مقاله در مورد خلاصه ماسترپلان زراعتی افغانستان

بخشی از مقاله

1. نظر عمومی:

مجموعه اجزای مختلف ماستر پلان طوری ترتیب گردیده که 6 فیصد آهنگ رشد عمومی را در سکتور زراعت فراهم نماید. بدان اساس عواید زراعت طی 12 سال دو برابر خواهد شد. این آهنگ رشد بدلیل رونما شدن افزایش بزرگ در عاید و استخدام بخش غیر زراعت پیشه دهات، کدام تغیر قوی را در توزیع عواید دهات همراه نداشته و یا مقدار بهبودی حقیقی را درآن بوجود خواهد آورد. بدین معنی که مجموع عواید روستا از آن طریق نیز دو برابر میگردد. هرگاه سکتور شهری تمام رشد

نفوس دهات را جذب نماید، طی این مدت عواید سرانه اهالی روستا دو چند میگردد. با در نظرداشت وضع کنونی رشد بسیار سریع جمعیت، مطابق معیارهای جهانی رسیدن به این هدف را مشکل مینماید. این ارقام بر استنتاج تخمینی از فصل های جداگانه این پلان متکی بوده و از این

لحاظ بدست آمده است تا حدی یک تخمین معقول میباشد.
احتمالأ کمتر از مناصفه مجموع سرمایه گذاری پلان مستقیماً به هدف رشد معطوف میباشد. زیرا سرمایه گذاری های عمده در بازسازی فزیکی زیرساخت ها و انکشاف سرمایه بشری بیرون از این اهداف ماستر پلان قرار میگیرد. معقول خواهد بود گفته شود که مناصفه مبلغ مجموع سرمایه گذاری با اولویت بندی محتاطانه و تخصیص به اجزای در برآورده شدن این رشد ستراتیژی، ضروری خواهد بود.
ناگفته هویداست که سرمایه گذاری های دیگر پلان را نیز نمیتوان فاقد اولویت دانست. بطور مثال سرمایه بزرگی برای احداث جنگلات بکار برده می شود که نه فقط برای زراعت، بلکه برای کشور حایز اهمیت میباشد. چه این تضمین یک رشد زراعت پایداری را بوجود آورده میتواند. بهمین گو نه سرمایه گذاری قابل ملاحظه ای برای ذخایر اضطراری غذا، تخصیصیه های معطوف به مقابله با ناداری و فقر ارائه گردیده که فواید اینها با رشدیکه بوسیله اعداد فوق ارائه شده، کاملاً کم میباشد.

2. پیشینه:
ماستر پلان طی یک فرایند طولانی، مغلق و بسیار فراگیر که جلسات بزرگ و کوچکی را به سطح ملی و ولایات احتوا می نمود، انکشاف داده شده است. کمیته های بزرگی از افغانها و متخصصین خارجی فصل های جداگانه آنرا تهیه نموده اند. آن کمیته ها و دیعه خود را که بازتاب دهنده محصول مساعدت های اساسی خارجی میباشد، درآن طور شایسته بجا گذاشته اند. نیرومندی ماستر پلان وابسته به آن فصل ها میباشد که شرح مبسوط دورنما و نقطه آغاز کار مشرح به تطبیق گذاری پروژه های آماده شده را در بر می گیرند.
این فرایند به عدم تجانس زیاد در ارائه موضوع منجر شده که چاشنی این طعم در متن و این خلاصه عمومی بر جای مانده است. معهذا یک عده اولویت ها درین ضمن تصریح گردیده اند. اینها شامل مصئونیت غذایی، باغداری و مالداری می شوند که از طرف وزارت زراعت، مالداری و مواد غدایی قبلاً نیز مورد تأکید قرار گرفته بودند.

پلان سرمایه گذاری برای یک دوره بعدی پنج ساله مجموعاً به 1768.32 ملیون دالر بالغ می شود. این مقدار سرمایه گذاری، سرمایه ضروری برای سکتور ثانوی آبیاری را در بر نمی گیرد، زیرا فصل مربوط به آن هنوز توسط گروپی از کارشناسان تحت کار قرار دارد. تخمین های اولیه آنها اینست

که سکتور ثانوی آبیاری طی پنجسال در حدود 688 ملیون دالر ضرورت خواهد داشت. اما البته در اینجا احتمال یک مقدار تداخل حسابی را نیز نمیتوان از نظر دور داشت. این رقم دست آوردهای سریع را بسوی اهداف مهمی را که درباره آنها توافق عمومی وجود داشت، احتوا مینماید. این پلان همچنان مبالغ هنگفتی برای آن وظایف را در بر می گیرد که از مسئولیت حکومت است (مثل ذخایر مواد غذایی اضطراری) و اخیراً توسط موسسات بین الملل ( از جمله پروگرام غذایی جهان) فراهم میشود. بناً در صورت ضیقی بودجه اینگونه سرمایه گذاری ها را میتوان بدست تعویق سپرد. به گونه یک مثال دیگر، حجم سرمایه گذاری برای باغداری گرچه بسیار بزرگ معلوم میشود، اما گستردگی آنچه که باید به دست آید و حجم خالص رشد سکتوری آن این فکر را تقویه مینماید که نمی شود از آن انصراف نمود. تصمیم گیری در باره این موضوعات در حیطه صلاحیت تهیه کننده گان ماستر پلان نبود. در موارد دیگر وقتی که مساعی برای کارآغاز میگردد. تفصیل موضوع به تحلیل پروژه گذاشته شده است، بالاخره، انکشاف دادن یک پلان فراگیر برای وزارت زراعت، مالداری و مواد غذائی به خودی خود باید این سند را پیگیری نماید. انکشاف اقلام بودجوی وزارت عمدتأ در فصل های جداگانه جای داده شده است. با وصف این، برای یک پلان فراگیر سرمایه گذاری به وزارت زراعت، و مواد غذائی لازم است تا همه آنها را با هم مدغم و توحید کرده بتواند. در هرحال، بخش زیاد بودجه انکشافی وزارت زراعت و مواد غذائی محتملأ مربوط به پروژه هائی میشود که در انطباق با اولویت های کالائی و وظیفوی تنظیم شده اند، تا به تمایل وزارت.
ماسترپلان، چهارچوب پلان و ستراتیژی 2004 را برای احیاء و انکشاف سکتور زراعت تفویض مینماید

