بخشی از مقاله
چکیده
دولت امریکا به عنوان یک قدرت بزرگ جهان برای دستیابی به اهداف و تامین منافع خود در منطقه ی خاورمیانه به بهانه های متنوع و بی دلیل آتش خشم خود را به صورت های گوناگون اعم از جنگ وجنایت های علیه افراد غیر نظامی به طور گسترده در معرض خود نمایی گذاشته است. این کشور با یاری گرفتن از حوادث یازدهم سپتامبر به بهانه هایی که برای خود می اندیشید رسید و به کشور افغانستان حمله ور شد. تا بدین وسیله به اهداف پلید خود برسد که نهایتا منجر به جنایت و فجایع عظیم انسانی گردیده که دل هر انسانی را به درد می آورد. جنایتی نظیر قتل، شکنجه، تجاوز، حمله به غیر نظامیان و بمباران شهرها و روستاها از قبیل این جنایات می باشد. هر یک از این موارد در نظام کیفری واجد وصف مجرمانه می باشد اما آنچه که چهره زشت تری به این اعمال می بخشد ارتکاب منظم آنها در پیشبرد سیاست یک دولت می باشد ، که عبارت است از یک حمله گسترده یا سازمان یافته بر هر جمعیت غیر نظامی است که جنایات علیه بشریت نام می گیرد.
واژگان کلیدی: جنایات بشریت ،دادگاه، افراد غیر نظامی،نظام کیفری
مقدمه
از اواخر سال 2001 - به طور دقیق پس از 11سپتامبر - کشور افغانستان به کشوری محوری در عرصه جهان تغییر چهره داده است و در تمامی اجنارهای بین المللی وروزنامه ها از این کشور حرف هایی بوده است. با وقوع حادثه 11سپتامبر در سال 2001 که مصادف با حمله به برج های دو قلوی سازمان تجارت جهانی بوده است، سبب شد تا امریکا برخی از کشورها را محور شرارت و حامی تروریسم و کارگردان های جنایت بشری در سطح جهان معرفی نماید که از جمله این کشورها افغانستان در ردیف اول آن قرار داشت.افغانستان نیز یک کشور در نظام جهانی است ، بدین معنا که حاکمیت آن در سطح جهان مورد پذیرش قرار گرفته است؛ یعنی به مانند سایر کشور ها شرایط بین المللی بر شرایط داخلی تاثیر می گذارد.1 با رجوع به تاریخ این کشور به این مهم دست پیدا می کنیم که عمده تحولات سیاسی حاکمیتی این کشور دستخوش قدرت های خارجی بوده است. در گذشته ، توجه انگلیس به افغانستان به جهت نزدیکی آنها با هندوستان بوده است .
همواره تفکر سلطه برافغانستان را به منزله معبری برای رسیدن به اقیانوس هند در نظر داشته است . افغانستان از نظر اقتصادی و وجود منابع مصرفی مانند گاز و نزدیکی به بازارهای آسیای مرکزی اهمیت فراوان دارد.2 واژه جنایات علیه بشریت بطور جسته و گریخته از قرنها پیش مورد استفاده قرار می گرفت ولی در شکل فعلی آن ، در سال 1915 به کار رفت . در آن سال سه قدرت بزرگ یعنی انگلستان ، روسیه و فرانسه در اعلامیه مشترکی قتل عام ارامنه ترکیه را جنایات علیه بشریت نامیده و مرتکبان آن را مسئول دانستند. اما نخستین بار این جنایات در اساسنامه دادگاه نورنبرگ تعریف گردید بدین معنی که نقطه عطف جرم انگاری جنایات مذکور در اساسنامه دادگاه نورنبرگ بوده است.3 به نظر می رسد مبنای جرم انگاری جنایات علیه بشریت حمایت از حقوق بشر است.
