بخشی از مقاله
الف - چکیده: دراین مقاله برانیم تا در امدی بر رسالت مبلغان در نهادینه کردن اموزه های عقیدتیBراهبردی داشته باشیم. هرچند در این فرصت کوتاه مجال مباحث مبسوط ومطول نیست اما تلاش براین است که به صورت موجز ومختصر وادبیاتی روان،کلیات ونکاتی متذکرشویم.هدف نویسنده نگاهی اجمالی در بررسی و تفهیم صحیص تبلیغ مهدوی وفراتر بر رسالت مبلغان مهدوی وارائه راهکارهایی از رهگذر باید ونبایدهای نظری و عملی است. تبلیغ یعنی رسانیدن یک ایده به گونه ای که ایجاد اقناع یاتربیت کند واموزه مهدوی مجموع معارف منسجم و نظام مند درباره حضرت مهدی - جعل هللا تعايل فرجه الرشيف - است.درنتیجه مبلغ مهدوی کسی است که در راستای توسعه و بالندگی فرهنگ مهدویت با الهام از انگاره های مهدوی،دغدغه ی سلامت عقیده،عاطفه و عمل مهدی باوران را داشته باشد.
محتوای بایسته های نظام تبلیغاتی مهدوی می تواند گونه شناسی مخاطب ،انسجام محتوای تبلیغ،بهره گیری از رسانه و هنر،لحاظ عقلانیت حداکثری باشد.حال نقش مبلغان درتعمیق دادن اموزه و محتوای مهدوی از ابزارهای نظری،توجه به جایگاه امام،گشودن زوایای نو در طرح مباحث مهدوی،پرهیز از مطالب سست و واهی و در امیختن فعالیت های مهدوی با اغراض جناحی و گروهی،رعایت اخلاص در عمل وابزار های عملی استفاده از روش تخویف به جای تشویق وبهره گیری از روش اسووه پردازی وکار هنری و ادبی است.
ب - مقدمه:
مبلغان از دیرباز، پیام آوران معارف ناب اسلام و رهروان مسیر پیامبران الهی بودند و هستند. با ظهور اسلام در عربستان کنونی همواره افرادی به عنوان مبلغ، از جانب پیامبر به مناطق مختلف جهان اعزام شدند. اکنون که هزار و چهارصد سال از آن زمان می گذرد و همزمان با پیشرفت ارتباطات و تکنولوژی هستیم، نیاز به مبلغ کاردان دو چندان شده است؛ کما این که در غیبت کبری به سر می بریم و انسان بیش از هر زمان، دچار سردرگمی ها و انحرافات می شود.
بنابراین هر انسانی با فطرتی روشن، شناخت راه حق از باطل را بر خود حیاتی - و از ضروریات - می داندقطعاً. این شناخت حیاتی در این زمان با آموزه های - عقیدتی - مهدوی گره خورده است و از آن جا که مهم ترین هدف کنونی، ترویج و تعمیق یکی از آموزه های بالندهی شیعه یعنی مهدویت است و یکی از اساسی ترین محورهای وحدت بین ادیان و مذاهب، آموزهی موعود باوری و منجی باوری است، رسالت همهی ما و شما این است که این آموزهی وحیانی و کلیدی شیعه را که به شهادت حدیث متواتر بین شیعه و اهل سنت »من مات و لم یعرف امام زمانه مات میته جاهلیه« - حرعاملی، 1409ه.ق، ج19، ص - .246 [3]رمز هویت ماست به صورت راهبردی و فاخر در مؤسسه مطالعات مهدوی مطرح کنیم. از این منظر، این مقاله نیم نگاهی به کیفیت و چگونگی این رسالت عظیم می پردازد.
ج - اهداف تحقیق:
1 آسیب شناسی عملکرد مبلغان در نهادینه کردن آموزه ها.
2 شناخت و تبیین چگونگی بهبود بخشیدن فرایند تأثیرگذاری آموزه های مهدوی.
3 شناخت چالش ها و ارائهی راهکارهایی کاربردی و نو در تبلیغ مهدویت محور.
4 بازگرداندن هویت واقعی تبلیغ مهدویت محور در چارچوب استانداردهای برخاسته از فرهنگ دینی.
5 تقویت آینده نگری: بازکاوی آموزهی مهدویت یک ضرورت عینی است تا جریانی که برای ناب سازی معرفت دینی اتفاق می افتد همواره ناب و اصیل در کمال باشد. و یادآوری در این که ما صرفا در زمان حال زندگی نمی کنیم. گذشته، حال و آینده از هم جدا نیستند. آینده بر مبنای گذشته شکل می گیرد و نقطهی آغاز آن، شرایط است. بررسی تأثیر و نقش مبلغان در آموزه های راهبردی مهدوی در تحولات و دگرگونی های آینده جهان را ایجاد و آمادگی جمعی و جهانی برای رودررویی با این تغییرات، از کارکردهای این بحث است.
