بخشی از مقاله
چکیده
هدف از تحقیق حاضر، تحلیل و تطبیق مفاهیم و مقولههای آموزش چند فرهنگی در نظام آموزشی ایران و انگلستان بود. به منظور پاسخ به هدف فوق در پی پاسخگویی به دو سئوال هستیم که :
الف - وضعیت آموزش و پرورش چندفرهنگی - در سه سطح هدف، محتوا و روش - در نظام آموزشی ایران و انگلستان چگونه است؟
ب - چه راهکارهایی جهت بهبود نظام آموزشی ایران در بعد چند فرهنگی می توان در نظر گرفت؟
روش مورد استفاده در تحقیق حاضر روش تحلیل اسنادی از نوع تحلیل محتوا است. یافته های تحقیق نشان می دهد که به آموزش چند فرهنگی در سه بعد هدف، محتوا و روش در نظام آموزشی ایران توجه چندانی نشده است، اگر بخواهیم محتوا و روشهای آموزش چند فرهنگی را را در نظام آموزشی ایران تصور کنیم، بایستی در چشم انداز و اسناد بالادستی نظام آموزشی کشور بدان توجه شده باشد. چنان که با توجه تنوع قومی و فرهنگی در کشور ایران، فرصتهای توسعه آموزش چند فرهنگی امکان پذیر است. بنابراین نبود هدف گذاری آموزش چند فرهنگی، مانع اصلی تحقق محتوا و روشهای آموزش چند فرهنگی در نظام آموزشی ایران است.
مقدمه
تعلیم و تربیت چندفرهنگی حوزه مطالعاتی است که هدف عمده آن برابری فرصت های تعلیم و تربیتی برای نژادها و اقوام و گروههای مختلف فرهنگی است موضوع آموزش و پرورش چند فرهنگی در بسیاری از کشورهای جهان بخصوص در کشورهای اروپایی مورد توجه جدی قرار گرفته است از جمله کشورهایی که به برنامه درسی چندفرهنگی توجه بسیاری نموده اند می توان به کشورهایی چون استرالیا، امریکا، کانادا، انگلیس و فرانسه و... اشاره کرد
سرزمین بریتانیا از چهار منطقه انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلندشمالی تشکیل شده است براساس قانونی که در سال 1999 به تصویب دولت بریتانیا رسید، به اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی اختیاراتی داده شد که امور داخلیشان را خود آنها اداره کنند. با اینحال جزء بریتانیا محسوب می شوند و نمایندگان آنها در مجلس بریتانیا حضور دارن
کشور انگلستان دارای تنوع قومی و فرهنگی زیادی است به گونه ای که امروزه حداقل دو میلیون مسلمان در بریتانیا زندگی میکنند و دومین جمعیت پیروان دینی را در بریتانیا تشکیل میدهند و همچنین جمعیت هندیها و هندی تباران ساکن بریتانیا به حدود 1,4 میلیون نفر میرسد. در نقاط مختلف کشور بریتانیا، مردم به لهجههای گوناگون تکلم میکنند و هر ناحیه لهجه خاص خود را دارد
در بریتانیا نسبت به کشورهای انگلیسیزبان دیگر مانند آمریکا، تنوع لهجه بیشتر است و مردم بریتانیا قادرند لهجههای مختلف را بهتر تشخیص دهند. لهجه و گویش یک شهروند علاوه بر زادگاه او، میتواند نشانگر طبقه اجتماعی او نیز محسوب شود
در انگلستان وزارت آموزش و پرورش مهمترین نهادی است که مدیریت آموزش و پرورش را بر عهده دارد و می کوشد که سلامت، امنیت و دستیابی به یک آموزش با کیفیت را برای کودکان تضمین کند تا دانش آموزان بتوانند نقشی مثبت در کمک به اقتصاد جامعه ایفا کنند و زندگی آنها برخوردار از فرصتهای مناسب و به دور از تأثیر ناخوشایند فقر باشد
فراهم آوردن فرصت های برابر برای دست یابی به آموزش و رشد کامل استعدادها برای همه اقوام و قومیت ها، مهمترین ارزشی است که نظام آموزشی بر آن استوار است، زیرا دولت بر این عقیده است که نظام آموزشی باید بر پرورش مهارتها، استعدادها و توانایی های اشخاص تأکید کند، توانایی های جسمی، ذهنی، شخصی کودکان را پرورش دهد و آموزش به یک فرایند مستمر تبدیل شود مسؤلان نظام آموزشی بر این باورند که آموزش باید به شیوه ی مردم سالاری اداره شود و پاسخگوی نیازهای جامعه باشد
فرهنگهای ملی و قومی در مقایسه با گذشته، با سرعت بیشتری از یک نقطه جهان به نقطه دیگر در حرکت و انتقال هستند. بسیاری از کشورها مانند ایران، بهطور مستقیم، درگیر تنوع اقوام و فرهنگهای مختلف هستند. در این میان، مدارس بهعنوان محیطهای آموزشی و فرهنگی، با واقعیت وجودی هویتها، اقوام و فرهنگها و عقاید متفاوت روبرو هستند
ازجمله وظایف آموزشوپرورش ایجاد فضای آزاد برای یادگیری، کمک به توسعه پایدار، دموکراسی، برابری در فرصتهای آموزشی، صلح و عدالت آموزشی است
آموزشوپرورش برای تحقق بخشیدن به این وظایف، نیازمند ابزارهای لازم ازجمله برنامههای درسی متناسب با شرایط و نیازهاست. برنامه درسی حوزهای است که در آن، زبان و گفتمانهای متفاوتی به کار میرود و ازجمله این گفتمانها، مباحث نژادی و چند فرهنگی و رفع تبعیض در عرصه تعلیم و تربیت است با توجه به اینکه بسیاری از کشورها ازجمله ایران بهطور مستقیم درگیر تنوع اقوام و فرهنگهای مختلف هستند، یکی از وظایف برنامه درسی ملی، فراهم کردن بسترهای مناسب برای آشنایی دانش آموزان بافرهنگهای مناطق مختلف ایران است
تنوع فرهنگی از جمله مسائل عمدهای است که جوامع معاصر با آن مواجه شدند؛ از اینرو، در میان مهارتهای موردنیاز قرن بیست و یکم، توانایی تطبیق مستمر با افرادی از فرهنگهای مختلف و توانایی برقراری ارتباطات بین فرهنگی با آنها حائز اهمیت فراوان است
دراینارتباط، نیتو - 2004 - 4، محقق برجسته رشته آموزش چند فرهنگی بیان میکند که تنوع رو به افزایش مدارس باید بهعنوان یک دارایی باارزش شناخته شود و نه بهعنوان یک مشکل. در عصر حاضر، فرایند جهانیشدن تمامی جوانب اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی کشورهای جهان را تحت تأثیر قرار داده است.
