بخشی از مقاله
چكیده
برابری یكی از مفاهیم مورد تأكید در منابع حقوقی اسلام است. امروزه «برابری فرصتهای استخدامی» به عنوان یكی از ابعاد برابری، از مهمترین موضوعات حقوق استخدامی به شمار میرود. از آنجا كه این نوع برابری معمولًا در بدو ورود به استخدام مطرح میشود، لذا با موضوع اشتغال جوانان ارتباط نزدیك دارد. در این پژوهش، ضمن بررسی مفهوم حقوقی برابری فرصت های استخدامی، ابزارهای تحقق آن در پرتو قواعد حقوقی اسلام با در نظر گرفتن شرایط جوانان - توانایی، تحصیالت، شایستگیها و... - در جامعه اسلامی، مورد مطالعه قرار میگیرد. این مطالعه، نشان میدهد كه مفهوم برابری فرصتها در قوانین و مقررات استخدامی كشور مورد توجه قانونگذار قرار گرفته اس ت. عالوه بر آن، استخدام از طریق آزمونهای استخدامی و وجود نظارت قضایی در این رابطه، از ابزارهای مهم قانونی تضمین این حق برای جوانان در كشور ما به شمار میرود.
واژگان كلیدی: جوانان، حقوق اسلامی، استخدام، برابری فرصتهای استخدامی، آزمون استخدامی، نظارت قضایی.
مقدمه
ایران اسلامی یک جامعة جوان است و درصد باالیی از جمعیت در سنین جوانی قرار دارند. جوان بودن جامعه، فرصت مناسبی را برای دستیابی به پیشرفتها و رشد در اختیار مدیران قرار میدهد. جوانان به عنوان سرمایه انسانی و اجتماعی جامعه هستند و حفظ و ارتقای حقوق آنها از وظایف مهم حاکمیتی است و اهتمام به امور جوانان در زمرة مهمترین وظایف حکومت ودولت میباشد. - سازمان ملی جوانان و سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور، 1383، ص - 2 بخش جوانان دارای ماهیت فرابخشی است؛ به این معنا که توسعه، در بخش جوانان نیازمند توسعة بنیادین و هماهنگ در سایر بخشهای مرتبط است. به عبارت دیگر، نباید به این بخش به عنوان یک بخش کاملًا مجزا و مستقل از سایر بخشهای جامعه نگریست؛ بلکه میان موضوعات این بخش با سایر موضوعات در جامعه، یک ارتباط نزدیک وجود دارد، که این امر موجب پیچیدگی، تنوع و گستردگی خاصی در این بخش شده است. - کیانی، 1386، ص - 277
بنابراین، مطالعة حق برخورداری جوانان از برابری فرصتهای استخدامی در یک جامعه - جامعه اسالمی - ، بدون مطالعه وضعیت کلی برابری استخدامی و ارزیابی ابزارهای تحقق آن در جامعه مورد نظر امکانپذیر نخواهد بود. لذا در این مقاله، ضمن بررسی وضعیت برابری فرصتهای استخدامی در جامعة اسلامی ایران، در هر قسمت نکاتی را در ارتباط با تاثیر وضعیت موجود بر حقوق جوانان بیان می کنیم.امروزه، دولتها به طرق مختلف در همه جنبهها و عرصههای امور اقتصادی و اجتماعی جامعه، مداخله میکنند. این مداخالت تأثیر مهمی بر نوع و تعداد شغلهای در دسترس برای شهروندان و اعضای آن جامعه میگذارد. از اینرو، فرصتهای اشتغال در یک جامعه ارتباط مستقیم با سیاستهای حاکمان آن دارد، که واضعان و مجریان قوانین و مقررات مرتبط با آنها هستند. - ماهر، 1383، ص - 35
این تاثیرگذاری در بخش عمومی و دولتی به مراتب بیشتر است؛ چرا که این بخش یا بهطور مستقیم توسط نهادهای دولتی اداره میشوند و یا آنکه تحت نظارت آنها هستند.
به اعتقاد اندیشمندان، اشتغال تنها یک امتیاز پر منزلت نیست، بلکه یک ضرورت برای بقا است و باید به عنوان یکی از وجوه حقوقبشر شناخته شود. لذا برابری فرصتهای استخدامی دارای اهمیت زیادی است و این جامعه است که از طریق ابزارهای حقوقی و قانونی باید مسئولیت تدارک آن را برای همه افراد جامعه اعم از جوانان به عهده بگیرد. - ماهر، 1383، صص - 34-35 در جامعة اسلامی، برابری از جایگاه ویژهای برخوردار است. قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران با تأسی از آموزههای اسلامی، در راستای تأمین برابری و محو هرگونه انحصارطلبی،