بخشی از مقاله
چکیده :
در این آزمایش از 24 راس گوساله نر هلشتاین با میانگین وزن 269 63 استفاده گردید. طول دوره آزمایش 90روز و 20روز هم به عنوان دوره عادت پذیری در نظر گرفته شد. جیره های آزمایشی شامل -1جیره حاوی یونجه -2 جیره حاوی کاه کلزا -3 جیره حاوی کاه کلزا فراوری شده با %5 ماده خشک سود. رفتار مصرف خوراک دام ها به صورت ماهانه و به مدت 24 ساعت وبه فواصل زمانی 5 دقیقه، ثبت شد.
در پایان دوره آزمایش از مایع شکمبه دام ها جهت اندازه گیری pH و شمارش تک یاخته ها نمونه بردای شد. نتایج به دست آمده نشان داد که تیمارها تاثیری بر مدت زمان نشخوار، مدت زمان کل جویدن و مدت زمان استراحت گوساله ها نداشتند ولی در تیمار یونجه مدت زمان خوردن به طور معنی دار ی از دو تیمار دیگر بیشتر بود. تیمار کاه فراوری شده pH شکمبه را به طورمعنی داری نسبت به تیمار کاه فراوری نشده افزایش داد. تیمار کاه فراوری شده باعث کاهش جمعیت تک یاخته های شکمبه نسبت به دو تیمار دیگر شد.
مقدمه:
استفاده از منابع علوفه در جیره گاو های نر پرواری از سالها پیش تائید شده به گونه ای که لازم است جهت حفظ سلامت حیوان, سلامت شکمبه و ترشح بزاق و تحریک جویدن و نشخوار هموراه بخشی از جیره گاو های پرواری علوفه باشد - . - .5 در جیره های با کنسانتره بالا نبود منابع مواد خشبی باعث بروز ناهنجاریهای فیزیولوژیکی مثل اسیدروز شکمبهای، آبسه های کبدی ، اسهال ،کاهش عملکرد می شود - . - 3در شرایط ایرانمعمولاً از یونجه وسیلوی ذرت به عنوان بخش علوفه ای جیره استفاده می شود.
در مواقع خشکسالی و کمبود منابع علوفه ای لازم است از منابع جایگزین یونجه در جیره گاو های پرواری استفاده کنیم یکی از منابع علوفهای که در سالهای اخیر در حال گسترش است کاه و پس ماندههای کلزا است که اغلب در تغذیه دام استفاده نشده و سوزانده می شود - . - 2 لذا لازم است مطالعاتی درزمینه استفاده این منبع علوفهای در جیره گاو های پرواری صورت گیرد. باتوجه به اینکه هدف از تغذیه مواد خشبی در جیره گاو های پرواری تحریک نشخوارو رفتارهای تغذیه ای است - . - 4
در این مطالعه تاثیر جایگزینی کاه کلزا فراوری شده و کاه کلزای فراوری نشده.را با یونجه بر رفتار مصرف خوراک بررسی می کنند و هم چنین تا ثیر آن بر جمعیت تک یاخته های شکمبه و pH شکمبه مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روشها : نسبت علوفه به کنسانتره 25 به 75 تغذیه می شدند.جیره های آزمایشی شامل -1جیره حاوی یونجه -2 جیره حاوی کاه کلزا -3 جیره حاوی کاه کلزا فراوری شده با %5 ماده خشک سود - جدول . - 1 این جیره از لحاظ انرژی و پروتئین و کلسیم وفسفر یکسان بودن و گوساله به سنگ نمک نیز دسترسی داشتند.
طول دوره آزمایش 90روز و 20روز هم به عنوان دوره عادت پذیری در نظر گرفته شد. رفتار مصرف خوراک دام ها به صورت ماهانه و به مدت 24 ساعت وبه فواصل زمانی 5 دقیقه به کمک چهار نفر که قبلاً آموزش لازم را دیده بودند، ثبت شد - . - 4 در پایان دوره آزمایش چهار ساعت پس از خوراک دهی از مایع شکمبه دام ها جهت اندازه گیری pH و شمارش تک یاخته ها نمونه بردای شد. جهت شمارش تک یاخته ها، با استفاده از محلول فرمالائید %10 و قرار دادن یک میلی متر از مایع شکمبه روی لام مدرج به ابعاد 10×10 ملیمتر و عمق 0/1 میلی متری زیر میکروسکوپ نوری با درشت ×10 شمارش گردید. تعداد تک یاختهها از حاصل ضرب میانگین تعداد تک یاختههای شمرده شده از هر سلول لام در104 بدست آمد - . - 1 تجزیه آماری براساس طرح آماری کاملا تصادفی و با استفاده از نرم افزار آماری SAS ویرایش 9/1 انجام گرفت.
نتایج و بحث:
تیمارها تاثیر بر مدت زمان نشخوار ،مدت زمان کل جویدن و مدت زمان استراحت نداشتند؛ ولی در تیمار یونجه زمان خوردن به طور معنی دار ی از دو تیمار دیگر بیشتر بود، در مورد تیمار کاه کلزا این حالت طبیعی است چون ماده خشک مصرفی این تیمار از تیمار یونجه کمتر بوده ولی در مورد تیمار کاه فراوری شده که ماده خشک مصرفی بالاتری نسبت به تیمار یونجه داشته علت پائین بودن زمان خوردن شاید به دلیل خوش خوراک بودن و بافت نرم تیمار فراوری شده باشد و دامها در هر لقمه مقدار بیشتری خوراک برمی داشتند به گونه ای که دامها توانسته اند در زمان کمتر خوراک بیشتری را مصرف کنند - جدول. - 2همچنین مدت زمان نشخوار به ازاء کیلو گرم ماده خشک ، کیلو گرم NDF و fNDF برای تیمار کاه عادی بیشتر بود ولی بین تیمار یونجه و کاه فراوری شده تفاوت معنی داری نداشت.
تیمار کاه فراوری شده pH شمکبه رابه طورمعنی دار نسبت به تیمار کاه فراوری نشده افزایش داد که دلیل آن شاید به خاطر خاصیت قلیایی این جیره بوده و هم چنین ترکیب خوراک به گونه ای بوده که اجزا خوراک به طور یکنواخت با هم مخلوط شده و دامها حداقل انتخاب و جداسازی را داشته اند و در جیره کاه فراوری نشده به علت خوش خوراکی کمتر و بافت خشبی تر خوراک دامها توانسته ابتدا بخشهای کنسانتره را جدا کرده و این باعث کاهش pH شکمبه در زمان نمونه برداری شده است ولی با توجه به اینکه نمونههای پس مانده خوراک دام های این تیمار مخلوطی از جیره کامل بوده و میتوان نتیجه گیری کرد که دام ها ابتدا بخش کنسانتره را جدا کرده و مصرف کرده اندو بعد از آن بخش, خشبی را نیز مصرف کرده اند و نتایج حاصل از شمارش تعداد تک یاخته ها تائید کننده این فرض است زیرا خوردن بخش خشبی باعث افزایش تعداد تک یاخته ها شده است.