. در اقتصاد پرتحرک افغان با موازات توسعه دانش و مهارت ها، خیلی چیزها تغیر کرده است و اینها به دگرگونی های قابل ملاحظه ای در ارتباط به بسیاری موضوعات منجر شده اند. به خصوص آگاهی از نقش وزارت و اولویت های آن به اندازه زیاد تکمیل شده است.

3- نقش چندین جانبه زراعت:

زراعت بر اقتصاد و جامعه افغانی استیلا دارد. انکشاف اقتصادی فرایندی است که طی آن همچو اقتصاد از غلبه زراعت به غلبه ماشینی ساختن و خدمات تغیر شکل میدهد. اما در افغانستان بنابر طبیعت اساس منابع و اثرات آن بالای مزیت مقایسوی، ماشینی ساختن و خدمات شدیدأ به زراعت متکی خواهد بود. مهمتر از آن، حتی وقتی به موازات رشد اقتصادی اهمیت نسبی زراعت کاهش یابد، حجم مطلق آن وسیعأ افزایش یافته و به نیروی محرکه تغیر اقتصاد و حتی بیشتر از آن به وسیله کاهش فقر و محو کشت تریاک مبدل خواهد شد. ماستر پلان نقشه ای راه را برای تسریع این قوه محرکه و تغیرات بعدی در اقتصاد فراهم میسازد.

3 -1 : مصئونیت غذائی:
در کشوری با عاید نازل ، مصئونیت غذائی در مغز توده های مردم و حکومت آن جای مقدم را احراز میکند. زراعت در وهله اول با تولید احتیاجات اساسی غذائی هر خانواده مصئونیت غذائی را تضمین میکند. وقتی انکشاف صورت میگیرد، عاید برای خریداری غذا، هم برای کشور و هم برای خانواده های جداگانه بوجود میآید و این امر زمینه را برای اختصاص یافتن به تولیدیکه با بنیاد منابع طبیعی بهترین سازگاری را نشان بدهد، فراهم میسازد. برای افغانستان، ضروری آنست که محصولات عمده غذائی در ساحات رو به کاهش به شکل تشدیدی تولید شوند، تا ساحات مرتبأ جدید برای تولید محصولات با ارزش تر که اهداف دیگری را پیگیری میکنند، آزاد شوند.
ماسترپلان نیاز های تولیدی را در فصل مربوط به مصئونیت غذائی بیان میکند. در فصل مذکور همچو پالیسی های مربوط به حالت اضطرار که از اقلیم و دیگر موانع در برابر میلان صعودی تولید بوجود میآید، نیز تشریح شده اند. در دراز مدت، ماسترپلان به چنان افزایش زیاد در عواید زراعت و مزد مردمان روستائی و اشتغال آنها نیل دارد که مصئونیت غذائی بوسیله عاید مکفی حتی درسال های دشوار تضمین شده میتواند.
مصئونیت غذائی تنها به مفهوم کالوری مکفی نیست. سؤ تغذی و کمبودی های عناصر مغذی قلیل در افغانستان به خصوص در میان اطفال انتشار وسیع دارد. طوریکه احصائیه های بلندی قد در برابر وزن، واضح میسازد که 45 الی 55 فیصد اطفال پائین سن 5 سالگی از سؤ تغذی مزمن رنج میبرند. فصل مربوط به مصئونیت غذائی به این موضوع میپردازد. این موضوع نیز در خور توجه است که در ممالک دارای عاید نازل، وقتی تولیدات باغداری توسعه مییابند، اخذ مواد مغذی از مدرک محصولات این تشبث به اندازه زیاد افزایش پیدا میکند. زیرا سبزی ها و میوه های کیفیت نازلتر داشته و برای فروش و صادرات مساعد نیستند به قیمت ارزان قابل دسترسی میگردند. بناء اولویت باغداری دارای اثرات مساعد بالای وضع تغذی نفوس دهات بوده میتواند.

3-2 : بدست آوردن اسعار خارجی:
زراعت همیشه در صادرات افغانستان نقش مسلط داشته و در آینده های نزدیک نیز این نقش را حفظ خواهد کرد. این بدلیل آنست که طبیعت خداداد این سرزمین برای تولید میوه جات خشک و مغزباب کیفیت عالی، سازگار میباشد.

بازار این محصولات در حال گسترش است و افغانستان در این مارکیت ها موقف نیرومند تاریخی را دارا است. ماسترپلان در باره سرمایه گذاری عظیم و اعمار موسسات ضروری برای بهره گیری از این امکانات باالقوه شرح مبسوط را احتوا میکند. انتظار میرود که افزایش صادرات میوه خشک و مغزباب به تنهائی طی ده سال آینده به یک ملیارد دالر در سال بالغ شود.

