مقاله در مورد شرکتهای تعاونی ( تعیین سرمایه/افزایش سرمایه/انتشارسهام وثبت )

بخشی از مقاله

شرکتهای تعاونی (تعیین سرمایه/افزایش سرمایه/انتشارسهام وثبت)

امروزه در جامعه ما انسانهای خوش فکرو خوش استعداد زیادی وجود دارد که درپستوی فراموشی قرار دارندوافکاربلند مدت آنهازنگارهای سخت و شکننده ای گرفته است ودر قربانگاه عدم شناخت فرصت ها قربانی شده اند.
امروزه اقتصاد تعاوني بخشي از دانش گسترش يافته ي اقتصادي ، اجتماعي و سياسي است كه در بسياري از دانشگاههاي جهان درس داده مي شود و در كشورهاي در حال توسعه دولت ها ، تعاونيها را ابزاري مطمئن جهت پيشبرد برنامه هاي ملي مي دانند. تعاونيها ، از ابتدا يار محرومان بوده و توانسته اند ، زندگي روستائيان، كارگران ، كارمندان ، مهاجران ، بيكاران ، پناهندگان ، سالخوردگان و از كار افتادگان را بهبود بخشيده و درهاي اميد را به روي آنان بگشايند.

وابستگي توسعه ي پايدار با تعاونيها امريست بديهي به ويژه هنگامي كه سخن از توسعه ي نيروي انساني در ميان است ، تعاونيها در چارچوب نهادهاي مردمي مي توانند نقش مؤثري ايفا نمايند. شركتهاي تعاوني براي رفع آن قسمت از نيازهاي عضوهاي خود كه به صورت فردي عملي نيست و نيز جهت انجام فعاليت هاي که نياز به همكاري وهمياري گروهي دارد ايجاد مي شوند و نقش اقتصادي آنها در كاستن از هزينه هاي توزيع كالاها، كنار نهادن واسطه هاي غير ضروري ، برقراري عدالت اقتصادي- اجتماعي ، هدفهاي ارزشمند از این قبيل است.

گسترش تعاونيها ، هنگامي امكان پذير است كه فرهنگ تعاوني در ميان مردم به ويژه، توده هاي كم در آمد ريشه كند تنها از اين گذر مي توان بر نارسا ئيها و ناكاميها اقتصادي و اجتماعي ، پيروز شد. از اينرو آموزش و آگاهي دادن به مردم ، يكي از راههاي اصلي توسعه ي تعاونيها است.

فهرست باید اصلاح شود

فهرست
فصل اول
طرح تحقيق ..................................................... 6
مقدمه ......................................................6
تعريف موضوع .................................................. 7
اهداف تحقيق ................................................... 7
اهميت موضوع ................................................... 7
محدوديتهای تحقيق .............................................. 7
فصل دوم
سابقه موضوع تحقيق ..............................................8
تاريخچه ........................................................ 8
فصل سوم
روش تحقيق ..................................................... 9
روش انجام تحقيق ....................................... .........9
فصل چهارم
يافتها .........................................................10
مدارک مورد نیازجهت تشکیل دادن شرکت..............................10
مراحل اداری تشکیل شرکت..........................................10
شرکتهای تعاونی..................................................10
شرکتهای تعاونی شهرستان دزفول....................................10
اهميت و تعريف شرکتهای تعاونی ...................................11
مفهوم عام تعاون ................................................11
مفهوم خاص واژه تعاون ...........................................12
تعريف شرکتهای تعاونی ...........................................12
شکل گیری نهضت تعاون در ایران ....................................12
اصول جهانی تعاون ..............................................12
اصول شرکتهای تعاونی ............................................13
اهداف بخش تعاونی ............................................... 13
انواع شرکتهای تعاونی ...........................................14
مزایای شرکتهای تعاونی ......................................... 15
عضویت و جایگاه عضو در تعاونی ...................................15
شرایط عضویت در تعاونی ..........................................15
تعداد اعضاء در شرکتهای تعاونی...................................16
مراحل تشکیل تعاونی .............................................16
تکالیف عضو در تعاونی............................................16
تشکیل تعاونی ...................................................16
وظایف و اختیارات مجمع عمومی فوق العاده ..........................17
هیات مدیره......................................................17
انواع مجامع عمومی................................................17
وظایف و اختیارات مجامع عمومی ...................................17
ارکان شرکتهای تعاونی ...........................................18
تعریف مجمع عمومی ................................................18
هیأت مدیره .....................................................18
وظایف و اختیارات هیأت مدیره ....................................18
بازرس یا بازرسان (رکن نظارتی) ..................................19
وظایف بازرس یا بازرسان .........................................19
رعایت قوانین ،مقررات و اساسنامه تعاونی .........................20
حقوق اعضاء تعاونی ..............................................20
آشنایی با سازمانها و نهادهای حامی شرکتهای تعاونی .................20
وزارت تعاون ....................................................20
وظایف و اختیارات وزارت تعاون....................................21
ممانعت ها ......................................................22
انواع اتحادیه های تعاونی ........................................22
ارکان اتحادیه ...................................................22
اهداف و مقاصد اتحادیه ها ........................................22
اتاق تعاون .....................................................23
اهداف و مقاصد اتاق تعاون .......................................23
ارکان هر اتاق تعاون ............................................23
صندوق تعاون ....................................................23
ارکان صندوق تعاون ..............................................23
مهمترین وظایف صندوق تعاون .......................................23
ویژگیهای صندوق تعاون ...........................................23
نرخ سود تسهیلات اعتباری صندوق تعاون دربخشهای مختلف ................24
تعاون وکار گروهی ...............................................24
انواع شرکتهای تعاونی بر اساس نوع فعالیت ........................24
انواع شرکتهای تعاونی از لحاظ عضویت...............................25
ثبت های مربوط به شرکتهای تعاونی ..............................25
افزایش سرمایه...................................................28
کاهش سرمایه.....................................................30
اهداف و ضوابط کلی بخش تعاون......................................32
عضو.............................................................34
حساب سود وزیان و تقسیم سود......................................36
تعاونی تولیدوتوزیع..............................................37
تشکیل و ثبت تعاونی ها...........................................40

ادغام و انحلال وتصفیه.............................................41
سایر مقررات.....................................................44
مقررات مربوط به عضویت...........................................48
نتیجه گیری......................................................53
ضمایم...........................................................54

