بخشی از مقاله
چکیده
گردشگری هماکنون به یکی ازصنایع مهم دردنیا تبدیل شده است. بسیاری از تحلیلگران اقتصادی براین باورند که صنعت گردشگری با ایجاد 100میلیون شغل مستقیم ،پس ازصنایع نفت و خودروسازی در ردیف سوم صنایع مهم جهان قرار گرفته است وحتی انتظارمیرود باافزایش حجم مسافرتها ورونق گردشگری درکشورهای مختلف ،درسالهای آینده براهمیت این صنعت بیش از پیش افزوده شود.گردشگری دربرگیرنده یک گرایش به ریشه ها،یک احساس سنتی درحال رشد همراه با خواست درک تمامی ابعاد محیطی درتجربه گردشگری میباشد.
به سبب عواملی همچون شهر نشینی، علاقمندی به میراث طبیعی ، فرهنگی و تاریخی ، نگرانی های محیط زیست ، شیوه سالم زندگی شهری و امتناع از فرهنگ مصر ف گرایی در سالهای اخیر شکل گرفته و توسعه یافته است . هدف این پژوهش ارایه راههای گسترش خدمات گردشگری با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی " مطالعه کتابخانه ای" میباشد.پیشینه تاریخی وسابقه کهن فرهنگی استان؛ سبب وجود جاذبه های تاریخی, اجتماعی و فرهنگی بسیاری درمنطقه شده است. مکان های تاریخی و مذهبی موجوددراستان؛ گویای بخشی از تاریخ مذهبی این منطقه است.این درحالی است که علی رغم برخورداری از جاذبه های طبیعی فراوان , گردشگری با مشکلات گوناگونی مواجه بوده است که مانع ازگسترش آن شده است.
مقدمه :
در کنار شهرهای تاریخی و در جای جای سرزمین پهناور ایران،روستاهای ناشناخته ای وجود دارندکه حافظه ای بی بدیل برای جلوه های ماندگار میراث فرهنگی هستند. سفر به سرزمین های تازه و ناشناخته تحت عنوان روستاگردی امروزه به یکی از شاخه های اصلی گردشگری تبدیل شده است.کسب آرامش بدوراز دغدغه های همیشگی شهرهای بزرگ این روزهاتعداد زیادی از مردم رابه روستاها ی بکر و دیدنی کشانده است که آذربایجان غربی یکی از این مناطق است منطقه آذربایجان با دارا بودن طبیعت سرسبز و زیبا، کوههای سربه فلک کشیده، دشت های وسیع و حاصلخیز، رودهای پر آب، تاکستان ها و باغ های پربار و تنوع اقلیمی و آب و هوایی یکی از بهترین مناطق گردشگری ایران در منطقه شمال غرب کشور است.
گردشگری در بر گیرنده یک گرایش به ریشه ها،یک احساس سنتی درحال رشد همراه با خواست درک تمامی ابعاد محیطی در تجربه گردشگری می با شد گردشگری روستایی به سبب عواملی همچون شهر نشینی،علاقمندی به میراث طبیعی، فرهنگی و تاریخی ، نگرانی های محیط زیست، شیوه سالم زندگی شهری و امتناع از فرهنگ مصر ف گرایی درسالهای اخیر شکل گرفته و توسعه یافته است. گردشگری نشان دهنده ویژگی های چون انعطاف پذیری ، ترکیب همراه با سفارش محصولات برای نیازهای انفرادی مصرف کننده بوده و از دیگر سو با توجه به ارزش ها واثرات ناشی از این گونه گردشگری رویکردی مطرح درکناردیگرگزینه ها ی تو سعه همه جانبه فضا های روستایی محسوب می گردد.
علیرغم اینکه در سالهای اخیر شهرنشینی درایران رشد سریعی داشته است، اما هنوز حدود 30درصد جمعیت کشور در بخش روستایی ساکن هستندکه جمعیتی حدود 25میلیون نفر را دربر میگیرد. جریان گردشگری را می توان زمینه اطلاقی به گردشگرانی دانست که در یک روستا یا در نزدیکی آن اقامت کرده ودر مورد زندگی و محیط محلی آن آگاهی کسب می نمایند؛ یا می توان به گردشگرانی اشاره کرد که با خانواده های کشاورز زندگی کرده و در مورد فعالیت های کشاورزی چیزهای می آموزند ویا می توان گردشگرانی را که در یک روستایادهکده ماهیگیری با خانواده صیادان زندگی کرده وبا آنهابه صید می روندرا به عنوان گردشگرانی روستایی بر شمرد.
با این وجود نبایداز درک این نکته غا فل بودکه گردشگری میتواند در برگیرنده گستره وسیعی ازگونه های مختلف گردشگری باشد. . - 3 - مفهوم پایداری در صنعت گردشگری، طی چند دهه گذشته یکی از اصلی ترین و در عین حال مباحثه انگیزترین مفاهیم توسعه گردشگری و به عنوان چارچوبی برای فهم روندهای توسعه اقتصادی - اجتماعی و مدیریت منابع طبیعی و گردشگری در سراسر جهان مطرح شده است.
این در حالی است که از یک سو پیچیده و غامض بودن این مفهوم و از سوی دیگر نحوه عملیاتی کردن و اندازه گیری پیشرفت بسوی پایداری درصنعت گردشگری، آن شاخص ها و معرف های دقیق و جامعی که بتواند با در نظرگرفتن همه جوانب، پایداری گردشگری را اندازه گیری کند و توسعه پایدار گردشگری را میسر سازد، ضروری به نظر می رسد پیرامون واژهگردشگری و سابقه ی کاربرد آن اظهارنظرهای متفاوتی صورت گرفته است. برخی صاحبنظران سابقه کاربردچنین واژهای رادر اواخر دهه 1980 ذکرکردهاند.امادرتمام متون مرتبط Ceballos-Lascurain بعنوان نخستین کسی آمده است که این واژه رابه کار بردهاست.