3-3 : تقلیل ناداری:

روستا، جایگاه عمده مردمان فقیر است. نصف اهالی دهات با داشتن کمتر از یک دالر عاید روزانه در خط فقر قرار دارند و این علی الرغم سرازیر شدن پول هنگفت از بابت کشت کوکنار میباشد. تهی دستان دهات، آنهائی نیستند که بخش عمده محصولات زراعتی را تولید میکنند. تهی دستان عمدتأ بخش غیرزراعتی اهالی ده میباشند. اما برخلاف زمیندارانی که بخش عمده محصولات زراعتی را تولید میکنند، مطابق به معیارهای محل فقیر دانسته نمی شوند . آنها از بابت کار خود و زمین خود عاید بدست می آورند , د رحالیکه تهی دستان اغلباً تنها متکی به کار خود میباشند .
مردمان زیادی در ده دارای آنقدر ساحه زمینداری کم هستند که نه منبع عاید عمده و نه منبع اشتغال آنها قرار گرفته می تواند . اینگونه اشخاص که معمولاً دهقان تصنیف میشوند، بخشی از نفوس غیر روستائی را تشکیل میدهد . ضروری است تا اشتغال درین بخش غیر زراعت کار به صورت کتلوی افزایش پیدا نماید .
اجناس و خدمات ایکه این بخش غیر زراعتی تولید میکند با آنکه تقریباً بصورت کامل مورد تقاضای بازار های محلی است ولی آنها بدلیل کیفیت و مخارج انتقالات نمی توانند د رلندن , پاریس یا توکیو بفروش رسانده شوند . بناً وقتی آنها رشد میکنند , باید همزمان عاید زراعت نیز آنقدر بالا رفته باشد تا پیشرفت و جذب آنها را تامین کرده بتواند .
در جائیکه عواید زراعت سریعأ رشد میکند، بازار شهرها جای ارزانی اند. وقتی رشد شهری نباشد، آنها جای افسرده و توأم با فقر و بیکاری میباشند. صعود عواید فارم بخش غیر زراعتی ده را به پیش میراند و مساعی برای رشد آن بدون افزایش تقاضا در زراعت یابه ناکامی می انجامد و یا طور ساده سبب انتقال عاید در بین تهی دستان میگردد. بناء ماسترپلان روی فعالیت هائی تأکید دارد که سبب تزئید سریع عاید زراعت میشود و بدینگونه اشتغال و افزایش اندازه دستمزدها را تشویق مینماید. در این ارتباط مساعی برای توسعه سهمگیری در این فعالیت ها موثر بوده و بخش مهم ماسترپلان را میسازد. در حالیکه این فرایندها موثر میباشند، ماسترپلان به جوانب مختلف مصئونیت غذائی برای تهی دستان و پروگرام عملی مستقیم جهت بالابردن عائد تهی دستان و ساحات دارای منابع کم توجه را جلب مینماید.

3-6 : بهبود عاید و وضعیت زنان:
وضعیت زنان روستائی با مسئله فقر مناسبت نزدیک دارد. ماسترپلان به انکشاف مالداری تکثیفی که از جانب تولیدی از پیش متعلق به زنان بوده است، اولویت زیاد قائل میگردد. اینجا امکاناتی بوجود میآید تا زنان در بازار یابی محصولات حیوانی، به خصوص محصولات لبنی به کار گرفته شده و بدین ترتیب کنترول بر عواید خود را ببیشتر نمایند. اولویت باغداری نیز امکان تأمین سهم گیری فعال زنان

را در تولید و بازاریابی فراهم میسازد. اما مساعی خدمات برای تأمین کار به گرایشات ماضی جهت دورنگهداشتن زنان از سهمگیری و بدین گونه دور نگهداشتن آنان از امکانات باالقوه تکنالوژی برای ازدیاد عاید شان مورد توجه قرارمیگیرد. یقینأ باید عده زیاد زنان منحیث ماموران پروگرام های توسعه، بخصوص در ساحه مالداری و باغداری تربیه شوند.

3-5 : بدیل برای کوکنار:
کوکنار به دهقانان سالانه به اندازه 600 ملیون دالر عاید فراهم می آورد. زارعان کوکنار از این مبلغ، 300 ملیون آنرا به بخش غیرزراعتی بمصرف میرسانند. باغداری چندین ساله ( میوه جات، مغزباب و تاکستان) تقریبأ مناصفه عاید خالص کوکنار را در فی هکتار زمین تولید کرده میتواند. ساحه این محصولات با ارزش میتواند وسیعأ توسعه داده شده و حاصل ساحات موجوده به اندازه زیاد بالابرده شود.
تأکید برای توسعه کریدت برای روستا که در ذیل و در فصل مربوط به کریدت برای روستا تذکر یافته از لحاظ محو نقش تریاک منحیث منبع عمده تمویل برای بقیه فعالیت های زراعتی بسیار مهم میباشد.
پلان عظیم باغداری به صورت خاص و در ترکیب با دیگر اجزای ماسترپلان نه فقط امکانات بالقوه را برای تفویض عاید کوکنار فراهم میسازد، بلکه فراتر از آن رفته، به موضوع کاهش دادن فقر میپردازد.
دهقانان فقط با بزرگ شدن تدریجی درختان و غرس تاکستان احساس ثروتمندی میکنند. اما اهالی غیرزراعتکار دهات دیر تر از مزیت بالارفتن عایدات نقدی مستفید خواهند شد. بناء، ضروری پنداشته میشود تا مخارج بزرگ روی زیرساختارهای کارزا در دهات آغاز شود. اینکار البته شامل بازسازی راههای دهات و سیستم های آبیاری خواهد بود که برای دوام رشد آنها ضروری است.

3-4 : در زراعت بخش سکتور خصوصی غلبه دارد:
اکثریت متشبثین بخش خصوصی در افغانستان را مردم زراعت کار تشکیل میدهند. عده آنانیکه دارای زمین های کافی هستند نه فقط برای معیشت خود بلکه برای فروش محصولات شان کار میکنند که نفوس آنها تقریبأ به یک ملیون میرسد. بخش غالب سکتور صنایع مربوط به عوامل تولید زراعتی و معطوف به تولید جهت فراهم آوری خدمات به دهقانان و تشبثات غیرزراعتی مربوط به زراعت میباشد. این متشبثین خصوصی مردم قویأ توافق پذیر هستند.

