بخشی از مقاله
چکیده
یکی از شاخصهای برجسته و فنی شعر دینی احمد وائلی، اهتمام به ساختارهای ادبی است؛ وائلی به عنوان یک شاعر فرهیخته و آگاه، از ساختارهای شعری به عنوان ابزاری در خدمت اندیشهها و پیامهای دینی خویش بهره گرفته است. بنابراین، ناقد و مخاطب آگاه، وی را اسیر چارچوبهای محدود و مشهور شعر کلاسیک نمییابد؛ چرا که وی به اندازهی نیاز و ضرورت از آنها استفاده نموده است. روانی و شیوایی، اقتباس از متون دینی، پرهیز از صور خیال پیچیده و نگه داشتن جانب اعتدال در کاربرد آرایشهای لفظی، شاخصهای بارز ساختار شعری وائلی به شمار میآیند.
افزون بر این، ساختار اساسی شعر دینی وائلی در همان چارچوبهای سنّتی قصیده در شعر عرب قرار می گیرد. و شاعر، مفهومهای امروزی رادر چارچوب عروض سنّتی، بکار می برد. وائلی با مهارت خاصی توانسته است چالش ها و جریانهای امروزی را که در سرزمینهای اسلامی وجود دارد با زبانی خطابی، امروزی و شیوادر قالب شعر سنّتی بیان کند. از اینرو، میتوان وائلی را شاعر تقلید و تجدید نام نهاد. بکارگیری ساختارهای خطابی استوار، بهره مندی از صور خیال، بویژه؛ تشبیه و استعاره، استفادهی معتدل و هدفمند از آرایههای لفظی از دیگر ویژگی های سبک شعری اوست.
.1پیشگفتار
احمد وائلی - 1342ه.ق - در شهر نجف اشرف دیده به جهان گشود. آموزه های نخستین خود را در همان شهر سپری نمود. و در سال 1389ه.ق در رشته ی فقه اسلامی از دانشگهاه بغداد، فوق لیسانس دریافت کرد و در سال 1392ه.ق موفّق به اخذ مدرک دکتری از دانشگاه قاهره گردید. سپس به عراق بازگشت و دانش و ادبیات خود را در تبیین فضیلت های اهل بیت - ع - و خدمت خواسته های ملّت خویش قرار داد.
خطابه های مشهور وی، زبانزد عام و خاص گردید و شعرهایش در نشریه های گوناگون جهان عرب به چاپ رسید. این دانشمند توانا و ادیب برجسته، در روزگاری زندگی می کرد که سرزمینش از استبداد و استعمار رنج می برد و گرایش به فرهنگ غربی، سکه ی رایج اوضاع فرهنگی آن کشور به شمار می آمد. از این رو، بر آن بود تا با بهره گیری از منبرهای حسینی و شعر دینی، مردم را به سوی بیداری، پایداری و ارزش های دینی رهنمون نماید.
وی هیچگاه، تسلیم تهدید و تطمیع حاکمان ستمگر عراق نشد و بارها از سوی آنان زندانی و تبعید گردید.اصالت اسلامی-شیعی و پرهیز از غرب گرایی و تفرقه، توجّه به نقش زنان در عرصه های دینی- اجتماعی از مشخصه های بارز اندیشه ی وائلی بود؛ وی دانشمندی توانا و ادیبی مردم گرا بود. برای وجدان و فرهنگ آن سامان می گفت و می سرود. پیروی از آموزه های اهل بیت - ع - او را به مانند برخی از شاعران کلاسیک شیعه، در خط اوّل مبارزه با استبداد و استعمار قرار داده بود. از این رو، نام و روش او همواره در ذهن مردم عراق و برخی از سرزمین های اسلامی، ماندگار شده است. شاعر در سال 1424ه.ق چشم از جهان فرو بست و آثار فراوانی از خود در حوزه های گوناگون بر جای نهاده است.
.2 پردازش تحلیلی موضوع
پرسش های اساسی این پژوهش، عبارتند از :
-1 آیا وائلی در بکارگیری آرایه ها و صناعات ادبی از حدّ اعتدال عدول نموده است؟
-2 -کاربرد صور خیال در شعر وی چگونه است؟
-3 شاخص اصلی ساختارهای شعر دینی وائلی چیست؟
