بخشی از مقاله
چکیده
در این مقاله، تعیین سبکهاي مدیریت مدیران زن براساس سبکهاي چهارگانه ردین - ارشاد کننده، اجرا کننده، مصلح مستبد و بروکرات - و تاثیر آن بر رضایت شغلی دبیران مدارس متوسطه دخترانه شهر اصفهان در سال تحصیلی 1386 – 87 بود.
روش تحقیق در این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می باشد. از جامعه آماري پژوهش، شامل 1343نفر از دبیران دبیرستانهاي دخترانه شهر اصفهان با استفاده از نمونه گیري تصادفی چند مرحله اي تعداد 150 نفر از دبیران به عنوان نمونه آماري انتخاب شدند و درنهایت 142 پرسشنامه برگشت داده شد.
ابزار جمع آوري اطلاعات شامل دو پرسشنامه محقق ساخته سبکهاي مدیریت و رضایت شغلی به ترتیب با 37 و 41 سوال بسته پاسخ ، براساس مقیاس پنج درجه لیکرت بود. روایی پرسشنامه به صورت روایی محتوا و اعتبار پرسشنامه ها با استفاده از ضریب آلفاي کرونباخ به ترتیب 0/84 و 0/91 برآورد گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روشهاي آماري در دو سطح توصیفی - میانگین ، واریانس، فراوانی و درصد - و استنباطی - ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t مستقل، رگرسیون چندگانه و آزمون توکی - استفاده شده است.
نتایج پژوهش نشان داد که تنها سبکهاي مدیریت ارشاد کننده و اجرا کننده بر رضایت شغلی دبیران تاثیر گذار است و اثر آن مثبت است. همچنین در مورد سبک ارشاد کننده بین دبیران بر حسب جنس و مدرك اختلاف نظر وجود دارد. در خصوص سبک اجراکننده بین نظرات دبیران یا سوابق خدمت متفاوت اختلاف وجود دارد. بین نظرات دبیران در خصوص سبکهاي مدیریت بر حسب رشته تحصیلی دبیران و نوع دبیرستان تفاوت معنی داري مشاهده نشد. از عوامل دموگرافیک تنها عامل تاثیرگذار بر رضایت شغلی، نوع دبیرستان - دولتی –
غیرانتفاعی - بود که دبیران مدارس غیرانتفاعی رضایت شغلی بیشتري داشتند.
مقدمه
مدرسه و هر سازمان آموزشی دیگر هم به لحاظ فرایند اجتماعی که برعهده دارد و هم به لحاظ بازدهی و تولید یعنی پرورش نیروي انسانی تنها سازمانی است که صرفاً با انسان سر و کار دارد و محصول آن نیز با سازمانها و موسسات دیگر اقتصادي، صنعتی و فنی کاملاً متفاوت میباشد و تنها سازمانی است که صد در صد انسانی میباشد به همین جهت از اهمیت و حساسیت بسیار زیادي برخوردار میباشد با توجه به این مهم و ویژگیها و اهداف مدیریت آموزشی به خوبی میتوان دریافت که تعریف جامع و مانعی در این باره بسیار دشوار است .
از حدود 1970 میلادي تاکنون، مدیریت آموزشی بیشتر مبتنی بر تئوریهاي علمی مدیریت و نتایج تحقیقات تجربی در زمینه توجه به روابط انسانی است. در این عصر مدیریت آموزشی به تعامل و تأثیر روابط انسانی معطوف گردیده است تا آن حد که بعضی مدیریت آموزشی را مهارت در روابط انسانی تعبیر نمودهاند . یکی از وظایف مدیران سازمانهاي آموزشی و مدارس امور کارکنان آموزشی است، که یکی از اجزاي آن تامین رفاه معلمان، برنامه هاي پاداش دهی و ترفیع و ارتقا و بالاخره رضایت شغلی می باشد. رضایت شغلی باعث افزایش کارایی و احساس رضایت فردي می شود کارایی و رضایت شغلی از جمله عوامل مهمی میباشند که در توسعه جوامع صنعتی مورد توجه هستند .
