بخشی از مقاله
چکیده
این مقاله به دنبال بررسی یک رویکرد اجتماعی-فرهنگی برای رسیدن به درکی عمیقتر از خودباوری آکادمیک توسط دانش آموزان استثنایی دوگانه است. خودباوری آکادمیک یک مقوله چندبعدی و عاملی مهم و حیاتی در شکلگیری هویت فردی و اجتماعی است. دانش آموزان استثنایی دوگانه دانشآموزانی بااستعداد بالا و توأمان دارای معلولیتی هستند که بر یادگیری آنها تأثیر میگذارد. چارچوب نظری برمبنای تعاملات در نظریه منطقه رشد تقریبی - ZPD - 1 و با استفاده از روش موردمطالعه موردی ارائه شده است. دادهها بر اساس ساخت مشارکت در تجربه، مشارکت مشروع- پیرامونی و یادگیری موقعیتی، تحلیل شدهاند. بحث چگونگی کارکرد تجارب اجتماعی و آگاهی محتوای ساخت خودباوری آکادمیک را برجسته میکند و تأثیر آن در تعاملات اجتماعی افراد را تبیین میکند. یافتهها نشان میدهند که خودباوری آکادمیک از عناصر اجتماعی - فرهنگی در محیط تأثیرپذیر است که البته در ابتدا برساخت خودباوری آکادمیک تأثیر میگذارد.
کلیدواژه: اجتماعی - فرهنگی، مشارکت در تجربه، مشارکت مشروع- پیرامونی، یادگیری موقعیتی، خودباوری آکادمیک.
.1 مقدمه
دانش آموزان استثنایی دوگانه افرادی2 هستند که ضمن سرآمد بودن دارای اختلالاتی در یادگیری نیز هستند - آسولین، فولی نیکپون، وایتمن، . - 2010 درنتیجه، دانش آموزان استثنایی با وجود استعداد و معلولیت بهطور همزمان میتوانند بهعنوان یک پارادوکس دوگانه برای سیستمهای آموزش ارائه گردند. آموزان استثنایی دوگانه در مدارس با مشکلات رفتاری، فقدان دانش اجتماعی و چالش هویتی دست به گریبانند. باوجوداینکه بیشتر از بیست سال از پژوهش تجربی در دانش آموزان استثنایی میگذرد، رشد آکادمیک دانش آموزان استثنایی که درواقع درک درست از توانش علمی آنهاست از جنبههای کیفی ناشناخته مانده است. بدین ترتیب این مقاله به دنبال بهکارگیری رویکرد اجتماعی - فرهنگی برای درک خودباوری آکادمیک دانش آموزان استثنایی دوگانه است. خودباوری آکادمیک3 نقشی اساسی در شکلدهی هویت افراد بازی میکند. این موضوع چند مقوله مرتبط، اعم از؛ صلاحیت و شایستگی، عزتنفس، علاقه، لذت بخشی و قصد و نیت را دربرمی گیرد. لازم به توضیح است که پژوهشهای مربوط به خودباوری آکادمیک دانش آموزان استثنایی بسیار اندک است.
.2 چارچوب نظری و پیشینه پژوهشهای انجامشده
مطالعات ویگوتسکی - 1978 - ، مطالعات بنیادی ورتسچ - 1998 - - بررسی فرآیند مشارکت در تجربه - 4 و لیو و ونگر - 1991 - ، - بررسی جامعهی تجربی از طریق فرایندهای مشارکت مشروع- پیرامونی5 و یادگیری موقعیتی - 6 اساس مطالعات در توسعه رویکرد اجتماعی - فرهنگی برای درک خودباوری آکادمیک در دانش آموزان استثنایی به شمار میروند. مشارکت در تجربههای یک اجتماع ممکن است پایگاهی از سبکهای کلی افراد و مدلهای ساختی جهان را فراهم کند. درنتیجه تجربیاتی که توسط فرهنگ یک جامعه در طول زمان به صورت مثبت ارزشگذاری شدهاند بسامد تکرار آنها نیز تقویت میشود.
هاتانو و ورتسچ - 2001 - عنوان میکنند که خودباوری آکادمیک با استفاده از مشارکت تجربهای، برای ارتباط بافت اجتماعی و فرهنگی و تجربیات رشد شناخت فردی موضوعی ضروری است. تعاملات با دیگران و محتوای آنچه که رخ میدهد، نقش مهمی در یادگیری و رشد یک شخص بازی میکنند. تجربیاتی که فرد در تعاملات با افراد جامعه کسب میکند دارای اهمیت ویژهای هستند. مشارکت مشروع- پیرامونی به چگونگی بهکارگیری یک قصد و نیت فردی برای یادگیری میپردازد اینکه فرد چگونه ازخودباوری آکادمیک از طریق فرایند اجتماعی و تعاملی در تجربهی اجتماعی آگاهی مییابد.
بر اساس شکل 1، فرایند تبادل بین اثرات درون ذهنی و میان ذهنی ممکن است ساخت خودباوری آکادمیک را آگاه کند. ویگوتسکی ZPD را بهعنوان راه بهتر توضیح روابط بین یادگیری دانش آموزان و رشد شناختی عنوان میکند. در این مفهوم، ZPD نمایی از رشد شناختی را در مقابل رشد هویت در جهت قابلیتهای مستقل فرد فراهم میکند. از دیدگاه نظریه اجتماعی - فرهنگی، این موضوع میتواند فرض شود که درون ذهنی و برون ذهنی میتوانند اثرات متقابل برهم دیگر داشته باشند. اثرات خودباوری آکادمیک در شکل 1 نشان داده شده است که میتواند از طریق انتخابهای مطالعه موردی بهعنوان بخش از مطالعه گستردهتر نشان داده شود.
.3 روش پژوهش
به منظور جستجوی خودباوری آکادمیک دانش آموزان استثنایی از روشهای مختلف گرداوری داده در طرح چند موردمطالعه چندگانه بهرهبرداری شده است. پژوهش ارائهشده در جستجوی الگویی برای فراهمسازی درک عمیقتر پدیده خودباوری آکادمیک در دانش آموزان استثنایی، با استفاده از روششناسی مطالعه موردی اجتماعی - فرهنگی است.
.1,3 موردمطالعه
علی در زمان پژوهش دارای 17 سال بود و دریکی از مدارس استثنایی استان زنجان در پایه اول دبیرستان مشغول به تحصیل بود. او در آزمون روانشناسی و زیرمقیاس های بهره هوش نمرات بالایی کسب کرده بود و طبق معاینات پزشکی معلولیتی داشت که ممکن بود در فرآیند یادگیری او اختلال ایجاد کند. علی بر اساس نمرات آزمونش از طرف مدرسه بهعنوان یک
