بخشی از مقاله
چکیده :
در هزاره جدید فناوري اطلاعات و ارتباطات 1 به سرعت جهان را در نور دیده است و بر بسیاري از نظامهاي بشري تأثیر گذاشته است . کشورها نیز براي توسعه سرمایه انسانی اولویت بیشتري را بر راهبردهایی جهت افزایش دسترسی به آموزش با کیفیت و قائل شده اند . اگر جامعه اي در صورت همگرایی با روند جهانی شدن باشد ، قطعاً همانندي و تطابق با روند جهانی جزء اهداف آموزش ملی اش قرار می گیرد و فرآیند آن از طریق فناوري اطلاعات تسریع می شود. فناوري اطلاعات به مجموعه بهم پیوسته اي از روشها ، سخت افزارها ، نرم افزارها و تجهیزات ارتباطی که اطلاعاتی را در اشکال گوناگون جمع آوري ، ذخیره سازي ، بازیابی ، پردازش و یا عرضه می کند اطلاق می شود - لرکیان، : 1383 . - 9 به عقیده اکثر صاحبنظران کاربرد فناوري اطلاعات در سازمانها به دو صورت است:
الف- کاربرد عملیاتی :
استفاده از فناوري اطلاعاتی در وظایف تخصصی را کاربرد عملیاتی فناوري اطلاعات گویند . اموري مثل ارزیابی عملکرد دوره هاي آموزشی ضمن خدمت ، نظارت و راهنمایی و بودجه بندي آموزشی و غیره ، از جمله زمینه هاي کاربرد عملیاتی فناوري اطلاعات هستند .
ب- کاربرد اطلاعات:
زمینه دیگر کاربرد فناوري اطلاعاتی در سازمان کاربرد اطلاعاتی است . این کاربرد موجبات تسهیل جمع آوري ، ذخیره سازي و انتشارات اطلاعاتی را در سازمان فراهم می کند ، در واقع در کاربرد عملیاتی ، فناوري در سازمان همانند تبدیل داده ها به ستادها در نظام هاي سازمانی هستند و در کاربرد اطلاعاتی بعنوان هسته مرکزي در جمع آوري ، انتقال و انتشار عناصر و عوامل اطلاعات بشمار می روند و به کنترل و انتشار اطلاعات بر اساس اهداف ، مقررات و استانداردهاي سازمان کمک می کنند.
کاربردهاي اطلاعاتی ، فناوري اطلاعات در سازمان عبارتند از: -1 انتشار اطلاعات و دانش رسمی در سازمان ،-2 ایجاد هماهنگی بین واحد هاي اصلی و فرعی در سازمان ، -3 ایجاد سرعت و دقت لازم در تصمیم گیري هاي سازمانی. رویکرد هاي استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات در نظام هاي آموزش وپرورش : رویکرد ظهور کننده : در این رویکرد ابتدا مدارس اقدام به خرید و عاریت گرفتن تجهیزات سخت افزاري و نرم افزري می کنند و در این مرحله هنوز مدارس بربکار گیري و استفاده از روش سنتی و معلم محور در فرایندهاي یادگیري تاکید دارند و ازآن در مدارس خود استفاده می کنند.
-رویکرد کاربردي: در این مرحله معلمان تسلط زیادي به محیط یادگیري دارند . معلمان و مدیران آموزشی ، فناوري اطلاعات و ارتباطات را براي انجام وظایف بهتر که در گذشته نیز در مدیریت مدرسه و برنامه ریزي درسی اجرا می کرده اند و نیز درفرآیند هاي یادگیري کلاسی ، مورد استفاده قرار می دهند .
- رویکرد ادغامی:این رویکرد ، تلفیق و ادغام فناوري اطلاعات و ارتباطات درکلیه شئون بخصوص دربرنامه درسی را شامل میشود .
- رویکرد تحولی :این رویکرد شامل مدارسی می شود که فناوري اطلاعات و ارتباطی را براي بازسازي و بازنگري منطقی کلیه اجزاء نظام مدرسه جهت ساماندهی به آن مورد استفاده قرار میدهندو موجبات تحول و دگرگونی در مدرسه را فراهم می آورند. الزامات کاربرد فناوري اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش :
-1 تغییر برنامه هاي درسی سنتی در عصر ارتباطات .
-2 سواد اطلاعاتی دیجیتال ، مبناي یادگیري براي همه .
-3 مدارس باید به فناوري و اطلاعات و ارتباطات مجهز شوند و براي بکار بردن آن مورد حمایت قرار گیرند.
