مقاله در مورد اقتصاد چین

بخشی از مقاله

طرح توليد كليد و پريز

مقـدمه
زندگي انسان امروز با صنعت آميخته شده است . صنعت انسان كاربرد فراواني در زندگي او دارد. انسان هر چه بيشتر براي راحتي خود دست به اختراع و توليد وسايل كرده است .
اكنون در اجتماع بخشي از مردم توليد كننده و بخشي مصرف كننده هستند.

توليد كردن وسيلة مورد نياز بايستي اصولي و بر پايه و مبنا بوده تا وسيله توليد شده هر چه بهتر و نيز توليد كننده آن زيان ندهد.
اين گونه توليد باعث رشد اقتصاد يك جامعه و در نتيجه بالاتر آمدن سطح آن جامعه مي باشد.
به اميد فردايي بهتر

پيشگفتار
در اين طرح سعي شده تا مروري هر چند مختصر بر مراحل راه اندازي يك واحد توليدي (توليد كليد و پريز) باشد.
امروزه صنعت كاران كشور ما با تلاش و جستجوي فراوان توانسته اند اين محصول را كه مورد نياز يك ساختمان است و مردمي كه از آن استفاده مي كنند به طور صحيح و كاربردي بسازند، البته ساخت اين قطعه هنوز با استانداردهاي جهاني

فاصله زيادي دارد اما در همين حد كه توانسته اند به خود كفايي برسند و وارد كردن اين قطعه ي كوچك اما پر زحمت را در كشور ميسر سازند خود يك موهبت محسوب مي شود . اين عمل توانسته است حداقل در مورد اين مقوله ارز كشور را خارج نكنند و مردم با خريد ارزان اين قطعه ساختمان خود را تكميل كرده باشند.

تعريف محصول از نظر مشخصات ظاهري و

شكل ، فرمول ، حد استاندارد و …
كليد و پريز و قطعات همرديف چون دو شاخه اجزاي الكتريكي هستند كه وظيفه آنها قطع و وصل جريان الكتريكي تا سطح پتانسيل 500 مي باشد. جنس بدنه آنها از باكاليت است رنگ آن كرم روشن و بصورت يك عايق الكتريكي عمل مي كند . ابعاد كليد و پريز 8 × 8 سانتيمتر مربع ، وزن آن 75 ـ 55 گرم است. حداكثر جريان الكتريكي قابل تحمل آن 25 آمپر است. از نظر استاندارد بايد طوري باشد كه كليه آزمايشات هدايت جريان الكتريكي ـ عايق بودن بدنه در برابر جريان نشتي و … كار مطمئن آنها را ايجاب كند و در استعمال عادي آن خطري احساس نشود . نشانه هاي معرف كليد و پريز و دو شاخه از نظر جريان الكتريكي و سطح ولتاژ و يا علائم تجاري آن بايد طوري باشد كه قابل رويت باشد . از نظر ابعاد رعايت استاندارد ضروري است و كليد و پريز ديگر ابزارهاي الكتريكي بايد طوري ساخته شوند كه پس از نصب قسمتهاي برق دار آنها در دسترس نباشد ، عمر مفيد آن با توجه به ميزان استفاده الكتريكي از آن 10 ـ 5 سال مي باشد.
مواد مصرف و كاربرد محصول يا محصولات توليدي
ابزار الكتريكي كه وظيفه قطع و وصل جريانهاي الكتريكي را بعهده دارند .
كالاهاي رقيب و يا كالاي جانشين كيفيت آنها :
كالاهاي رقيب طيف گسترده اي دارند كه تفاوت آنها با كالاي طراحي شده عمدتاً شامل 2 بخش است . بخش اول مربوط به نوع تركيبات جديد مواد مي باشد كه مي تواند از انواع پلي مريزاتها ـ پلي كندنساتها ـ مواد عايقي هتروگن سراميكي ، آلياژهاي با تلفات حرارتي كمتر از مس و …… مي باشد و بخش دوم كه شايد نقش با اهميت تري نسبت به بخش اول دارد مربوط به استفاده از تكنولوژي ماشين پيشرفته تر است.
بررسي كالبدي
گرچه در ساختمان كليدهايي كه امروزه در تاسيسات الكتريكي مورد استفاده قرار مي گيرند تغييرات زيادي به منظور هماهنگي و تطبيق كار آنها با كاربردهاي مختلف صورت گرفته ـ مع الوصف كليدها و اتصالات الكتريكي از لحاظ بنيادي دار

