مقاله در مورد عواملی بود که دانش آموزان را به سوی رشته های فنی و حرفه ای سوق می دهد

بخشی از مقاله

چكيده :
هدف اين پژوهش بررسي عواملي بود كه دانش آموزان را به سوي رشته هاي فني و حرفه اي سوق مي دهد تا با شناخت اين عوامل و انگيزه ها را ه هاي تقويت آن را يافته وشوق و رغبت آنان را سوي اين رشته ها بيشتر به وجود آورده باشد كه با تربيت افراد متخصص در امور فني و حر فه اي راه خود كفايي كشور سريع تر طي مي شود.
براي اين منظور تعدادي فرضيه تعيين شده و نتايجي نيز حاصل گرديد كه عبارت از : 1-بين نوع شغل والدين و گرايش فرزندانشان به رشته هاي هنرستاني رابطه وجود دارد؟

2- دانش آموزاني كه در ترم اول ودوم سال گذشته در كلاس اول از پيشرفت تحصيلي بر خوردار بوده اند كمتر از دانش آموزان ديگر به شاخه فني گرايش دارند .
3- بين تحصيلات پدر و مادر و گرايش فرزندان به رشته هاي هنرستاني رابطه وجود دارد .
4- گرايش دانش آموزان به ادامه تحصيل در هنر ستان بستگي به علاقه شخصي آنها دارد .
5- گرايش دانش آموزان به ادامه تحصيل در هنر ستان ها بستگي به مهارت و استعداد فني دارد .
6- تشويق افراد خانواده و دوستان در انتخاب رشته هاي هنرستاني تاًثير دارد .

7- عوامل اجرايي دوره راهنمايي و دبير ستان در انتخاب رشته هاي هنر ستاني تاًثير دارد .
8- بين امكان ورود به مقطع فوق ديپلم (ديپلم )و گرايش نو جوانان به رشته هاي هنرستان رابطه وجود دارد .
9- آساني ورود به بازار كار در انتخاب رشته هاي هنر ستاني موًثر است
جامعه آماري عبارت از دانش آموزانن دختر هنر ستان حر فه اي ،كه از اين تعداد 120 نفر با استفاده از روش اندازه گيري تصادفي چند مر حله اي انتخاب شدند .
ابزار پژوهش را پرسشنامه اي كه محقق ساخته ، تشكيل مي داد. داده هاي به دست آمده با استفاده از روش آمار توصيفي مورد بررسي قرار گرفت نتايج نشان داد كه :
- اكثريت اولياي دانش آموزان اين رشته ها از خانواده هاي كارگر و كشاورز و تعدادي نيز از خانو ده هاي فر هنگي و كار مندي مي باشد .
- پيشرفت تحصيلي دانش آموزان در سطح پايين و متو سط قرار دارد .
- ميزان تحصيلات پدر و مادر در سطح پايين مي باشد و تعدادي نيز متوسط مي باشند .
- علاقه و رغبت شخصي اين محصلين تاءثير زيادي در انتخاب رشته مورد علاقه شان داشته است .
- دانش آموزان فوق اكثراض داراي علاقه به كار هاي دستي بوده و در آنها مهارت و استعداد وجود دارد .
- تشويق اطرافيان در انتخاب رشته تاًثير ضعيفي داشته است .
تقليد در انتجاب رشته نقش داشته است .
- آنان تصور مي كنند ،كه نسبت به رشته هاي نظري راحت تر مي

توانند وارد مقطع كارداني شوند و اين تصور در انتخاب آنان تاًثير دا شته است .
به تصور آنان راحت تر مي توانند جذب بازار كار شوند .

مقدمه:

بسياري از جوانان و نو جوانان قادر به ادامه تحصيل نيستند و علاقه دارند كه شغلي براي خود تعيين نموده و مستقلاًبه زندگي خود ادامه دهند و در اين زمينه مدرسه مي تواند با تهيه برنامه هاي حر فه اي و آماده كردن جوانان براي احراز مشاغلي كه مورد نياز جامعه است قدم هاي مو ثري براي ما در اين زمينه بر دارد . وظيفه معلم و مدرسه اين است كه از طريق راهنمايي در انتخاب شغل و گذر اندن معيشت به شاگردان كمك كنند . هدف آموزش متوسطهبيشتر تربيت متخصص در حهت رفع نياز مندي هاي جامعه خواهد بود ،به طوري كه همه فارغ التحصيلان دوره متوسطه ، اعم از آنان كه از رشته هاي نظري يا از رشته هاي فني و حر فه اي فارغ التحصيل شده باشند ، بتوانند بلافاصله به نيروي انساني فعال بپيوندند . زيرا هدف از اين دوره صرفاً آماده كردن همه افراد براي ورود به دانشگاه نخواهد بود . جوان حداكثر درصد از فارغ التحصيلان دوره متو سطه مي توانند به دانشگاه ها راه يابند ،اين گروه خود را در سطحي بالاتر براي خدمت آماده مي كنند وبه خاطر تعمق بيشتر در تخصصي كه به دست مي آورند در خود كفايي كشور سهيم مي شوند .
زيرا خود كفايي هر جامعه اي از جهات مختلف به كار آيي فارغ التحصيلان متوسطه عمومي و فني و حرفه اي آن كشور بستگي دارد .
بيان مسئله:
ضرورت پيوند عميق ميان علم و عمل جهت ترقي و پيشرفت در تمام زينه ها يك امر نا گسستني است . كه بايد آن را مورد توجه جدي قرار داد . تا نسل جوان با رغبت وافر قادر به حل بسياري از معضلات اجتماعي و اقتصادي باشد و ارزش هاي انقلاب را در مصاف با جملات ودر عمل از دشمنان محفوظ نگه دارد و از طرف ديگر به مقابله با آنها بپردازد .

اين كار ميسر نخواهد بود الا اين كه آموزش و پرو ربا برنامه ريزي صحيح ،و ايجاد همكاري ساير موسسا ت ،نهاد ها ، و مراكز توليدي و آموزش با اين نهاد راستين ،آستين همت بالا زند و علاوه بر تامين شغل براي افراد ،براي بر طرف كردن نياز مند ي هاي جامعه افراد كار امد و متخصص و ماهر تربيت كند . آگاهي از سوال انتخاب شاخه هاي فني آگاهانه و نا آگا هانه بدون انتخاب مي تواند جامعه اي را در برنامه ريزي هاي آموزشي و حرفه اي كمك نمايد . در اين راستا سؤالات پژوهش حاضر عبارت است از :
1- چه علل و عواملي وجود دارد كه دانش آموزان به شاخه هاي فني هنرستان هاي فني و ح

ر فه اي گرايش پيدا مي كنند ؟
2- آيا گرايش دانش آموزان به رشته هاي فني و هنر ستا ن هاي فني و حر فه اي از روي هدف معين و به طور آگاهانه صورت مي گيرد ؟

اهميت و ضرورت تحقيق :
براي اين كه در جامعه اي به ترقي و پيشرفت برسد ،بايد به دانش كاربردي كشور اهميت دهد . در علوم و فنون و هنرهاي گوناگون در پيوند با آرمان ها و با ورها و ارزش ها و هنجار هاي «مقبول » و «حقانيت يا فته هاي » اجتماعي ،جاي خود را در كليت ها باز يافته اند و از طريق «نهاد آموزش و پرورش » نگهداري شد و باروري پيدا كرده اند و در حر كت هاي تاريخي به نسل هاي ديگر انتقال يافته اند (قزويني ،1374 )
در طول سال هاي گذشته به دليل عدم برنامه ريزي صحيح كه منطبق بر روانشناسي صنعتي باشد ،از طرف حكامان سر سپرده رژيم گذشته در ارتباط با صنعتي كردن جامعه ،طرح ريزي صحيحي نشده بود ،در حالي كه پيشرفت علم و صنعت(تكنولوژي )حداقل از بعد قرن نوز دهم همچنان در بسياري از كشور ها براي جبران عقب ماندگي هاي جامعه خود ،قدم هاي آهنين خود را برداشتند،به طوري كه اين امر وسيله اي شد در دست قدرت هاي بزرگ براي چپاول و غارت ثروتهاي طبيعي ،ملت هاي مظلوم ،وهم چنين كشتن نبوغ و استعداد هاي در خشان ،ملتهاي جهان سوم ايران عزيز ما كه از اين امر مستثني نبود،ديديم كه سياست استعمار يشان چگونه در تمامي عر صه هاي زندگي همانند تارهاي عنكبوت بر گرد اين ملت تنيده و افسار همه امور را تحت تسلط خود در آورده بو دند ،گر چه بعد از انقلاب شكوهمند جمهوري اسلامي بسياري از سياست هاي غارت گرانه استكبار از سر ملت ما كوتاه شد ه بود ولي حداقل در بخش عيناً مشاهده شده كه در بسياري از استاد كاران و تحصيل كرده هايمان در كار خانه هاي كشور خودمان زير دست و خدمه تكنولوژي غرب هستند .