1 تبلیغ:
کلمه ای است که در قرآن کریم، از پیغمبران الهی به عنوان مبلغان رسالات الهی یاد شده است البته منحصر به پیغمبران نیست. متأسفانه این کلمه در عرف امروز، معنای منحوس و منفوری دارد. به طوری که امروز در عرف ما فارسی زبان ها، تبلیغ یعنی راست و دروغ جور کردن و در واقع فریبکاری و اغفال برای به خورد مردم دادن یک کالا. تبلیغ با ایصال معنای نزدیکی دارد. ایصال در مورد رساندن چیزی به دست کسی یا در حوزهی کسی است. یعنی در امور جسمانی و مادی به کار می رود ولی ابلاغ، در مورد رساندن یک فکر و یا یک پیام است. یعنی رساندن چیزی به فکر و روح و ضمیر و قلب کسی به کار رود. کلمهی پیامبر یا پیغامبر که در زبان فارسی آمده است، ترجمهی کلمهی رسول است که به معنای مبلغ رسالت می باشد. تبلیغ، مرحلهی شناساندن و خوب رساندن است پس مرحلهی شناخت است. - موگهی، [13] - .1377
2 آموزه مهدویت:
در اسلام، از موعود نجات بخش با عنوان »مهدی« یاد می شود و در این خصوص تفاوتی میان فرقه های شیعه و سنی وجود ندارد. واژه »مهدی« صفت مفعولی از ریشه هدی به معنای هدایت کردن است و در لغت، به کسی گفته می شود که به رشد و رستگاری هدایت شده و از گمراهی به دور است. مهدی،اصطلاحاً لقب فردی از اهل بیت است که رسول اکرم بشارت ظهورش را داده است. او جهان را پس از آکنده شدن از ستم، از عدالت سرشار خواهد ساخت.
به اندیشهی مهدویت با دو رویکرد آموزه ای و »گزاره ای« می توان نگریست. مراد از رویکرد گزاره ای یا تک واژه ای، پرداختن به موضوعات، مسائل، روایات، توقیعات ادعیه و داستان های مهدوی یا بخشی از آن ها به صورت موردی و جزئی است. رویکرد آموزه ای به رویکرد جامع و سامان مند در برابر نگاه گزاره ای و موردی می گویند. - عرفانی و کافی، به نقل از پورسید آقایی، 1386، ص[9] - 6 آموزهی مهدویت مجموع معارف منسجم و نظام مند دربارهی حضرت مهدی است.
توضیح بیشتر این آموزه چنین است: اعتقاد به وجود امامی که وارث فرهنگ وحی است، جهانیان در انتظار او به سر می برند؛ او در روزگار غیبت خود حرکت جامعهی جهانی و به طور خاص، جوامع اسلامی را در رسیدن به جامعهی آرمانی و پیروزی حق بر باطل، هدایت و مدیریت میکند. در این رویکرد، به روایات مهدوی به صورت کلی و مجموعی نگاه نمی شود. بلکه باید با نگرشی خاص به روایات مهدوی، هر آن چه را که می توان و خاستگاهی برای اصول راهبردی باشد استخراج کرد.
برخی از عناصر و مؤلفه های آموزهی مهدویت عبارتند از: انتظار و ویژگی های جامعهی منتظر پیش از ظهور، جایگاه امامان در عالم هستی، جامعهی موعود و آرمان های شهر مهدوی، نقش ظهور و سقوط تمدن ما در ظهور تمدن مهدوی، باز ترسیم فلسفهی نظری تاریخ با محور آموزه مهدویت، نقش اراده انسانی در تحولات تاریخی زمینه سازی ظهور و.... از هر یک از این مؤلفه ها یا ترکیب آن ها اصولی راهبردی می توان به دست آورد. اصولی که راهنمای عمل ما در عرصه های مختلف حیات جمعی و جهانی باشد. دوری از رهیافت توصیفی و گزارش گونه و نیز نگاه سطحی، عاطفی و حداقلی در آموزهی مهدویت بسیار مهم است. زیرا چنین رویکردی، نتوانسته پاسخی جامع و چارچوبی کامل برای تبیین این پدیدهی بزرگ ارائه دهد، باید نقش مهدویت را فراتر از یک گزارهی دینی هم عرض سایر گزاره ها تبیین کرد.