اي ويژگي هاي عمده زير مي باشد :
 ـ كنتاكتها
 ـ وسيله قطع كننده جرقه
 ـ اتصالات مكانيكي رابط و ترمينالها
 ـ محفظه و بدنه
1ـ كنتاكتها
مهمترين قسمت موثر كليدها كنتاكت ها

هستند كه كليه تنش ها را در لحظه قطع و وصل كليد به كنتاكت ها شامل مي شوند. اين تنش ها مي تواند الكتريكي باشد كه توسط آمپدانسهاي مختلف روي مدار اثر مي گذارد و يا تنش مكانيكي باشد كه اساساً به ويژگي و خصوصيات مواد بكار رفته در كنتاكت بستگي دارد.
تحقيقات چند سال اخير نشان مي دهد كه آلياژهاي نقره ، پالاديوم ، مس و آلياژهاي طلا بعنوان مواد مقاوم در برابر خوردگي در ساخت كنتاكتها بسيار مناسب مي باشند و در صنعت برق بخاطر كمياب بودن و در نتيجه قيمت بالاي طلا و نقره ، بيشتر از مس و آلياژ تنگستن جهت ساخت كنتاكت ها استفاده مي شود.
2ـ وسيله قطع كننده جرقه
مسئله مهم ديگري كه در ساخت كليد و پريز حائز اهميت است مسئلة خاموش كردن جرقه مي باشد . در حال حاضر وسايل خاموش كننده جرقه از نظر نوع بطور قابل ملاحظه اي تغيير كرده و همواره طرحهاي جديدي نيز به منظور اصلاح شرايط كار آنها ارائه مي شود.
3ـ اتصالات مكانيكي رابط و ترمينالها
اتصالات قسمتي از اجزاء با اهميت كليد مي باشند كه براي ايجاد ارتباط بين سيم دستگاه الكتريكي و كليد بكار مي رود و از نظر ابعاد در مقاطعي ساخته مي شوند كه بتوانند جريانهاي نامي وسيله مورد نظر را از طريق كلي

د از خود عبور دهند. مكانيزم اتصالات بايد بگونه اي باشد كه بتواند به سهولت اتصال هادي هاي ارتباطي بين دستگاه الكتريكي و كليد را با توجه به جريان نامي كار دستگاه تامين نمايند.
در اين حالت در بسياري از موارد بخاطر اجتناب از ايجاد افت ولتاژ بيش از حد مجاز و مسيرهاي طولاني به ناچار از مقاطع با

لاتر استفاده مي نمايند. از نظر شرايط كار عملي هاديها بر حسب جريان مجازشان دسته بندي نمي شوند ، بلكه بر اساس بيشترين و كمترين سطح مقطعي كه مي توانند براي عبور جريان مشخصي بكار روند كلاً مبتدي مي گردند. بنابراين نوع اتصالات و مقاطع آنها دقيقاً مي بايست بر اساس مقاطع معمول مورد استفاده هاديها باشد تا عدم تطابق آنها باعث لقي و در نتيجه منجر به ايجاد شرايط نامناسب و توليد حرارت اضافي نشود.
4ـ محفظه و بدنه
ماده اصلي تشكيل دهنده محفظه و بدنه كليد و پريز باكاليت است كه خود يك عايق الكتريكي است و كليه الكترونها در اين ماده آنچنان به هسته هاي اتم خود بستگي دارند كه هدايت الكتريكي با الكترونها نمي تواند صورت گيرد و شكافهاي انرژي به حدي عريض هستند كه مدارهاي محيط الكترونها نمي توانند انرژي گرمايي كافي بدست آورند و به تعداد كافي براي عبور از عرض شكاف بر انگيخته شوند و هدايت قابل سنجشي فراهم سازند. تحرك گرمايي اتمها و مولكولها اثر اندكي روي جهت دو قطبي هاي القاء شده مي گذارند . ميزان قطبش يوني و الكتروني تقريباً مستقل از دما است.
انتخاب رنگ سفيد و روشن براي باكاليت نيز بخاطر جلوگيري از جريانهاي نشتي است كه اينگونه جريانها ناشي از خواص فيزيكي مواد بعنوان يك عامل حرارتي مي تواند اثرات نامطلوبي روي كيفيت عايق هاي الكتريكي بگذارد. طرح كليد و پريز در سه بخش اصلي قالب سازي و فلزي ، پرس كرم باكاليت و مونتاژ مورد بررسي قرار گرفته و متد انتخابي فرايند غير پيوسته مي باشد و به عنوان يك فعاليت توليدي اشتغال زا مطرح مي شود.
ماده اصلي بكار رفته در ساخت بدنه كليد و پريز باكاليت كه يك عايق همگن است ، از نظر الكتريكي يك عايق ايزوتوپ مي باشد كه جهت ولتاژ و ميدان اعمال شده در آن موثر نيست و در كليه جهات بطور يكنواخت اثر مي پذيرد. موا