ماسترپلان، به خدمات عمومی ضروری که بسیج مکمل این امکانات وسیع باالقوه را میسر سازد اولویت داده و آنرا در برابر یارانه ها (سبسایدیها) برای تهیه هرگونه جنس و خدماتیکه در بخش خصوصی تولید شده بتواند، حمایت مینماید. ماسترپلان به قوانین و مقرراتیکه میتواند رشد

سکتورخصوصی باالخصوص صادرات را تشویق نماید، توجه میکند. اما، زارعین بخش خصوصی

و متشبثین، باالخصوص در افغانستان در این مرحله از بازسازی و انکشاف برای آنکه بتوانند در بازار های بین المللی قابلیت رقابتی داشته باشند، به خدمات جدی حکومت نیاز دارند.بعضی ازین خدمات کاملاً موقتی اند، چه بسیاری توسط کمکهای خارجی و بیرون از موسسات دولتی فراهم گردیده و ازبین میروند . اما بسیاری شان برای مدت طولانی ضروری میباشند .
بنآ ماستر پلان، ایجاد موسسات و سرمایه گذاری های وسیع جهت فراهم آوری خدمات را برای مساعدت به سکتور خصوصی مطالبه می نماید . از آنجائیکه منابع مالی و حتی بیشتر از آن پرسونل ورزیده و دارای قابلیت کاری موسسوی کم یاب اند , ماستر پلان اولویت دادن به این خدمات را معقول میداند .

4 – اولویت های امتعه وی :
زارعان امتعه های خاصی را تولید و بفروش میرسانند. موسسات بازار یابی هم از نگاه امتعه اختصاصی بوده و هم بسیاری ازسیستم های حمایوی برای امتعه های معین اختصاص دارند. بنآ، ماستر پلان با فصل هائی آغاز میشود که به گروپهای امتعه های دارای اولویت ارتباط میگیرند و امتعه ها ی دارای اولویت را شرح میدهند . از نگاه دورنمای رشد , اهمیت آن تابع وزنه بنیادی و آهنگ رشد میباشد . افغانستان از این نگاه خوشبخت است که در آن گروپ های امتعه با پتانسیال آهنگ رشد بسیارسریع و وزنه بنیادی اولیه بلند را دارا است. از این سبب آهنگ رشد عمومی آن نیز سریع بوده میتواند . غله جات بزرگ ترین وزنه های بنیادی را دارا اند ,آما در کوتاه مدت به سختی میتواند 4 فیصد رشد نماید. بناء ساحه و رشد آن تدریجاً کاهش خواهد یافت. ( جدول 1(
جدول (1) منابع امتعه وی رشد ( به استثنای کوکنار )، سرتاسری برای 2004 ، ( تمام اعداد به فیصد ) ( ارقام تخمین های کلی میباشد . به متن مراجعه شود ) .

شماره دسته امتعه وزن بنیادی آهنگ رشد اشتراک در رشد
1
2
3-الف
3- ب
4

5
6
7
غلجات متفرقه
باغداری چند ساله
مالداری تکثیفی
علوفه زیر آبیاری
باغداری یکساله
پخته

مالداری چراگاه
جنگلداری
مجموع / اوسط وزن دار 40
18
15
9
5
2
10
1
100 4
8
6
6

8
15
2
2
5,4 29
27
17
10
7
5
4
1
100
منبع : با استفاده از ارقام کنونی سازمان غذا و زراعت، وزارت زراعت و مواد غذائی و ارقام بانک جهانی تنظیم گردیده است .

برخلاف غله جات , باغداری دارای وزن بنیادی کمتر است ( گرچه باز هم د رمقابله با کشور های دیگری با عاید مشابه زیاد میباشد ) , اما بدلیل پتانسیال های صادراتی، دارای امکان رشد بسیار سریع میباشد . در واقع ماستر پلان رشد بیشتر از 8 فیصد را برای باغداری توقع دارد. بناً، باغداری از نگاه سهم آن در رشد اضافی جای بلند را احراز میکند . مالداری تکثیفی همراه با علوفه تحت ابیاری نیز جایگاه بلند را دارا است , اما ظرفیت کامل آن تا زمانی بتأخیر می افتد که عاید داخلی برای تآ مین تقاضا افزایش پیداکند.

4- 1 باغداری
د رافغانستان متجاوز از 600 هزار زمیندار به تولید محصولات باغداری مشغول اند . افغانستان قبل از جنگ 20 فیصد کشمش بازار های جهان وقسمت اعظم پسته آنهارا فراهم مینمود . برتری مقایسوی افغانستان در باغداری , بخصوص از نگاه میوه خشک و مغز باب واضح است . باغداری در مقایسه با بخشهای دیگر , در این خلاصه بیشتر مورد بحث قرار داده شده است, زیرا بسیاری از موضوعات مورد بحث پیرامون آن به سکتور های فرعی دیگر نیز صدق میکند.