رضایت شغلی در حقیقت نوعی سازگاري عاطفی با شغل و شرایط آن است که خود شامل دو مولفهي شناختی و رفتاري می باشد. جنبه ي شناختی نشانگر عقاید کارکنان در مورد موقعیت شغلیشان است و جنبه رفتاري آن تمایل رفتاري فرد نسبت به شغلش می باشد. در سال 1970 ردین1 هشت نوع شیوه مدیریت را مشخص کرد که عناصر تشکیل دهنده شخصیت و کار را با مقتضیات موقعیت ارتباط می داد. از این هشت شیوه مدیریت چهار مورد موثرتر از بقیه می باشد که عبارتند از:
- مدیر ارشاد کننده : فردي است که به افراد اعتماد کامل دارد و علاقمند است که استعداد و توانایی آنان را شکوفا کرده و سعی دارد محیطی بوجود آورد که رضایت کامل فرد در آن نهفته باشد عملکرد او زمانی موثر است که بتواند در افراد تعهد کاري بوجود آورد وي تاکید زیادتري روي فرد رشد او و رضایت او بعمل میآورد تا تحقق هدفهاي سازمانی بوجود آید.
- مدیر اجرا کننده: فردي است که به اقتضاي موقعیت رابطه گرایی و کارگرایی را کامل رعایت کرده ملاك کارش بالا بوده و داراي ثمر بخشی کامل است وي عوامل انگیزشی کار را رعایت کرده و هر فرد را بنا به وسع و انتظاراتش مورد توجه قرار می دهد.
- مدیر مصلح مستبد: فردي است که بنا به موقعیت تاکید زیادي روي کار و تاکید کمی روي فرد به عمل میآورد و کار او داراي ثمر بخشی خوب است و به خود اعتماد کامل دارد و می تواند دیگران را بدون مقاومت و پایین آوردن بازده کار به هر کاري وادار کند. محیطی که او بوجود می آورد سرشار از تسلیم و خالی از مقاومت است.
- مدیر بروکرات: فردي است که نه واقعا به کار علاقه دارد و نه به فرد بلکه او صرفا مجري قوانین و مقررات می باشد و نمی گذارد که این عمل روي روحیه افراد اثر سویی به جا بگذارد ثمر بخشی او در کارها خوب است و به همین خاطر به اجراي مقررات علاقه مند است و می خواهد با کاربرد آن محیطی مربوطه را کنترل و خود را از خطر حفظ کند.
روش تحقیق 1 روش تحقیق در این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی2 می باشد. جامعه آماري این پژوهش شامل کلیه دبیران مدارس متوسطه دخترانه شهر اراك در سال 1386– 87 می باشد.
روش نمونه گیري در این پژوهش تصادفی چند مرحلهاي میباشد. ابتدا از بین ناحیههاي آموزش پرورش شهر اراك تعداد3 ناحیه به صورت تصادفی برحسب درجه بندي آموزش و انتخاب و سپس تعدادي دبیرستان به صورت تصادفی از میان سه ناحیه انتخاب گردیدند و در مرحله آخر از هر دبیرستان تعدادي دبیر به صورت تصادفی انتخاب شدند. در این پژوهش ملاك هاي انتخاب نمونه، دبیران دبیرستانهاي دخترانه نواحی 2 و 4و 5 آموزش و پرورش شهر اراك می باشد.
ابزار اندازهگیري
ابزار اندازهگیري در این پژوهش دو نوع پرسشنامه تعیین سبکهاي مدیریت و رضایت شغلی است که پس از آنکه بطور مقدماتی در یک نمونه 30 نفري مورد آزمایش قرار گرفتند بصورت دو پرسشنامه تنظیم گردید پرسشنامه سبکهاي مدیریت با تعداد 37 سوال و پرسشنامه رضایت شغلی با 41 سوال و براساس مقایس 5 درجه لیکرت3 تنظیم گردیدند.
