بخشی از مقاله
چارق دوزی و مسجد قروه
«چارق دوزي» چاروق يا چارق، كفش چرمي و پاي افزار دهقانان است كه بندها و تسمه هاي بلند دارد و بندهاي آن به ساق پا مي پيچد و اصطلاحا به آن شم، پاتابه و پاليك گفته مي شود.
امروزه چاروق، كاربرد مصرفي خود را تا حدودي از دست داده و حالتي تزييني به خود گرفته به گونه اي كه زنان و دختران شهري از آن به عنوان كفش روفرشي استفاده مي كنند.
نخ ابريشمي رنگي، نخ گلابتون، مخمل، پاشنه هاي چوبي، نوار زيگزاگ، چرم گاو و ... از جمله موادي است كه در چاروق دوزي مورد استفاده قرار مي گيرد و گزن، سوزن، درفش، قلاب، چكش و مشته از ابزارهاي چاروق دوزي است كه مشابه ابزار كفاشي مي باشد.
چاروقی که هم اکنون در زنجان عرضه می شود, به صورت يک صنعت دستی ظريف و تزئينی کاربرد دارد و به کلی با چاروق های قديمی متفاوت است. چاروق قديمی زنجان, نوعی پای پوش بوده است که از چرم خام ساخته شده و در روستاها بيشتر مورد استفاده چوپانان قرار می گرفت و اغلب بدون پاشنه بوده و با تسمه هايی به ساق پا پيچيده می شد. در سالهای اخير در زنجان
نوعی چاروق ساخته می شد که رويه آن چرم قرمز رنگی (که دباغان زنجان تهيه می کردند) است و معمولاً هم بدون بند و تسمه بوده و نوکی عقابی و برگشته دارد. اين نوع چاروق که توليد آن از حدود 30 سال پيش نيز رواج داشت, اينک کمتر توليد می شود. چاروق کنونی زنجان فرم و شکل خاص و ظريفی دارد و دارای حالتی زينتی بوده و بيشتر برای راه رفتن روی قالی مورد استفاده قرار می گيرد.
اين نوع چاروق بيشتر به شکل نعلين و به صورت پاشنه دار ساخته می شود و فقط کف آن از چرم بوده و رويه اش از نخ های ابريشم و گلابتون به رنگ های مختلف بافته و تزئين می شود. از استادان معروف چاروق ساز زنجان, استاد "اصغر خطيبی" است که برای اولين بار اقدام به پاشنه گذاری جهت چاروق کرده است.
از استادکاران معروف استان زنجان می توان از خانم روح انگيز محمدی استادکار گليم, آقای حسين فرجيان استاد چاقوسازی, آقای غلامعلی رضايی استاد چاقوسازی, آقای مظفر محمدی استادکار فرش, آقای منصور کاظميان مقدم استاد کار مليله, آقای نجف علی حاجيلو استادکار گيوه دوزی, آقای کريم ابطحی استادکار مليله, آقای رحيم بهشتی استاد چاقوسازی, آقای محمد رسولی استادکار معرق و آقای علی چراغی استاد پيکره تراشی نام برد.
نيز پاپوش سنتي مردم شمال شرق ايران است، چارق کلمه اي ترکي به معناي پاي افزار يا پاپوش که بندها وتسمه هاي بلندي دارد و بندهاي را به ساق پا مي پيچند.
چارق داراي نوکي بر گشته به بالا بوده و جنس آن از چرم طبيعي است که با نخ هاي ابريشم الوان و اشکال مختلف زينت داده شده و براي زيباتر شدن اين پاپوش در نوک آن منگوله، استفاده مي شود که از نخ هاي ابريشم رنگي تهيه مي شود.
چارق دوزي:
چارق دوزي يکي ديگراز هنرهاي دستي است که دستهاي ظزيف هنرمندان زنجاني درتوليد آن مهارت ويژه اي دارند.اين چارقها مشخصا" زنانه بوده و استفاده از آن جنبه تشريفاتي و تفنني دارد.
مسجد جامع قروه
مسجد جامع قروه
مسجد جامع قروه نمای دور
مسجد جامع قروه، یکی از بناهای تاریخی روستای قروه در کیلومتر ۱۵ جاده ترانزیتی ابهرـتاکستان است. این مسجد که به مسجد جمعه نیز معروف می‌باشد از آثار دوران سلجوقی (قرن پنجم هجری قمری) است که همانند مساجد دوران سلجوقی به سبک چهار ایوانی ساخته شده است و گنبد زیبای آن بر چهار فیلپوش استوار است. فضای اصلی مسجد، صحن گنبدداری است که دو شبستان را در غرب و شرق خود جای داده است.
تزئینات
این بنا دارای کتیبه‌ای به خط ثلث مزین به نگاره‌های گیاهی (سنه۵۸۵ ه.ق.) در پای فیلپوشها و کتیبه به خط نسخ بر فراز محراب (سنه۴۱۳ ه.ق.) همراه با ترنجهای درهم بافته شده گچی و سطوح زیبا با طرحهای آجرچینی است.
