بخشی از مقاله
چکیده :
به منظور بررسی و مقایسه میزان تجمع دو فلز سنگین سرب و کادمیوم در ماهی گیش خال سفید Carangoides malabaricus در آبهای خلیج فارس - محدوده استان هرمزگان - نمونه برداری از ماهی مذکور طی دو فصل زمستان90 وتابستان91 حد فاصل بندر تیاب تا شهر بندر عباس صورت پذیرفت. بعد از زیست سنجی نمونه هااز لحاظ طول کل، طول چنگالی و وزن کل بدن، نمونه های بافت کبد و عضله جداسازی و توسط روش Microwave digestion آماده و سپس توسط دستگاه جذب اتمی شعله ای میزان غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیوم در بافت های کبد و عضله اندازه گیری گردید.
براساس نتایج به دست آمده، حداکثر میانگین تجمع فلزات در بافت های کبد و عضله متعلق به سرب به ترتیب با 0/1470 0/0235 و0/0399 0/0125 میکروگرم بر گرم و حداقل آن در بافت های کبد و عضله متعلق به کادمیوم به ترتیب0/0297 0/0105و0/0036 0/0005 میکروگرم بر گرم می باشد. میانگین غلظت سرب و کادمیوم بین بافت های کبد و عضله تفاوت معنی داری را نشان میدهد . - p<0/05 - میانگین غلظت سرب و کادمیوم در بافت های کبد و عضله بین دو فصل تفاوت معنی داری را نشان نمی دهد . - p > 0/05 - مقایسه نتایج این تحقیق با استانداردهای جهانیWHO، EPA ، UKنشان دهنده پایین تر بودن میزان تجمع این فلزات از حد مجاز جهانی می باشد.
مقدمه :
روندهای غیرطبیعی،به خصوص روندهای صنعتی، باعث افزایش روز افزون عناصر سنگین به محیط زیست مخصوصاً دریایی می شوند. بسیاری از عناصر سمی در زنجیره غذایی تجمع زیستی و بزرگنمایی زیستی پیدا کرده و در نهایت توسط مصرف کنندگان موادغذایی دریایی جذب می شوند. از این رو اندازگیری و بررسی این فلزات در ماهی هایی که مصرف غذایی بیشتری دارند، از اهمیت خاصی برخوردار می باشد .
- Agah et al.,2008 - مصرف غذا یکی از راه های مهم ورود فلزات سنگین به بدن می باشد. مصرف غذای حاوی فلزات سنگین در دراز مدت، حتی در غلظت های پایین می تواند اثرات زیانباری را به دنبال داشته باشد - . - Tuzen&Soylak,2007 در میان موادغذایی، ماهیها دائماً در معرض فلزات سنگین موجود در آب قرار دارند. این فلزات باتوجه به اندازه و سن ماهی در مقادیر متفاوتی در بافت ماهی تجمع می یابند - . - Marijic&Raspor,2007 در نتیجه، ماهی به عنوان یک نشانگر زیستی جهت بررسی آلودگی فلزات سنگین در محیط دریایی شناخته شده است - Keskin - et al.,2007 مصرف ماهی در میان مردم جهان به علت داشتن مقادیر پروتین بالا، اسیدهای چرب اشباع شده پایین و همچنین میزان امگا بالا، بسیار محبوب و گسترده می باشد .
- Tuzen &Soylak,2007 - آلاینده های زیادی از طریق فعالیت های انسانی به سیستم آبی رودخانه، دریاچه، اقیانوس وغیره وارد شده اند. بسیاری از آنها مانند فلزات جیوه، کادمیوم و سرب بسیار سمی و پایدار بوده و به راحتی تجزیه نمی شوند . - Ganjavi et al.,2010 - جذب فلزات در ماهی از طریق لوله گوارش و سطح آبشش صورت می گیرد. سپس فلزات در ماهی از طریق لوله گوارش و سطح آبشش صورت می گیرد.
سپس فلزات از طریق خون به سایر اندام ها مانند کبد و کلیه منتقل می شوند - . - Turkmene et al.,2009 در مقایسه با سایر انواع آلودگی های سیستم آبی، فلزات سنگین کمتر قابل رویت بوده اما تاثیراتی که روی اکوسیستم و انسان می گذارند، بسیار شدید و منحصر به فرد می باشد - . - Edem et al.,2008 تجمع زیستی فلزات سنگین در بافت موجودات زنده به طور غیرمستقیم به فراوانی و مهیا بودن فلزات در محیط زیست دریایی بستگی دارد - . - Edem et al., 2009 از آنجایی که این ماهی به عنوان یکی از منابع اصلی پروتین مورد نیاز بدن انسان شناخته شده، لذا حصول اطمینان از سلامت ماهی مورد تغذیه، حائز اهمیت می باشد.
مواد و روش ها
این تحقیق در محدوده آبهای استان هرمزگان از منطقه حفاظت شده تیاب در شرق استان هرمزگان تا سواحل بندر عباس مورد بررسی قرار گرفت - شکل . - - 1 - به منظور نمونه برداری به طریقی برنامه ریزی شد که طی فصول زمستان 1390 و تابستان 1391 و در هر فصل 15 نمونه از مناطق تخلیه صید در آبهای استان هرمزگان - خلیج فارس - به روش تصادفی ساده تهیه و مورد زیست سنجی قرار گرفت.