مقدمه
شـرکـتهای تعـاونی درحـقیـقـت به منـظور مبارزه با دوعـامـل اساسی اجتـماعی تـشـکـیـل گردیده اند:
سود جویی سرمایه داران و تورم از یک طرف در اثر عواملی که تا حدود زیادی از اختیار و کنترل دولتها خارج بود روز به روز از ارزش پول کاسته می شد و از طرف دیگر سرمایه داران و فروشندگان کالای ضروری مردم و به خصوص کالاهای
مصرفی و خوراکی مورد لزوم طبقات کم در آمد برسود خود می افزودند و موجبات گرانی کالاها را فراهم می کردند در نتیجه ، ضمن اینکه دستمزد مدتها ثابت بود و نسبت به تورم و افزایش قیمتها تغییر موثری نمی کرد ،از قدرت خرید طبقه اخیر کاسته شده و موجبات فقر رابرای آنان فراهم می کرد.
برای نجات طبقه مذبور باید در جستجوی راهی بود و برای رسیدن به این راه ازبین بردن سود جویی لازم بود.
به این دلیل شرکتهای تعاونی تولید و مصرف تشکیل شد که در آنها کالاها تقریبا بی واسطه از تولید کننده و تقریبا بدون سود به دست مصرف کننده برسد.
نهضت تعاونی در اوایل قرن 19 در انگلستان شکل گرفت ولی به تدریج به عنوان یک فکر اجتماعی اصلاح طلبانه در سرتا سر دنیا تثبیت شد و امروز شرکتهای تعاونی در همه جا با اختلاف سطح و اثر ،وجود دارد مقررات این شرکتها را به شرح زیر مورد بررسی قرار می دهیم ، ولی بدوا باید یاد آوری کرد که مقررات مربوط به این شرکتها ابتدا ضمن مواد 190 تا 194 قانون تجارت پیش بینی شده بود ولی به علت توسعه و اهمیت سیستم تعاونی در 16 خرداد سال 1350 قانون شرکتها ی تعاونی به تصویب رسید که بعضی از این قانون در 24/11/50 و سال های 52و 54 مورد اصلاح قرار گرفت وچند تبصره نیز به آن افزوده گردید . و در سال 1370 قانون دیگر ی به تصویب رسید که در سال 1377 بخش از آن اصلاح شد.

تعريف موضوع:
شرکتهای تعاونی جمعيتی مرکب از اشخاصی که داوطلبانه برای وصول به هدفی مشترک دور هم جمع شده سازمانی اقتصادی که بر اساس دموکراسی اداره می گردد تشکیل می دهند و هر يک به طور منصفانه در تأمين سرمايه لازم سهيم می شوند و به سهم خويش مسئولِيت سود و زيان ناشی از عمليات و کارهايی را که خود بنحو موثردر آن شرکت داشته اند بر عهده می گيرند.

شرکت از زماني تشکيل مي شود که دو يا چند نفر قصد تشکيل آن را داشته باشند بنابراين قصد و نيت ايشان ملاک تشکيل است اما از نظر مقررات و ضوابط اداري طي نمودن مراحلي چند جهت تأسيس يک شرکت يا مؤسسه ضروري است تا اين شرکت بر روي کاغذ نوشته شود و در دفاتر اداره ثبت شرکت ها ثبت گردد . ماده 20 قانون تجارت انواع شرکت هاي تجاري را به هفت قسم

تقسيم مي کند1ـ شرکت هاي سهامي 2ـ شرکت با مسئوليت محدود3 ـ تضامني4 ـ مختلط سهامي 5ـ مختلط غير سهامي 6ـ شرکت نسبي7ـ شرکت تعاوني توليد و مصرف که ثبت اين نوع شرکت ها در تهران بر عهده اداره ثبت شرکت ها و در شهرستان در اداره ثبت مرکزي است.

اهداف تحقيق:
در اين پروژه می خواهيم بحث شرکتهای تعاونی را آغاز کنيم .وقتی صحبت از حسابداری شرکتها ی تعاونی می شود . به طور معمول ابتدا تاريخچه شرکتهای تعاونی را مطرح می کنيم و سپس به مباحث قانونی اين شرکتها می پردازيم و در نهايت روشهای حسابداری اين شرکتها را مورد بررسی قرار می دهيم.

اهميت موضوع:
شرکتهای تعاونی ازلحاظ اقتصادی اهميت زيادی دارند.ولی بعضی از علمای حقوق تجارت اينگونه شرکتها را تجاری نمی دانند زيرا منظور از شرکت تعاونی جلب نفع به طريق معمول در شرکتهای تعاونی نيست ،بلکه همانطور ی که از نام آن برمی آيد ، شرکت تعاونی برای تعاون و کمک و تسهيل امور شرکاءآن است.

سابقه موضوع :

تاريخچه شرکتهای تعاونی در ايران:
در فرهنگ ايرانيان از قديم الايام تعاون و همکاری دارای ارزش اجتماعی بوده است و تعاون و همکاری به اشکال مختلف مشهود بوده و خواهد بود . وليکن به غير از مفهوم تعاون بحث شرکتهای تعاونی در قوانين ايران از حدود 80 سال پيش مطرح شد .يعنی در واقع در سالهای 1303و 1304 وقتی که قانون تجارت تصويب می گرديد . اما تا سال 1350 اين قوانين دچار تغييرات و اصلاحاتی شدند،تا اينکه در شانزدهم خردادماه سال 1350 قانون شرکتهای تعاونی تصوِيب شد و وظيفه تعاونيها به وزارت تعاون و امور روستاها واگذار گرديد .

ر روستاها منحل شد و و ظايف وزارت تعاون را وزارت بازرگانی به عهده گرفت . مجددأ در سال 1370 قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی تصويب شد و بر اساس ماده 65 اين قانون ،جهت نظارت دولت بر اجرای قوانين و مقررات بخش تعاونی و حمايت و پشتيبانی از اين بخش وزارت تعاون ايجاد شد.

مراحل انجام پرژه:
1. مصاحبه با مدیرشرکت تعاونی بانوان کوثردزفول
2. استفاده از کتب در رابطه با شرکتهای تعاونی
3. استفاده از اينترنت و کتابخانه

يافته ها:

مدارک مورد نیازجهت تاسیس شرکت:

شرکت با مسولیت محدود: مطابق با ماده 27 قانون تجارت شرکت با مسئوليت محدود شرکتي است که بين دو يا چند نفر براي امور تجاري تشکيل شده است و هر يک از شرکاء بدون اين که سرمايه به سهام و يا قطعات سهامي تقسيم شده باشد فقط تا ميزان سرمايه خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات شرکت مي باشد.

1. مدارک مورد نیازجهت تاسیس شرکت با مسولیت محدود:
الف) دو نسخه تقاضانامه ب)دو نسخه صورت شرکتنامه ج) دو نسخه اساسنامه
د) دو نسخه صورت جلسه مجمع عمومي و مؤسسين
ه) کپي برابر اصل شده شناسنامه مؤسسين و چنانچه هيأت مديره نيز خارج از شرکاء باشند کپي برابر اصل شده شناسنامه اعضاء هيأت مديره نيز الزامي است و هر گاه موسسين شرکت اشخاص حقوقي باشند آخرين تغييرات مديران و سرمايه شرکت که در روزنامه رسمي درج گرديده است همراه با برگه معرفي نامه نماينده نيز ضميمه مدارک ديگر مي گردد .
2. مدارک موردنیازجهت تاسیس شرکت سهامی عام:
مدارک لازم براي ثبت شرکتهاي سهامي عام شامل مدارک قبل از پ

