بخشی از مقاله
چکیده
فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی به خودی خود تاثیر اندکی بر کیفیت تدریس و یادگیری دارند . شک نیست که این فناوریها فرصتهای فراوانی برای ایجاد محیطهای یادگیری فراهم میآورند. فرایند آموزش در هر جامعه از اهمیت زیادی برخوردار است. با توجه به قدرت تکنولوژی دیجیتال و گسترش اطلاعات، آموزش در آستانه یک انقلاب است. در واقع تولید دانش در عصر اطلاعات یک فعالیت با کمک فناوری است. یکی از حوزههایی که با ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات دچار تحول اساسی شده حوزه آموزش است. هر چه آموزش و فنون در مقاطع گوناگون تحصیلی بیشتر و جدی ترباشد و هر اندازه در آموزش زودتر به این امر توجه شود بیشک تاثیر آن پایا و همیشگی خواهد بود. در این مقاله به بررسی فناوری آموزشی، اهداف کلی آموزش علوم فناوری، نمونههایی از کاربرد فناوری اطلاعات، مدارس هوشمند، نقش معلمان و دانش آموزان در بکارگیری و توسعه فناوری اطلاعات و موانع موجود بر سر راه بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات پرداخته میشود.
واژههای کلیدی: آموزش، فناوری، اطلاعات، تکنولوژی.
مقدمه
عصر حاضر، عصر اطلاعات است. اطلاعاتی که در زمانی بسیار کوتاه دو برابر و حتی چند برابر می شود و در یک لحظه در تمامی نقاط جهان منتشر می گردد - بهنام، . - 1391 تفاوت دنیای امروز با دنیای دیروز، صنعت و تکنولوژی و فناوری امروز با گذشته و انسان امروزی با انسانهای زمان گذشته از زمین تا آسمان است. با حضور رسانه های ارتباطی دیگر کودکان و فرزندان ما آن کودکان گذشته نیستند و قطعا از یک آمادگی جسمی و روحی آمادهتری وارد عرصهی تعلیم و تعلم میشوند. پس آیا میشود نگاه ما همان نگاه سی سال گذشته باشد - عبداالله زاده، . - 1386 درعصر حاضرکه عصر تغییر از جامعه صنعتی به جامعه فراصنعتی یا جامعه اطلاعاتی لقب گرفته است، طبیعی است که اطلاعات، دانش و آگاهی بعنوان اساسی ترین دارائیها برای انسان و جوامع بشری بهحساب آیند. رشد و گسترش فناوری اطلاعات وارتباطات در جامعه امروز به حدی سرعت گرفته است که میزان توجه به آنرا بعنوان مهمترین شاخص توسعه یافتگی برای کشورهای در حال توسعه در نظر گرفته اند و معتقدند عصرحاضردنیای متفاوتی خواهد بود که راهبری آنرا فناوری اطلاعات برعهده خواهد داشت.
ویژگی مهمی که پدیده فناوری اطلاعات از آن برخوردار است اینست که باعث می شود ارتباط انسان با انسان و همچنین انسان با محیط تسهیل یافته و ارتقا یابد - عزیزی و همکاران، . - 1385 در حال حاضر، جامعه امروزی به افراد تحصیل کرده که از قدرت تصمیمگیری برخوردار بوده و بتوانند در دنیایی که روز به روز در حال تغییر است، براساس توانایی خود در اندیشیدن، عمل و برقراری ارتباط با دیگران به اجرای تصمیمات بپردازند، نیاز دارد - بهنام، . - 1391 اگر نظام آموزشی ما خواهان مشارکت در جامعهای باشد که براساس دانش و فناوری حرکت می کند، باید خود را برای این تحول عظیم و حیاتی آماده نماید و مزایای استفاده از این فناوری با توجه به اهداف نظام آموزشی را به عرصه ظهور برساند. اولین و مهمترین ویژگی تعلیم و تربیت مسئله محور و تفکر محور، فعال ساختن دانشآموز و ساختن دانش به وسیله خود او است. فناوری اطلاعات و ارتباطات تسهیل کننده یادگیری مسئله محور است - بی نام، . - 1389
فناوری آموزشی چیست؟
فناوری آموزشی به زبان ساده به معنی به کارگیری مجموعه ای از فنون، برنامه ریزی ها، سازماندهی مدیریت ها، به کارگیری تجهیزات و رسانه های آموزشی، دانش و تجربه بشری در زمینه آموزش و یادگیری است. علاوه بر آن به معنی بکارگیری عملی نتایج تحقیقات علمی درکل فرایند یاددهی و یادگیری است، بطوری که به بهینه سازی آموزش و رسیدن به یادگیری عمیق،کارآمد وپایه دار منجر شودکه با عشق و علاقه یاد دهنده و یادگیرنده همراه باشد. با توجه به تعریف مذکور فناوری آموزشی نسبت به سایر رشته های مرتبط با تعلیم و تربیت جامعیت بشری دارد، زیرا همواره به فرایند می نگرد تا به هدف. به اعتقاد بر جستگان تعلیم و تربیت، فرآیند رسیدن به هدف از خود هدف مهمتر است.
