بخشی از مقاله
چکیده :
حرکت از جامعه صنعتی به سوی جامعه دانشی بوسیله رشد سریع دارائیهای نامشهود و فعالتیهای اجتماعی نسبت به منابع مشهود ، مشخص گردیده ، لذا لازم بود که سرماهی اجتماعی به عنوان یکی از اشکال سرمایه های طبقه بندی شده بانک جهانی به عنوان معیاری برای موفقیت و دستیابی به اهداف مد نظر قرار گیرد . به این منظور در این تحقیق محقق به دنبال اهداف اصلی زیر است :
شناخت و بررسی مفهوم سرمایه اجتماعی
شناخت و بررسی ابعاد سرمایه اجتماعی
کلید واژه : سرمایه جتماعی، ابعاد سرمایه اجتماعی، مفهوم سرمایه اجتماعی
مقدمه :
امروزه سرمایه اجتماعی بستر مناسبی برای بهره وری سرمایه انسانی و فیزیکی و راهی برای نیل به موفقیت قلمداد می شود . مدیران و کسانی که بتوانند در سازمان سرمایه اجتماعی ایجاد کنند راه کامیابی شغلی و سازمانی خود را هموار می سازند. میتوان گفت سرمایه اجتماعی پدیده ای مدیریت پذیر است به این معنا که می توان آن را براساس سیاستگذاری ها در حوزه های مشخص از سازمان بازسازی یا به فرایندشکل گیری آن کمک نمود - نصر اصفهانی،. - 1390
بحث سرمایه اجتماعی اخیرا اهمیت آن برای سایر مطالعات مدیریت روشن گردیده و آن هم با توجه به ایجاد تئوری هایی در این زمینه ، این مفهوم یعنی سرمایه اجتماعی توجهات را در تحقیقات مربوط به سازمانها به خود جلب نموده است . این سرمایه از مفاهیم نوینی است که نقشی بسیار مهمتر از سرمایه فیزیکی و انسانی در سازمانها و جوامع ایفا می کند و امروزه در جامعه شناسی و اقتصاد و به تازگی در مدیریت و سازمان به صورت گسترده ای مورد استفاه قرار گرفته است . که به پیوندها ، ارتباطات میان اعضای یک شبکه به عنوان منبع با ارزش اشاره دارد و با خلق هنجارها و اعتماد متقابل موجب تحقق اهداف اعضا می شود .در غیاب سرمایه اجتماعی ، سایر سرمایه ها اثر بخشی خود را از دست داده و پیمودن راه های توسعه و تکامل فرهنگی و اقتصادی ، ناهموار و دشوارمی گردد .
سرمایه اجتماعی از مفاهیم نوینی است که امروزه در بررسی های اقتصادی و اجتماهی جوامع مدرن مطرح شده است و باعث ایجاد تئوری هایی گشته که پایه ای برای سایر مطالعات مدیریت می باشد و نقشی به مراتب مهمتر از سرمایه فیزیکی و انسانی در سازمانها و جوامع ایفا می کند سرمایه اجتماعی بر خلاف سایر سرمایه ها به صورت فیزیکی وجود ندارد ، بلکه حاصل تعاملات و هنجارهای گروهی و اجتماعی است و از طرف دیگر افزایش آن می تواند موجب پایین آمدن جدی سطح هزینه های اداره جامعه و نیز هزینه های عملیاتی سازمان ها شود . همچنین می توان به این مسئله اشاره کرد که با وجود تازگی مقوله سرمایه اجتماعی در مباحث مدیریتی ، اینک به صورت گسترده ای مورد استفاده قرار گرفته که در آن به پیوندها ، ارتباط میان اعضای یک شبکه به عنوان منبع با ارزش اشاره دارد و با خلق هنجارها و اعتماد متقابل موجب خاق اهداف اعضاء می شود . سرمایه اجتماعی عمدتا مبتنی بر عوامل فرهنگی و اجتماعی بوده و شناسایی آن به عنوان یک نوع سرمایه چه در سطح کلان و چه در سطح خرد می تواند شناخت جدیدی را از سیستم های اقتصادی – اجتماعی ایجاد کند و به مدیران در هدایت بهتر سیستم یاری می رساند .
