بخشی از مقاله
مقدمه
با الهام از اين سخن گرانقدر امام راحل كه فرمودند : «هدف مخالفين شما اين است كه بچه هاي شما را از اسلام منحرف كنند و جوانهاي شما را از اسلام منحرف كنند، توجه كنيد كه كودكها و جوانها را به تعليمات اسلامي تربيت كنيد تا انشاءالله كشورشما از آسيب مصوب بماند.»
با توجه به اينكه اسلام تمامي ضعفها و كاستيهاي روحي و رواني، حتي اجتماعي و اقتصادي را ناشي از غفلت انسان از مبداء آفرينش ومعادمي داند، خداوند در قرآن كريم مي فرمايد:«هر كس از ياد كردن من خودداري كند، زندگي سختي خواهد داشت» لزوم توجه دادن دانش آموزان به فرايض ديني در شرايط فعلي جامعه، آشكار مي شود. چرا كه فرايض ديني موجب افزايش تقوا مي شود. « اي مردم خدايي را پرستيد كه آفريننده شما و آنكه پيش از شما بودند باشد كه پارسا و منزه شويد.
تقوا بر اثر توجه و پايبندي به رعايت فرايض ديني حاصل شده و ضامن سعادت واقعي و ابدي انسانهاست . بنابراين هيچ آموزشي در مدارس بالاتر از ايجاد تقوا نيست.
قرآن مجيد، تزكيه و تقوا را قبل از تعليم و تعلم بيان فرموده است و اين نشان از اهميت تقواست. تحكيم پايه هاي فرايض ديني در مدارس باعث بيداري ، آگاهي، استقلال ، نجات دانش آموزان و در نتيجه نجات كشور از هر گونه انحراف مي گردد.
بيان مسئله
دين برنامة كامل زندگي است كه از طرف خالق هستي، از آغاز خلقت انسان به وسيلة پيامبران از حضرت آدم (ع) تا خاتم (ص) براي انسانها آورده شده است. دين از همان ابتدا متناسب با رشد انسان در زمانهاي مختلف، آئين نامههاي تربيتي خاص هر دوره را ارائه داده است. در نهايت با بعثت خاتم پيامبران (ص) دين به مرحله كمال خود رسيده كه همانا دين اسلام است. خداوند برنامة زندگي انسانها را به وسيلة رسول باطني (عقل) و رسول ظاهري (پيامبران) كه پيام آوران وحي و دين ميباشد تدبير مينمايد. زندگي بدون وجود دين براي انسان پوچ و بي معني است.
به عقيدة «آدلر» كه از تجارب سي سالة روانكاري خود سخن ميگفت، كلية بيماران رواني ك
ه حس مذهبي خود را باز نيافتند. درمان نشدند همچنين «فرويد» روانكاو اطريشي گمان ميكرد كه جامعه نياز به مذهب نخواهد داشت و تنها تمدن قادر خواهد بود كه انسان را اداره كند. و بي توجهي به ارزش وجودي انسان، قتل و غارت، ويرانگريها، باعث شد تا او از اين نظر خود عدول كن
د.
«ژوزف مورني» دليل اصلي بروز اختلالات رفتاري را در عصر تسخير فضا عدم معنويت ميداند «مهاتما گاندي» فرهنگ و تمدن غرب را فرهنگ خود فراموشي و جهان آگاهي تلقي نموده است. چنانكه ميگويد : «غربي در كارهاي بزرگي قادر است كه ملل ديگر آن را در قدرت خدا ميدانند. ليكن غربي از يك چيز عاجز است و آن تأمل در باطن خويش ميباشد. وي از جمله كساني است كه معتقد است هركس خود را شناخت، خدا و ديگران را شناخت و هر كس خود را شناخت هيچ چيز را نشناخته است :
دين اسلام، كاملترين آئين زندگي محسوب ميشود و كاملتري دستورات عملي و نظري زندگي را ارائه داده است كه اين دستورات سه بخش اساس ميباشند.
الف ) اعتقادات ب) اخلاق ج) احكام
دين، از انسان ميخواهد كه در دل به عقايد فوق ايمان داشته و در زبان اقرار نموده و در عمل آنها را پياده كند، خود را متخلق به آن رفتار نمايد.
