بخشی از مقاله
چکیده
یکی از عوامل ایجاد سرطان خون عامل اشعه است که منشا شروع آن از سلولهای بنیادی مغز استخوان می باشد که نسبت به اشعه حساسیت بالایی دارد. آگاهی از میزان دز دریافتی مغز استخوان به منظور کاهش خطر ابتلا به سرطان خون از اهمیت بالایی برخوداراست. بدین منظور در این مطالعه برای دزیمتری، ضرایب تبدیل CTDIvol به دز مغز استخوان در ازای Effective Diameter های مختلف و طول اسکنهای متفاوت در دو جنس برای کودکان زیر پنج سال محاسبه گردیده است.
کلمات کلیدی: دوز، ضرایب تبدیل، مغز استخوان، سرطان خون،دوزیمتری،CTDIvol
مقدمه
تابش پرتوهای یونیزان، بهبافتهای بدن بویژه اندامهای حساس به تشعشع آسیب میرساند[1]،مغز استخوان یکی از ارگانهای حساس به تشعشع میباشد. مغزاستخوان مادهای نرمواسفنجی میباشد که درمرکزبسیاری از استخوانهای بدن وجود داشته ومنشاء تولید سلولهایخونی در بدن میباشد. اینسلولهای خونی عبارتنداز: گلبولهایسفید،گلبولهایقرمز و پلاکتها.گلبولهای سفید به دودسته کلی گرانولوسیت - بازوفیلها،ائوزنوفیل-ها،نوتروفیلها - و اگرانولوسیت - منوسیتها و لنفوسیتها - تقسیم میشوند، عمده ترین تاثیرات بعد از تابش گیری ، کاهش تعداد نوتروفیلها و لنفوسیت ها می باشد5@،4،3،[2
درنتیجه گلبولهای سفید کاهش پیدا کرده و دراثر تکثیر و تکامل ناقص این گلبولها و پیشسازهای آن درخونومغزاستخوان باعث ایجاد سرطان خون میشود. بنابراین باید میزان دوز جذبی مغز استخوان حائز اهمیت باشد.روشهای مختلفی از جمله، اندازهگیری مستقیم با استفاده از ترمولومینسانس - - TLD و در فانتوم با استفاده از اتاقک یونیزاسیون و ترمولومینسانس واندازهگیری غیرمستقیم از طریق شاخص حجمی دز و ضرایب تبدیل و همچنین استفاده از شبیهسازی به روش مونت کارلو برای دزیمتری وجود دارد. محاسبه دز به روش غیرمستقیم یکی از مفیدترین روشهای اندازهگیری میباشد[1] که نیاز به ضرایب تبدیل دارد هدف از این مطالعه برآورد ضرایب تبدیل میباشد.
مواد و روش
دوز ارگان به روش غیر مستقیم با معادله زیر قابل محاسبه میباشد: [1 ]Dorgan دوز ارگان برحسب میلیگری - m Gy - = CTDIvol شاخص حجمی دوز بدست آمده ازفایل اسکنLA ضریبتبدیل CTDIvol به دوز ارگان در این مطالعه برای محاسبهی دوز جذبی ارگان مغزاستخوان در معاینات قفسه سینه در کودکان زیر 5 سال ضرایب تبدیل منتشر گردیده است - جدول 1و. - 3این ضرایب تبدیل با استفاده از نرمافزار DOSE IMPACTدر طول اسکنهای مختلف و Effective Diameter1 های متفاوت محاسبه گردیده است.
بحث ونتایج
ضریبتبدیل دوز ارگان - مغز استخوان - درسیتیاسکن قفسه سینه برای دو محدودهی سنی نوزادان پسر و دختر کمتر از یک سال و کودکان دختر و پسر یک تا پنج سال تعیین شد. در نوزادان پسر و دختر برای طول اسکن متوسط وEffective Diameter متوسط - - 11.2، ضریب تبدیل 0.2268 و میانگین انحراف معیار دوز 0.0007 برآورد شد - جدول 1و. - 2 و در کودکان پسر و دختر یک تا پنج سال برای طول اسکن متوسط وEffective Diameter متوسط - 18.5 - ، ضرایب تبدیل 0.1534 میانگین انحراف معیار دوز 0.0001 برآوردگردید - جدول3و. - 4و این ضرایبتبدیل - AL - در ولتاژ 120 کیلوولت محاسبه گردیده و برای میلیآمپرثانیههای متفاوت صادق میباشد.