د ديگري كه مي تواند در ساخت بدنه استفاده شود عبارتند از : تركيبات پلي كندنساتها ، پلي مريزاتها ، پلي آدوكت ها و يك نوعي از مواد عايقي هتروگن سراميكي .
بررسي هاي فني
بررسي تكنولوژي هاي مختلف و انتخابات تكنولوژي مناسب با ذكر مشخصات فني و ظرفيتها :
گلوگاه و بخش با اهميت طرح پرس ها مي باشند و گرچه امروزه در ساخت اين كالا از ماشين هاي پيشرفته با كنترل كامپيوتري با سرعت هاي بالاي توليد استفاده مي شود ليكن در اين طرح ها از ماشين هاي پرس نيمه اتوماتيك ساخت داخل استفاده مي نمائيم . راندمان توليد 65درصد در ظرفيت كامل مي باشد. از نظر اهميت پرس هيدروليك بالاترين درجه اهميت در توليد را دارد و از نظر حجم فعاليت بالاترين ميزان مربوط به فعاليت مونتاژ است.
بررسي روش هاي مختلف توليد محصول و انتخاب بهترين روش توليد :
توليد : چنانچه روش توليد را مستقل از نوع و برتري ماشين آلات نسبت به يكديگر بدانيم روشهاي بسياري را مي توان در بهينه كردن دقت و سرعت نيروي انساني بكار رفته در عمليات مونتاژ يافت. تعدد ماشين آلات در توليد بدنه قطعات فلزي كليد و پريز وجود ندارد . پرس هاي هيدورليك و تزريقي بدنه كليد و پريز را توليد مي كنند و پرس هاي ضربه اي كنتاكتها و قطعات فلزي و فرايند توليد اين صورت است كه باكاليت و يا تركيبات شيميايي مناسب ديگر بطور همزمان و بطور سري به پرس ها هدايت شده و در زمان هاي پخت لازم بدنه ساخته مي شوند. توسط پرس هاي ضربه اي قطعات متعدد فلزي مورد نياز ساخت مي شود. مجموع اين 3 بخش به انبار كالاي نيم ساخته هدايت و از آنجا به سالن مونتاژ هدايت مي شود.
بررسي شيوه هاي كنترل توليد محصول
با توجه به اهميت كالا از نظر ايمني و حفاظت و لزوم رعايت استانداردهاي اجباري كنترل كيفي محصول بطور پيوسته و از ابتدا ورود مواد اوليه تا مراحل پاياني و تكميلي مونتاژ صورت مي گيرد. اهميت كنترل خواص عايقي بدنه و مقاومت قابل قبول آن در برابر جريانهاي الكتريكي و رطوبت كنترل مقاومت مكانيكي آن در برابر

ضربه هاي فيزيك احتمالي بر كسي پنهان نيست كنترلها در تمام ايستگاههاي توليد بطور پيوسته ضروري است و آزمايشات تست شيمي مواد ، تست هاي الكتريكي ، فيزيكي از نظر ابعاد و رعايت استاندارد ، نشانه گذاري ا

يمني ، ترمينالها ساختمان ، قدرت قطع كليد ، لوازم و آناليز مواد بكار رفته ، ضخامت مكانيكي ، فاصله هوايي بين اجزاء ، مقاومت در برابر حرارت ، رطوبت ضربه و نمونه برداريهاي مختلف و متعدد از تمام مراحل توليد مي بايد صورت گيرد.

