مقاله تعیین وضعیت سبک رهبری مدیران بر اساس مدل کلارک در شرکت بازرگانی توکا تدارک

بخشی از مقاله

خلاصه:

ازآنجایی که سبک رهبری که توسط مدیران در سازمانها اعمال میشود یکی از عوامل موثر بر خلاقیت، انگیزش، افزایش رضایت شغلی و بهرهوری سازمان است لذا شناسایی و بررسی سبکهای مختلف رهبری و موارد کاربرد آن ضروری و شناخت آنها حائز اهمیت است . رهبر قوی و دارای تواناییهای خاص ، قادر به خلق یک فرهنگ سازمانی منحصر بوده و به کارکنان خود چنین القا میکنند که راه مطلوب را تشخیص دهند. در پژوهش حاضر ابتدا سبک های رهبری بیان می گردد و در ادامه با استفاده از پرسشنامه کلارک سعی میگردد سبک رهبری مدیران شرکت بازرگانی توکا تدارک از مورد بررسی قرار گیرد و راه حل هایی که می توان برای بهبود سبک رهبری و عملکرد سازمانی ارائه داد نیز بیان می گردد.

مقدمه :

امروزه با افزایش پیچیدگی ها و تغییرات روزافزون در محیط کسب و کار ، شیوهای مناسب تصمیم گیری و نگرش میتواند رهبران را در دستیابی به موفقیت کمک رساند. مدیرانی که در محیط های پویا فعالیت می کنند باید بتوانند در ضمن ایفای نقش های تولیدی و اجرایی خود، با بهرهگیری از قدرت تشخیص و نوآوری، برای تصحیح و تغییر اهداف و ویژگی های نظام اجرایی موجود اقدام کنند. در همین راستا ، پژوهشهای مرتبط با سبکهای رهبری و مدیریتی بیان می کند که این سبکها به عنوان متغیری قوی و مهم برای اندیشیدن در مورد رفتار مدیریتی و تأثیر آن برعملکرد مدیر محسوب می شوند. از سوی دیگر، انسان به عنوان عامل تشکیل دهنده، طراحی کننده، و به حرکت درآورنده سازمان، از جمله منابعی است که توجه محققین را به خود معطوف کرده است.

لذا می توان گفت اولین وظیفه رهبری بیان دورنما و ارزشها در یک سازمان است. تأثیر رهبران اثر بخش، بارها در مقیاس ملی در تاریخ هر کشور و در مقیاس محلی در گذشته هر سازمان به وضوح نمایش داده می شود. مدیران به هر حال به طریقی سازمانهای خود را اداره می کنند ولی امروزه با پیچیدگی روزافزون مهارتها، موفقیت سازمانها بدون استفاده از سبک های مطلوب رهبری امکان پذیر نمی باشد، به همین دلیل از گذشته تا حال نگرشهای مختلفی درباره رهبری ارائه شده است .

بیان مسئله :

امروزه بهره وری و کارایی ارزشمندترین جایگاه را در نزد مدیران دارد و همه برای حفظ سازمان خود در جستجوی کارایی بیشترند و دستاوردهای جدید علم مدیریت، نیل به کارایی بالا در سازمان ها را مرهون توسعه منابع انسانی می داند.[3]مدیر به عنوان نماینده رسمی سازمان برای ایجاد هماهنگی و افزایش بهره وری در رأس سازمان قرار دارد. موفقیت سازمان در بهبود بهره وری و تحقق اهداف در گرو چگونگی اعمال مدیریت و سبک های موثر رهبری مدیر است. مدیران با استفاده از سبک صحیح رهبری می توانند رضایت شغلی کارکنان و بهره وری سازمان خود را افزایش دهند[12] سازمان ها به مدیران و کارکنان اثر بخش و کار آمد نیاز دارند تا بتوانند به اهداف خود در راستای رشد و توسعه همه جانبه دست یابند .

مدیر در نقش رهبری سازمان می تواند سبک های متفاوتی را در هدایت نیروی انسانی انتخاب کند .الگوهای رفتاری مناسب مدیر در همه سازمان ها باعث به وجود آمدن روحیه و انگیزش قوی در کارکنان می شود و میزان رضایت آنها را از شغل و چرخه خویش افزایش می دهد [13] سبک رهبری و مدیریت تعیین کننده جو ،فرهنگ و راهبردهای حاکم بر سازمان است سبک رهبری مجموعه ای از صفات و مهارت های مدیران است که بر اساس 4 عامل نظام ارزش ،اعتمادبه کارمندان ،تمایلات رهبری و احساس امنیت در موقعیت های مبهم شکل میگیرد [14] نیروی انسانی ، بزرگ ترین سرمایه یک کشور و عامل اصلی پیشرفت آن است.

