بخشی از مقاله
چکیده:
تغییرات عوامل اقلیمی توس آمارهای اقلیمی آماره هایی از جمله انحراف معیار ،ضریب تغییرات و غیره قابل برآورد است. توجه به تغییرات میانگین عوامل اقلیمی در تحقیقات چند دهه اخیر در ایران مورد توجه بوده است. در حالی که اقلیم پژوهان جهان تمایل بیشتری بر مطالعه توزیع فراوانی این عناصر دارند . در این تحقیق در ضمن ارائه الگوی بهینه برای مطالعه مشخصات و روند تغییرات نسبی و مطلق توزیع بارش ماهانه شهر کرمان برای دوره آماری چهل ساله تحلیل شده است هر چند بین بارش و مشخصات ذکر شده رابطه معنی داری وجود دارد . میانگین توزیع بارش در طی سالهای تحقیق روند کاهشی داردبیشترین فراوانی بارش تا بارش 200 میلیمتر است در نتیجه داده های فراوانی دارای چولگی است و آماره های پراکندگی نسبت به سال روند کاهشی دارند. یعنی به این صورت که از بارش ماهانه تمامی سالها و توزیع فراوانی آن تغییر معنی داری را متحمل نشده است.
مقدمه و پیشینه تحقیق :
شناسایی جنبه های مختلف تغییر پذیری بارش از نیاز های علمی و عملی کشاورزی و آب شناسی به شمارمی آید به این علت تغییر پذیری بارش همیشه مورد توجه بوده است ازکارهایی که در این زمینه انجام شده در سطح جهان به عنوان مثال به عناوین زیر اشاره کرد تغییر پذیری بارش فصلی در ایالات متحده یوو چو - 66-51 :2001 - 2 ،تحلیل روند بارش گمر و همکاران - 39-45 :2004 - 3 و روند شاخص های بارش در چین کیان و لین - 193-207 :2005 - 4 و مطالعاتی که در سطح ایران انجام شده می توان به موارد زیراشاره کرد.
رژیم بارش کاویانی - 1372 - ، توزیع زمان بارش غیور و مسعودیان - 19-28 :1378 - ، روند بارش عسا کره - 1-12 :1386 - تغییر پذیری عاملی چون بارش به روش های مختلفی قابل براورد است به عنوان مثال تغییر پذیری میانگین بارش و چگونگی توزیع فراوانی آن از شاخص های عمده تغییر پذیری است. مطالعه تغییر این شاخص ها در سطح جهانی توس دانشمندان زیادی انجام پذیرفته است به عنوان مثال بن گای و همکاران -177 :1998 - 5 - 190 و ترومل و شوانیزه - 39-2004:29 - 6 می توان اشاره کرد اما در ایران بررسی همزمان این شاخص ها کمتر مورد توجه بوده است در این باره می توان به عساکره - 71-48 :1378 - اشاره کرد .
معرفی ایستگاه:
استان کرمان با وسعتی حدود 180726 هزار کیلومتر مربع در جنوب شرق ایران و در بین طول جغرافیایی 53 درجه و 26 دقیقه تا 59 درجه و 29 دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی 25 درجه 55دقیقه تا 32 درجه شمالی قرار گرفته است. از لحاظ نسبی ، این استان از شمال با استان های یزد و خراسان شمالی و از شرق به استان سیستان و بلوچستان و از جنوب با استان هرمزگان و از غرب با استان فارس هم جوار می باشد.این استان به دلیل گسترش در عرض جغرافیایی و اختلاف ارتفاع زیاد و همچنین پهنه های وسیع و خشک دشت لوت در شرق دارای آب و هوای متنوعی می باشد. دشت لوت ، چاله جازموریان ، کفه نمکی سیرجان ، دشت های رفسنجان ، انار ، راور ، بم ، کهنوج ، دارای آب و هوای بیابانی و کوهبنان ، بردسیر و جیرفت ، دارای آب و هوای کوهپایه ای و باقی مناطق که دارای ارتفاع بالای 2500 متر می باشند دارای آب و هوای کوهستانی می باشند. در این تحقیق از داده های ایستگاه سینوپتیک استان در مقیاس زمانی ماهانه استفاده شده است.
داده های تحقیق:
دراین تحقیق داده های ماهانه ایستگاه کرمان برای دوره آماری 40 ساله تحلیل شد با استفاده از آمار ماهانه و مشخصات تغییر پذیری در سال بدست آمد و برای تحلیل بهتر بر اساس توصیه کارل و همکاران - 3- 7 :1999 - 7 مقادیر بارش کمتر از 1 میلیمتر در نظر گرفته نشده است .
روش های مطالعه:
برای مطالعه در این تحقیق از 3 مرحله استفاده شد مرحله اول مشخصات توصیفی بارش ماهانه هر سال در طی دوره آمار 40ساله برآورد گردید . مجموع بارش های هر سال گویای تاثیر سیستم های باران زا است . برای این منظور جمع بارش سالانه کرمان در بازه زمانی تحقیق به عنوان اولین مشخصه توصیفی محاسبه شد شاخص مجموع بارش معیار خوبی از وضعیت سالانه است اما قادر به ارائه اطلاعات کافی در باره تغییر پذیری نیست . برای این منظور به همراه مجموع بارش شاخص پراکندگی بارش هم در تحلیل تغییر پذیری می تواند نقش مهمی را ایفا کند. عناصری نظیر انحراف معیار - SD - ، میانگین قدر مطلق انحراف از میانگین - AMD - و قدر مطلق میانگین سالانه - MAIV - به شرح زیر است.