ذيره نويسي و مدارک بعد از پذيره نويسي مي باشد. مدارک قبل از پذيره نويسي؛دو نسخه اظهار نامه به انضمام دو نسخه طرح،اساسنامه و دو نسخه اعلاميه پذيره نويسي همراه با کپي مصدق شناسنامه هاي موسسين و گواهي بانکي که در قانون تجارت تصريح شده است که مؤسسين 20% از کل سرمايه را تعهد مي نمايند و 35% از 20% را واريز و گواهي بانکي ارائه مي دهند .هر چند مؤسسين مي توانند بيش از 20 % از کل سرمايه را تعهد نمايد ولي نبايد کمتر از آن چه در قانون تجارت قيد شده است باشد. اظهار نامه عينا اظهار نامه شرکت ها ي سهامي خاص مي باشد که بايد تا بند 9 آن کامل شود.بندهاي بعد از آن بعد از پذيره نويسي کامل مي شود حداقل سرمايه نيز 5 ميليون ريال مي باشد . براي اطلاع از مطالب طرح اساسنامه و اعلاميه پذيره نويسي به ماده 8 و 9 قانون تجارت مراجعه نمائيد .
مدارک بعد از پذيره نويسي : دو نسخه اظهار نامه که تمام بندهاي آن کامل شده باشد نام مؤسسين جديد در اظهار نامه وارده توسط تمامي سهامداران امضاء شده باشد،دو نسخه اساسنامه،دو نسخه صورت جسه مجمع عمومي موسسين و هيأت مديره که کارهايي همانند صورت جلسات شرکت هاي سهامي خاص تکميل مي گردد با اين تفاوت که دو روزنامه کثيرالانتشار براي چاپ آگهي هاي شرکت در نظر گرفته مي شود کپي برابر اصل شده مؤسسين و بازرسان همراه با گواهي بانکي مبني بر پرداخت حداقل 35% از کل سرمايه و همچنين صفحات در روزنامه اي که اعلاميه پذيره نويسي درآن چاپ شده است .

مراحل اداری تشکیل یک شرکت:
: متقاضي پس از آنکه تصميم به ثبت هر يک از انواع شرکت را گرفت،به حسابداري اداره مراجعه مي کند و مدارک شرکت مورد نظر را خريداري وکامل مي کند و تمام مدارک را در داخل يک پوشه پانچ مي کند. متقاضي دوباره به حسابداري مراجعه مي کند و فييش تعيين نام را دريافت و به شعبه بانک ملي اداره که فقط براي امور ثبتي اختصاص دارد مراجعه و فيش تعيين نام را پرداخت مي نمايد مؤسسات و شرکت هاي تعاوني فاقد فيش تعيين نام مي باشند. متقاضي نامهاي

درخواستي خود را بر روي برگه اي مي نويسد و بعد پرونده را به کارشناس بررسي کننده پرونده تحويل مي دهد کارشناس پرونده را از نظر محتويات و کامل بودن مدارک چک مي کند و بعد پرونده در اختيار کاربران کامپيوتر قرار مي گيرد . کاربران کامپيوتر تمام محتويات پرونده شامل مشخصات اساسنامه،شرکت نامه،تقاضانامه و صورت جلسات را وارد سيستم مي کنند بعد از آنکه محتويات

مدارک وارد سيستم شد به متقاضي که درخواست داده مي شود که دستيابي به محتويات پرونده در قسمت هاي مختلف اداري از طريق وارد کردن که درخواست امکان پذير است. متقاضي همراه با پرونده به واحد تعيين نام مراجعه مي کند و کارشناس تعيين نام پس از جستجو در کامپيوتر نام

هاي درخواستي متقاضي را جستجو مي کند. به ترتيب اولويت يکي از نام ها را براي او تعيين مي کند در اين قسمت کارشناس پرونده مشخص مي شود و محتويات پرونده از طريق کامپيوتر براي کارشناس تأسيس ارسال مي گردد و همزمان متقاضي نيز با اصل پرونده بر کارشناس مربوطه مراجعه مي نمايد .کارشناس تأسيس همزمان محتويات و مدارک شرکت را با توجه به نوع آن چک مي کند علاوه بر آنکه منع قانوني نداشته باشد موظف است تمام محتويات پرونده را نيز در داخل سيستم چک کند. که مبادا در فعاليت شرکت و محتويات غلط املائي داشته باشد رياست اعضاء ميزان سرمايه و سهام و يا سهم شرکت با اوراق مغايرت داشته باشد. اگر ايرادات در محتويات

داخل سيستم مشاهده شود کارشناس ايرادي مي زند و متقاضي به کار برخورد مراجعه مي کند و کارشناس تعيين نام پس از جستجو در کاميپوتر نام هاي درخواستي متقاضي را جستجو مي کند. به ترتب اولويت يکي از نام ها را براي او تعيين مي کند در اين قسمت کارشناس پرونده مشخص مي شود و محتويات پرونده از طريق کامپيوتر براي کارشناس تأسيس ارسال مي گردد و

همزمان متقاضي نيز با اصل پرونده بر کارشناس مربوطه مراجعه مي نمايد. کارشناس تأسيس همزمان محتويات و مدارک شرکت را با توجه به نوع آن چک مي کند علاوه بر آنکه منع قانوني نداشته باشد موظف است تمام محتويات پرونده را نيز در داخل سيستم چک کند.که مبادا در فعاليت شرکت و محتويات غلط املائي داشته باشد رياست اعضاء ميزان سرمايه و سهام و يا سهم شرکت با اوراق مغايرت داشته باشد. اگر ايرادات در محتويات داخل سيستم مشاهده شود کارشناس ايرادي مي زند و متقاضي به کار برخورد مراجعه مي کند که نواقص و ايرادات را رفع کند و دوباره براي کارشناسي ارسال نمايد. در اين قسمت است که اگر نوع شرکت سهامي خاص باشد متقاضي براي تهيه گواهي بانکي بايد اقدام کند و اگر سهامي عام باشد کارشناس اجازه پذيره نويسي را صادر مي کند همچنين اگر موضوع فعاليت نيز احتياج به مجوز داشته باشد توسط کارشناس استعلام صادر مي شود . درغير اين صورت مراحل اداري انجام مي گيرد.

هر گاه کارشناسي منع قانوني در پرونده ها مشاهده نکرد. آگهي تأسيس را از طريق سيستم صادر مي کند؛« قبل از مکانيزه شدن واحد تأسيس آگهي تأسيس بررسي اوراق خاص توسط کارشناس تهيه مي گرديد.» و آن را تأييد مي کندو متقاضي را به اتاق رئيس اداره براي گرفتن امضاء راهنمايي مي کند. همزمان محتويات پرونده نيز از طريق کامپيوتر براي رئيس اداره ارسال مي شود. بعد از تأييد رئيس محتويات پرونده از طريق سيستم براي کارشناسي عودت داده مي شود. کارشناس يک نسخه از تمام مدارک ثبتي را مهر نسخه اداره مي زند،حق ثبت شرکت را نيز با توج

ه به ميزان سرمايه شرکت تعيين مي نمايد را از طريق سيستم صحت مدارک ارسالي را تأييد به حسابداري ارسال مي نمايد در حسابداري حق ثبت،حق الدرج آگهي شرکت در روزنامه کثيرالانتشار اخذ مي گردد و محتويات پرونده به قمست ثبت دفاتر مراجعه نمايد مدارکي را که مهر نسخه اداره دارد را در داخل پرونده جداگانه اي همراه با آگهي تأسيس قرار دهد. و به مسؤول ثبت دفاتر تحويل مي دهد در اين قسمت است که به شرکت شماره ثبت داده مي شود مشخصات و محتويات در دفاتر مخصوص ثبت مي شود ذيل دفتر توسط فردي که مجاز به امضاء آن است امضاء مي شود و آگهي تأسيس در قسمت دبيرخانه مهر و شماره مي شود و يک نسخه از آگهي

تأسيس به متقاضي براي درج در روزنامه رسمي داده مي شود و از هر يک از مدارک يک نسخه به متقاضي داده مي شود مهر اداره براي آن زده مي شود و به اين ترتيب شرکت به ثبت مي رسد .

