بخشی از مقاله
چکیده
در این مقاله کاتالیستها و تکنولوﮊیهای کاتالیستی که در دهه اخیر توسط سازندگان بینالمللی کاتالیست بصورت صنعتی در آمدهاند ارائه شدهاند. جدول ارائهشده در این گزارش ترکیبی از اطلاعات موجود در مقالههای موجود در این زمینه و نتایج حاصل از تماس با سازندگان بینالمللی کاتالیست میباشد. این مقاله نشان میدهد که هنوز هم تکنولوﮊیهای کاتالیستی نقش مهمی در افزایش میزان فعالیتهای تجاری در جهان ایفا میکنند.
مقدمه
تغییرات ایجاد شده در تقاضای انواع محصولات نفتی و پتروشیمی با خصوصیات بهتر تأثیر زیادی بر نقش فرایندهای پالایشگاهی و پتروشیمی در صنعت در گذشته داشته و انتظار می رود که تأثیر آن در آینده نیز چشمگیرتر باشد. به منظور برآورده کردن تغییرات مورد نیاز، پیشرفتها در جهت رسیدن به تکنولوﮊیهای جدید و مهمتر از آن کاتالیستهای جدید برنامهریزی شدهاند. این مقاله مروری است بر تغییرات ایجادشده در گذشته و تغییرات مورد انتظار در آینده در مقادیر و کیفیت محصولاتی از نفت خام پالایششده که فرایندهای پالایشی و پتروشیمی را تحت تأثیر قرار می دهند. در حالت کلی تغییر تقاضا و خصوصیات با بکارگیری و توسعه تکنولوﮊی های موجود میسر می شود.
در این مقوله، پیشرفت یا توسعه کاتالیست مشکل می باشد. این مقاله سعی دارد که تکنولوﮊی های کاتالیستی صنایع نفت و پتروشیمی که در دهه ۰۹ و پس از آن به تولید صنعتی رسیدهاند و همچنین تکنولوﮊی های جدید دیگر را ارائه نماید. اگر چه رشد قابلتوجه تکنولوﮊیهای کاتالیستی در دهههای ٦٠ و ٧٠ در دهههای اخیر مشاهده نمی شود، این گزارش نشان میدهد که فعالیتهای وابسته به کاتالیست هنوز هم در حال توسعه بوده و ارزش افزوده زیادی را برای صنایع مختلف به ارمغان می آورد.
فاصله بین تکنولوﮊی های جدید آزمایشگاهی و صنعتی مشخص نیست. اطلاعات موجود در این مقاله یا از نمایندگی های کمپانی های مختلف و یا از اطلاعات موجود در مقالات ارائه شده توسط متخصصین ذیربط جمع آوری شدهاند. البته واضح است که بعضی از تکنولوﮊی ها گزارش نشدهاند. مطالبی که در این مقاله ارائه شدهاند نشان می دهند کدامیک از کمپانیها تمایل به در اختیار گذاشتن اطلاعات خود دارند. تمام تلاش این مقاله بر این اساس بوده است که کلیه اطلاعات و تکنولوﮊیهای جدید و کاتالیستهای جدید مورداستفاده در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی ارائه شوند.
روش تحقیق
پس از بررسی مقالات در این زمینه و مشاهده پیشنهادهایی که در آنها صورت گرفته بود تصمیم گرفته شد که فعالیتهای زیر انجام شود:
۱- برقراری تماس با سازندگان اصلی کاتالیستهای صنعت نفت و پتروشیمی از طریق پست الکترونیکی و دورنگار.
٢- جستجو در پایگاههای اینترنتی سازندگان بینالمللی کاتالیست.
۳- بررسی مقالات منتشرشده در این زمینه.
۴- خرید و بررسی گزارشات منتشرشده توسط مراکز اطلاعرسانی جهانی.
