بخشی از مقاله
چکیده:
در یک قرن گذشته؛ همگام با توسعه وسایل حملونقل و پیشرفت فناوریهای ارتباطی، تبادل اطلاعات و گردش کالاها نیز سریعتر و آسانتر شد به نحوی که امروزه دیگر، تجارت حد و مرزی نمیشناسد و عرضه کالاها و خدمات از هر نقطه جهان به نقطه دیگر، به راحتی میسر است. از منظر حقوقی؛ اسم تجاری و علامت تجاری دو مقوله متفاوت هستند وآثار و احکام جداگانهای دارند، لیکن در عرف تجاری - خصوصا در ادبیات بازاریابی و گاه، حتی در نوشتههای حقوقی - این دو مقوله یا به جای هم استفاده میشوند و یا هر دو یکی پنداشته شده و مترادف هم بکار میروند.
عدم آگاهی به تفاوت حقوقی این دو مقوله، موجب میشود؛ اقدامهای قانونی جهت ثبت اسامی و علایم تجاری به موقع و به نحو صحیح انجام نشود و یا قضاوتی عادلانه و دفاعی شایسته در این خصوص، صورت نگیرد. در این مقاله سعی شده، با تکیه بر تجربه اندکی که حاصل سالها وکالت یا کارشناسی است »وجوه اشتراک و افتراق علایم و اسامی تجاری« مورد بررسی و تشریح قرار گیرد که امیدوارم در ارتقای دانش حقوقی همکاران، موثر باشد. البته در این مقاله کاربردی بودن مطالب، بیش از نظریهپردازی، مدنظر بوده است
مقدمه:
علائم تجارتی صنعتی یا خدماتی نشانه هایی هستند که برای معرفی کالاها و محصولات صنعتی و یا خدماتی از لحاظ کیفیت و ضمانت جنس آنها مورد استفاده قرار می گیرد. این علائم ممکن است اسامی مرکب شامل نقش تصویر و کلمه بوده یا به صورت تفننی - فانتزی - مانند ادکلن عقرب یا به صورت اسم منطقه وشهر - عسل سبلان اردبیل - و بالاخره به شکل علامت و ترسیمات برچسب اتیکیت و یا آهنگ مخصوص و غیره باشد.
ماده 1 قانون ثبت علائم تجارتی و اختراعات در تعریف علامت تجارتی مقرر می دارد: علامت تجارتی عبارت از هر قسم علامتی است اعم از نقش - تصویر - رقم - حرف- عبارت - مهر- لفاف وغیره آن که برای امتیاز و تشخیص محصول صنعتی تجارتی یا فلاحتی اختیار می شود. ممکن است یک علامت تجارتی برای تشخیص امتیاز محصول جماعتی از زارعین یا ارباب صنعت و یا محصول یک شهر و یا یک ناحیه از مملکت اختیار شود.
از ماده فوق مستفاد می شود که نوع علامت جنبه حصری ندارد بلکه با توجه به ابتکار از افراد برای شناسایی محصولات واحدهای تولیدی صنعتی یا خدماتی مانند حمل ونقل زمینی هوایی یا دریایی به صورت کلمات حروف ارقام تصاویر افراد عادی یا دانشمندان ویا به صورت آهنگ باشد . علامت تجارتی نه تنها باید با سایر علائم تجارتی تمایز و تفاوت داشته باشد و با نوع و جنس کالا نیز ارتباط تنگاتنگ نشان دهد بلکه باید توام با ابتکار و نوآوری ترسیم و تنظیم گردد و از اسامی عام وگمراه کننده در علامت استفاده نشود مثلا کلمه - شکر - را که عام و ویژه کالا و جنس خاص است نمی توان به عنوان علامت انتخاب نمود .
.1تعریف
علامت تجاری علامت تجاری یا مارک یک علامت ممتاز به طرز خاصی است که توسط شرکت های تجاری برای شناساندن خود و محصولات و خدمات شان به مشتری ها به طور یکتا و قابل تشخیص از سایر رقبا به کار برده میشود. علامت تجاری یک نوع خصوصیت صنعتی و متفاوت از دیگر شکل های خصوصیت خردمندانه است . به طور قراردادی علامت تجاری یک اسم، کلمه، لوگو، نماد، طرح، عکس، یا ترکیبی از دو یا بیشر از این عناصر میباشد.
