بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام این پژوهش تعیین اختلاف قابلیت های معنویت سازمانی بین کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان کرمان بر اساس وضعیت استخدام بود. پژوهش فوق توصیفی از نوع کاربردی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان اداره کل ورزش وجوانان استان کرمان در سال1394بود . - N=62 - با توجه محدود بودن جامعه همه آنها برای نمونه تحقیق انتخاب شدند.
جمع آوری داده ها، به صورت میدانی با استفاده از پرسشنامه 17 سوالی معنویت سازمانی انجام شد. این پرسشنامه توسط ریگو و کانها - - 2008 مورد استفاده قرار گرفت و در ایران تعیین اعتبار و پایایی پرسشنامه به وسیله طرح پژوهشی در سال 1391 تایید شد. ضریب پایایی پرسشنامه معنویت سازمانی - - = 0/89 بدست آمد.
داده ها به وسیله آزمون کالمو گروف اسمیرنوف ، آزمون لون برای تجانس وضعیت استخدامی و کروسکال والیس و... مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر طبق نتایج یافته از تحقیق مشخص شد بین میانگین های رتبه قابلیت های معنویت سازمانی براساس وضعیت استخدامی - x2=1/32 , P>0/05 - تفاوت معنی داری وجود ندارد. با توجه به یافته های تحقیق مشخص شد وضعیت استخدامی کارکنان ، بر قابلیت های معنویت سازمانی کارکنان تاثیر خاصی ندارد.
مقدمه
زندگی بدون کار بی معنی می شود، اما کار بی روح، زندگی را تباه کرده و می میراند - کومار ،. - 2012 لذا مردم علاقه زیادی دارند که معنویت را نه تنها در امور شخصی بلکه در کار و سایر سطوح زندگی تجربه کنند
معنویت در محیط کار موضوع بسیاری از مجلات مدیریتی همچون فورچون و بیزینس ویک بوده - کونلین ، - 2009 و همچنین کتاب های متعددی در این زمینه نگاشته شده است. مراکز علمی پژوهشی نیز تاثیرات معنویت بر کسب وکار را دغدغه تحقیقات خود قرار داده اند اما با وجود این روند رو به رشد از ادبیات موضوع کمبود تحقیقات و نظریات قوی در این زمینه احساس می شود - کرانکه و همکاران،. - 2013 تا حدی که یکی از محققان بر جسته این عرصه اذعان می دارد:
بیشتر مقاله ها و کتابهای ناظر به معنویت و مدیریت، عامیانه، غیر تئوریک و به دور از آزمون اند حتی دانشمندان مدیرت نیز رویکرد کمّی - آزمون پذیر - به موضوع معنویت نداشتند و مقالاتی که معنویت سازمانی را به صورت کمّی سنجیده اند، انگشت شمارند، با دقّت در همین مقالات محدود متوجه می شویم که نویسندگان آنها به هیچ وجه از مدل مفهومی یکسان یا حتی مشابهی استفاده نکرده اند و هر یک معنویت را متفاوت از دیگران دیده اند تا آنجا که نویسنده ای، سه کالج مختلف در کالیفرنیای شمالی را مقایسه کرده و سه الگوی معنویت ورزی متفاوت برای هر کدام از آنها ارائه نموده است
شایان ذکر است بر مبنای مشاهدات نگارندگان اکثراً پژوهش ها پیرامون معنویت به صورت کاملاً گذرا به اثر معنویت بر تقویت شهود و خلاقیت و بر افراد مختلف اشاره کرده اند و تقریباً هیچ یک از آنها به بررسی قابلیت های معنویت سازمانی کارکنان ، بر اساس وضعیت استخدام افراد نپرداخته اند، لذا بررسی معنویت سازمانی بر اساس وضعیت استخدام کارکنان کاملا بدیع به نظر می رسد. از سوی دیگر در سالیان اخیر، شاهد آثار متنوعی از اساتید حوزه و دانشگاه در زمینه معنویت سازمانی بوده ایم، ولی مع الاسف معنویت سازمانی در ادرات و سازمان های که ارتباط مستقیم و زیادی با جامعه و محیط بیرون دارند مانند اداره ورزش و جوانان کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. و این در حالی است که با توجه به فرهنگ و محتوای ارزشی کارکنان ایرانی، به نظر می رسد آمادگی معنویت در آنها از حد میانگین بالاتر باشد
بیک زاد و همکاران - - 1390 بررسی معنویت محیط کاری و تاثیر آن بر مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی پرداختند . یافته های تحقیق که بین متغییر های معنادار کار، همبستگی با دیگران و همسویی با ارزش های سازمان و رفتارهای شهروند سازمانی رابطه معنادار نشان می دهد. طالقانی و همکاران - 1392 - تحقیقی را با عنوان معنویت سازمانی گامی موثر در جهت بهبود رفتارهای شهروندی سازمانی - - OCB شهرداری زاهدان انجام داده اند.
براساس نتایج پژوهش ایشان می توان عنوان کرد که معنویت در محیط کار به عنوان یکی از عوامل موثر
در ایجاد و حفظ تعهد سازمانی محسوب می شود. قادر است تعهد کارکنان مستعد و متعهد نیز جلو گیری کند،و در نتیجه به پیشرفت و ارتقای مراکز و سازمان ها کمک نماید.
فریدونیان - - 1388 تحقیقی را تحت عنوان "عوامل موثر بر بهره وری کارکنان کارکنان شرکت تولیدی نیروگاه گازی خراسان"، انجام داده است. نتایج بررسی نشان می دهد که فرضیه کیفیت زندگی کاری پرسنل در شرکت مناسب نیست و پایین بودن کیفیت زندگی کاری پرسنل شرکت را یکی از عوامل کاهش بهره وری منابع انسانی در شرکت داشته اند.
