بخشی از مقاله
چکیده
انگلستان کشوری است با قدمت چندین هزارساله و علاقمند به سنتها و فرهنگ، که به حفظ ملیت و مواریث فرهنگی خود اهتمام دارد به گونهای که ویژگیهای فرهنگی آن را در معماری ساختمانها، مراسم ملی و حتی پوشش ظاهری میتوان مشاهده کرد.آموزش و پرورش در انگلستان سابقه دیرینه دارد ولی تا اواخر قرن نوزدهم آموزش و پرورش در انگلستان اجباری و همگانی نبود و تنها ثروتمندان قادر بودند فرزندان خود را به مدارس بسپارند. در حال حاضر تعلیمات اجباری از 5 سالگی آغاز میشود و لااقل تا سن 16سالگی و به طور استثنایی تا 18سالگی ادامه دارد.
در این پژوهش به بررسی سه مدرسه در انگلستان پرداخته میشود. ابتدا ویژگیهای آنها ذکر شده سپس به مقایسه و تحلیل آنها پرداخته خواهد شد. هر یک از این سه مدرسه دارای ویژگی خاصی هستند و این امر نمایانگر دیدگاه عمیقی است که در عین یکپارچگی، از توجه به رویکردهای مختلف باز نمیماند.
هدف از این پژوهش بررسی رویکرد آموزش در مقطع ابتدایی در کشور انگلستان است و اهمیت آن، آگاهی از شیوه های متفاوت و نظرات جدید و تجارب سودمند دیگر کشورهای جهان در طراحی مدرسه ابتدایی و نوع آموزش کودکان است که میتواند برای طراحان و برنامهریزان مفید و مؤثر واقع شود. روش تحقیق، گردآوری مطالب و نقشهها از سایتهای معتبر بوده، و سپس تحلیل و بررسی داده ها ارائه گردیده است.
مقدمه
یکی از عوامل موثر تربیتی در آموزش و پرورش نوین، چگونگی فضای معماری مدرسه است. معلم، کتاب، دانش آموزان، روشهای تدریس، مدیریت آموزشی و خانواده از جمله عواملی هستند که معمولا در فرآیند یادگیری موثر تلقی گشته و مورد بررسی و کندوکاو قرار می گیرند. تحقیقات نشان میدهد که از عوامل بسیار مؤثر تربیتی در آموزش و پرورش نوین، کیفیت معماری در محیطهای یادگیری است
در نظام تعلیم و تربیت نوین، فضاهای آموزشی در مدارس نه تنها یک محیط خشک و بی روح و فاقد تأثیر در فرآیند یادگیری محسوب نمیگردد بلکه به عنوان عاملی زنده، پویا و بسیار تأثیرگذار بر کیفیت فعالیتهای آموزشی و پرورشی دانش آموزان ایفای نقش میکند ؟در این نگرش تعلیم و تربیت دانش آموزان تنها تحت تأثیر کلام معلم نمیباشد؛ از اینرو طراحی فضاها با رعایت استانداردها و شاخصه های کیفی، نیز توجه به ویژگیها و- نیازهای روحی و جسمی کاربران در سنین مختلف از عوامل بسیار مهم و تأثیرگذار در بالا بردن سطح کیفی محیط های یادگیری محسوب میشود.
بیان مساله
آموزش و پرورش نقش تعیین کننده ای در ارتقاء سطح دانش، رشد و اعتلای فرهنگ هر جامعه دارد. رشد و ظهور خلاقیت بستگی به عواملی غیر از هوش و استعداد نیز دارد ؟افرادی که به فراگیری علوم، فنون و هنرها در مراکز آموزش عالی و دانشگاهها موفق میشوند،تقریباً یک پنجم عمرخود در محیطهای آموزشی سپری کرده اند.
از طرفی توجه به شاخصه های عملکردی، اصول و مبانی زیبایی شناختی در طراحی فضاهای کالبدی آموزشی علاوه بر پاسخگویی به نیازهای روحی و جسمی کاربران، موجب شکوفایی و پرورش استعدادها و خلاقیت آنها خواهد شد ؟لذا برخورداری از فضاهای آموزشی مناسب و منطبق با ارزش ها و اصالت های جامعه یکی از راهکارهای مؤثر در بهره بری بیشتر از سرمایه های مادی و انسانی میباشد؟در این مقاله سعی شده تا حدامکان با نگاهی همه جانبه به کالبد مدارس چند نمونه از مدارس ابتدایی در انگلستانو بررسی ارتباط کالبدی با کیفیت و شیوه آموزش از تجربه جهانی در راستای آموزش استفاده شود.