قابل ذكر است كه آموزش فني و حر فه اي در نظام فعلي داراي ضعف هايي بوده است كه توانايي جذب نوجوانان به هنر ستان ها را نداشته و حتي بعد از تحصيلات هنرستاني بسياري از فارغ التحصيلان به راحتي نمي توانسته اند خود را با بازار كار رونق دهنده و يا با ماشين آلات جديد كار خانه ها وكار گاه ها كار كنند . . اين به دليل فرسوده و قديمي بودن ماشين آلاتي است كه در هنرستان ها موجود است .

البته در نظام جديد به اين مهم توجه شده و استفاده از كار گاه هاي مختلف و يا ايجاد هنر ستان هاي جوار كار خانه ها تا حدود زيادي اين معضل حل گشته است. نظام آموزش متوسط با كسب اطلاع از عواملي كه شوق جوانان را در جهت گرايش به فني و حرفه اي و كار و دانش بر مي انگيزد . از جوانان مستعد در هنرستان ها و د بيرستان ها استفاده كرده و بهترين جوانان را جذب مكان هاي فوق نمايد .

اين پژوهش تلاشي است ،در جهت همين هدف و به منظور دستيابي به علل و عوامل بر انگيزاننده اي كه ممكن است در دسترس جوانان نباشد و يا ما بدان توجه نداشته باشيم . اگر ما مي خواهيم كشوري مستقل و آباد داشته باشيم ، احتياج به توليد انواع كالاي مورد نياز و خدمات داريم .كالاها و خدماتي كه بتوانند نياز هاي هزار گونه اين جامع متحول و پر تلاش را تاءمين نموده و حتي به خارج از كشور صادر كند .

براي توليد كالاهاي خوب و خدمات مالي نياز به انسان هايي با كيفيت بالا داريم . اين انسان ها بايد در آموزش و پرورش تر بيت شوند . آموزش و پرورشي كه به تحصيلات فني و حرفه اي توجه دارد . بايد بداند . كه چگونه مي تواند اين نيروها و جوانان را جذب كرده ، آموزش دهد و وارد بازار كار نمايد .

هدف تحقيق :
هدف از اين تحقيق بررسي علل و انگيزه هايي است كه جوانان را به رشته هاي فني و حرفه اي سوق مي دهد .پس از شناخت اين عوامل در جهت توسعه و تقويت اين انگيزه ها برآئيم ، به جهت اين كه هزينه ها و نيروي زيادي از سر مايه هاي كشور صرف تحصيلات اين گونه از دانش آموزان مي شود .
شناخت برخي از ويژگي هاي فردي ، هنر جويان كه گاهي با مشكلاتي در مدرسه ، يا محيط كار تواءم است ، ضروري است مثل :نداشتن انگيزه تحصيلي ، در رشته اي كه تحصيل مي كند ، انگيز ه هاي جسمي و رواني ،تفاوت هايي فردي ، نقايص و محدوديت هاي آمو زشي از نظر نور ، رنگ ، رطوبت ، و وسايل كار و نظاير آن نياز مندي هاي آموزشي يكايك ياد گيرنده ها نقايص و اشكا لات سر پرستي و از جمله عواملي هستند كه بايد مورد دقت و شناسايي قرار گيرد و موجب بي رغبتي هنر جويان گردد.

فرضيه هاي تحقيق :
بين نوع شغل والدين و گرايش فرزندانشان به رشته هاي هنرستان رابطه وجود دارد ؟
1- بين تحصيلات پدر و مادر و گرايش فرزندان به رشته هاي هنر ستاني رابطه وجود دارد .
2- گرايش دانش آموزان به ادامه تحصيل در هنرستان ها بستگي به علاقه شخصي آنها دارد .
3- گرايش دا نش آموزان به ادامه تحصيل در هنرستان ها بستگي به مهارت و استعداد فني دارد .
4- تشويق افراد خانواده و دو ستان در انتخاب رشته هاي فني و حرفه اي موءثراست .

5- عوامل اجرايي دوره راهنمايي و دبيرستان در انتخاب رشته هاي هنرستاني تاءثير دارد.
6- بين امكان ورود به مقطع فوق ديپلم و گرايش نو جوانان به رشته هاي هنر ستاني رابطه وجود دارد .
7- آساني ورود به بازار كار در انتخاب رشته هاي هنرستاني موءثر است.

تعارف عملياتي متغير هاي تحقيق :
1- گرايش به رشته : گرايش در لغت به معني رغبت و تمايل مي باشد،گرايش به رشته يعني ،تصميم به انتخاب رشته خاص .(عميد 1374 )
2- علاقه شخصي :ميلي كه دانش آموز را از درون مجبور به انتخاب مي كند .
3- شهرت فني :انجام دادن كار با سرعت و دقت .

4- استعداد فني :ْآمادگي جسمي و ذهني و رواني براي انجام دادن امور فني .
5- پيشرفت تحصيلي :معدل بالاي 15 دروس .
6- تشويق دانش آموزان :به معناي وادار كردن و ايجاد رغبت كردن دانش آموز .
7- مشاوران : كارمنداني كه در مدارس متوسطه به عنوان مشاور يا دبير راهنما مشغول به خدمت هستند .
8- اوليا ء دبيرستان : منظور كساني هستند كه در تعليم و تربيت محصلين نق

ش مستقيم دارند.
9- رشته هاي هنرستاني :رشته تحصيلي كه به نوعي تحصيل حرفه و فن قلمداد مي گردد.
10 - شغل: به معني به كار واداشتن كسي است و آنچه مايه مشغوليت مي باشد .(صافي ،1374 )
11-كار :فعل و عمل و كردار است و آن چه از شخصي صادر مي گرددو خود را به خود مشغول مي دارد .
حرفه : به معني صناعت و ساختن ماهراته است .
مهارت :به مجموع توان هاي تجربي و تحصيلي كه جهت تصدي و انجام وظايف هر شغل لازم است .(شفيع آبادي ،1371 )

ادبيات تحقيق :
نگاهي به نظرات علماي تعليم و تربيت
با بررسي نظرات تعداد كثيري از علماي تعليم و تربيت به اين باور مي رسيم كه اين دانشمندان اكثرا ًمعتقد بودند كه تعليم و تربيت واقعي از راه علم نتيجه واقعي نخواهد داد .علماي تعليم و تربيت مقدم به اين مسئله توجه كمتري داشته اند و بيشترين توجه آنها به ذهنيات و مسائل معنوي بوده است .شايد به دليل اين بوده است كه احساس نياز به موضوع نمي شده و يا علم تعليمي و تربيت هنوز قدم هاي اوليه خود را بر مي داشته است .ولي متاٌ خرين به اين نتيجه عالي دست يافته اند كه به كودكان و نوجوانان از طريق عمل و تجربه تعليم دهند ، و آنان را تربيت كنند.لذا دريافت اين موضوع باعث شده كه آنان در خصوص فوق نظراتي را ارائه و اين نظرات به صورت نوشته ها و كتاب ها وقتي به صورت فلسفه هاي تعليم و تربيت ظاهر شده و جوامع به اطا عت از اجراي آن نظرات تشويق شده اند.
ديوئي عقيده دارد كه ،دانش تجربه است و تجربه واقعي در عمل نهفته است .يك شئ براي چيست ؟ به كاربرد آن كدام است ؟ آيا يك معدن زغال سنگ يك مخزن فيزيكي است يا عملكرد ي دارد ؟اگر چنين است آن عملكرد چيست ؟اين سواءل ها به تجربه انسان معني مي بخشد ، ولي بدون تجربه قبلي به آنها نمي توان پاسخ داد، عمل پيشاپيش دانش حركت مي كند .
عمل پيش از تجربه يعني دانش ، كه مبناي تجربي نداشته باشد ،وجود خارجي ندارد .
هر چه مي دانيم ،از فعاليت هاي ما ناشي شده است ،كوشش هاي ما براي بقاءبه دست آوردن غذا ،مسكن و لباس ، موجب دانش اندوزي ما مي شود .روشي كه ديوئي براي دانش اندوزي

