بخشی از مقاله
چکیده
خنثی - دوجنسیها - - شاید این اصطلاح بسیار زشت به نظر آید- در واقع بخش سوم از جامعهي بشري هستند امّا کمتر دربارهي آنان سخن گفته شده است. مذاهب اربعه اهل سنت به خوبی و روشنی این موضوع را مورد تحلیل قرار دادهاند.پژوهش حاضر میکوشد با روش توصیفی- اسنادي و به بهرهگیري از منابع دسته اول و مهم فقه اهل سنت به تعریف، بررسی انواع خنثی و وسایل شناخت و احکام آنان بپردازد. ناگفته پیداست که به علت فقهی بودن مطلب، کمتر شاهد حضور قلم نویسنده در متن خواهیم بود.
کلمات کلیدي: خنثی - دو جنسیها - ، مذاهب اربعه، اهل سنت، تعریف، انواع، احکام
-1 مقدمه
-1 -1 تعریف خنثی - دو جنسیها -
-1 -1-1 تعریف لغوي
این کلمه مشتق از فعل" خنث" است که جمع آن خناثی است مانند حبالی و " الخنثی" از " خنث" است به معنی نرمی و لطافت. تخنث الرجل: هرگاه فرد عمل افراد خنثی را انجام دهد و به ذَکَر آنان، خنث و به مؤنثشان خناث گفته می شود - ابن منظور،1996، ج:2 ص145؛ فیروزآبادي،1352 ج:1 ص216؛ فیومی، 1405،ج:1 ص183؛ جرجانی، 2003،ج:1 ص. - 137علماي لغت خنثی را شبیه تعریف اصطلاحی آن معنا کردهاند:" کسی که هر دو آلت مردانه و زنانه را دارد و کسی که نه مذکر است و نه مؤنث" - فراهیدي، 1988،ج. - 248 :4
-1 -1-2 تعریف اصطلاحی
فقیهان تعاریف متعددي از خنثی ارائه دادهاند که در بسیاري از آنها اتفاق نظر دارند اما در بعضی موارد دیگر، با افزودن قید یا شرطی تفاوت دارند:
-1-1-2-1 حنفی
کاسانی خنثی را این گونه تعریف کرده است" کسی که هر دو آلت مردانه و زنانه را دارد و در حقیقت شخصی واحد نمی تواند مذکر و مؤنث باشد، بلکه باید یکی از آن دو باشد - کاسانی، 1418، ج . - 164 :8زیلعی میگوید:" کسی که آلت زنانه و مردانه داشته باشد و نیز کسی که هیچ کدام از آلت ها را نداشته باشد نیز به آن ملحق میشود" - زیلعی، 1315،ج. - 621 :5
-1-1-2-2 مالکی:
خرشی در تعریف خنثی میگوید:" کسی که هر دو آلت زنانه و مردانه را داشته باشد و گفته شده که نوعی از آن یافت می شود که هیچ یک از آلات را ندارد و از جایی غیرمتعارف بول میکند و نیز این که بتواند پدر یا مادر یا پدربزرگ یا مادربزرگ یا شوهر یا همسر باشد قابل تصور نیست، زیرا ازدواج وي تا زمانی که اشکال دارد، جایز نیست" - خرشی، 1417،
ج. - 227 :8
-1 -1-2-3 شافعی:
شافعیه در تعریف خنثی آورده است:" کسی که هر دو آلت را داشته باشد و سوراخی نیز مثل سوراخ پرنده داشته باشد و این که بتواند پدر یا پدربزرگ یا شوهر یا همسر شود، مادام مشکل است" - هیتمی، 1421، ج. - 426 :6امام نووي گفته است: " بدان که خنثی دو گونهاند: -1 نوع مشهور آن که آلت زنانه و مردانه - باهم - داشته باشد. -2گونه دوم کسی است هیچ یک از آنها را نداشته باشد بلکه داراي سوراخی باشد که مواد دفع شده از آن خارج شود و شبیه هیچ یک از آلات مردانه یا زنانه نباشد.
