بخشی از مقاله
چکیده
در این مقاله ما ابتدا مقدمهای مختصر و مفید در رابطه با حسابداری مدیریت و ارزیابی عملکرد بیان خواهیم کرد؛ و در ادامه به ترتیب به هدف مدیریت، حسابداری مدیریت، ماهیت حسابداری مدیریت، مروری بر سیر تکاملی حسابداری مدیریت، تکنیکهای حسابداری مدیریت، مفهوم عملکرد، ضرورت و اهمیت ارزیابی عملکرد، تعریف ارزیابی عملکرد، دیدگاههای سنتی و نوین در ارزیابی عملکرد و... خواهیم پرداخت.
کلمات کلیدی: حسابداری مدیریت، ارزیابی عملکرد، هدف مدیریت
مقدمه
عملکرد سازمانی را میتوان یک سازه نظارتی برای دستیابی به اهداف سازمان معرفی کرد. سازمانها و شرکتها بهمنظور رشد و توسعه در عرصههای رقابتی نیازمند سیستمی جهت ارزیابی عملکرد سازمان می باشند تا کارایی و اثر بخشی فعالیت های سازمان مورد ارزیابی قرار گیرد. با توجه به شرایط رو به رشد بازارهای کنونی، سازمان ها باید قادر به شناسایی تمامی قابلیت ها و ظرفیت های عملیاتی و غیر عملیاتی خود باشند تا در عملکرد خود موفق باشند. این گرایشات و تمایلات استراتژیک سازمان ها هستند که چگونگی بکارگیری ظرفیت های سازمانی را مشخص می سازند و در نتیجه منجر به استفاده موثرتر تمامی این قابلیت ها در افزایش عملکرد می شوند؛
از آنجا که در چنین شرایطی اطلاعات مفید و مربوط به یکی از اصلی تری نیازهای سازمان ها تبدیل شده است، محققین پیشنهاد می کنند که استفاده از سیستم های حسابداری مدیریت مدرن و پیشرفته می تواند اطلاعات مهم و ضروری مدیران ارشد و دیگر کارکنان را فراهم کند. سیستم های حسابداری مدیریت در کسب شناسایی نقاط ضعف و کاستی های شرکت به مدیران کمک می کنند و راهکارهایی برای برون رفت از عملکرد ناموفق سازمان ارائه می دهند همچنین از طریق بهبود عملکرد سازمان می تواند در جهت افزایش کارایی منابع اقتصادی و تخصیص بهینه آنها مؤثر واقع شوند. تغییرات حسابداری مدیریت معمولا شامل معرفی اطلاعات حسابداری جدید و سبک های رهبری مدیران سازمان است که می تواند بر سودمندی اطلاعات جدید حسابداری تاثیر گذارد - جانسن، . - 2011
هدف مدیریت
اگر قرار باشد حسابداری مدیریت در خدمت مدیریت باشد، لازم است هدف های مدیریت را مورد ملاحظه کامل قرار دهیم. مدیریت در جستجوی چیست؟ ظاهرا مدیریت کوشش می کند تا حجم معاملات را افزایش دهد و یا سود را به حداکثر ممکن برساند. اما ممکن است این موضوع صحت نداشته باشد. بسیاری از موسسات حتی نیم نگاهی هم به سود و سودآوری ندارند، چه رسد به اینکه در پی حداکثر کردن سودممکن باشند. مثلاً یک سازمان دولتی ممکن است فقط در پی، عرضه یکی از خدمات مورد نیاز عموم مردم باشد. بنابراین، موفقیت یک سازمان با درنظر گرفتن نحوه نیل به اهدافی که براساس آن ها تشکیل شده است سنجیده می شود و نه با توجه به بهبود شرایط اقتصادیش.
"تحولات تکنولوژی، تنوع تولیدات، پیچیدگی محصولات، کوتاهی چرخه عمر محصولات همراه با افزایش تقاضا جهت ارتقاء کیفی محصولات، مدیران را به کارگیری روش های رقابتی ناگزیر ساخته است. فرآیند تصمیم گیری در چنین محیطی از تصمیم گیری برای یک عمر، به تصمیم گیری برای یک دوره بسیارکوتاه و گاهی یک لحظه تبدیل گردیده است" - جیمزجیم بال، . - 2004 بنابراین در فرآیند تولید، سیستم های اطلاعاتی مدیریت باید پا را از دیدگاه معاملاتی فراترن هند، تا دریابند که آیا تصمیمات مدیریتی متضمن افزایش سود می باشد یا خیر و این تنها یک بعد مسئله است. ازطرفی شرایط متحول جهان و ضرورت حضور گسترده تر ایران در بازارهای رقابتی داخل و خارج و مطرح بودن عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی و شرایط اقتصاد ایران که در حال گذر از یک اقتصاد بسته، انحصاری و تولیدکننده محور به اقتصادباز، رقابتی ودر حال حرکت به سمت خصوصی سازی اهمیت شناخت و به کارگیری این ابزارها است.