زندگي توصيه مي كند ،روشي تجربي است از نظر رژكرسن استانيز آلماني (1932 -1854 )هدف آموزشي وپرورش دستيابي به ارزش هاي شهر وند است .وي معتقد بود كه كودك بر اثر فرايندي كه از يك رشد دروني بزرگ مي شود ،آن چه كسب مي كند، زماني كه با نوعي فعاليت شخصي جذب نشود .به طور واقعي جزء وجودي او نمي شود . به گفته او اگر هدف غائي را تعليم و تربيت و تشكيل شخصيت بدانيم ، بهترين سازمان تربيتي آن خواهد بود .
كه فرصت هاي لازم را براي رشد شخصيت فراهم كند و با يد دانست كه شخصيت تنها از راه عمل رشد مي كند . تاًكيد او بر عمل باعث شد .كه او را بنيانگذار مدرسه فعاليت بدانند .او مدر

سه خود را جايگاهي براي آزاد ساختن انرژي خلاق و بالقوه مي دانست و اصل فعاليت را به مقياس وسيع در مدارس دولتي مونيخ معرفي كرد.
او البته فعاليت دوار صنعتي و دستي را آغاز كرد . ليكن بعداً مفهوم را گسترش داد و جنبه هاي ذهني و اخلاقي رفتار نيز به آن افزود .(صفوي ،1375 ) شاگردان مؤسسه ما كار نكو به صورت گروه هاي دائمي در آمد ، و هر يك فرماندهي براي خود داشتند . تعداد اعضاي هر گروه بين 7 تا 15 نفر بوده اند .عضويت در هر گروه به نوع كار بستگي داشت . به عنوان مثال ، تمام كساني كه در كار مراقبت از دام شركت داشتند ،عضو يك گروه بودند . به همان ترتيب گروههايي براي آهنگري ، باغباني و تجاري و نجاري ، تشكيل شد ، كه فعاليت آنان در مجموع شامل برنامه منظمي براي كار مولد و آموزش رسمي بود ، كه در عين حال با خواسته هاي جامعه مزبور ارتباط داشت .شاگردان براي خود كشاورزي ، خياطي ، آهنگري نجاري و كارگاه هاي صنعتي ، سبك داشتند كه از اين

طريق احساس موفقيت در امر توليد نصيبشان مي شد .(صفوي ،1375 )هدف تعليم و تربيت از ديد گاه ماكارنكو :ماكارانكو ويژگي ها و وظايف زير را براي انسان مورد نظر خود مشخص مي كرد .(ما مي خواهيم كارگر روسي با فرهنگ تربيت كنيم.)
بايد تربيتي اتخاذ كنيم كه وي بتواند از تعليم و تربيت به ويژه آموزش متوسط بر خوردار شود .مي بايد به او آموزش فني و حرفه اي بدهيم .(صفوي ،1375 )

ادموند مولنيس (1907 -1825 )كه يك جامعه شناس فرانسوي بود .با الهام ارزدي و با دلي اقدام به تاءسيس يك مدرسه نمود.در اين مدرسه هر كس بايد كار عملي انجام مي داد . زراعت در باغچه مدرسه ، فرصت هايي براي فراگير ي كشاورزي ابتدايي فراهم مي ساخت .
كارهاي پيشرفته تر كشاورزي در مدارس كشاورزي مجاور آموخته مي شد .كارگاه هاي نجاري و آهنگري كاملاً مجهز بودند. مكاني براي تعمير دوچرخه در نظر گرفته شده بود .كه پسران در آن دوچرخه را تعمير مي كردند .تعدادي استوديو براي كارهاي هنري تربيت يافته بود . در مدرسه روس ها هدف كارهاي عملي تنها به خاطر دلايل آموزشي آن نبود ،بلكه ملاحظات اجتماعي نيز در نظر گرفته مي شد. (صفوي ، 1375 )
پتالوزي و فرويل نيز ، بركشاورزي به عنوان يك ماده ي درسي تاءكيد مي كردند ، البته باغباني نه به روش كتابي ، بلكه در عمل و آن چنان كه مرسوم بود . پتالوزي مي گفت : يادگيري بايد بر اساس عمل انجام گيرد و پيشنهاد مي كرد ، كه بازي به عنوان يك ماده ي درسي در برنامه هاي كلاسي گنجانده شود . (فرجاد ،1373)

سير تحول آموزشي فني و حرفه اي در ايران:

در سال 1335 قمر ي(1293 شمسي ) مدرسه فلاحت در رشت تاءسيس شده است و در سال 1285 شمسي اولين هنرستان صنعتي با دو رشته درودگر وفلزكاري در تهران تاءسيس گرديد و متعاقب آن در سال 1308 قمري (1269 شمسي ) مدرسه صنايع مستطرفه در تهران با شعبه هاي نقاشي ، حجاري و قاليبافي داير گرديده است هر سال تحصيلي 1304 -1303 مدرسه صنعتي ايراني و آلماني سابق كه داراي شعب صنعتي و علمي بوده است تاءسيس گرديده است .
در اين سال دبيرستان تجارت داير گرديد و مدت تحصيل آن را سه سال و دارابودن حداقل سن 15 سال و حداكثر 20 سال از ضوابط اين مدرسه اعلام كرد ه اند. از سال تحصيلي 14 – 1313 يك دبير ستان كشاورزي و نه دبيرستان صنعتي در كشور داير گرديده است .تعداد محصل

ين مدارس حرفه اي در اين سال 793 نفر ذكر كرده اند .
بررسي سير شناخت آموزش فني و حرفه اي قبل از اجراي طرح اصلاح آموزش و پرورش كشورشان مي دهد كه آموزش فني وحرفه اي از لحاظ در جات تحصيلي به سه دسته تقسيم شده است .
دسته اول تعليماتي است كه در اردو هاي كار داده مي شد . در اين اردو ها اطفال علاوه بر تعليم خواندن و نوشتن حرفه اي مي آموختند . اين حرفه ها متنوع بوده و شامل درود گري ، آهنگري ، لوله كشي ، سيم كشي ، جوشكاري ، رانندگي تراكتور ، بنائي ، قالي يا حصير يا پارچه يا پتو بافي ، نانوايي ، صندلي سازي ، كفش دوزي ، آشپزي و .... بوده است .
دسته دوم مدارس فني را آموزشگاه هاي حرفه اي ناميده اند و شرايط ورود به آنها داشتن گواهينامه شش ساله ابتدايي بوده است . طبق اسا سنامه مصوب شوراي عالي فرهنگ مورخه 1337 دوره آموزشگا ه حرفه اي2- 3 سال در رشته تحصيلي را درودگري ،فلز كاري ، برق و ساختمان ذكر كرد ه اند . هدف از آموزش هاي حرفه اي پسران را مصوب شهريور 1341 شوراي عالي فرهنگ با رشته هاي خياطي و طراحي ، آشپزي ماشين نويسي – منشي گري – اطو

كشي –رخت شوي و كارهاي دستي مانند : كلاه دوزي –كيف سازي – تزئين منزل به تناسب امكانات شرايط هر منطقه داير شده است . مدت تحصيل در آموزشگاه ها ي حرفه اي دختران سه سال و در پايان هر كه حال از آموختن رشته معيني باذكر مدت تحصيل و كار آموزي بوده است .
در برنامه هر رشته لااقل دو ماه كارآموزي در آموزشگاه يا كارگاه هاي آزاد تاءكيد شده است .(تعليم و تربيت ،1365 )

دسته سوم : مدارس متوسط فني و حرفه اي بوده است كه دارندگان كارنامه قبولي سال سوم متوسط در آنها وارد مي شده اند ، مدارس متوسط فني و حرفه اي طبق اساسنامه هاي مصوب شوراي عالي فرهنگ توسط وزارت آموزش و پرورش يا وزارتخانه و صاحبان صنايع داير گرديده است . اين مدارس شامل هنرستان هاي صنعتي ، دانشسراها ي كشاورزي ، دبيرستان هاي كشاورزي و بازرگاني ، آموزشگاه هاي پرستاري ، آمو زشگاه هاي بهياري ، آموزشگاه هاي پست تلگراف ، هنر هاي زيبا و غيره بوده است .
رشته تحصيلي هنرستان هاي طبق اساسنامه خرداد 1337 مصوب شوراي عالي فرهنگ عبارت بوده است از فلز كاري ، برق ، درود گري ، مكانيك اتومبيل ،ساختمان ، رنگرزي و نساجي كه به تناسب نيلز و در محل تاءسيس مي شده است .
دوره تحصيل در اين هنرستان ها 3 سال است كه در سال اول برنامه همه رشته ها مشترك بوده و از سال دوم هنر جويان بر اساس ذوق استعداد تحصيلات خود را در يكي از رشته هاي مذكور ادامه مي داده اند.
به فارغ التحصيلان رشته هاي هنرستاني گواهينامه پايان تحصيلات رشته را گذارنيده بودند داده مي شود كه اين گواهينامه از لحاظ استخدام و نظام وظيفه برابر با ديپلم كامل متوسطه بوده است .
رشته هاي تحصيلي دبيرستان هاي كشاورزي ،طبق اساسنامه مصوب 1337 شوراي عالي فرهنگ زراعت و دهداري ، دامپروري ، ماشين آلات كشاورزي ،هنر هاي روستايي ،باغباني ،تربيت مروج كشاورزي، و بهياري براي وزارت كشاورزي وبهداري بوده است . دوره تحصيل سه