فرايض ديني بخشي از احكام و دستورات عملي هستند كه هر انساني موظف است به آنها عمل نمايد و عمل به آنها تأثيرات عميقي در روان افراد به جاي ميگذارد و بعضي از اين اعمال كه در مدارس ميتوانند نمود بيشتري داشته باشند عبارتند از :
نماز، روزه، امر به معروف و نهي از منكر، تولي و تبري، حجاب و ...
از آنجا كه جوانان و نوجوانان از سرمايههاي اساسي هر كشوري هستند، تعليم و تربيت صحيح آنها ميتواند سلامت رواني و اجتماعي جامعه را تضمين نمايد.
نكته قابل توجه آن است كه دشمنان اسلام سعي دارند، همواره نوجوانان و جوانان را كه از نيروي انساني، فعال و اساسي در جامعه محسوب ميشوند را از گرايش به دين باز دارند و به پوچ گرايي و الحاد سوق داده و انساني مصرفي بار بياورند. و از اين طريق بتوانند به اهداف استعماري خود دست يابند.
آنان در صدد از بين بردن و سست كردن پايههاي ايمان و فرايض ديني مردم هستند و اين در حالي است كه تحكيم پايههاي ديني مدارس باعث بيد
اري و آگاهي، استقلال و نجات دانش آموزان و در نتيجه نجات كشور از بند دشمن ميشود.
«دكتر افروز در مقالهاي تحت عنوان خانه و مدرسه و احياء پرورش مذهبي در كودكان» تأكيد مينمايد كه معلمان و مربيان مدارس به مثابه الگوهاي مطلوب كودكان و نوجوانان زماني ميتوانند توفيقات چشمگيري در پرورش يا تقويت احساس مذهبي و تبلور رفتارهاي ديني آنها داشته باشند كه شخصيت مذهبي ايشان براي دانش آموزان بسيار دوست داشتني و محبوب باشد زيرا آنها در اذهان دانش آموزان، مذهب، انديشه و رفتار مذهبي را بسيار زيبا، جالب، جاذب، شيرين و دوست داشتني جلوه گر نمايد.
با توجه به اهميت مسئله، شايسته است محققان كشور با شناسايي روشهاي كاربردي نسبت به گرايش جوانان و نوجوانان به دين و فرايض ديني چارهاي بيانديشند و راههاي مطمئني شناسايي كرده و آنها را به انجام فرايض ديني سوق دهند، در نتيجه هم باعث نجات آنها در دنيا و آخرت ميشوند و هم موجب حفظ و گسترش تعاليم الهي گرديده و كشور را از توطئه دشمنان در امان نگه دارند.
براي دسترسي به راههاي جذب دانش آموزان به فرايض ديني، شايسته است به دنبال راههايي باشيم كه متناسب با خصوصيات روان شناختي نوجوانان و جوانان باشد.
دستيابي به راههاي جذب نوجوانان و جوانان به انجام فرايض ديني در ساية تحقيقات علمي ميسر است. اين تحقيق به بررسي راههاي جذب دانش آموزان به فرايض ديني در جهت دستيابي به عوامل و شيوههاي مهم جذب دانش آموزان به انجام فرايض ديني ميپردازد.
ضرورت و اهميت مسئله
از آنجا كه امر تعليم و تربيت در روند تكامل زندگي انسانها يك امر ضروري و لازم است.
مدرسه بعد از خانواده به عنوان مهد دانش و فراگيري علم، مكاني است كه فرد با ارزشهاي جامعه به صورتي اصولي و صحيح آشنا ميشود و نقش كليدي در تعليم و تعلم دانش آموزان را به عهده دارد. لذا مدرسه بهترين مكاني است كه ميتوان در آن انسان ديندار و متقي پرورش داد.
مسئولين مدارس با ترويج فرهنگ مذهبي و شيوههاي تزكيه در بين دانش آموزان ميتوانند آنها را نسبت به موضوعات ديني را غب نمايند و اين تحقيق از چند جهت داراي اهميت است :
الف ) افزايش گرايش دانش آموزان به فرايض ديني موجب افزايش تقواي آنهاست بنابراين تقوا ضامن نجات انسان در دنيا و آخرت است.