کشور ما نیز به منظور کاهش وابستگی به درآمدهای حاصل از فروش نفت که دیر یا زود به اتمام خواهد رسید، راهی جز، تاکید و تکیه بیشتر بر نیروی انسانی خود ندارد. از میان نیروی انسانی ، سهم مدیران بیش از عوامل انسانی دیگراست. مدیران براساس باورداشت ،عقاید و دیدگاه های خود عمل می کنند و اگر بخواهیم رفتار مدیران را در زمینه خاصی پیش بینی کنیم، لازم است نگرش آنان را مورد شناسایی قرار داده و در اینجاست که توجه به مساله رهبری و انتخاب مدیران، جهت اثربخشی و کارایی سازمان اهمیت ویژه ای می یابد

طریقی را که رهبر ، از نفوذش برای کسب اهداف استفاده می کند سبک رهبری می نامند. به بیان دیگر نحوه استفاده رهبر از قدرت و نفوذ را " سبک رهبری " گویند. سبک رهبری اساسا شیوه نگرش مدیر نسبت به نقش خود و کارکنان است.راه های نفوذ و قدرت رهبرعبارتند از :

·    پست و مقام : شامل قدرت تشویق و تنبیه است.

·    قدرت شخصی : مرکب از قدرت مرجع و قدرت مهارت - تخصص -

·    قدرت مشروع - قانونی -

یکی از مشهورترین مطالعات سبک رهبری توسط لوین ،لیپیت و وایت در سال 1939 انجام گرفت و سبک رهبری را به سه دسته تقسیم نمودند

·    دموکراتیک که در آن به مشارکت عادلانه تشویق می شودو تنبیه و انتقاد کم است

·    آمرانه که در آن همه تصمیم ها را رهبر می گرفت

·    بی بندوبار که در آن فعالیت واقعی رهبری گروه بسیار پایین است.

مدیر در نقش رهبری سازمان می تواند سبک های متفاوتی را در هدایت نیروی انسانی انتخاب کند .الگوهای رفتاری مناسب مدیر در همه سازمان ها باعث به وجود آمدن روحیه و انگیزش قوی در کارکنان می شود ومیزان رضایت آنها را از شغل و چرخه خویش افزایش می دهد [13] سبک رهبری و مدیریت تعیین کننده جو ،فرهنگ و راهبردهای حاکم بر سازمان است سبک رهبری مجموعه ای از صفات و مهارت های مدیران است که بر اساس 4 عامل نظام ارزش ،اعتمادبه کارمندان ،تمایلات رهبری و احساس امنیت در موقعیت های مبهم شکل می گیرد [14]

مفهوم رهبری

تاکنون تعاریف مختلفی در مورد رهبری مطرح گردیده است که برخی از آنها در اینجا آورده می شود:

·    رهبری پدیده ای پیچیده است و شامل رهبر و خصوصیات وی، پیروان و ویژگی های آنان و شرایط و موقعیت می باشد. بعضی از پژوهشگران رهبری، روی شخصیت، خصوصیات فیزیکی و یا رفتارهای رهبری تمرکز دارند [1]

·    رهبری فرایند نفوذ در فعالیت های یک گروه سازمان یافته است، برای رسیدن به اهداف [11]

·    رهبری عبارت است از رفتار فرد، هنگامی که او فعالیت های یک گروه را برای تحقق هدفی مشترک هدایت می کند[

·    رهبری رابطه ای است که در آن یک شخص رهبر، دیگران را از روی میل به کار کردن با همدیگر درباره وظایف مربوطه وا می دارد تا به آنچه که می خواهد نائل شوند 

·    رهبری نفوذ بر مرئوسان از طریق برقراری ارتباط با آنان در تحقق اهداف سازمان است

·    رهبری عبارت است از فرایند نفوذ در دیگران و برانگیختن آنان برای همکاری با یکدیگر در جهت تحقق هدفهای سازمان

·    رهبری یعنی نفوذ در کارکنان

·    رهبری هنر یا فرایند تاثیرگذاری بر افراد است تا انها با رغبت برای رسیدن به اهداف گروهی متمرکز شوند

·    برخی رهبری را یک ساختار چند بعدی می دانند و شاید به همین دلیل استاگدیل پا را فراتر گذاشته و اعلام می دارد که به تعداد افرادی که راجع به رهبری اظهار نظر نموده اند ، برای رهبری تعریف وجود دارد.با جمع بندی نظرات فوق می توان اظهار داشت که رهبری عبارت است از توانایی نفوذ در دیگران برای دستیابی به اهداف