اهمیت و دلیل پژوهش
در طول نیم قرن گذشته، جامعه مدنی ایران نیازی بی سابقه به گسترش آموزش و پرورش عمومی را پدید آورده است .درنتیجه مدارس بسیاری در سراسر کشور ایران بنا گردیده که در آنها استاندارد های فنی، ملاحظات محیطی و هویت معماری درنازل ترین سطح ممکن ملحوظ شده است . مهم تر از همه فضایی که در درون این مدارس پدیده آمده فاقد هر گونه نقش سازنده و حمایت کننده در تعلیم و تربیت و خلاقیت کودکان و نوجوانان است. خلاقیت از دیدگاه جمعی، از مهمترین عوامل پیشرفت سازمانها و کشورها و از دیدگاه فردی در رشد شخصیت و رسیدن به تعادل ذهنی موثر می باشد.
با وجود اینکه برای پرورش این استعداد، موثرترین بازه زمانی، کودکی است اغلب مدارس ابتدایی فعلی کشور، تلاش ناچیزی برای پرورش آن انجام میدهند .فضای آموزشی را نمی توان فقط ساختمان مدرسه تلقی نمود بلکه عناصر تشکیل دهنده آن یعنی فضای ارتباطی، فضای باز، محوطه حیاط و غیره، باید مجموعه ای باشند که دانش آموز در آن احساس معنی ، ارتباط و مفهوم کند و محلی برای رفع کنجکاوی او باشد و هر چه فضای آموزشی از کیفیت وجذابیت بیشتری برخوردار باشد و مطابق با ذوق و سلیقه دانش آموزان طراحی و اجرا گردد زمینه را برای حضور فعال آنها در محیط تعلیم و تربیت مساعدتر می نماید. حال آن که فضاهای آموزشی ، در ایران فاقد طراحی مناسب است وبه تأثیر کیفیت فضای معماری کمتر توجه شده است. در این راستا علاوه بر مطالعات داخلی، بررسی نمونه های موفق جهانی نیز میتواند کمک موثری باشد.
اهداف پژوهش
هدف این پژوهش تحلیل و بررسی تجارب موفق ساختمان مدارس ابتدایی در یکی از کشورهای پیشرفته-انگلستان- است. مطالعه چگونگی نحوه ارتباط فضایی و ساماندهی مدرسه با توجه به شیوه آموزش در مدارس موفق یک کشور دیگر، میتواند نگرش وسیع تری برای دست یابی به تجارب مشابه به دست دهد.
روش پژوهش
با توجه به موضوع پژوهش و حرکت پژوهشگر در راستای مطالعات و جمع آوری داده ها، اینپژوهش از نوع کیّفی به روش تحقیق توصیفی و تحلیلی صورت گرفته است. و برای جمع آوری اطلاعات، از سایتهای معتبر اینترنتی استفاده شده است.
سیستم آموزشی در انگلستان
جزیره انگل ستان شامل ولز، ا سکاتلند، ایرلند شمالی و جنوبی ا ست. در قرن هفدهم انقلاب صنعتی در انگل ستان رخ داد آن روزها انگلیس نخستین کشور صنعتی جهان بود. اما امروز بعد از آلمان، ژاپن، فرانسه و امریکا در مقام پنجم قرار دارد. زبان رسمی انگلیسی و دین رسمی، مسیحیت می باشد
حکومت انگلستان، سلطنتیمشروطه است و دارای دو مجلس قانون گذاری، مجلس اعیان و عوام بوده و قوه مجریه بطور تشریفاتی در دست ملکه است. مساحت کل این کشور 244820 کیلومتر مربع و برآورد جمعیت انگلستان، ولز، ا سکاتلند و ایرلند شمالی در اواسط سال 2012 حدود 63 میلیون نفر با نرخ رشد%0,5 است
آموزش و پرورش انگلستان از قدیم به صورت غیر متمرکز اداره میشود. و بر سه اصل بنا شده است:
-1 اعطای اختیارات وسیع به استانها و شهرستانها
-2 ا ستفاده از مقامات محلی برای سرمایهگذاری در آموزش ، با تأ سیس مؤ س سههای آموز شی عام المنفعه و شرکت مردم در اداره امور اجتماعی و پرورشی.
