی است و از تعالیم الهی نشأت می گیرد.یکی از خاستگاه های دین اسلام از همان ابتدای ظهور حمایت و طرفداری از علم و دانش بوده است . تحصیل دانش را برای هر مرد و زنی لازم شمرده و برای همگانی شدن فرهنگ و آموزش و پرورش احتکار علم را ممنوع ساخت. به همین منظور نیز دانشمندان را به آموزش شاگردان، توسعه و گسترش فرهنگ و دانش تشویق نموده است. درزمینه ی تحصیل علم سد انحصارات اجتماعی را در هم شکست و ضمن واجب شمردن دانش بر پیروان خود، جستجوی دانش را ازحصاره های زمان و مکان بیرون کشیده است. اسلام به مسلمانان توصیه کرده است که،در سراسر زندگی - اطلبوالعلم من المهد الی اللحد - خود و همیشه و همه جا - اطلبوالعم و لو بالصین - همواره در جستجوی علم باشند
در دین اسلام دانش برای دانش کسب نمی شود. بلکه دانش ارزشی است که موجب رشدو توسعه و ارتقاء فرد از نظر ذهنی و روحی می شود. دین اسلام بر این موضع تاکید دارد که رشد ذهنی فرد بدون رشد روحی و معنوی او راهی بی مقصد و فایده است که باید مورد توجه متربیان قرار گیرد و به هر دو بعد توجه کنند
دین اسلام به عنوان برترین آیین ترقی و تکامل بشر تاکید فراوانی بر تربیت فرزندان به ویژه در دوره کودکی نموده وتعلیم و تربیت را یکی از وظایف اصلی والدین و در شمار حقوق فرزندان تلقی نموده است
تربیت از نظر اسلام یا به عبارتی منظور از تربیت اسلامی، شناخت خدا به عنوان رب یگانه انسان و جهان و برگزیدن او به عنوان رب خویش و تن دادن به ربوبیت او و تن زدن از ربوبیت غیر است. عناصر اصلی در این تعریف شناخت، انتخاب و عمل است که منظور از شناخت این است که آدمی باید متوجه شود چرا ربوبیت در شان خداونداست و چرا باید انحصاراً او را رب یگانه هستی دانست. این شناخت بدست آمده هم زمینه ی انتخاب است. آدمی در پرتو شناختی که بدست آورده است می تواند خدا را رب خویش برگزیند و دیگران را واگذارد. حال پس از شناخت و عزم باید تن به عمل دهد. این تن دادن نیز نیاز به کوشش انسان درجهت التزام نسبت به معیارها و ضوابط پروردگار است
در واقع منظور ازتربیت اسلامی که ازمنبع وحی نیز سرچشمه می گیرد،نشان دادن طرح اسلام درساختن و پرداختن انسان است که خردورزی و عقلانیت را در پرورش شخصیت فرد، یکی از ویژگی های مهم و ضروری تلقی نموده است. علاوه بر این تربیت اسلامی اهداف را دنبال می کند از جمله، پرستش خدا، تقوا، تعلیم حکمت، عدالتخواهی، تکامل انسان، برادری و همکاری، دوستی با ملل دیگر، پرورش نیروی تفکر، پرورش روح اجتماعی وشخصیت اخلاقی می باشد و روش آن تلفیق ایمان با عمل، توأم ساختن علم و عمل، عبادت، تربیت عملی، پیروی از پیامبروپیشوایان معصوم، پیروی از عقل و تربیت اسلامی، امر به معروف و نهی از منکر، مجاهده در راه حق، پاداش و تنبیه، توبه، پند و اندرز تربیت از طریق ذکر مثال و جلب توجه به سرگذشت اقوام و ملل
واژه ی جهانیَ شدن، بیش ازچهارصدسال قدمت داردو به رغم آنکه اصطلاح های مانند«globalization»، «globalize» و «globalizing» از سال 1960 به ادبیات عامه راه پیدا کرده، اما تا به حال گفتمانی واحد پیرامون مفهوم »جهانی شدن« تقریر نشده و اجماع نظری در مورد فهم این پدیده وجود ندارد. صاحب نظران هر یک از منظری به این موضوع پرداخته اند.
عده ای، آثار مثبت و منفی این پدیده را در نظر گرفته اند، عده ای دیگر نیز بر نقش دولت- ملت ها در پیداش آن نظر داده اند و بعضی دیگر به علل و عوامل تاریخی شکل گیری آن پرداخته اند
با این حال تلاش برای فهم معنای جهانی شدن متوقف نشده و عده ای تلاش کرده اند تا راهی برای تعریف و روشن سازی معنای آن پیدا کنند از جمله رابرتسونُ، مک گروِ و مارتین آلبرّ.از طرفی جهانی شدن برای اولین بار در فرهنگ لغت انگلیسی وبستر در سال 1961 ظاهر شد و اولین بار توسط رولاند رابرتسون ابداع شد
طرح عملی جهانی شدن در ادیان الهی به وضوح در ادیان یهودیت، مسیحیت، بوداییسم و اسلام به چشم می خورد. به این طریق که در دین یهود، جهان تحت حاکمیت انسان های برگزیده ی خداوند. در دین مسیحیت، جهان عاری از گناه و آماده برای ظهور مسیح. در دین بودا، جهانی آکنده از محبت، سلامت و بی درد و رنج و در دین اسلام جهانی سراسر عدالت و تسلیم و بندگی در پیشگاه خداوند توصیف شده است.
روش تحقیق
پژوهش حاضربه لحاظ روش از نوع توصیفی تحلیلی از لحاظ ماهیت، نظری می باشد که با استفاده ازروش اسنادی- کتابخانه ای به تبیین اصول تریت اسلامی و موضع گیری های اسلام در زمینه جهانی شدن پرداخته شود.
اصول تربیت اسلامی ازدیدگاه دانشمندان اسلامی غایت و فلسفه بعثت انبیاء الهی تربیت بشر بوده است. اساس عالم بر تربیت انسان استوار است.
انسان عصاره همه موجودات است و فشردهی تمام عالم است و انبیا آمدهاند برای اینکه این عصارهی بالقوه را بالفعل کنند و انسان یک موجود الهی بشود. تمام صفات حق تعالی در این موجود الهی وجود دارد و جلوهگاه نور مقدس حقتعالی است
رسیدن به هدف تعلیم و تربیت اسلامی که همان پرورش انسان مؤمن به خداوند است ازدیدگاه دانشمندان اسلامی نیازمند اصولی است که عبارتند از:
تکیه بر اصلاح خود این اصل تاکید بر مقدم بودن تربیت و تزکیه خود مربی است. در واقع کسانی که میخواهند در این عالم دیگران را تربیت کنند بایدقبلاً خودشان تزکیه و تربیت شده باشند
تقدم تزکیه بر تعلیم
تقدم تزکیه بر تعلیم یکی از اصول راهبردی در تربیت است. تزکیه نفس و طهارت و پاکی بایدقبل تعلیم و تعلّم رخ دهد. مربیان باید تلاش کنند همدوش با درس خواندن و تعلیم، متربی را تربیت و بر پاکی و تزکیه نفس هدایت کنند
اصل استمرار در تربیت از نظر اسلام همه انسانها از بدو تولد تا آخرین روز زندگی نیازمند تعلیم و تربیت هستند. همه جمعیت دنیا احتیاج به تعلیم تربیت دارند. هیچ کس نمیتواند ادعا کند که دیگر احتیاجی ندارم که تعلیم و تربیت شوم.