ماستر پلان تصور بلندی را در توجه به سکتور باغداری دارد. ازنگاه ماستر پلان اختصاصی ساختن برای موفقیت تعین کننده میباشد . بنآ تنهاهفت محصول عمده باغداری را که در افغانستان بهتر رشد مینمایند، مورد نظر قرارمیدهدو افق پلان ده سال را شامل میشود. زیرا برای به حاصل آمدن کامل درختان همین مدت لارم میباشد. طی این مدت به 600 ملیون دالر سرمایه گذاری در بخش خصوصی، 900 ملیون دالر سرمایه گذاری در بخش عمومی و علاوتأ حدود 500 ملی

ن دالر سرمایه برای کاروبار صادرکننده گان و به مبلغ هنگفت علاوگی نیز جهت تأدیه قرضه به دهقانان ضرورت دیده میشود.
در تلافی این سرمایه گذاری بزرگ صادرات از سطح کنونی که اندکی بیشتر از 100 ملیون دالر در سال است به تقریبأ یک ملیارد بالا خواهد رفت. عواید حکومت طی این مدت از 264 ملیون دالر تجاوز خواهد نمود و ارزش خالص کنونی عاید خالص انباشته مجموعأ به یک ملیارد دالر بالغ خواهد گردید.
افغانستان از نگاه بازار دارای چندین برتری میباشد. محصولات آن در بازار نزدیک هند دارای مقام درجه اول است. هند در ترکیب نفوس خود دارای 300 ملیون افرادی است که همین اکنون مرفه الحال هستند و عواید شان طی هشت سال آینده دوبرابر میشود. عده اشخاص مرفه الحال نیز وسیعأ افزایش خواهند یافت. مارکیت های دیگری نیز وجود دارند. این توانائی باالقوه فوری را تنها صادرات دارد که باغداری را به نیروی محرکه تجارتی ساختن زراعت کشور، تعویض کننده کوکنار و کاهش دهنده ناداری روستا تبدیل نماید.
اگر چه ماسترپلان در عین زمان صراحت میدهد که اینکار بخودی خود صورت نمیگیرد و به سرمایه گذاری عظیمی برای آن ضرورت است. بسیاری از موسسات حیاتی باید سریعأ اعمار شوند تا آنکه پرسونل افغانی به این موقف برسند و بناء به مساعدت های تکنیکی عظیمی ضرورت میباشد.
ماسترپلان یک پروگرام بزرگ ترویج و توسعه را برای گسترش وسایل شناخته شده ای کنونی اصلاح حاصلات و یک پروگرام بزرگ را برای کشت ساحات اضافی (تقریبأ دوبرابرساختن) پیشکش مینماید. این موضوع نیز قابل درک است. بخصوص، بنابر آغاز بطی انکشاف سیستم های کریدت روستا، ویرانی های عظیم ساحات روستائی در اثر دهها سال تخریب و نگرانی طبیعی زارعان در باره سرمایه گذاری درازمدت باید برای دهقانان کمک بلاعوض فراهم آورد. این کار در مالیزیا سبب پیروزی خارق العاده در رشد طوفانی صنایع کوچک روغن ناریال شده و آنرا در تأمین رشد پایدار برای ایجاد صنایع کوچک موفق ساخته است. این کمک های بلاعوض جهت استفاده سرمایه گذاری بوده و به آسانی متوقف شده میتواند. مجموعه این پلان ارائه شده برای آنکه رشد سریع خارق

العاده بدست آید، ضروری دانسته میشود. کمک بلاعوض سرمایه گذاری را بسیار سریع کرده و بدین ترتیب آهنگ گسترش و بنأ اعاده آنرا شدیدآ افزایش میبخشد. اعاده اجتماعی همچو کمک های بلاعوض مطابق پیشبینی ها درمورد تسریع یافتن رشد به آسانی قابل محاسبه است.
بخش تشبثات زراعتی، بخصوص برای باغداری معطوف به صادرات خیلی بزرگ میباشد. ماسترپلان یک پروگرام وسیع سرمایه گذاری هم توسط بخش خصوصی و هم توسط سکتور عامه را برای این سکتور به پیش میکشد. یک پروگرام تدارک بسیار وسیع اعتبار برای این تشبثات به پیش کشیده شده که در آن وسایل فراهم آوری این قرضه ها نیز پیشنهاد گردیده است. فصل مربوط به تمویل دهات را نیز نظراندازی کنید. علاوتأ، پلانی نیز برای مساعدت مالی برای به حرکت آوردن شرکت های صادراتی، همانگونه که در باره دهاقین ذکر شد، موجود میباشد. مساعدت تخنیکی وسیع به

طور موقت به این سکتور مطالبه شده است که شامل انکشاف دادن انجمن های تجارتی بوده و در نهایت بدون کمک خارجی اداره خواهند شد. فعالیت های این انجمن ها به کلی آزاد بوده وتوسط موسسات دولتی اداره نمیشوند.
گستره ای بزرگ سکتور تشبثات زراعتی و نقش عمده صادرات به مثابه چشمه های تولید اضافی، مساعی زیادی را از طرف وزارت تجارت ایجاب میکند. ماسترپلان این نیاز ها را مطرح ساخته و

ضرورت همکاری نزدیک بین وزارت تجارت و وزارت زراعت و مواد غذائی را به مقصد اصلاح کامل روند عرضه، خاطرنشان میکند.
سکتور باغداری تعهد حکومت و دونرها را جهت توسعه سریع و بسیار سودآور عواید فارم بوسیله سرمایه گذاری های بزرگ خصوصی و عامه به آزمایش میگیرد.

4-2 : مالداری:
مالداری اساسأ در مجموع از نگاه ایجاد عاید نسبت به باغداری مهمتر میباشد. از آنجائیکه تقاضا به این سکتور بیشتر وابسته به بازار داخلی است، سالهای بیشتری را در برخواهد گرفت تا تقاضای داخلی با آهنگ ثابت رشد شروع نموده و 6 فیصد آهنگ رشد تولیدات مالداری را امکان پذیر سازد. (جدول 1). بخش کوچکی از تولیدات مالداری قابل صدور بوده و بناء مقدم بر تقاضای داخلی رشد کرده میتواند. ولی حتی برگرداندن آنها نیز به وضع قبلی مغلق میباشد. معهذا در متوسط المدت، مالداری منبع عمده رشد عواید زراعتی را تشکیل داده و اقتصاد غیرزراعتی روستا را تشویق مینماید. این امر، بنابر امکان باالقوه تعویض شدن حجم بزرگ واردات کنونی حیوانات و محصولات حیوانی بازهم تقویه می یابد.
بنابرین ماسترپلان سهم بزرگی را برای اعمار موسساتی و سرمایه گذاری به سکتور مالداری قایل میشود. ماسترپلان بین انواع تکثیفی و توسعوی تولیدات مالداری تفکیک قایل شده است.

