بخشی از مقاله
چکیده
صلح، از وجوه گوناگون، تعاریف گوناگونی دارد. مهم ترین ودقیق ترینِ آنهاکه اتفاقاً ریشه در قاره ی آسیا دارد، صلح درون است. جهان نو از طریق گسترش دانش ها دریافته که نهادینه کردن فرهنگ و شالوده ی هر چیزی در وجود انسان، در سنین کودکی، بسیار قوی تر و بهتر اتفاق می افتد. این مسئله در فرهنگ کهن ما نیز سفارش شده. همچنین، این نکته نیز به اثبات رسیده که آموزش وصِرف یادگیری از راه آموختن درسها و آموزه های خشک و فرمولیزه، ممکن است اگر نه باعث دفع، که دست کم، کمتر با اقبال و توفیق رو به رو شود. در همین پیوند، آموختن و یادگیری مفهوم عمیقی همچون صلح نیز باید بر پایه و شالوده ی فرهنگ، و با آمیزه و رنگ و لعاب جذاب و اثرگذار هنر انجام شود. ذهن کودک، لوح سفیدی است که آموزه ی صلح را اگر با زبان و بیان هنر درک کند، قادر خواهد بود در آینده ی جامعه ی خود،مروّجمدافع، و ناشرِ صلح باشد. تربیت فرهنگیهنری- ِکودک، می تواند شخصیت او را اعتلا داده و در صورت آموزش و هدایتِ درست، در آینده سکانداریِ مناصب اجرایی یا جایگاههای اثرگذار در مقوله ی صلح را تصاحب کند. مقوله ی صلح و کودک،چنان در روزگار مدرن جدّی گرفته شده که جدا از جشنواره های هنری، ورزشی و فرهنگی معتبر دراین زمینه، جایزه ی بزرگ و وزینی به نام " جایزه ی بین المللی صلح کودکان" نیز بنا شده که اهمیت کودک و صلح را با فرهنگ سازی قوی تری در جهان خاطر نشان می سازد. نگاهی به تاریخ نشان می دهد عقبهکه و پشتوانه ی تربیتیِ قویِ فرهنگی در خانواده ها، کودکانی را پرورش و به جامعه تحویل داده که سیاستمداران، هنرمندان، فیلسوفان و برندگان جایزه ی صلح نوبل، از آن دسته اند. نتیجه این که تأثیر فرهنگ و هنر در تربیت کودک برای اثر گذاری بر مقوله ی صلح، از همه ی جوانب، سنجیده و اثبات شده است. این مقالهبا همین رویّه، با ذکرِ برخی فعالیتها و نهادهای مرتبط با پرورش صلح در کودکان، این روش پایدار را ارزیابی می کند.
مقدمه
صلح در لغت، به معنای سازش و آشتی؛ و نقطه ی مقابل جنگ و درگیری است. واژه ای عربی از مصدر مصالحه که در برابر حرب قرار می گیرد. واژگان هم خانواده با این کلمه، از قبیل: مصلح، صالح، صلاح، اصلاح و... همگی دارای بارِ معناییِ مثبت و گرایش سازگارانه و اصلاح گر است. صلح، یک مفهوم مطلق نیست و در فرهنگ اصطلاحات دینی، فلسفی، سیاسی، ادبی و ... معانی و تعاریف مشخصی دارد که به جای خود، به آن پرداخته خواهد شد. صلح از دیرباز تا کنون، یکی از حیاتی ترین نیازهای زندگی بشری بوده و بدون آن، ادامه یا کیفیت مطلوب حیات، به هیچ وجه میسّر نبوده است. از زندگی سراسر تنش انسان های نخستین، تا زندگی انسان امروزین، مفهوم صلح، در اولویت همه ی فعالیت ها قرار داشته و دارد. بدون صلح و امنیت، هیچ ساخت و ساز، سرمایه گذاری مطمئن، تولید، واردات و صادرات، رشد صنعت، کشاورزی و در نتیجه آسایش و آرامشی وجود نخواهد داشت. این مقوله آن چنان اهمیت دارد که یک مرجع و سازمان بین المللیکه1 مقرّ آن در استرالیا قرار دارد، هر ساله شاخص صلح جهانی - GLOBAL PEACE INDEX - را در کشورها از نظر میزان صلح و آرامش نسبی اشان اندازه گیری و ثبت می کند که داده های آن، نقش مهمی در رشد و پیشرفت اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن کشور دارد. اهمیت صلح در روزگار امروز، از زاویه ای دیگر نیز قابل تشخیص است و آن نام گذاری روز 21 سپتامبر هر سال به نام روز جهانی صلح است. روزی که توسط سازمان ملل متحد به این مقوله ی مهم اختصاص یافته است. صلح، از دیدگاه های گوناگون، تعاریف و مؤلفه های مختلفی دارد. در اصطلاح سیاسی و روابط بین الملل، صلح به معنای پایان جنگ است با رعایت شروط مورد توافق طرفین. جنگها در جهان، همیشه برهم زننده ی آرامش و امنیت بوده اند و تلاش جهانی همیشه معطوف بر ایجاد صلح پایدار و همه جانبه بوده و هست. صلح از این منظر، یک آرمان جهانی و بزرگ است. این صلح، با مفهوم آتش بس متفاوت است؛ زیرا آتش بس، یک موقعیت صلح گونه ی موقت و شکننده است که تا امضای محکم قرارداد صلح و اتمام منازعات و مخاصمات، هیچ گونه امنیت خاطر راستین و عادی سازی وضعیت کشورهای مورد مخاصمه را در بر نخواهد داشت. از این زاویه ی دید،مثلاً آتش بس میان اسرائیل و فلسطین، صلح نیست و تا اتمام مسائل مورد مناقشه، اعتماد درونی روانیِ مردمان طرفین را به دنبال نخواهد داشت. همچنین، صلحی که به دور از رضایت طرفین یا باابزارِ زور و نیرنگ و... حاصل شود، مردود و فاقد اعتبار است. طبق آخرین تعریف معتبر دبیر کل وقت سازمان ملل متحد- پطروس غالی2در سال -1996 ، صلح باید از طرق انسانی و دیپلماتیک و رضایت مندانه حاصل شود و اعمال فشار و زور برای وادار کردن طرفین به قطع جنگ،3 منتفی است. بر همین اساس، یک معاهده ی صلح، موارد مهم زیر را در بر خواهد داشت:
· پایان همه ی عملیات
· ایجاد دوباره ی روابط صلح آمیز میان طرفین متخاصم
· حلّ و فصل اختلافاتی که منجر به آغاز جنگ شده