سال وبه فارغ التحصيلان گواهينامه متوسط كامل در كشاورزي داده مي شده است .
برنامه هاي درسي در ده سال اول مشترك ودر سال دوم براساس استعداد دانش آموزان و نياز هاي محل و وجود امكانات مالي و وسايل و برنامه اختصاصي به تناسب رشته هاي مذكور تدريس مي شده است . طبق اساسنامه مصوب ارديبهشت 1341 شوراي عالي فرهنگ ،دوره گواهينامه متوسطه كامل در رشته بازرگاني داده مي شده است .در برنامه ريزي اين دوره تاًكيد شده است كه در تابستان هر سال دانش آموزان لااقل دو ماه در بانك يا موسسات ويا شركت هاي تجاري كار آموزي نمايند .(تعليم و تربيت 1365) در سال تحصيلي 1334-35 طبق مصوبات شوراي عالي فرهنگ در دوره دوم متو سطه تغييراتي حاصل شده است و شعب ادبي ،رياضي ،طبي

عي ،و خانه داري (براي دختران )در رشته هاي فني و حر فه اي در دوره دوم متوسطه سه شال و ابتدا به فارغ التحصيلان مداركي داده شده است كه از نظر استخدام و نظام وظيفه معادل كامل متوسطه بوده است .
ساخت آموزش متوسطه در مهر ماه 1383 سال اجرايي اين دوره در طرح شماره چهار مر بوط به نظام آموزش متوسطه شاخه هاي تحصيلي اين دوره رابه سر شاخه تحصيلات متوسطه نظري ،تحصيلات متوسطه جامع و تحصيلات متوسطه فني و حرفه اي تقسيم كرده اندبرا ساس طرح مزبور ، فارغ التحصيلان دوره راهنمايي مي توانند در تعليمات متوسطه حرفه اي و فني ادامه تحصيل دهند .

فارغ التحصيلان دوره راهنمايي مي توانند در تعليمات متوسطه حرفه اي و فني ادامه تحصيل دهند . مدت تعليمات حرفه اي بر حسب نوع حرفه حداكثر دو سال بوده و هدف از اين دوره تربيت كارگر و كشاورز ماهر در رشته ها و حرف و فنوني است كه به تحصيلات عالي نياز ندارند . مدت تعليماتي فني چهار سال ژيش بيني شده و هدف از اين دوره تربيت استاد كار و تكنسين در صنايع و كشاورزي و خدمات اداري و صنعتي و بازرگاني است .
تحصيلات فني و حر فه اي شامل سه بخش كشاورزي ،خدمات و حرف روستايي بوده است (تعليم و تربيت ،1365 )

دوره متوسطه فني و حرفه اي (نظام فعلي )در حال اجرا :

اين دوره شامل سه شاخه آمزش فني، بازر گاني و آموزش كشاورزي است و شاخه هاي آموزش فني ، بازر گاني و حر فهاي و كشاورزي پساز انقلاب اسلامي به دليل پاره اي ضروريت ها تغييراتي از نظر رشته هاي تحصيلي ،حذف و يا ازدياد آن ديده مي شود .
شاخه آموزش بازرگاني و حرفه اي شامل دوره دو ساله است كه دو سال اول در برگيرنده گرو هاي فني و هنري ، بهداشتي ، اداري ، و بازرگاني است و دو سال دوم تخصصي است و شامل رشته هاي خياطي ،نقشه كشي ، معماري ، گرافيك ، بهداشت محيط ، كودكياري ، حسابداري ، بازرگاني و غيره مي با شد .
در آموزش فني از 25 رشته سخن رفته است كه با مطالعات مستمر دفتر آموزش فني ،تغييراتي در اين رشته صورت گرفته است . به فارغ التحصيلان رشته هاي فني ، ديپلم كامل متوسطه در رشته مر بوط داده مي شود .(تعليم و تربيت ،1365 )
هدف شاخه متوسطه فني و حر فه اي :
هدف از شاخه متوسطه فني و حر فه اي، اعتلاي سطح فرهنگ و دانش عمومي و شناخت بهتر استعداد و علاقه دانش آموزان و ايجاد زمينه مناسب براي هدايت آنان سمت اشتغال مفيد و احراز آمادگي نسبي براي ادامه تحصيلات عالي تر كاربردي ،علمي است .
اين شاخه مشتمل بر چند گروه است از جمله :صنعت ، كشاورزي ، اداري ،بازر گاني ، هنر ، مديريت خانواده ، بهياري ،تربيت بدني ، دانش آموزان طي سه سال بايد حدود 96 واحد درس بگذارنند كه حدود شصت واحد آن دروس مشترك تمام گرو هها است . بيشتر در دو پايه اول و دوم ارائه مي شود . اين دروس با دروس مشترك شاخه نظري همسان است . دروس اختصاصي د

ر هر رشته نيز 36 واحد است كه بيشتر در پايه اول ارائه ميشود. (صافي ،1374 )شاخه متوسطه كار دانش :هدف از شاخه متوسطه كار و دانش (مهارت آموزي ) تربيت نيروي انساني ، سطوح نيمه ماهر و استاد كار و سر پرست مورد نياز بخش هاي صنعت ، كشاورزي ،خدمات بر اساس نياز هاي اقتصادي ،اجتماعي و فرهنگي كشور است به نحوي كه هر يك از افراد شاغل يا متقاضيان اشتغال در جامعه براي كاري كه انجام مي دهند يا داوطلب انجام آن هستند ، دانش ومهارت كافي كسب كنند .
فارغ التحصيلان اين شاخه در صورت احراز شرايط مي توانند در دور ههاي علمي – كار بردي ادامه تحصيل دهند . به فارغ التحصيلان دوره راهنمايي يا معادل آن پس از گذراندن 32 واحد پودمان

مهارت و توفيق در آزمون جامع استاندارد مهارت در حرفه مر بوط ،گواهينامه درجه دوم مهارت داده مي شود . دارند گان گواهينامه درجه دوم مهارت يا معادل آن پس از گذراندن حدود شانزده واحد پودمان مهارت و توفيق در آزمون جامع استاندارد مهارت در حرفه مربوط، گواهينامه درجه دوم مهارت داده مي شود . دارندگان گواهينامه درجه دوم مهارت يا معادل آن ، پس از گذراندن حدود شانزده واحد پودمان مهارت و توفيق در آزمون استانداردمهارت به دريافت گواهينامه درجه يك مهارت نائل مي شوند به كساني كه ديپلم كارداني داده مي شود ، كه علاوه بر اخذ گواهينامه درجه يك مهارت يا معادل آن در حرفه مورد نظر 48 واحد دروس عمومي شاخه هاي نظري و فني و حرفه اي را بگذرانند . (صا في ، 1374 )
با ايجاد مدارس فني و حرفه اي و كار و دانش :

1- عدم تساوي امكانات آموزش از ميان مي رود .
2- از عدم علاقه به مدرسه و ترك تحصيل دانش آموزان كاسته مي شود .
3- شكست هاي تحصيلي در بين دانش آموزان كم مي شود .
4- تاءكيد بيش از حد بر رشته اي خاص كاسته مي شود .
5- از ساختمان مدرسه در تمام سال حداكثر استفاده به عمل مي آيد .