4-2-1 تولید توسعوی یا غیر متراکم مالداری:
تولید توسعوی مالداری در ساحه وسیعی از کشور صورت گرفته و شامل نفوس بزرگ رمه داران کوچی میشود. ماسترپلان تصریح میدارد که پرابلم های مهمی در ارتباط به عاید بین آنهائی که اثرات بزرگی بالای آبریزه دارند، وجود دارد. در حالیکه این به نوبه خود برای زراعت آبی حایز اهمیت حیاتی میباشد . ماستر پلان همچنان توضیح مینماید که مسایل مهمی مربوط به اداره مردمی چراگاه ها و همراه با آن پرابلم تبدیل ساحات بزرگی از آن به زراعت تحت کشت محصولاتی که اهمیت اقتصادی شان قابل سوال است، وجود دارد. نحوه برخورد ها در مقابله به این مشکلات ارائه شده است.
با ید توجه داشت که ظرفیت باالقوه رشد در بخش مالداری چراگاه محدود است. اما این سکتور بدون شک برای رشد سریع ساحات تحت آبیار ی حایز اهمیت زیاد میباشد، از این جهت در ماستر پلان انکشاف آبریزه در اراضی چراگاهی و اداره آبریزه توجه زیادی معطوف شده است .
نقش مهم مالدار ی چراگاه , از طریق فراهم آوری حیوانات برای چاق کردن برای مالداری تکثیفی همراه با اهمیت آن در اداره درست آبریزه قابل توجه است .

درحقوق عنعنوی مربوط به اراضی چراگاه تحولات عمده رونما گردیده است که بالای عاید اهالی دهقان، اداره آبریزه و حفظ منابع طبیعی اثرات مهمی بجا میگذارند. بسیاری دهقانان از بابت عاید شان مواجه به مشکلات عظیم میباشند. در پاسخ به این پرابلم ها، ماسترپلان روی اداره امتعوی ساحات چراگاه و استقرار مجدد حقوق عنعنوی به این اراضی تأکید مینماید. در سطح عمومی، مساعدت اساسی تخنیکی برای کوششهای مثل ادامه خصوصی ساختن خدمات وت

رنری و برای بهبود سلامتی حیوانات از نگاه اپیدیمی ها ضروری میباشد.

4-2-2 تولیدات تکثیفی یا متراکم مالداری:
تزاید بزرگ در عائد و همچنان در اشتغال در بخش مالداری تکثیفی رخ داده میتواند. این سکتور به مساعی زیادی جهت بهبود وضع تغذیه حیوانات، منجمله افزایش زیاد در ساحه تحت بذر علوفه جات دارای کیفیت عالی و برای انکشاف دستگاه های خصوصی تولید خوراکه حیوانی جهت فروش به خانواده های نادار نیازمند میباشد. در فصل مربوط به باغداری از مرغوبیت کشت رشقه، شبدر مصری و دیگر دومشیمه ای ها برای استفاده حیوانی در بین قطارهای درختان جوان تذکار داده شده است.
باید خاطرنشان ساخت که عاید نباتات علوفوی با کیفیت بلند در شرایط تقاضای زیاد و عملیات اصلاح شده کشت چندین برابر نباتات مزروعی عنعنوی بوده میتواند. فصل مربوط به مالداری در این باره که چطور میتوان این امر را برآورده ساخت، شرح میدهد. بناء سکتورهای باغداری و مالداری در میان هم رابطه متمم را دارا اند.
دراینجا امکانات بزرگی برای افزایش عاید و توانمند شدن زنان نیز وجود دارد که سکتور مالداری آنرا فراهم میسازد. زنان همین اکنون نیز بخش عمده نیروی کار و اداره را دراین سکتور تأمین میکنند. آنها به پیمانه های وسیعی بالای بازاریابی این سکتور نیز مسلط هستند. چون این سکتور خیلی وسیع است، لذا اثرات آن بالای زنان خیلی زیاد میباشد.
مالداری تکثیفی همچنان آن بخشی است که میتواند از سیستم قرضه های کوچک سود ببرد. مثلأ به زنان جهت خریداری حیوانات و حتی سرمایه برای کاروبار و درین راستا مساعدت به آنها جهت داشتن کنترول بر بازار. بدین صورت پروگرام های زنان و پروگرام های قروض کوچک، هردو همزمان میتوانند تقویه گردند.
توسعه تشبثات زراعتی نه فقط برای تولید محصولات گوشت و شیر، بلکه همچنین برای تهیه مخلوط خوراکه های حیوانی کیفیت عالی بخش مالداری تکثیفی مهم میباشد. این امر طوریکه در باره باغداری صدق دارد، نیازمند مساعدت اساسی برای بخش خصوصی جهت ایجاد انجمن های تجارتی، کمک به اصلاح قوانین و دسترسی به قرضه ها و انتقال بهترین تجارب از ممالک دیگر از طریق تبادلات کاروبار میباشد. این مساعدت ها جنبه موقت داشته و به ظرفیت سازی حکومت ضرورت ندارد.
در سطح شرکت ها، مساعدت زیاد برای خصوصی سازی و بعدأ فراهم آوری حمایت از تشبثات

خصوصی مثل خدمات وترنری که دهقانان و رمه داران به آن پول میدهند، هزینه میشود. این یک انتقال مغلق است که طی آن در بسی ساحات انتقال به خصوصی سازی به سرعت پیش میرود و در ساحات دیگر دربرگیرنده وقت میباشد. نگرانی خاصی بخصوص برای کسب اطمینان از این امر ضروری است که مالداران فقیر در دوره انتقال خدمات وترنری به خصوصی شدن از این خدمات بی بهره نمانند. دستگاه های تهیه خوراکه حیوانی نیز به معلومات در باره ترکیب مناسب مخلوط غذا ضرورت دارند و باید از این نگاه از کمک برخوردار شوند تا از تغیرات متناسب و قابل دسترسی بودن مواد خوراکه مستفید گردند.

