بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این مطالعه بررسی جایگاه فناوری اطلاعات در آموزش و پرورش ایران است. روش این تحقیق، توصیفی بوده بدین ترتیب که با مراجعه به مقالات و منابع موجود به بررسی جایگاه فناوری اطلاعات در آموزش و پرورش ایران پرداخته شد و پس از آن نتایج مزبور را تحلیل و نتیجه گیری قرار گرفت. در بسیاری از کشورهای دنیا گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش مورد توجه قرار گرفته است، ولی در برخی کشورها منجمله ایران به دلایل گوناگون توجه کمتری به جایگاه فناوری اطلاعات در صورت گرفته است گرفته است لذا هدف نگارنده بررسی جایگاه فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش است.
واژههای کلیدی: انقلاب اطلاعاتی و فناوری، اطلاعات و ارتباطات، آموزش و پرورش
-1 مقدمه
همچنان که زندگی اجتماعی بشر در ابعاد مختلف دستخوش تغییر و تحول می گردد، پنجره های جدیدی از مجهولات به روی او گشوده می شود. بالطبع خواسته یا ناخواسته محتوا و رسالت جهانی نظام های آموزشی نیز دستخوش این اپید می خواهد گردید. در عین حال که سه عنصر زمان، تغییر و پیشرفت فرصت های طلایی را برای نظام های آموزشی به طور اعم و آموزش و پرورش به طور اخص فراهم خواهد آورد، آن ها را به طور اساسی با چالش و بحران های غیر مترقبه اما مسلّم نیز مواجه خواهد ساخت، که رویارویی با این چالش ها و استقبال از تغییرات وتحولات نیازمند گزینش متدولوژی صحیح و اتخاذ استراتژی هایی مناسب و هم چنین تشریک مساعی و همکاری جمعی و تلفیقی می باشد - کفاش ،. - 1390
به نظر الوین تافلر - 1372 - وظیفه ای که نظام های آموزشی در مواجهه با تغییر پیش رو دارند، روشن است. هدف اولیه ی آن باید افزایش دادن قدرت مواجهه انسان باشد. یعنی این که فرد بتواند با سرعت و رعایت صرفه جویی خود را با تغییر مداوم انطباق دهد و آهنگ تغییر هر چه تندتر شود، باید برای تشخیص الگو و شکل رویدادهای آینده توجه بیشتری مبذول داریم. برای آن که به انسان کمک کنیم تا شوک آینده را از سر خود رد کند، باید یک سیستم آموزشی فرا صنعتی ایجاد کنیم. برای این منظور به جای جستجو در گذشته باید اهداف و روش های خود را در آینده بیابیم. آن چه مسلم است،
دنیای قرن 21 که در واقع استیلای فناوری نوین و دنیای شتابندگی تاریخ به لحاظ تغییرات وتکثرات شتاب آمیز علمی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی خواهد بود، سیستم های آموزشی از جمله آموزش و پرورش قادر نخواهند بود هم چون جزیره ای خود را منفک از دیگر نهادهای اجتماعی، ملی و فعل و انفعالات گسترده ی بین المللی در دهکده ی جهانی بدانند. زیرا آموزش و پرورش هم به لحاظ تجربه گرایی تاریخی و هم به لحاظ شرایط ویژه ای که قرن بیست و یکم را احاطه نموده اند، مطمئناً مرکز ثقل تغییرات، تحولات و تکثرات قرن بیست و یکم خواهد بود.
-2 تاریخچه استفاده از فناوری در آموزش
اولین شکل کلاس درس گسترده به صورت آموزش از راه دور و به شکل مکاتبه ای بود. ایساک پیتمن در سال 1840 کوتاه نویسی را در انگلستان از طریق مکاتبه ای تدریس می کرد. در همین راستا یکی از نویسندگان، نسل اول آموزش از راه دور را که به آموزش مکاتبه ای شهرت دارد به عنوان آموزش - تک واسطه ای - نامید. فناوری مورد استفاده در این دوره ارتباطات پستی، چاپ کتاب های استاندارد و جزوات یکنواخت بود. رادیو، تلویزیون، ویدئو، ماهواره، نوارهای دیداری و شنیداری مهمترین واسطه های آموزشی نسل دوم هستند. در نسل سوم آموزش از راه دور تأکید اصلی بر آموزش غیر متمرکز، مشارکتی و مردمی است. امروزه کمتر کشوری پیدا می شود که از آموزش از راه دور برای تأمین اهداف آموزشی و پرورشی خود استفاده نکند، البته متناسب با سطح پیشرفت هرکشور فناوری مورد استفاده متفاوت خواهد بود. یکی از لوازمی که امروزه با فناوری ارتباطات همراه بوده، رایانه است - یونسکو، . - 2007
اولین کوشش معلمان برای استفاده از رایانه در کلاس درس سنتی معمولاًبصورت سخنرانی بود، تجربیات یادگیری مرتبط باموضوع تدریس معلم که درمکان های آموزشی دیگر انجام گرفته بود به نمایش گذاشته می شد و یا به عنوان تکلیف برای مطالعه بیشترمورد استفاده قرار می گرفت. همگام باپیشرفت های سایربخش ها، نظام های آموزشی نیز دچار تحول شده و گرایش از یادگیری های معلم محور به فراگیر محور رو به افزایش است. به عنوان نمونه درانگستان کتاب های درسی در هر موضوع شامل سه کتاب دانش آموز، راهنمای معلم و راهنمای دانش آموز است. در هر سه کتاب فعالیت هایی درباره فناوری اطلاعات و ارتباطات قرارداده اند. برای این که دانش آموزان فناوری اطلاعات و ارتباطات را تجربه کنند دو رویکرد در کتاب های درسی در نظر گرفته شده است:
الف: پروژه هایی در زمینه فناوری اطلاعات وارتباطات نظیر استفاده از رایانه برای پژوهش و انجام پروژه های گروهی.
ب: فعالیت های خاص در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات نظیر استفاده از - واژه نگار - برای نوشتن یک گزارش، نرم افزارهای گرافیکی و استفاده از سی. دی های آموزشی.
ایران نیز به تبع دیگر کشورهای توسعه یافته و در حال رشد، توسعه فناوری آی سی تی را در آموزش وپرورش دنبال کرده است. این روند با تصویب و ابلاغ طرح تکفا و گنجاندن آن در قالب برنامه توسعه سوم در دستور کار وزارت آموزش وپرورش قرار گرفت. نخستین اقدام طراحی سیستم مدیریت بر مبنای اطلاعات بود که در سال 1369 در این خصوص مطالعه جامعی برای تهیه سیستم ام آی اس - MIS - انجام گرفت. اما این روند در ادامه به سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی واگذار شد. از سال 1380 تاکنون بخش های مختلف طرح و تدوین برنامه های عملیاتی راه اندازی گردیده و پروژه های اجرایی طرح توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات تعریف شده است - کفاش ،. - 1390
-3 نقش فن آوری اطلاعات در امر یادگیری
تحولات و دگرگونی هایی که درزندگی بشر رخ داده است، به دلیل آموزش و یادگیری میباشد. شکی نیست که اهمیت یادگیری در رشد آدمی، بسی فراترازچشم انداز اندیشه های اوست. چون محیط زندگی آدمی همواره در معرض تغییر است، انسان برای غلبه بر این دگرگونی ها ناچار است یاد بگیرد. یادگیری به طورکلی، فعالیتی دگرگون کننده است و افراد را برای مقابله با رویدادهای محیطی آماده می سازد. یادگیری در واقع هم یک رشته