تقوی و همکاران - - 1393 طی پژوهشی پیرامون بررسی و شناسایی عوامل موثر بر معنویت سازمانی در بیمارستان شهید صدوقی یزد بیان کرد که آنچه در حال حاضر بر سر راه مشاغل و تصور درست درباره آن ها مانع ایجاد می کند، این است که کار را به عنوان وسیله ای برای امرار معاش، راه سود بردن، ترفیع گرفتن، ذخیره ای برای بازنشستگی در نظر گرفته اند و این در حالی است که روح معنوی در کار چیزی است که به دست فراموشی سپرده شده است و توجهی به آن نمی شود.
سودیبیو - 2013 - در پژوهشی تحت عنوان معنویت در محیط کار، شانزده شاخص را گرد آوری کرد و آنها را تحت پوشش چهار محور کلی قرار داد و در ادامه بیان می کند یک سازمان معنویت گرا باید به صورتی باشد که اگر کارکنان به ابتکاراتی برای حل مسائل و پاسخ به فرصت ها به طور مشارکتی دست می زنند، مدیران فضا را برای وقوع این ابتکارات فراهم و این ابتکارات را تشویق کنند، تا چند صدایی، اعتماد، نوآوری و خلاقیت در سازمان نهادینه شود.
دسایی - 2009 - پژوهشی در رابطه با معنویت سازمانی انجام داد که نتیجه آن به این صورت بیان شد که: اگر معنویت در محل کار به عنوان - بهترین عمل - پذیرفته شده باشد، برای آن سازمانی که به دنبال تمرین و آموزش معنویت هستند از لحاظ اقتصادی نیز بهتر است.
سلیمان در سال - - 2014 در پژوهشی تحت عنوان شناسایی مؤلفه های معنویت در کسب و کار در چارچوب اسلامی، با استفاده ا ز تحلیل عاملی اکتشافی به بررسی و شناسایی مؤلفه های موثر بر معنویت سازمانی در سازمان های منتخب کشور مالزی پرداخته است که نتایج پژوهش وی نشان داد که 3 عامل ایمان، فضائل و فضای معنوی به عنوان عوامل موثر بر معنویت سازمانی بشمار می روند. با توجه به اینکه معنویت سازمانی موضوعی است که اخیراً در جوامع رو به پیشرفت مورد پژوهش قرار گرفته است.
با توجه به جمیع مقدمات فوق الذکر برآن شدیم تا قابلیت های معنویت سازمانی را در کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان کرمان و اختلاف معنویت سازمانی در کارکنان این اداره را بر اساس وضعیت استخدام کارکنان را مورد بررسی قرار دهیم.
معنویت چیست؟
در این بخش از دو نظر گاه بنیادین و کارکردی به معنویت می نگریم.
رهیافت بنیادین
کلمه Spirituality بر گرفته از ریشه Spiritus به معنی »روح و جان« است. متروف استاد مدیریت دانشگاه کالیفرنیای جنوبی معنویت را این گونه تعریف می کند: » تمایل به یافتن هدف غایی زندگی و زیستن بر اساس آن هدف.« پژوهشگر دیگری معتقد است که معنویت »احساس وابستگی و درهم تنیدگی عمیق و به شدت شهودی بین انسان و جهانی که در آن زندگی می کند، است - «کاوانگ، . - 2009 معنویت در باره خود آگاهی و یکی شدن بادیگران است. معنویت ترکیبی از فلسفه اصلی و زندگی ما و ارزش ها و اعمال ماست
این نکته حائز اهمیت است که برای برخی از افراد، معنویت در کار، نوعی اتصال دینی است در حالی که برای دیگران این معنی را نمی دهد - نیک و همکاران،. - 2014 رابینز می گوید معنویت در محل کار به معنای انجام سازماندهی شده شعائر مذهبی نبوده و به همین ترتیب در مورد خدا یا الهایات نیست
محقق دیگری می گوید: »معنویت زمانی جنبه ای از دین بود، اما همینک به دین به عنوان یکی از راههای معنوی ممکن نگریسته می شود، زمانی معنویت راهی به سوی پیوند عمیق با خدا بود، اما اکنون برای بسیاری، خدادوند دیگر تنها هدف جستجوی معنوی آنان نیست، بلکه یکی از راه های جستجوی معنوی و راهی برای پیوند با بسیاری از مفاهیم متعالی دیگر است
هر یک از اجزای مجموعه ای که امروزه در مغرب زمین تحت لوای معنویت گرد آمده است در تمدن بشری مسبوق به سابقه ای طولانی بوده است. اندیشمندان غربی پیرو اصول لائیسیته سعی دارند معنویت را از دین جدا کنند، و حداکثر تدین را به عنوان یکی از راههای معنوی شدن لحاظ کنند. شاید یکی از دلایل اصرار آنها بر این موضوع درک ناقص آنها از مذاهب و تعمیم نارسایی های که در مسیحیت امروزی مشاهده می کنند به کلیه ادیان توحیدی است.
نگارندگان اعتقاد دارند ادیان، بهترین راه برای تقویت ابعاد معنوی افراد است تا جایی که معنویت بدون تدین به بلوغ نمی رسد. در این راستا، شواهد زیر قابل توجه است:
-1 اوج احساس وابستگی و در هم تنیدگی بین انسان و جهانی که در آن زندگی می کند، زمانی حاصل می شود که اولاً به وجود یک سرچشمه فیاض که او و سایر موجودات را آفریده و هدایت می کند، معتقد باشد