برای رعایت جنبه های متعدد خاص سلسله عرضه محصولات حیوانی به لابراتوار ها ضرورت میباشد. بالاخره باید تحقیقات برای انکشاف دادن سیستم های بسیار مؤثر خوراکه های حیوانی و عمل متقابل سیستم های خوراکه حیوانی با سیستم های کشت محصولات، صورت گیرد. گسترش زیاد توسعه نیز لازم است و ماسترپلان شرحی را که چگونه ترویج و توسعه با زارعین ارتباط داده شده و بوسیله یک سلسله عملیات برای پاسخ گوئی به نیازهای آنها تبدیل گردد، ارایه می نماید.

غله جات و مصئونیت غذائی:
ماسترپلان سه جنبه مصئونیت غذائی را که باید تمویل شود، نشان میدهد. در ماسترپلان یک مبلغ بزرگ 366 ملیون دالری به جوانب مختلف تولید اقلام عمده غذائی و جوانب مربوط به ازدیاد درآمد زارعین اختصاص یافته است. بخش عمده تقاضای بودجوی تصریح شده 167 ملیون دالر برای بازسازی آبیاری معطوف به مصئونیت غذائی بوده و 49 ملیون دالر تنوع غذائی و تغذیه 42 ملیون دالر برای بدیل محصولات تجارتی و پروگرام شبکه حفاظتی و 30 ملیون دالر برای تدارک تخمهای بذری اصلاح شده در نظر گرفته شده است.
اینها البته ارقام بزرگ هستند. اما جزء آبیاری، بخش متواضع از سرمایه گذاری مجموعی برای آبیاری است که باید صورت گیرد. عدد مربوط به تولید محصولات مقادیر زیاد مساعدت کوتاه مدت تخنیکی را شامل میشود، همچنان ظرفیت سازی در وزارت زراعت اجرا شده و رقم مربوط به این کار وقتی استفاده میشود که ظرفیت سازی برای وظایف خاصی مطرح گردد. اعداد تغذی و شبکه حفاظتی بزرگ اند، اما آنها با وضع ناداری کتلوی روستائیان، سؤتغذی و ضایعات کودکان سازگار میباشد.

درحال حاضر غلبه بر غله جات بخصوص گندم و شکننده گی کفایت غذائی در سطح خانواده ها , افزایش حاصل دهی غله جات , بخصوص گندم از اولویت های درجه اول وزارت زراعت و موادغذائی میباشد . این موضوع در ماستر پلان بعد از باغدار ی ومالداری جای داده شده است تا تأکید ماستر پلان برای نیل به آینده مرفه در سکتور دهات و نقش حیاتی ایکه محصولات با ارزش برای رسیدن

به آن ایفا میکند، برجسته گردد . اما در کوتاه مدت و میان مدت اولویت مقدم مصئونیت غذائی میباشد .
ماستر پلان میطلبد تا حاصل گندم به دوچند بالابرود، این مقدار هنوز هم خیلی نازلتر از اندازه آن در ممالک پیشرفته با شرایط مشابه تولیدی میباشد .دراین زمینه همین اکنون مساعدت موثر تخنیکی از جانب سیستم تحقیقات بین المللی زراعتی فراهم میباشد و این مساعدت ادامه خواهد داشت . فصل مربوط به تحقیقات، یک پروگرام عمده تحقیق سیستم های کشت وزرع را ترتیب نموده است که گندم جز عمده آنرا تشکیل میدهند.

5- اولویت های عمومی یا فراگیر:
ماستر پلان روی پنج اولویت فراگیر تآکید زیاد مینماید و آنها اولویت های اند که شامل اولویت های تمام امتعه زراعتی میشوند .اولویت های امتعوی، این اولویت هارا بداخل ساحات فراگیر جائیکه از نگاه تحقیق و ترویج مناسب باشد ,رهنمائی میکند .
دانستن این امر مهم است که قوانین سازمان تجارت جهانی (WTO), مخارج زیاد حکومت ها را درهر یک ازین ساحات ( همچنین در بخش زیر ساخت های روستائی ) اجازه میدهد و کشور های رقیب مخارج حکومتی بزرگی را برای این ساحات فراهم میسازند تا برای زارعین خویش موقف

رقابتی را ایجاد نمایند . افغانستان نیز مجبور به اجرای عین کار است تا به سویه جهان رقابت کرده بتواند. کشور نمیتواند به رقبای خود از لحاظ پیشرفت های تخنیکی که برای رقابت ضروری اند، اتکاء ورزد، اما بوجود آن سسله ای تبادلات اطلاعاتی طبعآ صورت گرفته میتواند .