6- بيگانگي ، ياس و نا كامي به دليل عدم پيشرفت تحصيلي از ميان مي رود .
فارغ التحصيلان اين دبيرستان ها هنگامي كه تصميم به اشتغال بگيرند مدرك تحصيلي آنها مهارت و علاقه آنها را در زمينه اي خاص به وضوح نشان مي دهد .
در حالي كه فارغ التحصيلان دروس نظري تازه بايد بينديشند كه علاقه آنها در چه زمينه اي است .
برنامه تحصيلات حرفه اي:
دوره تحصيلات حرفه اي بدين منظور مطرح گرديده است كه دانش آموزان را جهت اشتغال به كار سود مند ، بلافاصله پس از اتمام اين دوره دبيرستان آماده سازد . به طور كلي در اين برنامه دانش آموزان نيمي از وقت خود را صرف آموزش هاي عمومي و نيمي ديگر را صرف درس هاي حرفه اي مي كنند . حدود 20% محصلين دبيرستاني سراسر كشور در اين برنامه تحصيل مي كنند . ميزان بيكاري در بين فارغ التحصيلان دبيرستان در رشته تعليمات حرفه اي از 5% در مقايسه با 12% يا بيشتر گروه سني خود در رشته هاي ديگر ،كمتر است .بيش از 20% فارغ التحصيلان از مدارس ، احساس مي كنند كه در درجه دوم اهميت قرار دارند و يا هوش و استعداد كافي ندارند . ليكن اين ها سريع تر كار پيدا مي كنند .از مشاغل خود فني تر هستند و بيش از فارغ التحصيلان رشته هاي ديگر دبيرستان كارهاي خود را نگه مي دارند .

كمك به هر محصل در آماده شدن براي يك شاخه :
مدارس كشور معمولاً از اهداف مختلفي بر خوردار ند، كه يكي از اهدا

ف موضوع آماده سازي دانش آْموزان براي كار بعد از فارغ التحصيل شدن مي باشد . در دبيرستان هاي آمريكا هميشه به منزله وسيله جهت آماده سازي افراد براي كار محسوب شده اند . اغلب كار فرمايان انتظار دارند كه تعليم و تربيت فرد او را در زمينه مهارت هاي مربوط ارتباط و تبادل نظر ، عادات مطلوب كار و احساس مسووليت آماده سازد . در حالي كه افرادي كه به دانشگاه مي روند پيوسته رو به تزايد است .

اغلب دانش آموزان به تحصيلات رسمي خود ،بعد از كلاس دوازدهم يا قبل از آن ، خاتمه مي دهند . اين دسته از محصلين طالبي آمادگي براي كاري هستند ، كه در آمدي ثابت داشته و امنيت آنها را تا حدي تاءمين نمايد . اين ها به دنبال مشاغلي هستند كه نيازمند مهارت هايي است كه در خلال سال هاي تحصيلي خود كسب كرده اند . كار زمان كارگراني را مي خواهند كه ماهر ، قابل اعتماد و دقيق ووقت شناس بوده ، بتوانند با همكاران و سر پرستان خود كنار آيند و علاقمند به منافع شركت باشند .(بروس ،1369 )
هر جامعه اي براي رشد و شكوفايي افراد خود برنامه هايي را متناسب با وضع موجود در زمينه هاي مختلف ارائه مي دهد ، تا زمينه ترقي و رشد براي جامعه و افراد آن تسريع گردد. يكي از برنامه ريز ي ها در ارتباط با نيازمندي هاي صنعتي جامعه است كه كشور ما با درايت پايه اي و اساسي طرح ريزي نگردد ، همان خواهد شد كه در ساير رشته ها انبوه تحصيل كرده متوسطه و عالي داشته باشيم ولي جامعه ما در حل بسياري از معضلات اجتماعي و مشكلات علمي و صنعتي عاجز مانده باشد .
اهداف كمي در برنامه نيم سال 66-62
1-تعداد هنر جويان فني و حرفه اي از 889/128 نفر در سال 1361 به 387043 نفر در سال 1366 خواهد رسيد .
2- رشته آموزش متوسطه عمومي در طول برنامه به طور متوسط 6% و رشد آموزش متوسطه فني و حرفه اي به طور متوسط 2% افزايش خواهد داشت .
3-سهم هنر جويان رشته كشاورزي از 1/4% به 6/6% در سال 1366 و سهم هنر جويان رشته صنعت از 2/62 % به 8/59% و سهم هنر جويان رشته خدمات از 7/33 به 6/33% خواهد رسيد .(تعليم و تربيت ،1365 )

آموزش متوسطه از نظر كمي در سال تحصيلي 65-64
در سال تحصيلي 65- 64 تعداد دانش آموزان مشغول به تحصيل در دوره هاي مختلف 328/ 561 /10 نفر بالغ گرديده است .در نشريه خلاصه آمار وزارت آموزش و پرورش دفتر هماهنگي طرح ها و برنامه ريزي توسعه آماده است كه تعداد دانش آموزان نسبت به سال تحصيلي گذشته بيش از 000/806 نفر (30/8% ) افزايش داشته است . از اين تعداد 335 /144/6 نفر پسر و 003/417/4 نفر دختر بوده است .از تعداد كل دانش آمو زان 8/370/4 نفر در مناطق روستايي تحصيل كرده اند . تعداد 328/561/10 دانش آموزدر 483/370 كلاس و 70025 مدرسه بوده اند و جمع كاركنان شاغل در مدارس و ادارات آموزش در اين سال به 145/634 نفر بالغ گرديده است . از328/561/10 دانش آموز 283/994 نفرمتوسطه و 352/195 نفر در متوسطه فني و حرفه اي به تحصيل اشتغال داشته اند كه 413/104 نفر در هنرستان هاي فني و 578/83 نفر در مدارس بازر گاني و حرفه اي و 7361 نفر و در مدارس متوسطه فني و حرفه اي روستا ها 5849 نفر تحصيل كرده اند .

بررسي وضعيت كار كنان مدارس متوسطه نشان مي دهد كه در سال تحصيلي 64-63در اين دوره (عمومي ، فني ،حرفه اي ، 70845 نفر فعاليت داشته اند ، كه 52769 نفر در دوره متوسطه عمومي و بقيه در فني و حرفه اي بوده اند . از 52769 نفر كاركنان دوره متوسطه نظري 19440 نفر زن بوده اند . از 70845 نفر كاركنان دوره متوسطه 35395 نفر يعني 19/66 % ليسانس بالاتر بوده اند .(تعليم و تربيت ،1356 )

در سال 64-63 از 000/760 9 دانش آموز حدود 000/901 نفر در دوره متوسطه نظري وحدود 000/170 در دوره متوسطه فني و حرفه اي تحصيل كرده اند .در سال تحصيلي 65-64 حدود 000/195 دانش آموز هنرستاني نيز در 708 مدرسه فني و حرفه اي تحصيل كرده اند .
در سال تحصيلي 65-64 از حدود 000/195/1 دانش آموز دوره متوسطه 000/195 در متوسطه فني و حرفه اي 861/043/1 دانش آموز فني و 83647 دانش آموز بازرگاني و حرفه اي 397/7 دانش آموز كشاورزي تحصيل كرده اند .

توزيع داوطلبان در امتحانات نهايي متوسطه 65-64 از 000/260 داوطلب دوره متوسطه نظري وفني و حرفه اي 074/22 نفر در فني و كشاورزي و 035/9 نفر در آموزش بازرگاني و حرفه اي در امتحانات نهايي متوسطه 65- 64 از 000/260 داوطلب دوره متوسطه نظري و فني و حرفه اي 074/22 نفر در فني و كشاورزي و 035/9 نفر در آموزش بازرگاني و حرفه اي در امتحانات نهايي خرداد شركت داشته اند (تعليم و تربيت ،1356 )

نتيجه گيري :
در يك جمع بندي كلي به نظر مي رسد كه روند تعلمي و تربيت جهاني از توجه به مباني و مسائل ذهني و معنوي شروع شده و به سوي عملي و يدي شدن حركت كرده و در نهايت به نقطه اي رسيده است كه ما به آن تعليم و تربيت ، فني و حرفه اي مي گوييم .اين جريانات بالنده ناشي از نياز جوامع گوناگون به رشد و توسعه امكانات مادي و رفاهي بوده است . كه نتيجه آن اختراعات و اكتشافات مهمي است كه انجام شده وزندگي انسان هاي دگرگون ساخته است .

در موقعيت كنو ني كشور ما كه از نتايج از اين اختراعات و تكنو لوژي سود مي برد و خود نيز در آن سهم مي باشد. لازم است كه توجه بيشتري بدان مبذول دارد .
با گسترش تحقيقات در كليه علوم جاري علي الخصوص علوم فني و حرفه اي در متن كار قرار گيرد تا بتوانندپا به سوي كشور هاي اروپايي و پيشرفته حركت كرده و از قافله عقب بماند .
مدارس فني و حرفه اي و رشته هاي مربوط به كار و دانش مي توانندپاسخگوي نيازهاي فني و حرفه اي كشور باشند .به شرط آن كه اين امر جدي گرفته شود و روز به روز با باز خوردهاي علمي ، اشكالات و معايب آنها بر طرف شده و بر اساس نياز هاي جديد جامعه تغيير نمايد.

