بخشی از مقاله
چکیده
در سالهای اخیر استفاده از منابع خوراکی آبزی به ویژه ماهیان به عنوان بخشی از منابع پروتئینی به علت افزایش جمیعت و نیاز روزافزون انسان به غذا افزایش یافته است. ماهی نه تنها یک ماده غذایی لذیذ، زود هضم و خون ساز میباشد، بلکه همچنین حاوی مواد پروتئینی، مواد معدنی، ویتامینها و اسیدهای چرب امگا 3 است که در سلامت جسمی و روانی تاثیر مثبت زیادی دارد. فلزات سنگین ناشی از توسعه صنعت و رهاسازی آن در آبها، در مقابل تجزیه مقاوم بوده و مقدار آن در ماهی به عنوان یکی از زنجیرههای غذایی انسان تجمع مییابند. فلزات سنگین جز عوامل طبیعی تشکیل دهنده آب دریا نیز هستند که میتوانند باعث تغییراتی مانند تغییر در وظایف قلب، تغییر در پارامترهای خون، جلوگیری از سنتز DNA، اختلال در تولید اسپرم و مرگ شود. نظارت و کنترل فلزات سنگین از لحاظ امنیت غذایی انسانها امری بسیار ضروری است. این مطالعه به منظور اندازهگیری مقادیر فلزات سنگین سرب و نیکل در بافت خوراکی دو گونه از ماهیان شوریده و حلوایی صید شده از دریای عمان در سال 1392 انجام شد. در این تحقیق فاکتورهای اعتبارسنجی محاسبه شده برای سرب و نیکل در حد قابل قبول بدست آمدند. ضریب همبستگی (R2) بالاتر از 0.999، RSD% کمتر از 6 و گستره درصد بازیافت (recovery%) در سه سطح آلودگی برای نیکل 100-91 و سرب 105-98 حاصل شد.
واﮊههای کلیدی:ماهی، دریای عمان، سرب، نیکل
-1مقدمه
امروزه مصرف ماهی به خاطر نقش مهم در سلامتی افزایش پیدا کرده، چرا که ماهی علاوه بر داشتن پروتئین سهل الهضم، منبع غنی از اسیدهای چرب غیر اشباع محسوب می شود .[1] به لحاظ گستره وسیعی از آلایندهها که بطور مستمر وارد محیطهای دریایی گردیدهاند ماهیان نیز از خطر آلودگی در امان نبودهاند، از سوی دیگر به لحاظ تجمع پذیری زیستی مواد سمی در عضلات و دیگر بافتهای ماهی، خوردن این گونه ماهی بصورت جدی سلامت انسان را نیز تهدید میکند. متاسفانه رشد سریع جمعیت و توسعه مراکز مسکونی، تجاری، صنعتی و کشاورزی سبب شده تا زبالهها و فاضلابهای شهری، صنعتی و کشاورزی سال به سال افزایش یافته و موجب آلودگی محیط زیست انسان و موجودات آبزی گردد .[2] از نکات قابل توجه، آلودگی محصولات آبزی به فلزات سنگین است، زیرا فلزات سنگین آلاینده های پایدار ی هستند که برخلاف ترکیبات آلی از طریق فرایندهای شیمیایی یا زیستی در طبیعت تجزیه نمیشوند. از نتایج مهم پایداری فلزات سنگین وسعت زیستی زیاد در زنجیره غذایی میباشد ، به طوریکه در نتیجه این فرایند، مقدار آنها در زنجیره غذایی می تواند تا چندین برابر مقدار آنها که در آب یا هوا یافت میشوند، افزایش یابد .[3]
-2 روش تجربی
-1-2 مواد و واکنشگرها
محلولهای استاندارد استوک سرب و نیکل با غلظت 1000 mg/mL از کمپانی Merck آلمان خریداری شد و سایر محلولهای استانداردکاری از این محلولها تهیه شدند. اسید نیتریک غلیظ با درجه خلوص 65٪، از شرکت Merck آلمان خریداری شدند. لازم به ذکر است در تمامی محلول سازیها از آب دیونیزه استفاده شد و همچنین تمامی ظروف و لوازم به مدت 24 ساعت در اسید نیتریک 10٪ (حجمی/حجمی) نگهداری و سپس با آب دیونیزه شستشو داده و خشک شدند.
-2-2 دستگاهها و تجهیزات
در این مطالعه از دستگاه جذب اتمی YOUNGLIN AAS 8020 ساخت کشور کره مجهز به کوره گرافیتی، شعله، سیستم تولید هیدرید و لامپ دوتریوم استفاده شد. جهت خاکسترسازی نمونهها از کوره آزمایشگاهی ساخت شرکت فنآزماگستر استفاده و تمامی توزینها توسط ترازوی آنالیتیکال ACCULAB، با دقت 0/0001 گرم ساخت کشور آلمان انجام شد. در تمام مراحل آزمایش ظروف آزمایشگاهی کلاس A بکار برده شد