شرکت های تعاونی:
در کشور ما مقررات راجع به تعاون سابقه ی زيادی ندارد.قانون تجارت مصوب 13/2/1311 از نخستين قوانينی است که برای شرکتهای تعاونی ايران وضع شده است اين قانون مواد 190تا 195 خود را به شرکتهای تعاونی اقتصادی داد و فقط دو نوع شرکت تعاونی را پيش بينی کرده است

، يکی شرکت تعاونی توليد و ديگری شرکت تعاونی توزيع . امروزه در کشور ما بخش تعاون قسمت زيادی از فعاليت های اقتصادی را به خود اختصاص داده و در برابر بخش دولتی و خصوصی جای مهمی را اشغال کرده است . قانون اساسی جمهوری اسلامی اِيران نِز در اصول 43 و 44 خود بخش تعاونی را يکی از پايه های سه گانه نظام اقتصادی قرار داده است. برابر اصل 44 قانون اساسی بخش تعاونی شامل شرکتها و مؤسسات تعاونی توليد و توزيع است که در شهر و روست

ا بر طبق ضوابط اسلامی تشکيل شده است . مهمترين قانونی که فعهالیت این بخش از نظام اقتصادی راتنظیم کرده است ، قانون شرکتهای تعاونی مصوب 5/2/ 1350 است که در 5/12 /1350 و در 9/ 4/ 1352 و در 4/3 /1354 اصلاح شده است .
شرکتهای تعاونی شهرستان دزفول:
تا کنون تعداد 43 شرکت تعاونی مسکن با 3420 نفر عضو در شهرستان دزفول به ثبت رسیده و به اداره مسکن و شهرسازی معرفی شده است که تعداد 5 شرکت تعاونی آن برای ساخت 300 واحد مسکونی تفاهم نامه منعقد کرده اند. همچنین تعداد 35 شرکت تعاونی مسکن نیز در نوبت هستند.

ا همیت و تعریف شرکتهای تعاونی:
شرکتهای تعاونی از لحاظ اقتصادی اهمیت زیادی دارند ولی بعضی از علمای حقوق تجارت اینگونه شرکتها را تجاری نمی دانند زیرا متظور از شرکت تعاونی جلب نفع به طریق معمول در شرکتهای تجاری نیست . بلکه همانطور ی که از نام آن بر می آید ، شرکت تعاونی برای تعاون و کمک و تسهیل امور شرکاء آنست . شرکت تعاونی معمولا برای حذف واسطه ها بین تولید کننده و مصرف کننده بوده و منظور آن انجام خدمات یا تحصیل اجناس یا اعتبار به بهای ارزان برای شرکاء شرکت تعاونی از سرمایه ای که در شرکت می گذارند استفاده نمی کنند.واغلب اوقات سرمایه آنها در شرکت مبلغ جزئی است .و به نسبت معاملاتی که با شرکت انجام می دهند از سود شرکت استفاده می برند و حتی اغلب قوانین کلمه سود را درباره ی منافع شرکت های تعاونی استعمال نمی کنند.
شرکتهای تعاونی از لحاظ اقتصادی مخصوصا برای زارعان و مصرف کنندگان اجناس عادی فواید بسیاری دارد اما از لحاظ حقوقی شرکتهای تعاونی استفاد ه نماید ، رعایت بعضی از اصول را لازم دانسته است .
قانون تجارت ایران در ماده ی 5 به تعریف شرکت تعاونی تولید و مصرف اکتفا کرده و هیچگونه مزیتی نیز برای اینگونه شرکتها نسبت به شرکتهای دیگر قائل نشده است و به شرکتهای تعاونی اعتبار نیز اشاره ای ننموده است . در نتیجه اداره ثبت شرکتهای ایران تشکیل شرکت تعاونی اعتبار را

جایز نمی دانست .چون مقررات قانون تجارت ایران برای تاسیس شرکتها ی تعاونی خیلی مبهم و نارسا بود اینگونه شرکتها توسعه ی زیادی پیدا ننمودند و چند شرکت تعاونی هم که تشکیل شد اغلب با سرمایه موسسات دولتی بود و فقط اسمی از تعاون داشت با توسعه ی اقتصاد ایران از سال 1318 مقررات قانون تجارت کافی نبود شرکتهای تعاونی که تاسیس شد به صورت شرکتهای سهامی تشکیل گردید و صندوق روستائی نامیده شد .

• مفهوم عام تعاون:
واژه تعاون از ريشه عون آمده وهمسان با واژه (cooperation)است .
لغت تعاون در مفهوم عام به معنای همکاری ,مساعدت,ياريگری ,رعايت منافع جمعی ,دستگيری از ديگران و ...می باشد.
• مفهوم خاص واژه تعاون :
تعاون به مفهوم خاص آن به نوع مشخصی از کارکردن با يکديگر اشاره داردکه از طريق تشکيل سازمان رسمی وبه کارگيري روشهای مديريتی خاص ,دسترسی به اهداف مشترک راامکانپذيرمي سازد.

• تعريف شرکت تعاونی:
شرکت تعاونی :شرکتی است از اشخاص حقيقی ويا حقو قی که بمنظور رفع نيازمنديهای مشترک وبهبودی وضع اقتصادی اعضاء از طريق خودياری وکمک متقابل وهمکاری آنان موافق اصولی که در قانون وضع شده است تشکيل ميشود.

• شکل گيری نهضت تعاون در ايران
اولين قانون مستقل برای شرکتهای تعاونی در سال 1334 در گرمساربه تصويب رسيد
قانون شرکتهای تعاونی در سال 1350 در 25 فصل و149 ماده به تصويب رسيد

بعد از انقلاب اسلامی ايران ضرورت مشارکت مردم در زمينه های اقتصادی و اجتماعی از جمله توسعه فعاليتهای توليدی ، گسترش فرصتهای شغلی و تعميم عدالت اجتماعی از از طريق تعاونی ها مورد توجه قرار گرفت و اين موضوع در اصول 43 و 44 قانون اساسی متجلی گرديد .
مطابق بند 2 اصل 43 قانون اساسی تامين شرايط و امکانات کار به منظور رسیدن به اشتغال کامل در شکل تعاونی جزء ضوابط اقتصادی جمهوری اسلامی ايران تعيين شد و در اصل 44 قانون

اساسی بخش تعاون در کنار بخشهای دولتی و خصوصی معرفی گرديد.
قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ايران در 13 شهريور سال 1370 به تصويب مجلس شورای اسلامی رسيد.
اصول جهانی تعاون:
اصول جهانی تعاون

اصل اول : عضوِيت آزاد و اختياری
اصل دوم : کنترل دمو کراتيک اعضاء
اصل سوم: مشارکت اقتصادی اعضاء
اصل چهارم : استقلال و عدم وابستگی
اصل پنجم : آموزش ،کار آموزی و آگاه سازی

اصل ششم : همکاری تعاونی ها با يکديگر
اصل هفتم: توجه به جامعه

اصول شرکتهای تعاونی:
1- مختص به شرکاء آن است .
سود شرکت مانند سایر شرکتها به نسبت آورده شرکاء در شرکت تقسیم نمی شود . و بلکه به نسبت مراجعت و معاملات شرکاء تقسیم می گردد.