حسابداری مدیریت
حسابداری مدیریت، یک سیستم اندازه گیری برای گردآوری اطلاعات مالی و عملیاتی است که فعالیت مدیریتی و رفتارهای انگیزه ای را هدایت می کند و ارزش های فرهنگی را که برای به دست آوردن هدف های استراتژیک سازمان لازم است، خلق و حمایت می کند. زیمرمن و مورس معتقدند که حسابداری مدیریت طراحی و استفاده از سیستم های اطلاعاتی حسابداری بوده و مرکب از یک سری قواعد ثابت نمی باشد، روش های حسابداری مدیریت به گونه ای انتخاب می شوند تا به یک سازمان در مسیر دستیابی به اهداف خود از طریق تصمیم گیری بهتر و مدیریت اعضای سازمان کمک کنند از آن جا که سازمان ها اهداف متنوعی دارند ولی متشکل از اعضای متفاوتی می باشند،
قواعد جهانی در حسابداری مدیریت وجود دارند و از این رو حسابداری مدیریت می بایست خود را برای هر سازمانی متناسب باشرایط آن سازگار کند. اگرسازمان ها واحدهای ایستا بودند در آن صورت طراحی روش های حسابداری مدیریت برای هر سازمان به منظور برآوردن نیازهای خاص آن سازمان ممکن بود اما به محض اینکه افرادبه سازمان ها می پیوندند آنجا ترک می کنند سازمان ها نیز تغییر می کنند حتی سازمان هایی که تغییر در افراد خود ندارند نیز تغییر می کنند، زیرا تغییراتی در کسب زندگی افراد سازمان و ترجیحات آن ها صورت می گیرد. همچنین سازمان ها می بایست خود را با محیط وفق دهند. دو عامل اصلی که امروزه بر روی سازمان ها تأثیر می گذارد تغییرات در فناوری و رقابت جهانی می باشد و سازمان هایی که قادربه سازگاری خویش با این دو عامل نباشند در درازمدت قادر به ادامه حیات نخواهند بود.
ماهیت حسابداری مدیریت
حسابداری مدیریت برای تحکیم نقش فعالیت هایش در استراتژیک سازمان باید اطلاعات مربوط به سه ضلع مثلث استراتژیک - بقا - یعنی کیفیت، هزینه و زمان را فراهم نماید. این اطلاعات شامل:
• جمع آوری اطلاعات از فعالیت های روزانه مدیران که با اصول استراتژیک سازمان مرتبط است.
• افزایش توانایی مدیران برای تأثیرگذاری در تمام عملیات اقتصادی انجام شده به منظور کسب اصول استراتژیک سازمان یا به عبارت دیگر افزایش میزان تأثیر گذاری مدیران در مجموعه عملیات مرتبط با مشتریان، عرضه کنندگان و فروشندگان در جهت استراتژی های سازمان.
• فراهم آوردن دیدگاهی وسیع از استراتژی ها و فعالیت های سازمان
حسابداری مدیریت به مدیران کمک می کند تا درباره رئوس مثلث استراتژیک اطلاعات مورد نیاز را فراهم و منتشر کنند - انصاریان، . - 1382
مروری برسیر تکاملی حسابداری مدیریت
حسابداری مدیریت همگام با تغییر ماهیت سازمان ها متحول شده است. زمانی در گذشته اغلب سازمان ها کوچک بودند و به صورت خانوادگی اداره می شوند و از این رو حسابداری مدیریت در این محیط کمتر اهمیت داشت و تنها با رشد سازمان ها بود که حسابداری مدیریت مهمتر شد.
سیر تکاملی دانش حسابداری مدیریت را می توان در دو مقطع زمانی دسته بندی نمود:
• تکنیک های حسابداری مدیریت و بهای تمام شده قبل از دهه 1950
• تکنیک های حسابداری مدیریت و بهای تمام شده بعد از دهه 1950
تکنیک های حسابداری مدیریت و بهای تمام شده قبل از دهه 1950
بین سال های 1885 تا 1920 دانشمندان زیادی در راه پیشبرد حسابداری مدیریت و ارائه فن های نوین آن زحمات بسیاری را متحمل شدند. پیشرفت های شگرف به ویژه بوسیله اشخاص زیر به وجودآمد:
هنری - - 1885 - در زمینه هزینه های واقعی سفارش، جمع آوری هزینه هاوتخصیص سربارکارخانه.
نورتن - - 1889 - درمورد سیستم های بهای تمام شده و به ویژه هزینه یابی مرحله ای.