-3 تقویت مبانی ملیو اعتقادی و برنامههای اجتماعی منطقهای و احترام به نظریات مردم و فرهنگ مناطق. پس از انقلاب صنعتی، نظام آموزشی از سلطه کلیسا خارج شد دولت و مقامات منطقهای عهدهدار سرپرستی آن شدند.
تغییرات مهمی از 160 سال پیش شروع عبارت بود از تأمین بودجه آموزش و پرورش از بودجه عمومی، اجباری شدن و همگانی شدن تعلیمات ابتدایی، اجباری شدن و همگانی شدن تعلیمات متوسطه، دایرشدن مدارس حرفه ای و فنی.
حضور در مراکز آموزشی برای کودکان 5 -16 سال اجباری است.
در جهت افزایش ا ستاندارد ف ضاهای آموز شی مدارس، از سپتامبر سال 1998، کلیه کلا سهای آموز شی ویژه ردههای سنی5 -7 سال با حداکثر20 دانشآموز تشکیل میشود. مقاطع تحصیلی شامل چهار مرحله است.
.1 آموزش قبل از دبستان
این مرحله هرچند اجباری نیست ولی رسمی بوده و اهمیت بسیاری دارد. آموزش پیش دبستانی در کشور انگلستان در مهدکودکها و مدارس آمادگی به کودکان رده های سنی 2-4 سال ارائه میگردد. با وجودی که آموزش کودکان انگلی سی تا سن 5 سالگی اجباری نمی باشد، با این حال بالغ بر %96 از کودکان ردههای سنی 4 سال و بالاتر در مراکز آموزشی پیش دبستانی ثبت نام مینمایند.
.2 آموزش ابتدایی
دوره ابتدایی از 5 تا 11 سالگی و شامل دو دوره است. دوره اول به نام دوره خردسالان - جونیور - و مشتمل بر سه سال که در آن بیشتر وقت کودکان به بازی، سرودخوانی، مو سیقی، خواندن، ح ساب کردن و ساختن ا شیاء از گل و چوب و پلا ستیک و غیره میگذرد. در دوره دوم به مدت دو سال - دوره سینیور - کودکان به کارهای فکری وعملی و به خ صوص م سائل روزمره زندگی م شغول می شوند و علاوه بر خواندن ریاضی،تاریخ، جغرافیا، و اطلاعات عمومی نیز جزو دروس آنهاست.
دوره های آموزش ابتدایی در انگلستان از ماه سپتامبر آغاز شده و تا ماه ژوئن به طول می انجامد. مقطع آموزش ابتدائی از تعطیلات تابستانی8 هفته ای و تعطیلات2 هفته ای در عید پاک برخوردار میباشد.
.3 آموزش متوسطه
دوره متوسطه از 11 تا 18 سالگی است. نود درصد دبیرستانهای انگلستان، دبیرستان جامع هستند، که دبیرستانی است با رشتههای بسیار متنوع. مدت تحصیل در آن، 6 سال است. در سه سال اول دروس عمومی مثل ادبیات، ریاضیات، هنر، علوم، صنعت، موسیقی، علوم اجتماعی، تعلیمات دینی و تربیت بدنی تدریس شده و در سه ساله دوم، تأکید بر جنبههای کشف استعداد دانشآموزان است. مسأله راهنمایی تحصیلی و شغلی در این دوره عنوان میشود. علاوه بر مدارس جامع، مدارس متوسطه گرامر از قدیمیترین انواع مدارس متوسطه انگلستان هستند. نوع دیگر مدارس متوسطه فنی است که دانش آموزان را برای کارهای فنی در حد تکنیسین تربیت می کند.
.4 آموزش عالی و دانشگاهها
آموزشعالی مثل آموزشمتوسطه رایگان است. شرایط ورود به رشتههای مختلف به سطح نمرههای آنها در دبیرستان ارتباط دارد