2- شرکتهای تعاونی برای رفع احتیاجات عده اعضاء تشکیل می شود . بنابراین استفاده از مزایای آن اصولا مخصوص به شرکای شرکت می باشد و اشخاص خارج نمی توانند از آن استفاده کنند ولی عملا برای توسعه عملیاتی شرکت به آنها اجازه داده می شود با اشخاص خارج نیز معامله کنند ولی سودی که از عملیات شرکت حاصل می شوداین شرکتها اغلب قوانین اجازه دادن بهره مختصری برای سرمایه در نظر گرفته شود و ما بقی بین شرکاء به نسبت مراجعات و معاملات آنهاتقسیم گردد.
3- با آنکه اشخاصی که دارای سرمایه زیاد نیستند بتوانند در شرکتها ی تعاونی شرکت نمایند سهام یا سهم شرکاء که هر یک از شرکاء مبلغ تقلیلی می باشد تا هر کس بتواند با پرداخت مبلغ مختصری در شرکت شریک شود .
4- تصمیمات راجع به شرکت با اکثریت سرمایه اتخاذنمی شود بلکه هر یک از شرکاء صرفنظر از سرمایه ای که در شرکت دارند دارای یک رای می باشند.
5- برای تشویق و تشکیل شرکتها ی تعاونی اغلب قوانین امتیازات مخصوصی برای شرکتها ی تعاونی در نظر گرفته و اغلب سود شرکت و سودی که به شرکاء تعلق می گیرد.از پرداخت مالیات معاف است.
6- برای جلو گیری از سوء استفاده اشخاصی که تحت ع

نوان شرکت تعاونی ممکن است از مزایای شرکت تعاونی برای شرکت های تجارتی استفاده کنند نظارت زیاد تری از طرف سازمانهای دولتی امور شرکتهای تعاونی به عمل آورد.

اهداف بخش تعاونی:
اهداف بخش تعاونی عبارتست از :
1. ايجاد و تامين شرايط و امکانات کار برای همه بمنظور رسيدن به اشتغال کامل قرار دادن و سائل کار در اختيار کسانيکه قادر بکارند ولی وسائل کار ندارد.
2. پيشگيری از تمرکز و تداول ثروت در دست افراد و گروههای خاص جهت تحقق عدالت اجتماعی .
3. جلوگيری از کار فرمای مطلق شدن دولت.

4. قرار گرفتن مديريت و سرمايه و منافع حاصله در اختيار نيروی کار و تشويق بهره برداری مستقيم از حاصل کار خود.
5. پيشگيری از انحصار ، احتکار، تورم و اضرار به غير.
6. توسعه و تحکيم مشارکت و تعاون عمومی بين همه مردم
انواع شرکتهای تعاونی
شرکتهای تعاونی برسه نوع می باشند:
1. شرکت تعاونی مصرف
2. شرکت تعاونی تولید

3. شرکت تعاونی اعتبار

قانون تجارت ایران فقط دو نوع شرکت تعاونی پیش بینی کرده است شرکت تعاونی تولید که ( شرکتهایی هستند که بین عده ای از ارباب رجوع تشکیل می شود و شرکای مشاغل خود را برای تولید وفروش اشیاء یا اجناس به کار می برد )
شرکت تعاونی مصرف ( که همان توزیع است) عبارت است از شرکتی که برای مقاصد ذیل تشکیل می شود:
1- فروش اجناس لازم برای مصارف زندگی اعمم از اینکه اجناس مذبوررا شرکاء ایجاد کرده یا خریده اند
2- تقسیم نفع و ضرر بین شرکاء به نسبت خرید هر یک از آنها

شرکت تعاونی اعتبار:
در قانون تجارت ایران پیش بینی نشده است ولی در قانون شرکتهای تعاونی پیش بینی شده و عبارت است از شرکتی که بین عده ای تشکیل می شود یرای آنکه بتوانند با شرایط مناسبی اعتباراتی تحصیل نمایند تا شرکت بتواند با شرایط سهل تری بر شرکای خود وام یا اعتبار بدهد.
قانون اساسی و قانون بخش تعاونی شرکتهای تعاونی را به دو نوع تقسيم نموده است :
1- شرکتهای تعاونی توليد
2- شرکتعای تعاونی توزيع

• تعاريف تعاونی های توليد:
تعاونيهای توليد شامل تعاونيهای است که درامورمربوط به کشاورزی دامداری دامپروری وصيدماهی شيلات صنعت معدن عمران شهری وروستايی وعشايری ونظاير اينها فعاليت می نمايند.

• تعريف تعاونی های توزيع:

تعاونی های توزيع عبارتند از تعاونی هايی که نياز مشاغل توليدی ويا مصرف کنندگان عضو خود را در چارچوب مصالح عمومی وبه منظور کاهش هزيـنه ها وقيمت ها تامين می نما يند.
تعاونيهای چند منظوره نیز در قانون تعاونی ها پیش بینی شده اند که در واقع تعاونیهایی می باشند که فعالیت آنها ترکیبی از فعالیتهای تعاونیهای تولیدی و توزیعی

مزایای شرکتهای تعاونی:
برای توسعه و تهسیل عملیات شرکتهای تعاونی قانون مزایایی برای شرکتهای تعاونی در نظر گرفته است که به قرار زیر میباشد:
طبق بند ج ماده 5 مطالبات شرکت تعاون از اعضاءجزوء دیون ممتاز محسوب میشوند این قانون مقرر داشته است که درصورتیکه معاملات شرکا با شرکت نسیه باشددر صورت ورشکستگی بدهکاران شرکت خواهند توانست قبل از سایر طلبکاران طلب خود رااز دارایی بدهکار وصول کنند و این موضوع مزیت بزرگی است که برای شرکتهای تعاونی در نظر گرفته شده است زیرا مشتریان شرکتهای تعاونی اغلب دارای سرمایه ناچیزی بوده و سایر کسانی که با آن معاملات نسیه مینمایند ممکن

است شرایط سنگینی به آن تحمیل کنند و قبل ازآنکه شرکت بتواند به پول خود برسد دارایی آنرا از بین ببرند و شرکت در نتیجه دچار زیان گردد.طبق ماده 6 قانون شرکتهای تعاونی شرکتهایی که طبق این قانون تشکیل و اساسنامه انهابه تصویب شورای تعاون عالی برسد از پرداخت حق ثبت و تمبر سهام و مالیات بر درامد معاف میباشند.