-4 مدارس نیازمند نرم افزارهاي بسیار زیاد و با کیفیت در آموزش هستند.
-5 مدارس نیازمند توسعه نقش حرفه اي معلم در کاربرد فناوري اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش.
-6 رهبري و مدیریت مدرسه باید به کاربرد فناوري در مدرسه متعهد باشند .
عنوان مقاله :" جایگاه فناوري اطلاعات در مدیریت فرایند آموزش"
- ولر ، - 2000 معلم خوب نه تنها باید از توانایی تعلیم دادن برخوردار باشد بلکه براي انتخاب هوشمندانه استفاده از فناوري اطلاعات در امر آموزش مهارت و دانش کافی برخوردار باشد . معلم امروزي نقش مهم خود را بعنوان تسهیل کننده امر یادگیري پذیرفته و می تواند به معلمی تبدیل شود که با انجام ماهرانه امور. دانش آموزان را به یادگیري تشویق نماید و زمینه شکوفا سازي استعدادهاي دانش آموزان را فراهم کند . معلمان باید به دانش آموزان کمک کنند تا با بکارگیري فناوري هاي جدید ،اطلاعات مورد نیاز خود را جمع آوري ،سازماندهی و تجزیه و تحلیل کرده ، نسبت به کیفیت و منبع کسب اطلاعات با تفکر انتقادي برخورد کنند .
آموزشی که با فناوري اطلاعات و ارتباطات پشتیبانی شده باشد ، اگر بخوبی طراحی و اجرا شود می تواند دانش و مهارت هاي مورد نیاز یادگیري مادام العمر دانش آموزان را ارتقا دهد . فناوري اطلاعات و ارتباطات - بخصوص رایانه و اینترنت - بجاي ارائه شیوه هاي سنتی در فرآیند یادگیري دانش آموزان ، شیوه هاي جدید آموزش و پرورش را فراهم می کنند ، این راههاي جدید آموزش و پرورش بوسیله تئوري آموزش دانش آموز محور و گذار از آموزش معلم محور به آموزش دانش آموز محور ایجاد می شود . آموزش دانش آموز محور ، آموزش ارتقا یافته فناوري اطلاعات و ارتباطات است که ابزارهایی را براي آزمون محاسبه و تحلیل اطلاعات به کار می برد.
بنابراین موجبات ایجاد یک برنامه تحلیل آموزش اطلاعات جدید ارائه می کند . از اینرو فراگیران یاد می گیرند ،هر زمان که لازم باشد روي مسایل دنیاي واقعی کار کند ، بنابراین آموزش دانش آموز محور بر خلاف آموزش حفظی و تکراري ، درگیري روزافزون فراگیران را مسایل روز ممکن می سازد . یکی از رایج ترین راهبردهاي یادگیري در کاربرد فناوري در امر آموزش دانش آموز محور، یادگیري مشارکتی است ، طبق این راهبرد ، آموزش مبتنی بر فناوري اطلاعات و ارتباطات روابط متقابل و همکاري در میان دانش آموزان و معلمان را بدون توجه به مکان آنها تقویت می کند . - همان منبع - .
استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات در مدارس موجب تغییر نگرش دانش آموزان به محیط مدرسه شده است . در واقع در نظام آموزشی دانش آموز محور، معلم حمایت هایی را در فراهم نمودن شرایط لازم جهت کنترل تجارب یادگیري توسط دانش آموز انجام می دهد.
برگ 1 می گوید: اگر آزمون از طریق رایانه رویکرد دانش آموز محور را مورد حمایت قرار دهد ، معلمان و دانش آموزان باید مهارت هاي لازم را کسب نمایند تا این رویکرد را در کلاس درسشان گسترش دهند یعنی بجاي نظام معلم محوري و ارائه مطالب به شیوه سخنرانی ، یادگیري در محیط دانش آموز محور باید به سبک یادگیري مشارکتی باشد - کوزوما 2 ، - 21 : 2005 در واقع ظهور فناوري اطلاعات و ارتباطات نیازمند ایجاد تعامل دو سویه است و یادگیري مشارکتی و کارگروهی بعنوان شیوه تدریس مناسب در فرایند دانش آموز محور از جایگاه ویژه اي برخوردار است . در واقع تدریس به کمک فناوري نیازمند تفسیر نقش معلم از ارائه دهنده اطلاعات به تسهیل کننده ارتباطات گروهی و سازمان دهنده فعالیت هاي گروهی در فرایند یادگیري است.