زیرا بیشتر مسائل، مشکلات، مدرسه گریزی ها، ترک تحصیل، بی علاقگی ها، ضعف کارکنان آموزشی و موارد مشابه در فرایند به وجود می آید نه در هدف. به اعتقاد نیچه موفقیت، رسیدن به هدف نیست بلکه تلاش در جهت رسیدن به هدف است. جهان امروز، جهان غلبه تصویر برکلام است. امروزه، اگر زمان روش های سنتی آموزش و پرورش که به مثلث کتاب، تخته سیاه و معلم محدود است به پایان هم نرسیده باشد، دست کم دیگر پاسخ گوی تمامی نیاز های نظام آموزشی نیست. چرا که به دلیل گسترش شبکه های تلویزیونی، حتی در روستاها و منطقه های محرومی که هنوز هم از حداقل امکانات آموزشی بی بهره اند، کودکان و نوجوانان آموزشپذیر، نسبت به نسلهای پیشین، درک تصویری بیشتر و بهتری دارند - عبداالله زاده، . - 1386
فناوری اطلاعات و ارتباطات به موسسات آموزشی کمک می کنند تا ساختارهای خود را همگام با تحولات زمان توسعه دهند، مسئولیت های جدیدی را درارتباط با تو سعه علم و مردمی کردن آن، گسترش آموزش، تاکید بر آموزش مداوم، یادگیری مادالعمر و تصمیم آموزش بپذیرند، کیفیت آموزش ها را ارتقا بخشند و بر نشاط و خود انگیزی دانشآموزان، دانشجویان وپژو هشگران بیفزایند، آموزش را به هنگام، ارزان، اثر بخش، انعطاف پذیر، سریع و کاربردی سازند و محیطی مناسب را برای سازماندهی و تولید فناوری فکری جدید فراهم کنند - عبداالله زاده، 1386 و بی نام، . - 1389
اهداف کلی آموزش علوم و فناوری چیست؟
به طور کلی آموزش علوم و فناوری دو هدف عمده را به عهده دارد: - 1 آماده کردن جوانان برای کسب دانش و مطالعات بیشتر و - 2 آماده کردن جوانان برای دنیای کار و زندگی. اولین هدف مربوط به آموزش علوم و دومین هدف مربوط به آموزش فناوری است. این دو هدف لازم و ملزوم یکدیگرند و جداسازی علوم از فناوری نه تنها در کیفیت آموزش بلکه در تعیین موقعیت های نامناسب برای رشد دانش آموزان اثرات نامطلوبی خواهد داشت. رشد اقتصادی هر کشوری به پیشرفت علمی و فناوری و مردم آن جامعه بستگی دارد. هر چه آموزش و فنون در مقاطع گوناگون تحصیلی بیشتر و جدی تر باشد و هر اندازه در آموزش ها زودتر به این امر توجه شود، بی شک تأثیر آن پایا و همیشگی خواهد بود. از آن جا که آینده ی جهان بر پایهی علم و فناوری استوار است، چنانچه توان دانش آموزان را از ابتدا در جریان ضرورت و اهمیت استفاده از فناوری قرارداد و آن ها را از پیامدهای