روش شناسي تحقيق :
در پژوهش انجام شده از روش علي –مقايسهاي (پس رويدادي ) استفاده مي كنيم . در اين روش معمولاًپژوهشگر مي خواهد علل كاري را كه انجام شده به دست آورد .
در اين روش معمولاً پژوهشگر هيچ گونه تاًثيري در وقوع اتفاقات ندارد و نمي تواند در متغييرها دستكاري نمايد . دليل انتخاب اين اين روش نيز اين بوده ،كه ما در گرايش دانش آموزان كه به هنرستان ها مراجعه و تحصيل اطلاعات كافي نداشته ايم .
فلذا با بررسي علت ها ي موجود در رفتار و نمرات درسي ،شغل ،سواد ،والدين و تشويق كساني كه با نوجوانان سرو كار داشته اند .
قصد داريم ،اين علل را كشف نماييم و در واقع اين گروه دانش آموزان را با دانش آموزان را با دانش آموزان ديگر كه به اين رشته ها روي نياورده اندمقايسه نماييم .

جامعه آماري:
جامعه عبارتند از :كليه دبيرستان هاي فني و حر فه اي دخترانه شهرستان ابهر
نمونه آماري :
نمونه آماري 120 نفر مي باشد .
روش نمونه گيري :
روش نمونه گيري تصادفي ،چند مر حله اي مي باشد .
ابزار پژوهش:
ابزاري كه جهت اندازه گيري استفاده مي شود شامل يك پرشنامه تر كيبي است .
در اين پرسشنامه از 22 سوال استفاده شده است . سوال 1-4 به فرضيه اول و سوم 8-5 به فرضيه دوم و سوال 9-17 به فرضيه سوم 18-20 به فرضيه 4 و سوال 22-20 به فرضيه پنجم پاسخ مي دهد و در قسمت مشخصات هم شغل پدر ،مادر ،معادل ترم اول، دوم ، سال گذشته و ميزان تحصيلات مادر نيز مورد سوال قرار گرفته است .

شيوه اجرا :
پرسشنامه اي كه به صورت گروهي در بين بچه ها توزيع گرديد .

طرح پژوهش :
با استفاده از پرسشنامه مي توان اطلاعات مربوط به اين تحقيق را جمع آوري نمود و با استفاده از امار توصيفي مي توان به تجزيه و تحليل داده ها بپردازيم .

در اين فصل داده هاي گرد آوري شده مورد تجزيه و تحليل قرار گيرد .بدين صورت كه پرسش هاي مربوط به سوءالات پژوهشي و فرضيه ها مورد تجزيه و تحليل قرار مي گيرد . لذا فرضيه با سوءال پژوهش مطرح و از پرسش هاي مربوط در جداول مورد تجزيه و تحليل قرار مي گيرد و سپس در محدوده فرضيه مزبور قضاوت مي شود ، به همين ترتيب كليه فرضيه ها بر اساس پرسش هايي مورد نظر قرار مي گيرد .
لازم به ذكر است كه كليه دانش آموزان 120 نفر مي باشند كه همگي در تنها هنرستان فني وحرفه اي دخترانه ابهر مشغول تحصيل بوده اند.
فرضيه شماره 1:
بين شغل والدين و گرايش فرزندانشان به رشته هاي هنرستاني رابطه وجود دارد . براي قضاوت در مورد فرضيه مزبور داده هاي مربوط در جدول شماره 1و2 گرد آوري شده است .

شغل فرهنگي وكارمند شغل آزاد پزشكي فني يا مهندسي كارگريا
كشاورز ساير سفيد
فراواني 22 27 1 6 46 4 4
در صد 66/26 5/22 83% 5 38 33/12 33/3

اين جداول نشان مي دهد كه شغل والدين 38 % از دانش آموزان رشته هاي فني وحرفه اي كارگر و يا كشاورز است كه اين رقم بالايي است . شغل فرهنگي و كارمند بيش از 26 % مي توان تا حدودي نتيجه گرفت كه شغل ها ي بالاي اجتماع كمتر فرزندان خود رابه هنرستان ها مي فرستند ويا فرزندانشان علاقه كمتري به اين رشته ها دارند.

جدول شماره 2: توزيع فراواني و در صد مادران شاغل

شغل مادر خانه دار شاغل سفيد
فراواني 107 7 6
در صد 16/89 83/ 5 5

اين جدول نشان مي دهد كه اكثريت مادران اين دانش آموزان خانه دار بوده
و تعداد كمي شاغل هستند .

فرضيه شماره2:
دانش آموزاني كه در ترم اول و دوم از پيشرفت تحصيلي بر خوردار بودند كه كمتر از دانش آموزان ديگر به شاخه هاي فني و حرفه اي دارند . براي قضاوت در مورد فرضيه شماره 2 جداول هاي شماره 3 و4 و 5 مورد تجزيه و تحليل قرار مي گيرند.

جدول شماره 3: توزيع فراواني و در صد معدل ترم اول

معدل ترم اول 10تا12 14 تا15 15 تا 17 17 به بعد سفيد
فرا واني 34 48 30 2 6
در صد 33/28 40 25 66/1 5

جدول شماره 4: توزيع فراواني و در صد معدل ترم دوم

معدل ترم اول 10 تا 12 14 تا15 15 تا17 17 به بعد سفيد
فراواني 37 46 21 4 12
در صد 83/30 33/38 5/17 33/3 10

جدول شماره 5: توزيع فراواني و در صد معدل ترم اول و دوم

معدل ترم اول 10تا 14 14 تا 15 15 تا17 17 به بعد سفيد
فراواني 71 94 51 6 18
در صد 58/29 16/39 25/21 5/2 5/7

جداول بالا هر سه گوياي اين مطلبند كه بالاترين گروه هاي معدل در اين
دانش آموزان بين 5/12 تا 15 مي باشد . و اين معدل نشانگر پيشرفت تحصيلي متوسطه به پايين مي باشد .

فرضيه شماره 3 :
بين تحولات پدر و مادر و گرايش فرزندان به رشته هاي هنرستاني رابطه وجود دارد . براي قضاوت در مورد فرضيه هاي شماره 3 جدول هاي شماره 6 و7 و 8 مورد تجزيه و تحليل قرار مي گيرد .

جدول شماره 6: توزيع فراواني ميزان تحصيلات پدر
ميزان تحصيلات پدر
بي سواد
ابتدايي

راهنمايي
ديپلم
فوق ديپلم ليسانس
به با لا
فراواني 8 49 24 27 8 4
در صد 66/6 83/40 20 5/22 5/66 33/3

جدول شماره 7: توزيع فراواني و در صد ميزان تحصيلات مادران
ميزان تحصيلات پدر
بي سواد
ابتدايي
راهنمايي
ديپلم
فوق ديپلم ليسانس
به با لا
فراواني 17 60 22 16 5 -
در صد 16/14 50 33/18 33/13 16/4 -

جدول شماره 8: توزيع فراواني و ميزان تحصيلات والدين
ميزان تحصيلات پدر
بي سواد
ابتدايي
راهنمايي
ديپلم
فوق ديپلم ليسانس
به با لا
فراواني 25 109 46 43 13 4
در صد 41/10 41/45 16/19 91/17 41/5 66/1

جدول فوق بيانگر اين است كه نزديك به نيمي از والدين محصلين مذكور در حد ابتدايي سواد دارند و بالاتر از ليسانس فقط 66/1 در صد آن هم به پدر مربوط مي شود. ولي قضاوت در مورد فرضيه شماره 4 داده هاي پرسش هاي شماره 1 الي 4 مورد تجزيه و تحليل قرار مي گيرد . تا چه ميزان نسبت به رشته انتخابي خود احساس علاقه مي كنند.

جدول شماره 9: توزيع فراواني و در صد ميزان علاقه محصلين به رشته خود
پرسش شماره 1 زياد متوسط كم هيچ سفيد
فراواني 83 31 3 2 1
در صد 16/69 13/25 5/2 66/1 83%

اين جدول فوق نشان مي دهد كه موضوع علاقه شغل در حد بسيار بالايي در بين دانش آموزان فوق وجود دارد و همان طور كه معلوم است . نزديك به 70 % گزينه زياد را علامت زده اند و فقط در صدي از محصلين گزينه هيچ را ضربدر زده و بي علاقگي خود را نشان داده اند و 3 نفر نيز با علاقه كم وارد اين رشته شده اند .