مشخصات مواد اوليه ، مصرف ، قيمت و محل تامين آنها
اور ، فرمالدئيد ، باكاليت به عنوان مهمترين ماده اوليه جهت ساخت و توليد بدنه عايق الكتريكي اين ماده در بالاترين ميزان ظرفيت از منابع پتروشيمي شهرستان شيراز قابل تامين مي باشد و ميزان مصرف ساليانه آن 225000 كيلوگرم مي باشد.
انواع پيچ و مهره : جهت اتصال رابطهاي فلزي و بدنه ، تعداد مورد نياز 15000000 عدد ، از منابع داخلي.
فنر : جهت مصرف در دكمه كليد ، تعداد مورد نياز 1000000 عدد ، از منابع داخلي.
كنتاكتهاي الكتريكي : ساخته شده از تسمه هاي مسي نازك به ضخامت 1ـ5/0 ميليمتر از منابع داخلي به ميزان 4000000 عدد.
جعبه مقوايي : جهت بسته بندي محصول به ميزان 1500000 مترمربع.
ورق برنجي 6/0ـ5/0 ميليمتر به ميزان 40 تن .
ورق آهني 75/0ـ5/1 ميليمتر به ميزان 100 تن.
مفتول نقره اي : جهت كنتاكتها.
ماشين آلات و تجهيزات :
الف : پرس هيدروليك با مشخصات
يكصد تني با قالب 4 حفره اي توان مصرف الكتروموتور 20 كيلو ولت و ظرفيت توليد 140 عدد در ساعت.
زمان پخت : 1 دقيقه ـ راندمان 60 درصد.
تعداد كارگر مورد نياز : 1 نفر.
ب : پرس ضربه اي : با مشخصات
40 تني ، قدرت مصرفي الكتروموتور 15 كيلو ولت ، راندمان 80 درصد.
ظرفيت توليد : 1700 قطعه فلزي در ساعت.
تعداد كارگر مورد نياز : 1 نفر

ج : وسايل و تجهيزات آزمايشگاهي و كنترل و كيفي
مدل A-15 با قطر كارگيري 500 ميليمتر تا روي زمين.
قدرت مصرفي الكتروموتور 2 كيلو ولت
د : قالبها
جهت دستگاههاي پرس در 20 اندازه مختلف
ساخت داخل
هـ دريل

مدل ستوني MA-20
قدرت الكتروموتور kw 55/0 ـ قطر مته كاري 5 ميليمتر
و ـ دستگاه برچسب زن علامات : ساخت داخل 3 عدد
ز ـ قلاويز
با مقاومت mm2/kg 10 و قطر كارگيري حداكثر 3 ميلي متر
محاسبه تعداد ماشين آلات و بالانس خط توليد
الف ـ ماشين پرس هيدروليك
ظرفيت 1 دستگاه در سال = 1 ( دقيقه زمان پخت مواد ) × 4 (تعداد حفره دستگاه) × 9/0 (راندمان دستگاه ) × 60 ( دقيقه ) × 2 (شيفت) × 5/7 (ساعت) × 270 (روزكاري در سال ) = 583200 عدد در سال

ب ـ ماشين پرس ضربه
ظرفيت دستگاه در سال = 1 × 2700 (ميزان توليد قطعه در دقيقه ) × 2 ( شيفت) ×5/7(ساعت)*27(روزكاري) = 000/935/10 بطور متوسط عدد در سال.
تعداد دستگاه مورد نياز با توجه به تعميرات 1 دستگاه = 2
ج : ماشين هاي سري تراش و در يل
با توجه به نوع كار و حجم كار براي 2 برابر ظرفيت فعلي نيز كافي هستند و ملاك انتخاب تعداد كارگري است كه با هر دستگاه كار مي كنند براي دو پل 4 دستگاه مورد نياز است. ماشين آلات از اغلب واحدهاي ماشيني ساز كشور قابل تهيه است.