5 – 1 منابع طبیعی :

به پیش راندن افزایش عواید و جانشین سازی برای کوکنار باید به گونه صورت بگیرد که قابل دوام باشد . این مسئله حیاتی است و نسل کنونی نمیتواند به خرچ ومصرف نسل آینده در صددکسب سود برای خودش باشد. بدین دلیل ماستر پلان مخارج زیادی را برای پایه دار و با دوام ساختن منابع طبیعی مطالبه میکند . ماستر پلان بخش منابع طبیعی با دورنمای دوره ده ساله ساخته شده بود تا همه خرابی های گذشته راجبران نماید. این دورنما علی الرغم فوریت داشتن حل این پرابلم ها، با محدودیت های مالی و کادری مواجه بود. این پلان هنوز هم مخارج هنگفتی را در بر میگیرد. مناصفه مخارج مجموعی برای پنج سال اول درنظر گرفته شده است.
تخصیص مجموعی برای دوره پنجساله به 180.52 ملیون دالر بالغ میشود. احداث جنگل بزرگترین قلم مصرف را در این بودجه میسازد که ارزش آن به 45 ملیون دالر میرسد. سایر اجزای بزرگ را بازسازی آبریزه ها به مصرف 26 ملیون دالر و انکشاف قوریه ها به ارزش 40 ملیون دالر و اصلاحا ارضی 28 ملیون دالر تشکیل میدهد.
افغانستان از مصیبت امحای کتلوی جنگلات به شمول جنگلات پسته صدمه دیده است. پلان، منابع بزرگی را برای احداث قوریه ها و برای احیای جنگل در نظر دارد. یک بخش عمده مشکل تخریب منابع طبیعی، ادامه بلاتکلیفی در وضعیت حقوقی استفاده از منابع طبیعی میباشد. ماسترپلان راه مقابله با این مشکل را بیان مینماید.
اداره آبریزه ها یک جزء عمده پلان است. بخش عمده عایدات در حال حاضر و به صورت رو به ازدیاد در آینده متعلق به ساحات تحت آبیاری میباشد. بسیاری از ساحات تحت آبیاری در حال حاضر فقط برای یک فصل آب دارند و حتی در آن هم دسترسی به آب از یکسال تا سال دیگر دچار نوسانات قابل ملاحظه میباشد. مطالعات عمده نشان میدهند که تأمین آب در مجموع برای دوبرابر ساختن ساحات تحت آبیاری کافی است. با وصف این ماسترپلان به دلیل عدم اطمینان از اینکه مسایل مختلف آبیاری متعلق به کدام وزارت میشود، وجوه پولی بازسازی آبیاری و توسعه آن را به استثنای بخشی که برای محصولات عمده غذائی در فصل مربوط به مصئونیت غذائی تذکار یافته، شامل نه ساخته است. ولی نظر به تقاضای مقامات بلند پایه دولتی، وزارت زراعت کمیته از متخصصین را مؤظف ساخته تا پلان آبیاری را آماده سازند. پژوهش های مقدماتی این کمیته مصارف آبیاری را به 688 ملیون تخمین زده اند.

ماسترپلان شرح اداره آبریزه، روابط متقابل با اراضی چراگاه و رمه داران کوچی و با جنگلات را فراهم میسازد. پلان پرابلم موسساتی، نیازمندی ها و وجوه پولی سرمایه گذاری برای این سکتور ها را ارائه مینماید.
تخصیصیه های بزرگ برای اداره حیات وحش و حفاظت آن تعین شده اند. با توجه به محدودیت های

منابع مالی و کادری، باید در بین تخصیصیه ها برای این سه کتگوری که عبارتند از: اول، زراعت تجارتی کوچک و تشبثات زراعتی که تزاید زیادی را در عواید و جلب اسعار سبب میشود. دوم، پروگرام کلان رفاهی برای روستائیان غیرزارع وسوم، پروگرام های انواع شبکه های حفاظتی در مصئونیت غذائی و سرمایه گذاری برای حفاظت و بازسازی منابع طبیعی. در این سه کتگوری عمده در ماسترپلان مخارجی درنظر گرفته شده ولی برای هر مسئله تخصیصیه های حاشیوی در بین این کتگوری های وسیع فعالیت ها را احتواء نمیکند.

5-2 : تحقیقات، ترویج و حفاظه نباتات:
برای نیل به رفاه دهقانان باید به تکنالوژی اصلاح شده دسترسی داشته باشند. این مطلب نسبت به صنایع در رابطه به زراعت صادق تر است، زیرا زمین برای زراعت بسیار محدود میباشد. حاصلات باید بالا برده شوند و برای این مقصد از جمله باید از آفات و امراض حفاظت شوند. لازم است تجسس دوامدار اجراء شود تا طرق ارضای خواهش های در حال تغیر انسانی شناسائی گردند. تحقیق در رابطه به بازاریابی و سیستم های تولیدی ضروری است. فصل های مربوط به اولویت امتعه ها تفصیل اینرا که سیستم های توسعه چگونه با مشکلات و احتیاجات دهقانان شروع به کار نموده و بعدأ چگونه به آن پاسخ میگویند، چگونه آنرا به سیستم تحقیق که آنهم از طریق تجارب بالای مزرعه و روزهای بازدید از مزرعه با دهقانان سروکار داشته باشد، و آنرا انتقال دهد، بیان میکند. بناء، ماسترپلان یک سیستم مکمل پاسخ گوئی به احتیاجات زارعان را تنظیم کرده و شرح میدهد. اما اینکار با استفاده از تکنالوژی معاصر و مرتبأ اصلاح شونده که تزاید مرتب حاصلدهی، رقابتی بودن بین المللی و عواید فارم را تأمین نماید، امکان پذیر میباشد.
تحقیق، ترویج و انجمن های دهقانی همه خود را به اولویت های مرتبط به اولویت های امتعه وی و نیمه اولویت ها که در فصل های قبل شرح گردید، وقف می سازند. این واقعیت که آهنگ عالی رشد زراعت در افغانستان شدیدأ وابسته به صادرات است، بدان معنی میباشد که در درازمدت نمی توان به آوردن تکنالوژی و افزایش حاصلدهی به رقبای تجارتی اتکاء نمود.