برابر تعریف او، بوم گردشگری مسافرتی است که به منظور مطالعه، تحسین، ستایش و کسب لذت از سیمای طبیعی و مشاهدهی گیاهان و جانوران و آشنایی با ویژگیهای فرهنگی جوامع محلی در گذشته و حال صورت میگیرد. برخی سابقه ی گردشگری رابه زمانی دورترو به Hetzer نسبت میدهند. و معتقدند که او این واژه را در دهه 1960 برای تشریح روابط متقابل گردشگری، محیط زیست و ویژگیهای فرهنگی، استفاده کردهاست. به اعتقاد Hetzer ، مفهوم بوم گردشگری در واکنش به رویههای نامناسب و منفی توسعه و نادیده گرفتن ملاحظات زیست محیطی، شکل گرفته است. و سابقه آن به اواخر دهه 60، یعنی زمانی که کارشناسان نسبت به برداشت بیرویه ازمنابع نگران بودند، باز میگردد.
- 5 - امروزه طبیعتگردی در میان گونههای مختلف گردشگری از جایگاه ویژه و رشد قابل توجهی برخورداراست و دربیست ساله اخیرشاهد گسترش سریع فعالیتهای طبیعت گردی در سراسر جهان بودهایم و انتظار میرود بر شدت این گسترش نیز افزوده شود. - 6 - به لحاظ تأثیر زیادی که گردشگری درزمینه محافظت از محیط طبیعی و در اقتصاد بسیاری ازکشورهادارد، سازمان ملل متحد تصمیم گرفت که سال 2002 میلادی را به عنوان سال بینالمللی بوم گردی اعﻻم کند و کمیسیون توسعه پایدار این سازمان - UNEP - و سازمان جهانی گردشگری را موظف به انجام فعالیتهایی در این سال ساخت. هدف از این کار، مرور مجدد تجربیات گذشته در زمینه بوم گردشگری، تشخیص و ترویج انواع آن که در آنها از اکوسیستمهای در معرض خطر حفاظت میشود، تقسیم فوائد حاصل از فعالیتها با جوامع محلی و احترام به فرهنگهای بومی است.
طبق برآورد سازمان جهانی کشاورزی نیز، رشد بوم گردشگری در دهه حاضر 10 تا 30 درصدخواهدبود.دروضع موجود شمار طبیعتگردان7 درصد کل مسافران جهان است که پیشبینی میشود در دهه آینده به20درصد برسد.بنابراین گردشگری از آینده پر رونق و درخشان برخوردار است که موجب مزایایی فراوانی برای جهانیان خواهد شد. - - 7بر اساس تحقیقات جدید دانشگاه آریزونا، به اثبات رسیده که بوم گردی در بسیاری از موارد برای اقتصاد محلی سودمند بوده است. با مطالعه اطلاعات بازدیدکنندگان از دو ناحیه طبیعی در بخش کوچیس آریزونا، محققان ادعاهای مبتنی بر حفاظت محیط زیست و منافات آن با رشد اقتصادی و شغلی را تکذیب نمودند.
مطالعات نشان میداد که صنعت توریسم مبتنی بر محیط زیست، بیشتر افراد مسن، بازنشسته، تحصیلکرده ومتمول که اوقات فراغت و پول برای خرج کردن دارند، را جذب مینماید. البته همه اقدامات اکوتوریسمی موفق نیستند. در بررسی آمریکای لاتین، گزارش دو جلدی سازمان حیات وحش حاکی از آن بود که پتانسیل محیط و سود اقتصادی حاصل از صنعت توریسم محیط مدار به درستی درک نگردیده است. در اینجا ثابت شد که اکثر پارکها فاقد راهنمایان آموزش دیده، اطلاعات تفسیری و امکانات اساسی نظیر مرکز توریستی میباشند. فقدان این تسهیلات، موقعیت ایجاد و ارائه آموزشهای محیطی به توریستها و جذب توریست که منتج به رشد اقتصادی محلی است را مختل میسازد.
گردشگری،گردشگررا قادرمی سازدتابه آسانی در خصوص محیط طبیعی اطرافش بداند.با توسعه محصولات، گردشگران بیشتر مجذوب و علاقه مند خواهند شد .قرار دادن این افراد درمحیطهای خوب، دریافت هزینه مناسب و دستیابی ساده و راحت آنان به بهترین بازارها، این امر را ممکن خواهدکرد. شهرهای کوچک علاقهمند به ورود به بازارهای اکوتوریسمی، میبایست به مدیریت تحقیقات و مطالعاتی در راستای اتصال به بازار و ارزیابی تسهیلات و نیز شیوههای استراتژیک منتهی به توسعه بپردازند. البته همه شهرهای کوچک در راه نیل به صنعت اکوتوریسم به موفقیت دست نمییابند اما آنهایی که به این اهداف دست یافته وبرنامههایی برای بهره برداری ازآن تدارک دیده باشند، احتمالاً از سایرین موفقترخواهند بود. نهایتاً اینکه سلیقه گردشگران سریع تغییر مییابد . ارزیابی وضعیت بازار و به روزرسانی و تداوم برنامهها برای زنده نگه داشتن صنعت گردشگری در طولانی مدت از اهمیت خاصی برخوردار است.