مفهوم سرمایه
سرمایه capital ثروتی است مولد یا منبعی که شخص می تواند جهت در آمد یا منابع اضافی دیگر به کار برد . به نظر البرو ، اندیشه ای که در پس مفهوم اصلی سرمایه است حتی در معنای مالی اولیه اش مفهوم ارزشی است که می تواند اساس ارزشهای آینده باشد . دریافت - - بوردیو - - از سرمایه وسیع تر از معنای پولی سرمایه در اقتصاد است ، سرمایه یک منبع عام است که می تواند شکل پولی یا غیر پولی و همچنین ملوس و غیر ملوس به خود گیرد . - Anheear,1995 - به نظر بوردیو سرمایه هر منبعی است که در عرصه خاصی ثر بگذارد و به فرد امکان دهد که سود را از طریق مشارکت در رقابت بر سر آن بدست آورد . - Stones,1998 - وقتی واژه سرمایه در عرصه های دیگر به کار می بریم چیزی دیر پا و ماندگار را می رساند . همچنین واژه سرمایه رساننده چیزی است که هویت خود را حتی پس از استتفاده مکرر حفظ می کند ، چیزی که می توان بارها به کارش برد ، نابودش کرد و بدست آورد یا بهبود بخشید . بوردیو بین سه نوع کلی سرمایه که ممکن است محتوای خاص عرصه ای داشته باشند تمایز قائل شده است :
-1 سرمایه اقتصادی ، شامل پول ، اشیاء و در آمدهای مادی
-2 سرمایه اجتماعی ، مجموعه منابع بالفعل و بالقوه ای است که با عضویت در شبکه های اجتماعی کنشگران و سازمانها بوجود می آید
-3 سرمایه فرهنگی ، شامل تمایلات و عادات دیرین و انباشت اشیای فرهنگی است - Stones,1998 - . ترنر - 1998 - سرمایه فرهنگی را مجموعه نهادها ، عادات ، منش ها ، شیوه های زبانی ، مدارک آموزشی ، ذوق و سلیقه ها و شیوه های زندگی که به طور غیر رسمی بین افراد شایع است ، تعریف می کند .
مفهوم سرمایه اجتماعی
اصطلاح سرمایه اجتماعی social capital نخستین بار در اثر کلاسیک - - جین جاکوب - - به نام - - مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکا - - در سال 1961 به کار رفته است که در آن توضیح داده بود که شبکه های اجتماعی فشرده در محدوده های حومه قدیمی و مختلط شهری ، صورتی از سرمایه اجتماعی را تشکیل می دهند و در ارتباط با حفظ نظافت ، عدم وجود جرم و جنایت خیابانی و دیگر تصمیمات در مورد بهبود کیفیت زندگی در مقایسه با عوامل نهادهای رسمی مانند نیروی حفاظتی پلیس و نروهای انتظامی مسئولیت بیشتری از خود نشان می دهند . - - Jacob,1961
در دهه 1980 این اصطلاح توسط - - جیمز کلمن - - جامعه شناس در معنای وسیعتری مورد استفاده قرار گرفت و - - رابرت پوتنام - - دانشمند علوم سیاسی نیز بحثی قوی و پر شور را در مورد نقش سرمایه اجتماعی و جامعه مدنی در ایالات متحده و ایتالیا برانگیخت . - - putnam,1999 مفهوم سرمایه اجتماعی تنها در دهه 1980به شدت مورد توجه قرار گرفت و توانست با گسترش نظری و تجربی، جایگاه تعریف شده ای در میان نظریه های جامعه شناسی به خود اختصاص دهد .این امرعمدتاً مرهون کلمن - 1998 - تحقیق او در زمینه مشارکت در امور مدرسه در شهر شیکاگو است .پس از آن بوردیو در فرانسه ابعاد دیگری از این مفهوم را روشن کرد .سرمایه اجتماعی دارای اشکال بسیاری از پیوندهای اجتماعی است که روابط میان افراد را متأثر از خود ساخته و به حصول اهداف شبکه کمک می کند - محمدی، 2011 ، - 26 سرمایه اجتماعی عاملی کلیدی در کمک به سازمان جهت پیشبرد جریان بین روابط و ارتقای فناوری، اطلاعات، دانش، منابع و مانند آن است - یو و همکاران2009 ، - 4