مشخصات ماشين آلات و تجهيزات حمل و نقل
سواري مدل پيكان
وانت مدل پيكان
ليفتراك 1 تني ساخت داخل
تاسيسات (برق ، آب ، سوخت ، تجهيزات حفاظت ايمني )
الف : برق رساني
مصرف پرس هيدورليك در هر ساعت 20 كيلووات و براي 4 دستگاه 80 كيلووات ساعت توان مصرفي است.
مصرف پرس ضربه اي 15 كيلووات براي 2 دستگاه 30 كيلووات ساعت.
وسايل آزمايشگاهي 2 kwh 2 عدد 4 kwh
دريل 0/55 kwh 4 عدد 2/2 kwh
قلاويز 0/5 kwh 3 عدد 1/5 kwh
ب : آبرساني
آب مورد نياز كارخانه از طريق چاه به عمق 25 متر
مخزن هوايي به ظرفيت 5 متر مكعب تهيه مي شود.

ج : سوخت رساني
سوخت اصلي جهت تامين حرارت زمستان گازوئيل و نفت بعنوان سوخت كمكي براي تامين حرارت بخش هاي اداري مصرف مي شود.
د : وسايل گرمايش و سرمايش
كولر 4000 تعداد 4 دستگاه
بخار كارگاهي پلار تعداد 2 دستگاه
آبگرمكن با ظرفيت 60 گالن به تعد 3 عدد
هـ وسايل حفاظت و ايمني
كپسول اطفاء حريق 11 كيلويي به ازاي هر 30 متر مربع انبارها و هر 50 متر مربع جهت سالن توليد 28 عدد همچنين يك خط لوله 2 اينچ جهت اطفاء حريق كمكي از منبع هوايي ، حلق چاه 18 متري جهت دفع فاضلاب انساني.

استاندارد كليدهاي برقي براي مصارف خانگي و مشابه
1ـ حدود :
اين استاندارد شامل كليدهاي دستي خانگي و كليدهاي دستي تاسيسات الكتريكي مشابه است كه ولتاژ اسمي آنها از 500 ولت و جريان اسمي آنها از 25 آمپر تجاوز نكند.
توضيح : در جاهايي كه شرايط خاصي دارند ( از قبيل داخل كشتي ها ، وسايل نقليه و جاهايي كه احتمال خطري مانند انفجار و غيره وجود داشته باشد ) ممكن است استعمال كليدهايي با ساختمان خاص ضرورت پيدا كند. اين استاندارد شامل قطع كننده هاي خودكار كليدهاي اتوماتيك مدار نمي باشد .
2ـ شرايط عمومي :
كليدها بايد طوري طرح و ساخته شوند كه در استعمال عادي كار آنها مطمئن بوده و خطري براي محيط اطراف و يا استعمال كننده نداشته باشد. بطور كلي مطابقت كليدها با اين استاندارد با اجرا تمام آزمايشهاي ذكر شده در اين استاندارد مشخص مي شود.
3ـ كلياتي راجع به آزمايشها
آزمايشهايي كه طبق مشخصات اين استاندارد انجام مي گيرند آزمايش نوعي هستند.
نمونه ها در درجه حرارت محيط 5+20 درجه سانتيگراد همانطور كه در شرايط عادي نصب مي شوند و بكار ميروند آزمايش مي شود بجز در مواردي كه غير از آن ذكر شده باشد.
آزمايشها به ترتيب بندها اجرا مي شوند.
كليد آزمايشها روي سه نمونه اجرا مي شوند

.
اگر در هر آزمايش روي سه نمونه بيش از يك حالت مردود مشاهده شود كليدها رد شده تلقي مي شود. در صورتيكه فقط يكي از نمونه ها در يك آزمايش رد شود آن آزمايش و ساير آزمايشهايي كه در نتيجه آن آزمايش موثرند روي يك دسته نمونه سه تايي جديد تكرار مي شوند. در اين صورت تمام نمونه هاي جديد بايد در آزمايشها قبول شوند. در هر صورت اگر در طول آزمايش در هركدام از نمونه ها قوس الكتريكي مداومي ايجاد گردد كليد ه