برای اطلاع از مزایا و الویتهای قانونی در مورد شرکتهاپی تعاونی رجوع کنید به مواد ( 4-17-18- 19- و 24 وتبصره و بند 23 ماده 66 قانون بخش تعاونی اقتصادجمهوری اسلامی ایران)

عضويت و جايگاه عضو در تعاونی
الف : تعريف عضو
عضودرشرکت های تعاونی شخصيت حقيقی يا حقوقی غير دولتی که واجد شرايط مندرج دراين قانون بوده و به اهداف بخش تعاونی واساسنامه قانونی آن تعاونی باشد.
شرايط عضويت در تعاونيها عبارت است از :
1- تابعيت جمهوری اسلامی ايران
2- عدم ممنوعيت قانونی وحجر
3- خريد حداقل سهام مقرر در اساسنامه
4- درخواست کتبی عضويت وتعهددرعايت مقررات اساسنامه تعاونی
5- عدم عضويت در تعاونی مشابه
• تعداداعضا در شرکتهای تعاونی:
1. تعداد اعضاء شرکتهای تعاونی بر اساس طرح پيشنهادی و رعايت مفاد آئين نامه مصوب وزارت تعاون بگونه ای تعيين می شود که طرح مورد نظر دارای توجيه اقتصادی قابل قبول باشد ،ولی در هر صورت تعداد اعضاءنبايد از7نفر کمتر باشد.
مراحل تشکیل تعاونی:

1- تعیین هیات موسس توسط متقاضیان تشکیل تعاونی
2- ارائه مدارک زیر توسط هیات موسس به اداره تعاون جهت اخذ موافقت نامه

تشکیل تعاونی:
• کلیات طرح پیشنهادی.
• مدارک فردی و مشخصات متقاضیان تشکیل تعاونی
• مجوز های اخذ شده
• گواهی تائید نام از اداره ثبت شرکتها .

• معرفی نماینده تام الاختیار هیات موسس جهت پیگیری امور.
3- ارائه آموزشها ی لازم توسط اداره تعاون به موسسین و صدور موافقت نامه
4- هیات موسس پس از اخذ موافقت نامه تشکیل تعاونی باید اقدامات زیر را انجام دهد:
• دریافت مجوز فعالیت در موضع طرح پیشنهادی از مراجع ذیربط .
• تدوین اساسنامه پیشنهادی.
• افتتاح حساب با نام تعاونی در شرف تاسیس در صندوق تعاون یا یکی از بانکها.
• دعوت از افراد واجد شرایط عضویت (انتشارآگهی پذیزش عضو)
• بررسی شرایط داوطلبان و پذیرش واجدین شرایط عضویت.
• دریافت گواهی وجه واریزی توسط داوطلبان عضویت بابت سهام خریداری شده .
• صدور برگه اجازه ورود به جلسه اولین مجمع عمومی عادی .
• ارزیابی آورده های غیر نقدی داوطلبان عضویت .
• انتشار آگهی دعوت اولین مجمع عمومی عادی .

• ثبت نام نامزدهای تصدی سمتهای هیأت مدیره و بازرسی .
• سایر اقدامات مربوط به برگزاری اولین مجمع عمومی عادی تا انتخاب هیأت رئیسه .
6 –تشکیل اولین مجمع عمومی عادی به منظور :
• ارائه گزارش هیِأت مؤسسدر مورد آورده های غیر نقدی و هزینه های انجام شده .
• بررسی و تصویب اساسنامه شرکت تعاونی .
• انتخاب اعضاء اصلی و علی البدل هیأت مدیره و بازرسان .
• تعیین روزنامه الانتشار برای درج آگهی های تعاونی (در صورت لزوم ).
• دادن مأموریت به اعضای هیأت مدیره جهت ثبت تعاونی .
وظایف و اختیارات مجمع عمومی فوق العاده:
• تغييرموارد اساسنامه.
• تصميم گيری نسبت به گزارش بازرس يا بازرسان درمورد تخلفات هيأت مديره
• عزل يا قبول استعفای جمعی هيأت مدیره .
• اتخاذ تصمیم درموردادغام يا انحلال تعاونی وتعيين 3نفر هيأت تصفيه .
• مجمع عمومی عادی نوبت اول با حضور نصف بعلاوه يک اعضاء يا نمايندگان تام الاختيار آنان رسميت مي يابد .
• مجمع عمومی عادی نوبت دوم با حضور عده حاضر رسميت می يابد .
• مجمع عمومی فوق العاده نوبت اول با حضور دو سوم اعضا يا نمايندگان تام الاختيارآنان رسميت می يابد .
• مجمع عمومی عمومی فوق العاده نوبت دوم با حضور نصف بعلاوه يک اعضاء يا نمايندگان تام الاختيار آنان رسميت مي يابد .
• مجمع عمومی عمومی فوق العاده نوبت سوم با حضور عده حاضر رسميت می يابد .

هيأت مديره تعاونی:
مرکب از حداقل 3وحداکثر 7 نفر عضو اصلی تا يک سوم اعضاء اصلی عضو علی البدل مي باشد که اداره امور تعاونی را برعهده دارد .

انواع مجامع عمومی :
• مجمع عمومی عادی
• مجمع عمومی فوق العاده
وظایف اختیارات مجمع عمومی عادی:
• انتخاب هيأت مديره وبازرسان تعاونی .
• رسيدگی واتخاذ تصميم در باره ترازنامه ، حساب سود وزيان وس

اير گزارشهای ما لی
• تعيين خص مشی آينده وبودجه سالانه تعاونی .
• اتخاض تصميم در مورد سرمايه گزاری تعاونی واخذ وام واعتبارات .
• اتخاذ تصميم نسبت به کاهش يا افزاِش سرمايه تعاونی .
• اتخاذ تصميم درباره نحوه تقسيم سود ويژه .
• تصويب مقررات ودستور العملهای داخلی تعاونی .
• تعيين روز نامه کثِر الانتشار برای درج آگهی های تعاونی .
• اتخاذ تصمِم در مورد عضويت يا لغو عضويت شرکت تعاونی در شرکتها ، اتحاديه ها واتاق تعاون .
• اتخاذ تصميم پيرامون پیشنهاد هیأت مدیره یابازرسان در مورد اخراج عضو از تعاونی
• داوطلب شدن برای عضویت در سمتهای هیأت مدیره وبازرسی تعاونی .
• لغو عضویت .
• لغو عضویت به علت استعفاء .
• لغو عضویت به علت اخراج .
• لغو عضویت به علت فوت .

ارکان شرکتهای تعاونی:
1- مجمع عمومی 2- هيات مديره 3- با زرس يا بازرسان

تعريف مجمع عمومی:
مجمع عمومی که براساس ایین نامه قانون بالاترين مرجع اتخاذ تصميم و نظارت در امور شرکتها ی تعاونی می باشد ،از اجتماع اعضای تعاونی يا نمايندگان تام الاختيار آنها بصورت عادی و فوق العاده تشکيل می شود و هر عضو بدون در نظر گرفتن ميزان سهم فقط دارای ِيک رای است.