همچنین دستهای از علائم تجاری غیر قراردادی نیز موجود است که از عناصری در انها استفاده میشود که در این طبقه بندی استاندارد قرار نمیگیرند. کلیات ثبت علایم تجاری علامت تجاری، نشانه متمایز کننده ای - شاخصی - است که معرف کالاها یا خدمات معین ایجاد شده توسط شخص یا شرکت خاصی است. علامت تجاری می تواند یک یا چند کلمه، حرف، عدد یا ترکیبی از آنها باشد. همچنین ممکن است طرح، علامت، اشکال سه بعدی و حتی علائم شنیداری مانند موزیک یا گفتار و یا بو باشد.
علامت تجاری به مصرف کنندگان در شناسایی و خرید کالا یا خدماتی با کیفیت خاص کمک می کند. حمایتی که علامت تجاری ثبت شده برای صاحب خود به وجود می آورد، این است که به او حقی انحصاری برای استفاده از آن علامت جهت معرفی کالاها و خدمات خود اعطا می شود. یا او در قبال دریافت وجه دیگران را به استفاده از آن علامت مجاز می کند. دوره زمانی این حمایت متفاوت است ولی با پرداخت وجوه مربوطه می توان بطور نامحدود از این حق استفاده کرد.
.2 هدف از ثبت علامت - ثبت برند ، ثبت لوگو ، ثبت آرم تجاری ، ثبت اسم -
علامت تجاری از طریق حصول اطمینان از حقوق انحصاری برای شناختن کالاها و خدمات یا اجازه دادن به دیگران مبنی بر استفاده از آن در صورت پرداخت مبلغ، صاحب اثر را محافظت میکند. مدت زمان این حفاظت متفاوت است ولی آرم تجاری قابلیت تمدید شدن نامحدود توسط پرداخت مبلغ مربوطه را دارد. محافظت آرم تجاری توسط مراجع قانونی که در اکثر نظامها اجازه متوقف کردن تخلف در این زمینه را دارند، تأیید میشود.
از دیدگاه وسیعتر، علائم تجاری با رسمیت بخشیدن و دادن سود اقتصادی به صاحبان آنها، در سطح جهانی سرمایهگذاری میکنند و این ابتکار را ترویج میدهند. حفاظت علائم تجاری همچنین مانع تلاشهای رقبای غیرمنصف، مثل متقلبان، برای استفاده از علائم مشخص به منظور فروش محصولات و ارائه خدمات نامرغوب یا متفاوت میشوند. این نظام، آگاهی و امکان سرمایهگذاری جهت تولید و فروش کالاها و خدمات را در منصفانهترین شرایط ممکن به مردم میدهد و از این راه تجارت بینالمللی را تسهیل میکند.
.3 علائم قابل ثبت
امکانات این مورد تقریباً نامحدود است. علائم تجاری میتوانند یک یا ترکیبی از چند کلمه، حرف یا عدد باشند. میتوانند شامل نقاشیها، سمبلها، نقشهای سهبعدی مثل شکل و بستهبندی کالاها، علائم سمعی مثل موسیقی یا اصوات، رایحهها و یا رنگهایی جهت معرفی ویژگیها باشند. علاوه بر علائم تجاری که مشخص کننده منبع کالاها یا خدمات هستند، چند دسته علائم دیگر نیز موجود است. علائم اشتراکی متعلق به اتحادیههایی که اعضاء آنها از آن علائم به منظور معرفی خود با یک سطح کیفی - یا سایر ملزومات آن اتحادیه - استفاده میکنند. مثلاً اتحادیههای معرفیکننده حسابداران، مهندسان یا معماران. علائم تصدیقنامهها با استانداردهای معین، برای نشان دادن قبولی داده میشوند، ولی محدود به هر گونه عضویتی نیستند.