روش پژوهش:
پژوهش حاضر به صورت توصیفی- تحلیلی انجام میشود. متداولترین روش پژوهشی در عموم پژوهشها، روش کتابخانه ای میباشد. پژوهش فوق نیز به روش کتابخانهای از طریق فیشبرداری منابع موجود به تحلیل موضوع مورد بررسی پرداخته است. جنایت علیه بشریت در حقوق جزای بین الملل به نظر می رسد جنایت علیه بشریت ، جنایات توده واری هستند که علیه یک جمعیت غیر نظامی ارتکاب می یابند و می توان مهم ترین حالت این جنایت را کشتار گروه های مردمی دانست که با ژنوسید قرابت بسیار زیادی از نظر اعمال مادی آن دارد اما جنایت علیه بشریت ، مفهومی وسیع تری از ژنوسید دارد .4 نخستین بار این جنایات در اساس نامه دادگاه نورنبرگ تعریف گردیده است. از آن پس این جنایات موضوع هیچ معاهده ای قرار نگرفت. این بخش دارای چهار فصل است. فصل اول تحت عنوان تاریخچه بوده که به بررسی جنایات علیه بشریت در قبل و پس از جنگ جهانی دوم است. فصل دوم آن تحت عنوان در - - جنایت علیه بشریت علیه به عنوان جرائم بین المللی - - مورد بررسی
- 1 سجاد پور ، محمد کاظم، »کالبد شکافی مؤسسات پژوهشی امریکا؛ محافظه کاران جدید ، ایدئولوژی و پژوهش در سیاست خارجی « فصلنامه سیاست خارجی ، سال پانزدهم ، زمستان 1381 ، ص 257 -2 خاتمی خسرو شاهی ، سید ابراهیم ،کتاب آسیا - ویژه افغانستان پس از طالبان - ، انتشارات مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات - بین المللی ابرار معاصر تهران ، چاپ اول ، بهمن 1383 ، ص . 227 -3 میر محمد صادقی ، حسین ، دادگاه کیفری بین المللی ، نشر دادگستر، چاپ اول ، بهار 1383 ، ص 102 همچنین برای توضیح بیشتر ، ر ، ک ، میر محمد صادقی، حسین ، » نسل کشی و خشونت جنسی در رواندا « در حقوق جزای بین الملل ، نشر میزان ، چاپ اول ، 1377 ، صص 136 - 140 همچنین ر.ک. پور بافرانی ، حسن ، حقوق جزای بین الملل ، چاپ پنجم ،1392 ، ص 260 - 4 وکیل ، امیر ساعد ، جنایت علیه بشریت در حقو ق بین الملل معاصر ، مجله حقوقی بین المللی ، سال بیست و پنجم ، ص 25 قرار گرفته است که خود ، دارای 2 مبحث می باشد و قسم سوم آن شرایط وقوع جنایات علیه بشریت می باشد و در آخر به بررسی - - صلاحیت دولت ها در رسیدگی به جنایات علیه بشریت - - پرداخته ایم.
-3-1 تاریخچه
قبل از ورود به مباحث اصلی در شرح تاریخچه جنایات علیه بشریت ابتدا لازم است که در این فصل به مقررات لاهه مورخ 1899 و 1907 اشاره شود.1 با توجه به اهمیت جنگ جهانی دوم و عملکرد محاکم نورنبرگ و توکیو در بررسی تاریخچه جرایم علیه بشریت ، این جنگ را نقطه عطف تحقیق وپژوهش خود در مورد جرائم علیه بشریت قرار می دهیم .
-3-1-1 قبل از جنگ جهانی دوم
اصول بشر دوستانه بین الملی بیش از هفت هزار سال است که در تمدنهای مختلف در مورد نزاعهای مسلحانه وارد شده اند . این مقررات به مرور زمان از لحاظ کمی و کیفی افزایش یافتند و نقض برخی از آنها جرم شناخته شد . در مقدمه کنوانسیون 1899 لاهه در مورد قوانین و عرف جنگی و نیز در مقدمه کنوانسیون چهارم لاهه در سال 1970 در مورد قوانین و عرف جنگ های زمینی از اصطلاح - - Laws of humanity - - استفاده شده است. کنوانسیون های مطروحه طرف های متخاصم را به تبعیت از قوانین متعهد می سازد. با اینکه اندیشه جرم تخطی از قوانین بشریت ،هنوز در محتوای شرط مارتینز جای نگرفته بود، واژه جنایت علیه بشریت در سال 1915 وضع شده بدین ترتیب، جنایات علیه بشریت تا قبل از آغاز جنگ جهانی دوم،مورد رسیدگی قرار نگرفت.2 در اعلامیه 28 می 1915،دول فرانسه ،انگلستان و روسیه قتل عام ارامنه را توسط دولت عثمانی در ترکیه از زمره ی - - جنایت علیه تمدن و بشریت - - دانستند اما معاهده ی و رسای در 22 ژوئن 1919 نامی از چنین جرمی نبرده و تنها در ماده 228 مقرراتی راجع به تعقیب پرسنل نظامی آلمان به خاطر ارتکاب جنایات جنگی داشت.3 علی رغم اینکه تجربه کمیسیون 1919 موفق نبوده ، اما این کمیسیون نقطه عطف مهمی را در امر محاکمه مجرمان جنگی ومجرمانی که مرتکب جرائم علیه بشریت می شوند.زیرا گزارش کمیسیون ،این اهل مهم را ثابت می کند که از این موارد جنایات پس از پایان یافتن جنگ نیز می تواند مورد رسیدگی قرار گیرند.4
-3-1-2 پس از جنگ جهانی دوم
- 1 - - به قول حقوق دان سوئیسی قدمت جنایات علیه بشریت به اندازه خود بشریت است - - ر.ک. جنایات علیه بشریت در حقوق بین الملل به نوشته گرهارد و برگردان امیر ساعد وکیل -2 همان ، ص -3 منصور لکورج ، نورعلی ، جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت با تاکید بر اقدامات و عملیات امریکا در افغانستان و عراق ، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد ، دانشگاه آزاد علوم تحقیقات ، 1384 ، ص 30