نمای درونی
بنا بر تحقیقات انجام یافته بنای مسجد جامع با استفاده از مصالح بنایی قدیمی، در تاریخ ۴۱۳ ه.ق. احداث گردیده است. بنا از سه قسمت اصلی گنبد خانه و شبستان در اضلاع شرقی و غربی تشکیل یافته است که بعد از گذشت زمان و بر اثر عوامل طبیعی و غیر طبیعی تخریب گردید، و در تاریخ ۵۷۵ ه.ق. مورد مرمت و باسازی قرار می گیرد. در حین گمانه زنی یک لایه از خاکستر همراه با ذغال به قطر ۴ سانتی متر بدست آمد که نمونه های آن جهت انجام آزمایشات کربن ۱۴ به آزمایشگاه مرکزی ارسال گردیده است.
پیشینه
روستای قدیمی قِروه از جمله روستاهای قدیمی با پیشینه‌ای به قدمت سه هزار ساله‌است، هنوز آثار و بقایای خانه‌هایی که در روی صخره‌ها واقع شده نمایان است، این مطلب را می‌توان وجود آثار تاریخی، واجد ارزش از جمله امامزاده ابوالخیر بن موسی بن جعفر، قبرستان قدیمی سادات مهاجر از مدینه که در آن دو شهید جوان به خاک سپرده شده‌اند که در سال ۶۱ بعد از هجرت به قتل رسیدند و اسامی آنها سیدعبدالکریم بن سعید و حسین بن رستم می‌باشد، مسجد جامع قروه و همچنین نوع معماری خاص روستا (معماری صخره‌ای) و پل ورودی روستا که منقش به نشان فروهر می‌باشد و دره مروارید (مونجوقلو دره) و آبشار و آسیاب سنگی/آبی که همگی دال بر وجود پیشینه تاریخی و قدمت زیاد منطقه در دوران خاص تاریخی است.
پل قدیمی روستای قروه
پل قدیمی با نشان فروهر
آثار مذهبی - تاریخی
مسجد جامع قروه به واسطه تزئیناتی از قبیل گچ‌بری و دو کتیبه در زیر فیلپوشها مزین گردیده که کتیبه‌های مزبور تاریخ ساخت مسجد را در سال ۴۱۳ ه.ق. و تاریخ مرمت بنا را در سال ۵۷۵ ه.ق. بیان می‌نماید. مسجد جامع به واسطه تزئیناتی از قبیل گچ‌بری و دو کتیبه در زیر فیلپوشها مزین گردیده که کتیبه‌های مزبور تاریخ ساخت مسجد را در سال ۴۱۳ ه.ق. و تاریخ مرمت بنا را در سال ۵۷۵ ه.ق. بیان می‌نماید. بنای مسجد جامع در تاریخ ۱۳۴۱/۱۲/۰۵ به شماره ۴۳۳ در فهرست آثار تاریخی کشور به ثبت رسید. و همچنین هیات‌های خارجی به سرپرستی آقای ام ای وی ور،
گلایس و خانم هلن تحقیقات و پژوهشهایی در خصوص بنا انجام داده‌اند که نتایج آن در دست نیست. مسجد جامع قروه، یکی از بناهای تاریخی ارزشمند منطقه ابررود (رود کبیر) است. در قلب روستا مسجد جامع از آثار ارزشمند دوران سلجوقی (قرن پنجم هجری قمری) است که همانند مساجد دوران سلجوقی به سبک چهارتاق ساخته شده‌است و گنبد بسیار زیبایی بر اضلاع
چهارگانه، با چهار فیلپوش استوار است. این مسجد از آثار بسیار ارزشمند است و قابل مقایسه با شبستانهای مسجد جامع قزوین و کابل استمسجد قروه که به مسجد جمعه نیز معروف می‌باشد، با قدمت یک هزار سال در ۱۸ کیلومتری شرق شهرستان ابهر قرار دارد. فضای اصلی مسجد، صحن گنبدداری است که دو شبستان را در غرب و شرق خود جای داده‌است. تزئینات برجای مانده در این بنا شامل کتیبه‌ای به خط ثلث مزین به نگاره‌های گیاهی (سنه۵۸۵ ه.ق.) در پای فیلپوشها و کتیبه به خط نسخ بر فراز محراب (سنه۴۱۳ ه.ق.) همراه با ترنجهای درهم بافته شده گچی و
سطوح زیبا با طرحهای آجرچینی، این مسجد دوره سلجوقی را تبدیل یه یکی از شاهکارهای هنری قرون میانی اسلامی ساخته‌است با عنایت به تحقیقات انجام یافته می‌توان اظهار داشت بنای مسجد جامع با استفاده از مصالح بنای قدیمی، به جای بنای قبلی در تاریخ ۴۱۳ ه.ق. احداث گردیده‌است بنا از سه قسمت اصلی گنبد خانه و شبستان در اضلاع شرقی و غربی تشکیل یافته‌است که بعد از گذشت زمان و بر اثر عوامل طبیعی و غیر طبیعی تخریب گردید، و مجددا" در
تاریخ ۵۷۵ ه.ق. مورد مرمت و باسازی قرار می‌گیرد. شایان ذکر است که در حین گمانه زنی یک لایه از خاکستر همراه با ذغال به قطر ۴ سانتی متر بدست آمد که نمونه‌های آن جهت انجام آزمایشات کربن ۱۴ به آزمایشگاه مرکزی ارسال گردیده‌است.
