بخشی از مقاله
چکیده
در این مطالعه به منظور تهیه نقشه تراکم تاجپوشش در منطقه زاگرس نمونهبرداری زمینی با استفاده از روش آماربرداری تصادفی- سیستماتیک انجام شد که پلاتهای اصلی دایرهای شکل با مساحت 1000 مترمربع و نسبت آماربرداری 2/66 درصد - نسبت مساحت پلات اصلی به مساحت شبکهی آماربرداری - در نظر گرفته شد. بهمنطور انجام طبقهبندی از روش طبقهبندی با چهار طبقه و دو طبقه با الگوریتم حداکثر احتمال و حداقل فاصله - طبقات خیلی تنک - 0-9 - ، تنک - 25-10 - ، نیمهانبوه - 26-50 - و انبوه - - 51-75 - استفاده گردید و نتایج طبقه بندی با نقشه واقعیت زمینی مورد مقایسه قرار گرفت.
نتایج این مطالعه نشان داد که روش طبقهبندی حداکثر احتمال و روش طبقهبندی حداقل فاصله با استفاده از باندهای اصلی تصویر دارای دقت صحت و ضریب کاپابه ترتیب 80% ، 0/60 و %76 و 0/53 میباشد در صورتی که با استفاده از بهترین ترکیب باندی دقت صحت و ضریب کاپا با استفاده از روش حداکثر احتمال و روش حداقل فاصله به ترتیب %92 ، 0/83 و %80 ، 0/59 میباشد. نتایج کلی نشان داد، صحت و ضریب کاپا در روش طبقهبندی حداکثر احتمال و حداقل فاصله با دو طبقه تاجپوشش نسبت به چهار طبقه تاجپوشش بیشتر میباشد و همچنین در همین روش، روش طبقهبندی حداکثر احتمال نسبت به روش حداقل فاصله دارای ضریب کاپا بیشتر و از صحت کلی بالاتری برخوردار است.
کلیدواژهها: زاگرس جنوبی، حداکثر احتمال، حداقل فاصله، طبقه بندی حداکثراحتمال و حداقل فاصله
مقدمه
رشته کوههای زاگرس جنگلهای نیمه خشک کشور را در خود جای دادهاند - زندبصیری و غضنفری، - 1389 که وسیعترین جنگلهای ایران میباشند - پیریاوقار، . - 1390 جنگلهای زاگرس بههمراه حدود 65٪ از گونههای خشکیزی - پیله ور و همکاران، - 1389 به صورت نواری بخش غربی کشور را در بر میگیرند و داری تنوع گونهای بالایی میباشند - میرزایی و همکاران، . - 1389 به دلیل شرایط خاص جنگلهای زاگرس از نظر پستی و بلندی استفاده دادههای ماهوارهای جهت طبقه-بندی تراکمی اهمیت بالایی دارد - پرما و شتایی، . - 1389 دادههای ماهوارهای منابع زمین به دلیل برخورداری از مزایایی چون هزینهی بهمراتب پایین، سطح پوشش وسیع، قابلیت تکرار، سهولت پردازش و به هنگام بودن دادهها می تواند نقش مؤثری را در تهیه نقشه تراکم تاجپوشش ایفا کنند . - Wen et al. 2002 - در زمینه تهیه نقشه تراکم تاجپوشش مطالعات زیادی در ایران و جهان انجام گرفته است پرما و شتایی - 1389 - ، پرما و شتایی - 1389 - به منظور بررسی امکان تهیه نقشههای تنوع و تراکم تاج پوشش جنگلهای زاگرس از دادههای سنجنده ETM+ ستفاده کردند. نتایج این مطالعه نشان داد که این سنجنده دارای قابلیت کمی در تهیه نقشه تراکم تاج پوشش و تنوع گونههای درختی و درختچهای میباشد.
