بخشی از مقاله
چکیده
با گرایش سازمانها و شرکتهای بزرگ به سمت تراکنشهای آنلاین و تسریع رشد تجارت الکترونیکی و ورود به اقتصاد جهانی، خدمات الکترونیکی فراهم کننده آنها باید مورد توجه بیشتری قرار گیرد. متدولوژیهای چابک برای توسعه و پیاده سازی سیستمهای تجارت الکترونیکی،به منظور تسریع پاسخگویی به نیازهای بازار، جلب رضایت مشتریان و کیفیت بالای نرم افزار، به منظور ساخت و ارزیابی پروژه ها مفید هستند. باتوجه به انواع متدولوژیهای چابک، انتخاب مناسبترین متد براساس نیازهای سازمان یا پروژه دشوار است. مهندسی متد، شامل روشها و مقررات مهندسی با هدف طراحی، ساخت و تطبیق متدها، ابزارها و تکنیکهایی برای توسعه سیستمهای اطلاعاتی می باشد.
رایجترین زیرمجموعه در مهندسی متد، مهندسی متد موقعیتی است که هدف اصلی آن، ساخت یا تطابق متدی است که مناسب با پروژه دردست انجام باشد. مهندسی متد موقعیتی، بر ایجاد متدها و ابزاری تمرکز می کند تا به جای جستجو برای متدهای کاربردی عمومی، امکان ایجاد متدهایی مختص هر پروژه را فراهم نمایند.این مقاله با استفاده ازمهندسی متد موقعیتی مبتنی بر توسعه، به تعمیم متدهای چابک براساس نیازمندیها، برای کاربردهای تجارت الکترونیکی میپردازد. به همین منظور پس از انتخاب متد چابک پایه، نیازمندیهای خاص تجارت الکترونیکی بررسی شده و الگوهای مرتبط با نیازمندیها جمع آوری شد. در نهایت با بررسی و انتخاب الگوهای مناسب، متد چابک پایه مورد نظر به منظور کاربردهای تجارت الکترونیکی توسعه داده شد.
کلمات کلیدی: تجارت الکترونیکی، سیستم های اطلاعاتی، مهندسی متد موقعیتی، چابک.
-1 مقدمه
گ سترش کاربرد اینترنت در ک سب و کار و تجارت سبب افزایش سریع میزان تراکنش ها و مبادلات در حوزه های خرید و فروش کالا و خدمات به صورت الکترونیکی شده است. تجارت الکترونیکی به عنوان یکی از کاربردهای موجود در فضای مجازی، روابط میان کسب و کار و مشتریان را باز تعریف کرده و بخش عمده ای از تعاملات تجاری را به خود اختصاص داده است. یکی از تعاریف پرکاربرد تجارت الکترونیکی عبارت ا ست از به ا شتراک گذاری، حفظ روابط و انجام معاملات ک سب و کار ضمن بهره گیری از شبکه های مخابراتی. از این رو، تجارت الکترونیکی در برگیرنده معاملاتی است که ضرورت حضور فیزیکی طرفین معامله را حذف و این وظیفه را به شبکه های ارتباطی محول ساخته است.[1]
متدهای چابک، فرآیندهای تو سعه مح صول جدید برای ایجاد مح صولات و خدمات مبتنی بر نرم افزار می با شند. فرآیند توسعه محصول جدید یک متدولوژی کارآمد برای ایجاد نوآورانه کالاها و خدمات سریع است.[2] متدهای چابک به دلیل زمان کوتاهتر تحویل به بازار و انعطاف پذیری بالاتر به منظور انطباق با تغییرات در نیازها، برای شرکت های نرم افزاری جذاب هستند و در نتیجه توانایی واکنش به تغییر نیازهای مشتری - بازار - را افزایش می دهند - ویلیامز و کاکبرن 2003، .[3] - 2005با حرکت شرکت های بزرگ به سمت تراکنش های آنلاین و ت سریع ر شد تجارت الکترونیکی و ورود به اقت صاد جهانی، خدمات الکترونیکی فراهم کننده آنها باید مورد توجه بی شتری قرار گیرد.[4]
متدولوژی های چابک برای تو سعه و پیاده سازی سیستم های تجارت الکترونیکی به منظور پاسخگویی به خواسته های بازار در یک روش سریعتر، با کمک سازمان های مختلف برای ارزیابی پروژه ها مفید هستند. متدولوژی چابک، یکی از متدولوژی هایی است که برای اجرای پروژه های فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیکی مناسب است.[5] با توجه به انواع متدولوژی های چابک، انتخاب مناسبترین متد براساس نیازهای مختلف یک سازمان یا پروژه، د شوار ا ست. هر سازمان دارای معیارهای مختلف و اهداف مربوط به متدولوژی های تو سعه سی ستم و ترتیب اولویت های مختلف برای خود است.[6] انتخاب متد مناسب، براساس تصمیمی پیچیده و چند معیاره استوار است که می تواند پیامدهای شگرفی بر موفقیت پروژه تجارت الکترونیکی داشته باشد.
امروزه نقش متدها در انجام پروژه های نرم افزاری، به عنوان ابزاری مفید در جهت پیشبرد پروژه و کنترل پیچیدگی سیستم های نرم افزاری انکار ناپذیر است. با توجه به وابستگی شدید سازمان ها به فناوری اطلاعات از یک طرف، و روند رو به رشد تکنولوژی از طرفی دیگر، وجود سیستم ها و محصولات نرم افزاری با کیفیت بالا، امری ضروری است. در این راستا، برای تولید محصولاتی مطمئن، به متدهایی موثر و مناسب نیاز داریم، تا بتوانند تیم های پروژه را در اداره کردن پیچیدگی پروژه ها، بهبود کارآیی محصول، سادگی و گسترش همکاری میان اعضای پروژه و .[7] هدف اصلی مهندسی متد موقعیتی - SME - ، ساخت یا تطابق متدی است که مناسب با پروژه ی در دست انجام باشد.