هیات مدیره:
هيات مديره از بین اعضاء تعاونی با رای مخفی و اکثریت نسبی برای مدت سه سال انتخاب می شوند و انتخاب مجددآنان به صورت متوالی تنها برای يک دوره بلامانع است .
وظايف واختيارات مربوط به هيات مديره :
1- دعوت مجمع عمومی(عادی – فوق العاده)
2- اجرای اساسنامه و تصميات مجمع عمومی وساير مقررات مربوط
3- نصب و عزل و قبول استعفای مدير عامل و نظارت بر عمليات وی و پيشنهاد ميزان حقوق مدير عامل به مجمع عمومی
4- قبول در خواست عضويت و اخذ تصميم نسبت به انتقال سهم اعضاء به يکديگر و دريافت استعفای هر يک از اعضاء هيأت مديره .
5- نظارت برمخارج جاری تعاونی و رسيدگی به حسابها و ارائه به بازرس يا ِبازرسان و تسليم به موقع گزارش مالی و تراز نامه تعاونی به مجمع عمومی.
6- تهيه و تنظيم طرحها و برنامه ها و بودجه و ساير پيشنهادات و ارائه آن به مجمع عمومی جهت اتخاذ تصميم .
7- تعيين نماینده از بين اعضاء تعاونی برای حضور در جلسات مجامع عمومی شرکتها و...که تعاونی در آنها مشارکت دارد.

8- تهيه دستورالعملها ی داخلی و تقديم آن به مجمع عمومی برای تصويب
9- تعيين نماينده يا وکيل در دادگاهها و مراجع قانونی
10- تعيين و معرفی صاحبان امضای مجاز برای قرار داد ها و اسناد تعهد آور تعاونی
مدیر عامل :
هیات مدیره جهت مدیریت تعاونی و اجرای تصمیمات مجمع عمومی و هیات مدیره فرد واجد شرایطی را از بین اعضاء تعاونی یا اخراج از تعاونی برای مدت دو سال به عنوان مدیر عامل انتخاب می نماید.مدیر عامل زیر نظر هیات مدیره انجام وظیفه می نماید.

بازرس یا بازرسان(رکن نظارتی)
بازرسان تعاونی:
به تعداد پیش بینی شده در اساسنامه بین اشخاص حقیقی یا حقوقی توسط مجمع عمومی عادی و برای مدت یک سال مالی انتخاب می شوند.

وظایف بازرس یا بازرسان:

1- نظارت مستمر برانطباق نحوه اداره امور تعاونی و عمليات و معاملات انجام شده با اساسنامه و قوانين و مقررات و دستوالعملها ی مربوطه.
2- رسيدگی به حسابها ،دفاتر ،اسنادو...از قبيل تراز نامه و حسابهای عملکردو سود وزيان ،بودجه پيشنهادی ِو گزارشات هيأت مديره به مجمع عمومی
3- رسيدگی به شکايت اعضاءو ارائه گزارش به مجمع عمومی .
4- تذکر کتبی تخلفات موجد در نحوه اداره امور تعاونی به هيأت مديره و مدير عامل و تقاضای رفع نقص.
5- نظارت برانجام حسابرسی و رسيدگی به گزارشهای حسابرسی و گزارش نتيجه رسيدگی به مجمع عمومی شرکت .
رعایت قوانین ، مقررات و اساسنامه تعاونی:
• شرکت در مجامع عمومی.

• نظارت در کلیه امور تعاونی.
• عمل به تعهداتی که موجب قوانین و مقررات و قراردادهای فی ما بین با تعاونی به عهده عضو گذاشته شده است.
• عدم ارتکاب اعمالی که موجب زیان مادی به تعاونی شود و اعمالی که به حیثیت و اعتبار تعاونی لطمه وارد کند.
• مسئولیتهای مالی به میزان سهام آنان مگر اینکه در قرار دادترتیب دیگری شرط شد باشد.
• عدم رقابت نا سالم با تعاونی .

حقوق اعضاء تعاونی:
1- نظارت در کلیه امور تعاونی
2- برخورداری از حق رأی برابر .
3- در خواست تشکیل مجمع عمومی.
4- بهره وری از سود و ارزش افزوده تعاونی طبق مقررات اساسنامه .
5- استفاده از خدمات تعاونی .
6- انتقال سهام به سایر اعضاء و افراد دیگر در چار چوب اساسنامه.
7- تهیه فهرست اسامی و مشخصات فردی کلیه اعضاء تعاونی به همراه قید میزان سهام هر کدام از اعضاء
8- حضور اعضاء هیات مدیره ،بازرسان و مدیر عامل تعاونی در دوره های آموزشی آشنائی با قوانین و ومقررات شرکتهای تعاونی
9- ارسال سه نسخه از مدارک تنظیمی توسط نماینده هیاتمدیره به اداره تعاون
10- بررسی مدارک ارسالی توسط کارشنا سان اداره تعاون و صدور تائید یه ثبتی
11- صدور آگهی تاسیس شرکت تعاونی توسط اداره ثبت شرکتهاذ
12- صدور پروانه تاسیس تعاونی توسط تعاونی توسط اداره تعاون
آشنایی با سازمانها و نهادهای حامی شرکتها ی تعاونی :
1- وزارت تعاون
2- اتحادیه تعاونی
3- اتاق تعاون

وزارت تعاون:
به منظور اعمال نظارت دولت بر اجرای قوانین و مقررات بخش تعاون و حمایت و پشتیبانی از آن تشکیل گردید.

وظایف و اختیارات وزارت تعاون:
الف- نظارت بر اجرای قوانین
ب- خدمات حقوقی
ج- حمایت اقتصادی و مالی
د- فعالیتهای فرهنگی ،آموزشی و تحقیقاتی
ه- ممانعت ها
الف- نظارت بر اجرای قوانین:
نظارت برحسن اجرای قوانین و مقررات بخش تعاونی .
اجرای آن قسمت از قانون و مقررات بخش تعاونی که مربوط به دولت میشود .
صدور مجوز ثبت برای شرکتها و اتحادیه های تعاونی .
ب- حقوقی
راهنمائی مسئولان تعاونی ها در امور حقوقی .
کمک به شرکتها و اتحادیه ها در ارائه خدمات حقوقی .
تهیه لوایح و آئین نامه های قانون بخش تعاونی و اساسنامه ها و آیین نامه های تعاونی ها.

ج- اقتصادی و مالی:

جلب و هماهنگی حمایت ها و کمک ها و تسهیلات و امکانات دولتی رو عمومی برای بخش تعاونی.
ایجاد زمینه های همکاری و هماهنگی بین بخش تعاونی و سایر بخشهای اقتصادی.
کمک به شرکتها و اتحادیه های تعاونی در ارائه خدمات مالی و حسابرسی .
راهنمائی مسئولان تعاونی ها در امور مالی
ایجادتسهیلات لازم جهت توسعه فعالیت تعاونی ها در امور تولیدی .
تنظیم برنامه و تعیین نحوه کمکهای اعتباری در حدود مقررات و اختیارات از طریق بانکها و موسسات اعتباری و کمکهای دولتی به تعاونی ها
مشارکت ،ایجاد ، توسعه و بهرهبرداری و سرمایه گذاری در تعاونی ها .
انتقال یا واگذاری سهام دولت در واحد های تولیدی و توزیعی به بخش تعاونی
د- فرهنگی ، آموزشی و تحقیقاتی:
کمک به فعالیهای آموزشی ، فنی ، علمی ، تحقیقاتی و صنعتی لازم برای بخش تعاونی با همکاری اتحادیه های تعاونی .
اجرای برنامه های ترویج و آموزش تعاون برای تفهیم و تعمیم روش ها و برنامه های مختلف تعاونی .

ممانعت ها:
جلوگیری از فعالیت اشخاص حقیقی و حقوقی که به هر نحو از نام یا عنوان تعاونی سوء استفاده می کنند.
سلب مزایا از تعاونی هایی که بر خلاف قانون و مقررات بخش تعاونی عمل نمایند.
بر کناری هیات مدیره شرکت یااتحادیه تعاونی از طریق حکم دادگاه .