ب ) انسان بارو آوردن به فرايض ديني از پوچي و بي هويتي رهايي مييابد و با تلاش و همت مضاعف به خود سازي در جهت كمال خود و شكوفايي جامعه گام برميدارد.
ج ) نوجواني دوران حساس و مهمي است. در اين مرحله از زندگي هر لحظه احتمال انحطاط فكري و اخلاقي در آنها ميرود. بنابراين شايسته است كه نوجوانان و جوانان را به مسائل ديني آشنا و به صورتي پسنديده و دلنشين در ترغيب آنها كوشش نمود. با اين وصف جامعه نيز از مفاسد
اجتماعي و اخلاقي نجات پيدا ميكند.
د ) در نهايت دانش آموزان، با گرايش به فرايض ديني از تهاجم فرهنگي مصون ميشوند، زيرا فردي كه ديندار و متقي است و داراي ريشه عقيدتي و فرهنگي مطمئني بوده دچار از خود بيگانگي و خود فراموشي نميشود.
بنابراين يافتههاي اين تحقيق ميتواند مورد توجه سازمان آموزش و پرورش به ويژه بخش مربوط به واحد پرورشي، واحد اقامه نماز و ساير بخشها قرار گيرد.
سؤالات تحقيق
1- آيا بين ميزان تبليغات مذهبي در مدرسه و گرايش دانش آموزان به فرايض ديني از ديدگاه دانش آموزان رابطهاي وجود دارد؟
2- آيا بين ميزان محبوبيت و مقبوليت دبيران بينش اسلامي و گرايش دانش آموزان به فرايض ديني از ديدگاه دانش آموزان رابطهاي وجود دارد؟
3- آيا بين محبوبيت و مقبوليت مربيان تربيتي و گرايش دانش آموزان به فرايض ديني با گرايش دانش آموزان به فرايض ديني از ديدگاه دانش آموزان رابطهاي وجود دارد؟
4- آيا بين ميزان توجه و تقيد مدير مدرسه نسبت به فرايض ديني با گرايش دانش آموزان به فرايض ديني از ديدگاه دانش آموزان رابطهاي وجود دارد؟
5- آيا بين گفتار و رفتار دبيران غير بينش اسلامي با گرايش دانش آموزان به فرايض ديني از ديدگاه دانش آموزان رابطهاي وجود دارد ؟
فرضيات تحقيق
1- بين ميزان تبليغات مذهبي درمدرسه و گرايش دانش آموزان به فرايض ديني از ديدگاه دانش آموزان رابطه وجود دارد.
2- بين ميزان محبوبيت و مقبوليت دبيران بينش اسلامي و گرايش دانش آموزان به فرايض ديني از ديدگاه دانش آموزان رابطه وجود دارد؟
3- بين ميزان محبوبيت و مقبوليت مربيان تربيتي و گرايش دانش آموزان به فرايض ديني از ديدگاه دانش آموزان رابطه وجود دارد؟
4- بين ميزان توجه و تقيد مدرسه نسبت به فرايض ديني با گرايش دانش آموزان به فرايض ديني از ديدگاه دانش آموزان رابطه وجود دارد.
5- بين گفتار و رفتار دبيران غير بينش اسلامي با گرايش دانش آموزان به فرايض ديني از ديدگاه دانش آموزان رابطه وجود دارد.
تغيير متغيرهاي تحقيق
1- فرايض ديني
منظور از آن، اموري از احكام عمليه شرعي است كه انجام دادن آن بر هر مسلماني واجب و در صورت عدم انجام مستوجب عقوبت سخت از سوي خداوند متعال ميباشد. از قبيل : نماز، روزه، امر به معروف و نهي از منكر، تولي و تبري، رعايت حجاب اسلامي از سوي خانمها و ...
2- دانش آموزان
منظور از دانش آموزان در اين تحقيق دانش آموزان دختر مشغول به تحصيل در مقطع راهنمايي است.
ابزار تحقيق :
در اين تحقيق جهت جمع آوري اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شده است