آيا خارج از برنامه درسي به كار عملي رشته خود اشتغال مي ورزند؟
در صورت بلي تا چه حد؟
جدول شماره 10: توزيع فراواني و در صد اشتغال بكار عملي در خارج از مدرسه
پرسش شماره 2 زياد متوسط كم هيچ سفيد
فراواني 15 39 30 35 1

در صد 5/12 5/32 25 86/29 83%
با توجه به جدول قبلي كه نشان از علاقه بالاي اين محصلين مي باشد. اين جدول گوياي عدم دسترسي محصلين به وسايل و ابزاري است كه بتوانند از مدرسه به كار مورد علاقه خود بپردازند. با وجود اين حدود 70 در صد محصلين در بيرون از مدرسه به كارهاي عملي رشته خود اشتغال داشته اند .
علاقه شما تا چه حد به دوران كودكي شما مربوط مي شود ؟

جدول شماره 11 : توزيع فراواني ودر صد مربوط بودن علاقه محصلين به دوران كودكي آنها
پرسش شماره 3 زياد متوسط كم هيچ سفيد
فراواني 23 48 24 21 4
در صد 16/19 40 20 5/17 32/3

اين جدول تا حدودي پرسش شماره يك را تاءييد مي كند .
تا چه حد آمال و آرزو هاي شما با تحصيل

در اين رشته به نتيجه مي رسد؟

جدول شماره 12 : توزيع فراواني ودر صد مربوط بودن علاقه شخصي به رشته خود
پرسش شماره 4 زياد متوسط كم هيچ سفيد
فراواني 48 53 16 0 3
در صد 40 16/4 23/13 0 5/2

جدول فوق مؤيد جدول هاي قبلي در خصوص علاقه اين محصلين به رشته مورد علاقه مي باشد . به طوري كه نشان داده شده است ، اكثريت اين محصلين حدود 84% علاقه به دوران كودكي مربوط مي شود . پس از تجربه و تحلیل داده های مربوط به فرضیه شماره 4 در مورد آن طبق جدول زیر قضاوت می شود.

فرضیه شماره 4 :
گرایش دانش آموزان به تحصیل در هنرستان ها بستگی به علاقه شخصی آنها دارد.

جدول شماره 13 :توزیع فراوانی و درصد علاقه شخصی به رشته خود
پرسش شماره 1 زیاد متوسط کم هیچ
سفید

پا سخ شماره1 83 31 3 2 1
پا سخ شماره 2 15 39 30 35
1
پاسخ شماره 3
23 48 24 21 4
پاسخ شماره 4 48 53 16 0 3
جمع 169 171 73 58 9

درصد 20/35 62/35 20/15 08/12 89/1
میانگین فراوانی 25/42 75/42 25/18 5/14 25/2

با بررسی نتایج جدول بالا چنین استنباط می شود که ادامه تحصیل در هنرستان ها کاملا با علاقه شخصی آنها بستگی دارد. به طوری که در 100 درصد محصلین بیش از 70 درصد آنها علاقه زیاد و متوسط را مشخص کرده و تعداد کمی به

این رشته خود بی علاقگی نشان داده اند. پس با این بررسی فرضیه اثبات می شود.

فرضیه شماره 5 :
گرایش دانش آموزان به ادامه تحصیل در هنرستان ها بستگی به مهارت و استعداد فنی آنها دارد. برای قضاوت در مورد فرضیه فوق داده های جداول 14 تا 18 مورد تجزیه وتحلیل قرار می گیرد.
تا چه میزان در کارهای عملی رشته خود دارای مهارت هستید؟

جدول شماره 14 :توزیع فراوانی و درصد میزان مهارت در کار عملی
پرسش شماره
5 زیاد متوسط کم هیچ سفید

فراوانی 27 72 16 3 2
درصد 5/22 60 23/13 5/2 66/1

جدول فوق نشان می د هد که اکثریت این دانش آموزان به نوعی احساس می کنند که در کار های عملی خود دارای مهارت هستند .
تا چه میزان از نمرات دروس عملی خود احساس رضایت می کنید ؟
جدول شماره 15: توزیع فراوانی ودر صد احساس رضایت از نمرات دروس عملی
پرسش شماره 6 زیاد متوسط کم هیچ سفید
فراوانی 21 68 12 1 2

در صد 5/22 66/56 10 30/8 66/1
احساس رضایت از نمرات درس عملی نشان از مهارت آنها دارد . با توجه به جدول فوق این احساس در حدو.د 78 در صد افراد مشهود است .این جدول قبلی خود تایید می گردد .
چه قدر به دلیل داشتن ابتکار در درس عملی مورد تحسین اطرافیان قرار گرفته اید ؟
جدول شماره 16 :توزیع فراوانی و در صد میزان تحسین توسط اطرافیان
سفید هیچ کم متوسط زیاد پرسش شماره 7
3 11 28 41 37 فراوانی
5/2 16/3 33/23 16/34 83/30 دز صد

جدول فوق نشان از مهارت این محصلین در دروس را دارد . این جدول دو جدول قبلی را در خصو ص مهارت کاملاًتایید می کند .
به چه میزان در ادامه رشته خود احساس و آرامش می کنید ؟
جدول شماره 17 : توزیع فراوانی و در صد میزان احساس آرامش از رشته خود
سفید هیچ کم متوسط زیاد پرسش شماره 8
3 4 11 41 61 فراوانی
5/2 33/3 16/9 16/34 83/50 در صد
جدول فوق نشان می دهد که این محصلین کار ها

ی خود را به راحتی انجام می دهند و در ادامه رشته خود احساس آرامش دارند . این جدول نیز جدولی قبلی خود را تا یید می کند .
فرضيه شماره5:
گرایش دانش آموزان به تحصیل در هنرستان بستگی به مهارت و استعداد فنی آنها دارد .

جدول شماره 18 : توزیع فراوانی و در صد بستگی به گرایش تحصیلی به رشته با میزان مهارت و استعداد
زیاد متوسط کم هیچ بدون جواب
فراوانی در صد فراوانی در صد فراوانی در صد فراوانی درصد فراوانی در صد
پاسخ شماره 5
27
5/22
72
60
16
22/13
3
5/2
2

66/1
پاسخ شماره 7 27 225 68 66/56 12 10 1 83% 2 66/1
پاسخ شماره 18 27 38/30 41 16/34 28 33/23 11 16/9 3 5/2
پاسخ شماره 8 61 83/50 41 16/34 11 16/9 4 33/3 3 5/2
فراوانی کل 152 222 67 19 10
در صد کل 66/31 25/46 16/14 39% 08/2

این جدول کاملاً ز مینه فر ضیه شماره 5را به اثبات می رساند .
در این جدول مهارت و استعداد فنی دانش آموزان که توسط 4 سوءال به آزمایش در آمده است . کاملاًمشهود است . جواب حدود 77 در صد محصلین به سوال های فوق نشان و استعدادفنی و مهارت دانش آموزان و مهارت دانش آموزان دارد در صد بسیار پایین ،جواب هیچ به این سوال ها داده اند .

فرضیه شماره 6:
تشویق افراد خانواده و دوستان در انتخاب رشته های فنی و حر فه ای مو ثر است . برای قضاوت در مورد فر ضیه فوق داده های جداول شماره 19 تا 22 که مر بوط به پرسش های شماره 9 تا 11 پرسشنامه مورد تجز یه و تحلیل قرار می گیرد .
جدول شماره 19 : توز یع فراوانی ودر صد تاًثیر تشویق دوستان در انتخاب رشته
پرسش شماره 9 زیاد متوسط کم هیچ سفید
فراوانی 34 29 29 26 2
در صد 33/28 16/24 16/24 66/21 66/1

جدول فوق تاثیر تشویق دو ستان در انتخاب رشته را مشخص می کند . این بسیار نازلی است و رابطه محکمی را نشان نمی دهد .
چه میزان تشویق برادر یا خواهر در

انتخاب رشته مو ثر بوده است؟
برای قضاوت در مورد پرسش بالا داده های جدول شماره 20 مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد .

جدول شماره 20: توزیع فراوانی و در صد تاءثير تشويق برادر يا خواهر در انتخاب رشته
پرسش شماره 10 زیاد متوسط کم هیچ سفید
فراوانی 38 33 21 25 3
در صد 66/3 5/27 5/17 83/20 5/2

در اين جدول اثر تشويق برادر يا خواهر در انتخاب رشته مشخص شده است و نشانگر تاءثير نسبتاً مثبتي است .
والدين تا چه ميزان در انتخاب رشته شما نقش داشته اند؟

جدول شماره 21: توزیع فراوانی و در صد ميزان نقش والدين در انتخاب رشته
پرسش شماره 11 زیاد متوسط کم هیچ سفید
فراوانی 50 35 24 11 0
در صد 66/41 16/29 20 16/9 0
این جدول تاًثیر تشویق والدین رادر انتخاب نشان می دهد و بیانگر تاًثیر مثبت و با لاست .