ا رد شده محسوب مي شوند.
توضيح : معمولاً تكرار آزمايشي كه نمونه در آن رد شده كفايت مي كند مگر اينكه نمونه ها در يكي از آزمايشهاي مشخص شده باشد.
تقاضا كننده آزمايش مي تواند دو سري نمونه سه تايي همزمان به هم براي آزمايش تحويل موسسه آزمايش كننده دهد كه در صورت رد شدن سري اول از سري دوم استفاده شود . درصورتيكه از ابتدا فقط يك سري نمونه تحويل شده باشد رد شدن يك نمونه از اين سري دليل رد شدن كليدها مي باشد.
4ـ مشخصات اسمي و نوع منبع نيرو
ولتاژ اسمي استاندارد عبارتست از 250، 380، 500 ولت . ولتاژ اسمي 380 ولت فقط در جريان متناوب (AC) بكار مي رود در صورتيكه ولتاژ ديري مورد استفاده قرار گيرد در هر صورت نبايد ولتاژ اسمي از 250 ولت كمتر باشد.
شدت جريان اسمي استاندارد عبارتست از 2-4-6-10-16-20 آمپر . شدت جريانهاي 2و4 آمپر فقط براي كليدهاي جريان مستقيم DC با ولتاژ سمي بيشتر از 250 ولت بكار مي رود. در صورتيكه جريانهاي ديگري مورد استفاده قرار گيرد نبايد شدت جريان اسمي كمتر از مقادير زير باشد.
2آمپر براي كليدهاي جريان مستقيم (DC) با ولتاژ اسمي متجاوز از 250 ولت.
6آمپر براي كليه كليدهاي ديگر.
5ـ طبقه بندي :
كليدهاي به ترتيب زير طبقه بندي مي شوند
بر حسب نوع جريان
كليدهايي كه فقط براي جريان متناوب (AC) بكار مي روند.
كليدهاي كه فقط براي جريان مستقيم (DC) بكار مي روند.
كليدهاي كه هم براي جريان متناوب (AC) و مستقيم (DC) بكار مي روند.
بر حسب درجه محافظت در برابر رطوبت.
كليدهاي معمولي
كليدهاي محافظت شده در برابر چكيدن قطرات آب.
كليدهاي محافظت شده در برابر پاش

يده شدن آب.
كليدهاي غير قابل نفوذ در مقابل آب.
برحسب نوع اتصال
كليدهاي يك جهته

يك قطبي (يك فاز)
دو قطبي (دو فاز يا فاز و خنثي (نوتر))
سه قطبي (سه فاز)
سه قطبي و خنثي (نوتر)
كليدهاي چند جهته
دو جهته با حالت خاموش
دو مداره
تبديل
صليبي
بر حسب روش بكار اندازي
كليد گردان
كليد شستي
تكمه فشاري
كليد كششي (بوسيله ريسمان يا رشته مشابه)
بر حسب روش نصب
كليد روكار كليد توكار
كليد تابلويي

تركيب تعداد قطبها با مشخصات اسمي بر حسب جدول زير استاندارد مي باشد .

شدت جريان اسمي آمپر ولتاژ اسمي
250وات 280ولت و بالاتر فقط بالاتر از 250ولت جريان مستقيم
2 --- --- يك قطبي ، دو قطبي
4 --- --- يك قطبي ، دو قطبي
6 يك قطبي --- يك قطبي
دو قطبي --- دو قطبي
10 يك قطبي ، دو قطبي دوقطبي،

سه قطبي، سه قطبي و خنثي يك قطبي ، دو قطبي
16 يك قطبي، دوقطبي دوقطبي، سه قطبي، سه قطبي و خنثي دو قطبي
25 دو قطبي سه قطبي ، سه قطبي و خنثي دو قطبي
6 ـ علامت گذاري

كليدها بايد با نشانه هاي زير علامت گذاري شوند.
شدت جريان اسمي بر حسب آمپر A
ولتاژ اسمي بر حسب ولت V
نوع منبع نيرو در صورتيكه نتوان كليد را براي جريان مستقيم و متناوب تواماً بكار برد و يا اينكه شدت جريان و يا ولتاژ اسمي آنها در جريان مستقيم DCو متناوب ACتفاوت داشته باشند ، نام سازنده يا علامت تجارتي ، نوع مدل يا شماره كاتالوگ .
علامت درجه محافظت در برابر رطوبت (در صورتيكه كليد در مقابل رطوبت محافظت شده باشد
درصورتيكه علائم اختصاري بكار رود : A معرف آمپر V معرف ولت است. ممكن است براي نشان دادن جريان و ولتاژ فقط عدد بكار رود. در اينصورت مقدار جريان همواره جلو يا روي مقدار ولتاژ نشان داده شده و با خطي از هم جدا مي شود.
مثال : 250/10 يا V 250 A 0
نوع منبع نيرو با نشانه هاي زير مشخص مي شود.
جريان متناوب
جريان مستقيم
اين نشانه ها بايد كنار جريان و ولتاژ قرار داده شوند.
درجه محافظت در برابر رطوبت يا نشانه هاي زير مشخص مي شود :
محافظت شده در برابر چكيدن قطرات آب (يك قطره)
محافظت شده در برابر پاشيده شدن آب (يك قطره در داخل يك مثلث)
غير قابل نفوذ در برابر آب ( دو قطره)

