بخشی از مقاله
بیان مسأله: گیاهان و پوششهای گیاهی در قرآن کریم و اسلام از جایگاهی ویژه برخوردارند و در آیات و روایات زیادی مورد بحث قرار گرفتهاند که این توجه قرآن کریم به گیاهان و پوششهای گیاهی حاکی از اهمیت آنها در زندگی موجودات زنده و بهویژه نقش آن در زندگی انسان دارد.
هدف پژوهش: اهمیت و توجه بیشتر به حفظ پوششهای گیاهی، خطرات احتمالی و عواقب ناشی از بین رفتن پوشش گیاهی.
روش و چگونگی انجام پژوهش: مطالعه قرآن، منابع دینی، منابع تخصصی تنوع زیستی گیاهی و ارتباط این دو با موضوع حفظ پوششهای گیاهی.
یافتهها و نتیجهگیری: گیاهان، درختان، جنگلها و مراتع، از منابع اصلی تأمین نیازهای انسان و موجودات زنده دیگر و از نعمتهای بزرگ خدادادی هستند که باید در حفظ، گسترش و تعالی آنها کوشید که با توجه به آیات قرآنی این نعمتهای الهی متعلق به انسان و نسل و قوم خاصی نیست - سوره مبارکه نازعات، آیات 30 تا - 33 و تخریب آنها مصداق بارز ظلم به نسلهای آینده و موجودات زنده دیگر است و خداوند ظلم نسبت به هیچ موجودی را نمیپذیرد - سوره مبارکه آل عمران، آیه - 108 و چهبسا تخریب منابع طبیعی از جمله پوششهای گیاهی موجب بر هم خوردن چرخه منظم طبیعت میشود و میتواند باعث رخدادهایی شود که خوشایند انسان نیست، به عنوان مثال سیل و خشکسالی - سوره مبارکه روم، آیه . - 41 از جمله منافع حفظ پوششهای گیاهی میتوان به تولید اکسیژن توسط گیاهان، حفظ خاک و جلوگیری از فرسایش آن، تولید خوراک، پوشاک و دارو برای انسان و سایر موجودات، اشاره کرد.
در قرآن کریم گیاهان با عناوین چون رزق الهی - سوره مبارکه ق آیه 11، ابراهیم آیه - 32، متاع زندگی - سوره مبارکه عبس 25 تا 32، واقعه 71 تا - 73 و نعمت خداوندی - سوره مبارکه الرحمن آیه - 13 برای بندگان و... ذکر شده است. امام صادق - ع - میفرمایند: "خداوند درخت را برای انسان آفرید، از این رو انسان باید درخت بکارد و آن را آبیاری کند و در حفظ آن بکوشد" - بحار الانوار ج 3 ص . - 86 از آیات الهی و سخنان ائمه معصومین میتوان پی به اهمیت گیاهان و حفظ پوششهای گیاهی برد و در حفظ آنها تلاش بیشتری انجام داد. گیاهان و پوششهای گیاهی از منابع وراثتی مهم هر منطقهای بهحساب میآیند که آسیب دیدن یا از بین رفتن آنها حوادثی مانند: طوفان شن، گرد و غبار در مناطق شهری، گسترش بیابانها، سیل و... را به دنبال خواهند داشت که بهسختی قابل جبران می باشند. از این رو، انسان یدبا شرعاً وعرفاً در حفظ این موهبت الهی تمام توان خود را بکار گیرد.
کلید واژهها: حفظ پوششهای گیاهی، دیدگاه دین به گیاهان.
مقدمه:
پوشش های گیاهی و گیاهان در کره زمین از عجایب خلقت بوده و خالق یکتا آفریننده آن است، خداوند متعال سرنوشت بشر را به گونه ای رقم زده که در دامن طبیعت رشد نماید و بدان وابسته و نیازمند باشد.انواع پوشش گیاهی در نقاط مختلف این کره خاکی با مدل های مختلف اعم از بیشه، جنگل، مرتع نمایشگاه تمام عیار خلقت خداوند است که میلیون ها گیاه سطح این کره خاکی را مفروش کرده اند و زندگی پیچیده ای دارند. پوشش گیاهی و ارتباط گیاهان با انسان و موجودات دیگر و عوامل طبیعی باعث ایجاد یک نظم در چرخه اکولوژیکی این کرهی خاکی شده است که این آرایش خلقت اعجازآمیز خداوند را نشان میدهد، میلیون ها سال است که گیاهان در چرخه اکولوژی وارد شده و در اعصار زمین شناسی پا به عرصه ظهور گذاشتهاند و امروزه پوششهای گیاهی جزء اصلی ترین بخش اکولوژی به حساب میآیند ولی متاسفانه بی توجهی و یا کم توجهی به آن ها باعث بروز مواردی نظیر سیلاب، فرسایش خاک، عدم تشکیل سفره های زیر زمینی، عدم پیدایش رودخانه و چشمه، کاهش تولید اکسیژن، طوفان های شن و غیره میشود.
امروزه ساختار پوششهای گیاهی توسط انسان بهم خورده و هر ساله حدود پانزده میلیون هکتار از جنگلهای جهان تخریب می شود و پنج میلیون از این پوشش های گیاهی تبدیل به زمینهای کشاورزی میشود - مصدق، . - 1384 برای درک بهتر پوششهای گیاهی باید از علومی نظیر اکولوژی، بیولوژی، کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست، اقتصاد و علوم اجتماعی استفاده کرد - مصدق، . - 1384 آنچه که امروزه بر سر پوششهای گیاهی جهان آمده است تخریب اکوسیستم و بهرهبرداری بیرویه از منابع طبیعی می باشد در واقع جنگ بین اقتصاد و اکولوژی آغاز شده و هر روزه ما شاهد تخریب میلیونها هکتار جنگل میباشیم، طرفداران محیط زیست حافظ طبیعت بوده و طرفداران اقتصاد به استفاده بی رویه منابع طبیعی مشغولاند. برای جلوگیری از تخریب باید علت را جست وجو کرد و برای آن راهکاری اندیشید، از کارهای صورت گرفته که مسکنهای مقطعی حساب میشوند ایجاد مناطق حفاظتشده میباشد این کار شاید سرعت تخریب پوششهای گیاهی را کمی کند بکند ولی برای جلوگیری از تخریب باید به تفکر پیشرفت پایدار در میان تمام اقشار جامعه رسید که این نیاز به کارهای بنیادی و زیربنایی دارد - مصدق، 1384و مخدوم، . - 1384
مواد و روشها:
مطالعه قرآن و تفسیرهای موجود، کتب دینی و بررسی منابع در رابطه با حفاظت از پوششهای گیاهی و ارتباط آن ها با یکدیگر.
نتایج و بحث:
انسان از دیدگاه قرآن کریم آن قدر عظمت دارد که تمام موجودات به فرمان خداوند، مسخر او گشته اند، این مسأله، شخصیت و عظمت واقعی انسان را از دیدگاه اسلام و قرآن روشن می سازد و به او عظمتی می بخشد که در خور مقام خلیفه اللهی میگردد ولی نباید این موضوع باعث شود منابع طبیعی خود را تخریب کند چون این منابع متعلق به نسل خاصی نیست و