در نامه های ارسال شده به مراکز تحقیق و توسعه کمپانیهای برجسته در زمینه کاتالیست و فرایند های کاتالیستی موارد زیر درخواست شد:
١- نام محصول
٢- در چه سالی و چه مقیاسی صنعتی شده است
٣- توضیحی درباره اهمیت کاتالیست
٤- واکنش کلیدی کاتالیست
٥- توصیف کاتالیست
٦- نام کمپانی
فعالیتها با این پیش فرض انجام شد که ورودیهای جدول - جدول پیوست - براساس مدارک صنعتیشدن باشند. از کمپانی ها درخواست شد که مقیاس را مشخص نموده و به سطح صنعتیشدن نیز اشاره کنند. در بعضی موارد تکنولوﮊیها ممکن است صنعتی نبوده و یا به فرایندهایی با مقیاس بالای تولید تبدیل شوند. بنابراین در صورتی که از قبل اسنادی برای هزینه اولیه بالا و فروش محصول با استفاده از واحد پایلوت تهیه شده باشد بعضی از ردیف های جدول کاتالیست را در مرحله قبل از صنعتیشدن نشان می دهند.
بحث
به دلیل آنکه اطلاعات درمورد بسیاری از کاتالیستها محدود است، فقط میتوان اظهارات کمی بر اساس اطلاعات داده شده از طرف کمپانیها و مقالات ارائه نمود. بعلاوه سعی شده است که اطلاعات هر ردیف جدول را بر اساس فرایندهای جدید و کاتالیستهای جدید فرایندهای قدیمی دسته کرد. اینکه آیا یک کمپانی در جهت توسعه یک فرایند جدید حرکت خواهد کرد یا نه بستگی به عملکرد کاتالیست مربوطه در یک فرایند مشابه دیگر خواهد داشت. نسل های جدید کاتالیست ها مرحله بسیار مهمی در توسعه علم کاتالیست به حساب می آیند و در این گرد آوری در مورد آنها نیز بحث شده است.
نتایج در دو زیرمجموعه فرایندهای پالایش نفت و پتروشیمی ارائه شدهاند - جدول پیوست - . البته برخی از فرایندهای شیمیایی و پلیمریزاسیون در زیرمجموعه فرایندهای پتروشیمی قرار گرفتهاند. در ستون اول هر کدام از فرایندها یا محصولات خاص با یک عدد مشخص می شوند، در ستون دوم سعی شده است که ورودیها با استفاده از محصول یا فرایند گروهبندی شوند. در مواردی که ترکیبات کاتالیستی خاص یا اسامی فرایندها کاربردیتر باشند به ستون دوم اضافه می شوند.
کاتالیستهایی که بوسیله تولیدکنندگان تهیه شده و به فروش می رسند در فرایند مربوطه لیست شده اند. بعضی از کاتالیستها نمایانگر نسل های جدید کاتالیست ها یا کاتالیست های اصلاحشده برای خوراکهای خاص میباشند. فرایندهایی مانند ؟ ، حخد و شخد در گروه پالایش نفت قرار میگیرند. به دلیل آنکه قسمت اعظم هیدروﮊن در فرایند ؟ استفاده می شود این ماده نیز در گروه پالایش نفت قرار داده شده است.
در برخی موارد تنها پاسخ شرکتها به درخواست ما واﮊه »تحریم« بود. از برخی از کمپانیهایی که درمقاله آقای آرمور ب۱م همکاری داشتند هیچگونه جوابی دریافت نشد که همانگونه که ذکر کردیم به دلیل تحریم های اعمالشده علیه ایران هیچکدام از کمپانیهای فوق حاضر به برقرارکردن ارتباط با ما نبودند. البته این مسأله ممکن است به علت ادغام بعضی از کمپانیها نیز باشد، چرا که به دلیل یکیشدن بعضی از شرکتس ها، متخصصین ذیربط درگیر مسائل مربوط به سازمان خود بوده و وقت کافی برای پاسخگویی به سؤالات ما نداشتند. متأسفانه شرکت های جدیدی که از بخشهای شرکت های دیگر شکل گرفتهاند متمایل نیستند که یافته های قبلی بخشهای دیگر شرکتها را بازبینی کرده و از آنها استفاده کنند.