بهبهانی و همکاران، - 1389 - به بررسی امکان استفاده از شاخصهای پوشش گیاهی با استفاده از دادهای سنجنده ASTER-L1B به منظور تعیین درصد تاج پوشش تک درختان در مراتع مشجر مناطق خشک پرداختند نتایج این مطالعه نشان داد که بین شاخصهای پوشش گیاهی و سطح تاج پوشش درختان همبستگی معنیداری وجود دارد و همچنین در میان شاخصهای گیاهی MSAVI وNDVI با ضرایب همبستگی 0/61 و اشتباه معیار 5/58 بیشترین همبستگی را با سطح تاج پوشش درختان نشان دادند. درویشزاده و همکاران - 2006 - به بررسی شاخصهای پوشش گیاهی در دادههای ابرطیفی به منطور برآورد شاخص سطح برگ پرداختند در این مطالعه شاخصهای TSAVI, PVI, NDVI, RVI, SAVI2 مورد بررسی قرار گرفت در این مطالعه به منظور قدرت پیش بینی از مدل رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان داد که دادههای ماهواره ای ابرطیفی در تعیین کمیت شاخص سطح برگ با دقت بالا بکار روند. همچنین در مطالعاتی که توسط الیسیا و همکاران - 2008 - انجام گرفت نتایج مشابهی بدست آمده بود.
مواد و روش ها
منطقهی مورد مطالعه بخشی از حوزهی آبخیز اطراف سد شاه قاسم شهر یاسوج واقع در طرح جنگلداری پریکدان-مختار، قطعهی 803 سامان عرفی پریکدان بوده که از شمال به جاده آسفالته یاسوج- شیراز و از غرب به مسیر خط انتقال برق فشار قوی و از شرق به مرز قطعهی 802 A و از جنوب به ارتفاعات کوه مشرف بر جاده یاسوج- شیراز محدود میشود. رودخانهی فصلی پریکدان در این قطعه و در حاشیهی جاده واقع است و در حاشیهی این رودخانه جادهی فرعی و کانال انتقال آب تا سد شاه قاسم امتداد دارد، میباشد که با وسعت حدود 200 هکتار در جنوبشرقی یاسوج و در محدودهی 30درجه و 32 دقیقه و 58 ثانیه تا 30 درجه و 34 دقیقه و 2 ثانیه طول شرقی و 51 درجه و 35 دقیقه و 39 ثانیه تا 51 درجه و 34 دقیقه و 43 ثانیه عرض شمالی قرار گرفته است.
حداقل ارتفاع منطقه از سطح دریا 1901 متر و حداکثر 2235 متر میباشد و از گونههای چوبی از جمله بلوط و سایر گونههای درختچهای زاگرس جنوبی پوشیده شده است - شکل - 1 - طرح جنگلداری چند منظوره پریکدان- مختار، . - 1384 در طی دورهی 17 ساله - از 65-66 تا - 81-82 میزان متوسط دمای ماهانه منطقهی مورد مطالعه از حداقل 3/6 درجه سانتیگراد در بهمن ماه تا حداکثر 26/8 درجه سانتیگراد در مرداد ماه در نوسان میباشد و متوسط سالانهای برابر 15/1 درجه سانتیگراد دارد.روش نمونهبرداری برای جمعآوری دادهها در این تحقیق از روش آماربرداری تصادفی- سیستماتیک استفاده گردید.
با توجه به مساحت در نظرگرفته شده 1000 مترمربع برای پلاتهای اصلی دایرهای شکل و نسبت آماربرداری 2/66 درصد - نسبت مساحت پلات اصلی به مساحت شبکهی آماربرداری - ، شبکهای با ابعاد 250*150 متر 150 - متر در جهت شیب - در نرمافزار ArcGIS طراحی گرید. سپس شبکهی آماربرداری طراحی شده در نرمافزار GIS بر روی نقشه منتقل شد و پس از انتقال به دستگاه GPS محل مرکز قطعات نمونه در طبیعت مشخص شدند، در نهایت تعداد70 قطعه نمونه 55 - قطعه نمونه اصلی و 15 قطعه نمونه شاهد - برداشت گردیدند. شکل دایرهای قطعات اصلی به دلیل حداقل بودن نسبت محیط به مساحت و سهولت در پیدا کردن آنها در طبیعت به صورت دایره در نظر گرفته شد.