در نوع اول، مذهب ما - شافعی - با حنفی ها یکسان است اما نوع دوم آن حکمش مشکل است و حکم آن تا قبل از بلوغ یا بعد از بلوغ متوقف میماند تا با سایر علامات مانند منی یا حائض شدن مشخص گردد" - نووي، 1417، ج. - 53 :2
-1-1-2-4 حنبلی:
حنبلیها خنثی را بدین شکل تعریف نمودهاند:" کسی که داراي آلات زنانه و مردانه است یا سوراخی که به جاي آلت، که بول از آن خارج می شود، و به مشکل و غیرمشکل تقسیم میشود؛ پس کسی که علامت ذکور یا انوثه در او مشخص باشد مرد است یا زن و مرد یا زنی است که در او آفرینش زائدي وجود دارد" - ابن قدامه، 1412، ج711 : 4 الف -
-2 انواع خنثی در فقه اسلامی اهل سنت
خنثی در فقه اسلامی اهل سنت به دو دسته تقسیم میشوند:
-2-1 خنثی غیرمشکل - واضح -
" فرد دوجنسی که علامتهاي ذکور یا انوثه در او مشخص باشد دانسته میشود که مرد است یا زن - موسوعه فقهیه،1419، ج:20ص. - 23خنثی واضح کسی است که غموض و اشکال از او زدوده شده و علاماتی از زمان ولادت، یا بعد از بلوغ در وي آشکار است که دلالت بر ذکور یا انوثه بودن وي دارد، پس در هنگام ولادت به محل بول کردن وي نگریسته میشود -1 اگر از محل بول مرد خارج شود، حکم ذکور میگیرد. -2 اگر محل بول از جلو باشد، حکم انوثه می گیرد -3 اگر از هر دو بول کند، حکم می-کنند درباره هر کدام که زودتر بول از آن خارج شده باشد-4 اگر در سبقت نیز مساوي باشند، حکم بر کثرت و قلّت همان بول میشود که فقها در این موضوع اختلاف دارند - دسوقی،1419، ج:4ص490؛ ابن قدامه،1412، ج:7 ص116 و 115؛ بهوتی،
1402، ج:4ص. - 47
-2-2 خنثی مشکل - غیرواضح -
" فرد دوجنسی که ذکور یا انوثه بودنش با علامت مشخصهاي آشکار نگردد" - دسوقی،1419، ج:4 ص490، علیش،1424، ج:1 ص. - 360آشکار نشدن مرد یا زن بودن خنثی به دو امر برمیگردد: -1 تعارض یا مساوي بودن علامات در شخصی که هر دو آلت جنسی را دارد-2 از بین رفتن - نبودن - علامات به طور مطلق در شخصی که هیچ یک از آلات جنسی را ندارد، و فقط سوراخی دارد. در توضیح این مساوي بودن یا تعارض باید گفت: این یعنی این که خنثی از هر دو آلت بول کند یا هر دو در سبقت یکی باشند، یا در کثرت مساوي باشند که این امر موجب تعارض می گردد - ر.ك ابن قدامه،1412، ج:7 ص115؛ دسوقی، 1419،ج:4 ص490؛ بهوتی، 1402، ج:4 ص. - 470
-3 انواع خنثی مشکل
اما خود خنثی مشکل - غیرواضح - به دو دسته تقسیم میشوند
-3-1 کسی که هر دو آلت را دارد و علامات وي متعارض یا مساوي هستند.
-3-2 کسی که هیچ یک از آلت را ندارد - موسوعه فقهیه، 1419، ج:20ص. - 23 که این نوع خود به سه بخش تقسیم می-شود
-3-2-1 کسی که آلت نر یا مادگی ندارد اما تکه گوشتی دارد که بول مدام از آن ترشح میکند - مرداوي،1376، ج:7ص. - 345
-3-2-2 کسی که مخرجی واحد در بین دو مخرج دارد که از آن غائط و بول میکند - ابن قدامه، 1412، ج:7 ص. - 121 -3-2-3 کسی که اصلا مخرج ندارد، نه از پشت و نه از جلو، و هر چه را که میخورد و مینوشد، قی میکند - بهوتی،1402، ج:4 ص. - 475