فرضيه شماره 6:
تشویق افراد خانواده و دو ستان در انتخاب رشته های فنی و حر فه ای مو ثر است .

جدول شماره 22 :توزیع فراوانی ودر صد

تاًثیر افراد در انتخاب رشته
زیاد متوسط کم هیچ سفید
فراوانی در صد فراوانی درصد فراوانی در صد فراوانی درصد فراوانی درصد
توزیع شماره 9
34
33/28
29
16/24
29

66/21
26
66/21
2
66/1
توزیع شماره 10
38
66/31
33
5/27
21

5/17
25
83/20
3

5/2
توزیع شماره 11
50
66/21
35
16/29
24
20
11
16/9

0
0
فراوانی کل
1122
97

74
62
5
درصد کل 88/33 94/26 55/20 22/17 38/1

از بررسی جدول فوق چنین اسنباط می شود که اکثریت دانش آموزان تحت تاًثیر تشویق و تو صیه افراد و خانواده و دوستان خود قرار گرفته و انتخاب رشته های فنی و حر فه اای بستگی به تشویق آنها نیز داشته است . قابل ذکر است که این تاًثیر از جانب والدین و بیشتر از جانب دو ستان کمتر بوده است.

35

30

25

20

15

10

5

38/1سفيد 22/17 هيچ 55/20كم 94/36 متوسط زياد 8/33

فرضيه شماره 7 :
عوامل اجرایی دوره راهنمایی و دبیرستان در انتخاب رشته های هنر ستان تاًثیر دارد . برای قضاوت در مورد فرضیه های فوق داده های جدا.ل شماره 23 تا 29 که مر بوط به سوالهای شماره 90تا 17 پرسشنامه می باشد مورد تجزیه وتحلیل قرار می گیرد .
در دوره راهنمایی تا

چه اندازه تبلیغات هفته مشاغل در انتخاب رشته شما تاًثیر داشته است ؟
برای قضاوت درمورد سئوال فوق جدول شماره 23 مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد .

جدول شماره 23 :توزیع فراوانی و درصد تاثیر تبلیغات هفته مشاغل در انتخاب رشته
پرسش شماره 12 زیاد متوسط کم هیچ سفید
فراوانی 17 43 32 27 1
در صد 16/14 83/35 66/36 5/22 83%

این جدول نشلن می دهد که تبلیغات مشاغل در حد بسیار ضعیف تاًثیر داشته است یا شاید بتوان نتیجه گرفت که تبلیغات در این هفته ضعیف بوده و در صد رفع تکلیف مي باشد.
در نتیجه آن آثار مورد نظر را که تشویق محصلین به رشته های خاصی می باشد

.در زیر ندارد . در انتخاب رشته تا چه میزان به نظر و تشویق مشاور مدرسه توجه داشته اید؟
برای قضاوت در مورد سوال بالا داده های جدول شماره 24 مورد تجزیه وتحلیل قرار می گیرد.

جدول شماره 24 :توزیع فراوانی و در صد تشویق مشاور در انتخاب رشته
پرسش شماره13 زیاد متوسط کم هیچ سفید
فراوانی 32 36 21 28 3
در صد 66/26 30 5/17 33/23 5/2

در این جدول تاءثیر تشویق مشاور مدرسه در انتخاب رشته می باشد . این تاءثیر در حد نسبتاًخوب می باشد . ولی کاملاًرضایتبخش نیست . شاید بتوان گفت که مشاور ین طوری که باید در کنار خود موفق نبو ده اند .
دبیران درس علوم تجربی (دوره راهنمایی)تا چه میزان در علاقه شما به رشته انتخابی تاًثیر داشته اند ؟
برای قضاوت در مورد پرسش بالا ،جدول 25 مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.

جدول شماره 25 :توزیع فراوانی و در صدتاءثير دبيران علوم تجربي در انتخاب رشته
پرسش شماره14 زیاد متوسط کم هیچ سفید
فراوانی 15 31 29 41 4
در صد 5/12 823/25 16/24 16/34 33/3

شاید بتوان گفت به علت عدم تدریس این دروس به صورت عملی و تجربی آثارمثبت خود را نشان نداده است .تا چه حدی نظر دبیران سال گذشته در انتخاب رشته نقش داشته است ؟
برای قضاوت در مورد سؤال فوق داده های جدول شماره 26 مورد تجزیه و تحلیل قرارمی گیرد .

جدول شماره 26 :توزیع فراوانی و در صد تاًثیر دبیران در انتخاب رشته

پرسش شماره15 زیاد متوسط کم هیچ سفید
فراوانی 23 33 32 32 0
در صد 16/19 5/27 66/26 66/26 0
جدول فوق نیز عدم و یا تاءثیر بسیار کم دبیران و تشویق آنها را به رشته های فنی و حر فه ای نشان می دهد واین به دلیل عدم شناخت این رشته ها توسط دبیران می باشد .
نظر مدیر و معاونین ویا مربی پرورشی تا چه اندازه بر انتخاب رشته شما اثر داشته است ؟
برای قضاوت در مورد پرسش بالا جدول شماره 27 مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد .
جدول شماره 27 :توزيع فراواني و در صد نظر مدير و معاونين در انتخاب رشته
پرسش شماره16 زیاد متوسط کم هیچ سفید
فراوانی 15 32 37 24 2
در صد 5/12 35 83/30 20 66/1

در این جدول تاًثیرتشويق ویا توصیه مدیر و معاونین و مر بیان پروزشی به صورتی بسیار نازل مشخص شده است.
تاچه اندازه نظر دبیران درس حرفه وفن در دوره راهنمایی در انتخاب رشته موءثر بوده است ؟
برای قضاوت در مورد سوال فوق ،داده های جدول شماره 28 مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد؟
جدول شماره 28 :توزیع فراوانی و در صد نظر دبیران درس حرفه

و فن در انتخاب رشته
پرسش شماره17 زیاد متوسط کم هیچ سفید
فراوانی 35 35 28 21 1
در صد 16/29 16/29 33/23 50/17 83%

در جدول فوق تاءثیر مثبت دبیران درس حرفه وفن کاملاً مشهود است . حدود 60% درصد این محصلین تحت تاًثیر این درس و دبیران آن بوده اند و اهمیت این درس را در هدایت محصلین به رشته های فنی و حر فه ای می رساند .

فرضیه شماره 7:
عملکرد عوامل اجرایی دوره راهنمایی و دبیرستان در انتخاب رشته هنرستانی تاءثیر دارد . برای قضاوت در مورد فرضیه بالا پاسخ پرسش های 9 الی 17 در جدول شماره 29 گرد آوری شده ودر مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.

جدول شماره 29 :توزیع فراوانی و در صد نوع عملکرد ،عوامل اجرایی دوره راهنمایی ،
دبیرستان ،در انتخاب رشته
بی جواب
هیچ کم متوسط زیاد
درصد فراوانی درصد فراواني درصد فراوانی درصد فراواني در صد فراواني
66/1 2 66/21 26 16/24 29 6/24 29 33/28 34 توزیع شماره

5/2 2 83/20 25 5/17 21 5/27 33 66/31 38 توزیع شماره10

0 0 16/9 11 20 24 16/29 35 66/41 50 توزیع شماره 11

83% 1 5/22 27 66/26 32 83/35 43 16/14 17 توزیع شماره 12
5/2 3 3/23 28 5/17 21 30 36 66/26 32 توزیع شماره13

33/3 4 6/34 41 16/24 29 83/25 31 5/12 15 توزیع شماره 14

0 0 66/26 32 66/26 32 5/27 32 16/19 23 توزیع شماره 15
66/1 2 20 24 83/30 37 35 42 5/12 15 توزیع شماره 16
83% 1 5/17 21 33/23 28 16/29 35 16/29 35 توزیع شماره 17
16 235 253 317 259 فراوانی
48/1 75/21 42/23 35/29 98/23 درصد

از بررسی جدول فوق تا حدودی تاًثیر عملکرد مسوولان دوره راهنماییو دبیرستان در انتخاب رشته هنرستانی مشخص می شود البته این تاًثیر و رابطه در همه موارد یکسان نبوده ودر خصوص مشاوران دبیرستان و دبیران دروس حرفه وفن دوره راهنایی کاملاًمشهود است .