نشانه هاي جريان اسمي ، ولتاژ اسمي

و در صورت لزوم نوع منبع نيرو و علائم آنها و نام سازنده بايد در قسمت اصلي كليد طوري مشخص شده باشد كه در روي در پوش كليد و پس از برداشتن در پوش به آساني قابل رويت باشد. نوع اصلي مدل با مشخصات ديگر بايد روي بدنه كليد (در صورت موجود بودن ) و يا در روي درپوش كليد نشانه گذاري شود .
نشانه محافظت در مقابل رطوبت بايد در كليد طوري مشخص گردد كه در موقع مصرف به آساني قابل رؤيت باشد . از : قسمت هاي حامل قطعات اتصالي و قطعات ديگري كه جز لاينفك قطعات اتصالي مي باشد .
قطعاتي مانند درپوش كه ممكن است جداگانه فروخته شود بايد نشانه تجاري و مدل را دارا باشد .
در كليدهاي چند قطبي بايد ترمينالهاي مربوط به يك قطب هم نشانه بوده و با نشانه ترمينال ساير قطبها متفاوت باشد. مگر اينكه ارتباط آنها كاملاً آشكار باشد .
در كليدهاي ديگر ترمينالهايي كه براي اتصال به منبع نيرو در نظر گرفته شده اند بايد با حروف علامت گذاري شوند و نيز ممكن است سطح آنها مسي و يا برنج لخت باشد. در اينصورت بايد ساير ترمينالها روكش فلزي به رنگ ديگر داشته باشد .حالت اخير در صورت كه طرز اتصال به منبع نيرو اهميتي نداشته يا آشكار باشد اعمال نمي شود .
ترمينالهايي كه منحصراً براي اتصال سيم خنثي بكار مي روند بايد با نشانة 0 مشخص شوند . ترمينالهاي اتصال به زمين بايد با نشانه === مشخص شده باشد .
اين نشانه ها نبايد روي اجزاي جدا شدني گذاشته شود .
در كليدهاي چند قطبي و كليدهايي كه ولتاژ اسمي آنها از 250 ولت بيشتر است باستثناي كليدهاي با شماره مشخص كننده 6 و 7 بايد حالت خاموش مشخص شود.
توضيح : بديهي است در كليدهايي كه با ريسمان ، زنجير يا ميله به كار مي افتد نيز بايد حالت خاموش مشخص شود .
حالت هاي مختلف كليد با نشانه هاي زير مشخص مي شود .
براي حالت خاموش (0)
براي حالت روشن (1)
(در كليدهاي گردان اين خط مستقيم و كوتاه و شعاعي و در كليدهاي شستي عمود بر محور زبانه است.
اين نشانه ها بايد روي كليد و يا درپوش كليد به آساني ديده شود . نشانه ها بايد خوانا باشد و به آساني پاك نشود .
توضيح : در اين مورد بايد به نشانه نوع منبع نيرو دقت لازم مبذول داشت .
حفاظت در برابر خطر برق
كليدها بايد طوري ساخته شوند كه پس از نصب قسمتهاي برق دار آنها در دسترس نباشد .
توضيح : براي نشان دهنده فوق توصيه مي شود كه از يك لامپ با ولتاژ اسمي حداقل 40 ولت استفاده شود .
كليدهاي مخصوص نصب در تابلو آزمايش

نمي شود چون روش نصب آنها در دسترس نبودن قسمتهاي برق دار را تأمين مي كند.
شستي دكمه فشاري و مشابه آنها بايد از جنس عايق ساخته شده باشد .