اتحادیه تعاونی :
اتحادیه تعاونی با عضویت تعاونی هایی که دارای موضوع فعالیت واحد باشند در سطح شهرستان یا استان تشکیل می شود.اتحادیه باید حداقل هفت عضو داشته باشد . تعاونی می توانند با مجوز وزرارت تعاون اتحادیه تعاونی مرکزی تشکیل می دهد
انواع اتحادیه های تعاونی عبارتند از :
1- اتحادیه تعاونی شهرستانی

2- اتحادیه تعاونی استانی
3- اتحادیه تعاونی مرکز

ارکان اتحادیه:
الف- مجمع عمومی ب- هیات مدیره ج- هیات بازرسی
اهداف و مقاصد اتحادیه ها:
1. ارائه خدمات آموزشی،فرهنگی و تبلیغاتی به تعاونی های عضو.
2. ارائه خدمات تحقیقاتی و مطالعاتی در موضوعات مورد نیاز تعاونی های عضوو کمک به جمع آوری آمار و اطلاعات و دادن گزارش های اقتصادی و اجتماعی به آنان و وزارت تعاون .
3. کمک به سازمان دهی و حسن اداره امور تعاونی های عضو .
4. کمک به برقراری ارتباط و همکاری متقابل بین تعاونی ها و مردم یا دولت.
5. ارائه خدمات اداری و مالی ،حسابداری و حسابرسی ،بازرسی ،تجاری ، اعتباری
6. تشکیل صندوقهای قرض الحسنه و سایر فعالیتهای اقتصادی مورد نیاز تعاونیهای عضو.
7. تامین نیاز های مشترک ، بازار یابی ،خرید،فروش،صادرات وواردات تعاونهای عضو.
8. ارائه خدمات فنی ،تخصصی ، حقوقی و قبول وکالت اعضاءدر کلیه امور مورد نیاز آنان.
9. نظارت بر التزام تعاونی های عضو به رعایت قوانین و مقررات مربوط و معرفی متخلفین به مراجع قانونی ذیربط

اتاق تعاون:
اتاق تعاون ،کانون همبستگی و مشارکت عمومی شرکتهای تعاونی و اتحاديه ها برای دستيابی به اهداف بخش تعاون است.اتحاديه ها و شرکتها ی تعاونی می توانند در صورت ضرورت با نظارت وزارت تعاون ، اتاق تعاون مرکزی را در تهران و

شعب آن را در استانها و شهرستان ها جهت تامين مقاصد زير تشکيل دهند.

اهداف و مقاصد اتاق تعاون:
• انجام وظايف و اختيارات اتاق بازرگانی و صنايع و معادن در ارتباط با بخش تعاون
• انجام اموری که ازطرف وزارت تعاون بدان محول می گرددطبق آئين نامه
• حل اختلاف و داوری در محدوده امور مربوط به تعاونی ها بصورت کد خدامنشی وصلح ما بين اعضاء و اتحاديه ها و بين تعاونی ها و اتحاديه ها

ارکان هر اتاق تعاون عبارتست از :
1- مجمع نمايندگان 2- هيات مديره 3- هيات بازرسی
صندوق تعاون:
ارکان صندوق تعاون:
1. وزیر تعاون (به جایگزینی مجمع عمومی)
2. هیات مدیره
3. مدیر عامل
4. بازرس (حسابرس)
مهمترین وظایف صندوق تعاون :
1. اعطاء تسهیلات اعتباری به تعاونیها ( ایجاد، تکمیل و توسعه )
2. تامین اعتبارات کوتاه مدت (سرمایه در گردش)
3. تجهیز منابع

ویژگیهای صندوق تعاون :
1- ارائه انواع خدمات اعتباری و تخفیف در نرخ سود تسهیلات پرداختی
2- قبول عنواع سپرده و پرداخت سود به سپرده گذاران
3- تسریع در پرداخت تسهیلات و سهولت در اخذ وثیقه
شرایط و نحوه استفاده از تسهیلات اعتباری صندوق تعاون:
کلیه اتحادیه ها و شرکتهای تعاونی که در بخشهای مختلف اقتصادی فعالیت میکنند به شرط رعایت قانون بخش تعاونی و ضوابط تعیین شده توسط صندوق تعاون همچنین اعضای شرکت های تعاونی می توانند متناسب با معدل موجودی ودوره انتظار از تسهیلات صندوق تعاون استفاده کنند.
نرخ سود تسهیلات اعتباری صندوق تعاون در بخشهای مختلف:
کشاورزی – ثابت 11./.

کشاورزی – جاری 12./.
صنعت و معدن- ثابت 13./.
صنعت ومعدن – جاری 14./.
مسکن و عمران-14./.
خدمات و بازرگانی -14./.
تعاونی اعتبار – 4./.
تعاون و کار گروهی:
کار گروهی در تعاونی ها
در شرکتهای تعاونی اعضاء به صورت جمعی و مشترک مسئول تهیه سرمایه مورد نیاز شرکت ،مسئول اداره و کنترل شرکت ،قبول مخاطرات اقتصادی ،پرداخت هزینه های عملیاتی ،آگاهی مستمر از وضعیت شرکت تعاونی و حفظ و حمایت شرکت تعاونی می باشند.
یک گروه موفق ،افراد به موفقیت شخصی خود فکر نمی کنند بلکه به موفقیت گروه و نقش تاثیر گذار خود می اندیشند و همه نیروی خود را برای همکاری در راه رسیدن و تحقق یک هدف مشترک صرف میکنند
کار آفرینان می توانند با استفاده از فرصتهای شغلی جدید در بخش تعاون دست به نوع آوری بزنند و با همکاری سایر افراد جامعه در راستای توسعة جامعه گام بردارند .
موسسان تعاونی ها به عنوان سهامداران و از سوی دیگر به عنوان مدیران این نوع شرکتها محسوب می گردند که انگیزة آنها را برای توسعة شرکت خود با استفاده از روشهای کار آفرینانه بطور محسوسی بالا می برند.
تعاونیها می توانند اعضای خود را از طریق فعالیت جمعی ،ایجاد فرصتها به واسطه پیوند خلاقیتها و افزایش حمایت اجتماعی به سبب کمک متقابل توانمند سازند.

انواع شرکتهای تعاونی براساس نوع فعالیت عبارتند از:
1. شرکتهای تعاونی کشاورزی
2. شرکتهای تعاونی صنعتی
3. شرکتهای تعاونی معدنی
4. شرکتهای تعاونی تامین نیاز تولیدکنندگان
5. شرکتهای تعاونی تامین نیاز مصرف کنندگان
6. شرکتهای تعاونی خدماتی
7. شرکتهای تعاونی حمل ونقل
8. شرکتهای تعاونی عمرانی
9. شرکتهای تعاونی مسکن
10. شرکتهای تعاونی فرش و دستباف

11. شرکتهای تعاونی اعتبار
12. شرکتهای تعاونی تامین نیاز صنوف خدماتی

انواع شرکتهای تعاونی از لحاظ عضویت:
شرکت تعاونی عام
شرکت تعاونی خاص