مهندسی متد موقعیتی، بر ایجاد متدها و ابزاری تمرکز می کند تا به جای جستجو برای متدهای کاربردی عمومی، امکان ایجاد متدهایی مختص هر پروژه را فراهم نمایند.ساختار مقاله به شرح زیر است: بخش 2، شامل تعریف مهندسی متد و مهندسی متد موقعیتی است، بخش 3 متدولوژی های چابک DSDM، SCRUM، XP و FDD را معرفی می کند. در بخش 4، توسعه پیشنهادی متد اسکرام به منظور طراحی و تولید سیستم های تجارت الکترونیکی ارائه می شود. و در نهایت بخش 5 نتیجه گیری است.
-2 مهندسی متد
مهندسی متد، شامل روش ها و مقررات مهندسی با هدف طراحی، ساخت و تطبیق متدها، ابزارها و تکنیک هایی برای توسعه سیستم های اطلاعاتی می باشد. به بیان دیگر، مهندسی متد شامل تمام اعمالی که توسط آنها، متدی برای توسعه سیستم های اطلاعاتی بوجود آید و سپس سفارشی شده و پیکربندی می شود تا همه نیازهای یک سازمان یا یک پروژه را برآورده نماید.[8]
-1-2 مهندسی متد موقعیتی
نیاز روزافزون به کارآیی بیشتر تیم های مهندسی نرم افزاری و افزایش کیفیت محصولات، سبب توسعه راه حل هایی برای تطبیق متدها با موقعیت موجود می شود. رایجترین زیرمجموعه در مهندسی متد، مهندسی متد موقعیتی - SME - است که هدف اصلی آن، ساخت یا تطابق متدی است که مناسب با پروژه دردست انجام باشد. مهندسی متد موقعیتی، بر ایجاد متدها و ابزاری تمرکز می کند تا به جای جستجو برای متدهای کاربردی عمومی، امکان ایجاد متدهایی مختص هر پروژه را فراهم نمایند.[8] مدل عمومی مهندسی متد موقعیتی در شکل 1 مشاهده می شود که شامل تعدادی از دیدگاه های ساخت متد موقعیتی است. هر فرآیند مهندسی متد موقعیتی، دارای دو بخش اصلی است. بخش اول شامل بدست آوردن هدف مهندسی متد با توجه بهموقعیت پروژه مورد نظر است و در بخش دوم باید با استفاده از استراتژی انتخابی، متدی ایجاد کرد که با این هدف مطابقت داشته باشد.[9]در ادامه روش مهندسی متد مبتنی بر توسعه موجود در شکل 1 بیان می شود.
-1-1-2 مهندسی متد مبتنی بر توسعه - تعمیم -
رویکرد مهندسی متد موقعیتی مبتنی بر توسعه، به هدف مهندسی متد برای تطبیق محلی یک متد به اقتضای پروژه در دست مرتبط است. این رویکرد، از طریق ارائه الگوهای توسعه به منظور شناسایی موقعیت های معمول تعمیم به مهندس متد کمک می کند و توصیه هایی را برای انجام توسعه مورد نیاز ارائه می دهد.شکل 2 ، فرآیند اساسی این رویکرد را نشان می دهد. همانطور که مشاهده می شود دو روش مختلف برای توسعه یک متد وجود دارد: -1 به طور مستقیم از طریق استراتژی الگوی تطبیقی -2 توسط برخی از دانش عمومی مربوط به دامنه ای که توسعه از طریق مسیر انتخاب یک متا الگو انجام می شود، و سپس توسعه یک متد با استراتژی مبتنی بر الگو . روش اول به منظور تطبیق با الگوهای توسعه ذخیره شده در یک کتابخانه برای نیازمندی های توسعه کمک می کند، در حالی که انتخاب دوم برای اولین بار، یک متا الگوی مربوط به دامنه توسعه را ایجاد و سپس، متد توسعه را با اعمال الگوهای پیشنهاد شده توسط متا الگو راهنمایی می کند.
هر دو روش، از یک کتابخانه از الگوهای توسعه استفاده می کنند که به روش های مختلف انجام می شود. روش دامنه محور، با بهره برداری از این واقعیت است که مجموعه ای از الگوها و استفاده از آنها می تواند در یک متا الگو گنجانده شود که برای توسعه متد در این حوزه - به عنوان مثال ساختار داده زمانی - مناسب است. اما در روش دوم، اگر توسعه مورد نیاز به وضوح با نوع خاصی از تعمیم مطابقت ندارد، یک دامنه توسعه به خوبی شناسایی می شود و سپس، باید رویکرد الگوی تطبیقی توسط مهندس متد انتخاب شود.[9]
-1-3-1-2 الگوی تطبیقی مبتنی بر توسعه
استراتژی الگوی تطبیقی به منظور توسعه یک متد - شکل - 2 در انتخاب الگوهای توسعه است که به تطبیق بهتر نیازمندی ها کمک می کند. بنابراین، فرآیند ن شان دهنده این رویکرد - شکل - 3، بر روی دو هدف ا صلی متمرکز شده ا ست:
